Θυμός: Ένα βασανιστικό συναίσθημα που είναι δυνατόν να αντιμετωπιστεί

Ο θυμός προσδιορίζεται από την αίσθηση του ατόμου ότι δεν έχει τον έλεγχο των πραγμάτων και των καταστάσεων. Ο θυμός που νιώθει ένας άνθρωπος όταν τον βρίζουν, όταν κάποιος παρεμποδίζει την οδήγησή του, όταν δεν παίρνει μια αύξηση την οποία ανέμενε, δημιουργείται από την αίσθηση πως δεν ελέγχει και είναι αδύναμος απέναντι σε παράγοντες που επηρεάζουν σημαντικές αξίες του, όπως της δικαιοσύνης.

Ο άνθρωπος που χαρακτηρίζεται από υπερηφάνεια και συνέπεια εκνευρίζεται όταν δεν παίρνει αυτό που θέλει. Ο θυμωμένος άνθρωπος συνήθως νομίζει πως ξέρει τι δημιούργησε το πρόβλημα. Έτσι, ο θυμός του έχει ένα συγκεκριμένο στόχο. Πιστεύει ότι ένα ξέσπασμα θυμού θα ελευθερώσει, κατά κάποιο τρόπο, ενέργεια και θα σπάσει το φράγμα που στέκεται ανάμεσα σε αυτόν και στις επιθυμίες του.

Ο θυμός, ωστόσο, συχνά έχει αρνητικές συνέπειες. Συσκοτίζει τη σκέψη και την κρίση και δημιουργεί πρόσθετο στρες. Ο θυμός και η επιθετικότητα -είτε λεκτική/συναισθηματική είτε φυσική- διαβρώνει και, τις περισσότερες φορές, καταστρέφει τις σχέσεις. Επίσης, ο μόνιμος θυμός και εκνευρισμός έχει διαπιστωθεί ότι συνδέεται με την εμφάνιση καρδιακών προβλημάτων και εμφραγμάτων.

Επιθετικότητα σημαίνει έλλειψη αποδοχής ότι ορισμένα πράγματα δεν αλλάζουν
Όταν κάποιος κλοτσά μια σπασμένη πόρτα, βρίζει τον τροχονόμο που του έκοψε κλήση, επιμένει ότι για τα προβλήματά του φταίει το πώς τον μεγάλωσαν οι γονείς του, αρνείται να αναγνωρίσει ότι μια σχέση τελείωσε κ.λπ., είναι επιθετικός επειδή δεν μπορεί να παραδεχτεί ότι ορισμένες πλευρές της πραγματικότητας δεν αλλάζουν. Επιθετικότητα σημαίνει ότι το άτομο δεν αποδέχεται την πραγματικότητα και προσπαθεί να φτάσει κάποιον στόχο που δεν είναι εφικτός.

Ελέγξτε τις σκέψεις οι οποίες παράγουν θυμό

Ο θυμός προκαλείται από αδυναμία του ατόμου να αντεπεξέλθει και να χειριστεί διανοητικά και ψυχολογικά μια κατάσταση. Αν λοιπόν νιώθετε μόνιμα θυμωμένοι ή εκνευρισμένοι, είτε έχετε σημαντικά άλυτα ζητήματα είτε δεν χρησιμοποιείτε σωστές συναισθηματικές μεθόδους στη ζωή σας.

Στρατηγικές αντιμετώπισης του θυμού

1. Διερευνήστε τα συναισθήματα του φόβου και της λύπης που βρίσκονται στη βάση του θυμού.

Μην ξεχνάτε ότι ο θυμός πηγάζει από το φόβο και την αίσθηση της αδυναμίας. Κάποιος σημαντικός στόχος ή αξία απειλείται και το άτομο νιώθει πως χάνει τον έλεγχο της κατάστασης. Συχνά, δεν παραδέχεται κανείς ένα συναίσθημα φόβου ή λύπης, επειδή πιστεύει πως κάτι τέτοιο θα αποτελούσε ένδειξη αδυναμίας. Όμως, αυτά ακριβώς τα συναισθήματα θα σας βοηθήσουν να διευκρινίσετε ποιες αξίες και στόχοι σας απειλούνται. Η αληθινή αιτία προφανώς δεν είναι κάτι επιφανειακό (π.χ., άργησε ο φίλος σας στο σινεμά) αλλά κάτι βαθύτερο (π.χ., ο φίλος σας δεν νοιάζεται αρκετά για εσάς).

2. Αναπτύξτε κατανόηση και… άλλη οπτική γωνία.

Αν θέλετε να μειώσετε το θυμό σας προς κάποιον, προσπαθήστε να δείτε την κατάσταση από τη δική του οπτική γωνία. Εάν υπάρχει η δυνατότητα, ζητήστε από το άλλο άτομο εξηγήσεις για τη στάση του, τις σκέψεις και τους παράγοντες που τον οδήγησαν στο σημείο με τη συμπεριφορά του να σας προξενήσει θυμό. Εάν αυτό δεν είναι εφικτό, προσπαθήστε να μπείτε στη θέση του άλλου: προσπαθήστε να φανταστείτε τι σκεφτόταν και γιατί.

3. Υποθέστε τις καλύτερες προθέσεις (όποτε αυτό είναι δυνατόν).

Όποτε κάποιος πιστεύει πως η φίλη του, που δεν απαντά αμέσως στα τηλεφωνήματα και ηλεκτρονικά μηνύματά του, το κάνει επίτηδες για να τον πληγώσει, αυτό που καταφέρνει είναι να αυξήσει το θυμό του. Αν βασανίζεται από σκέψεις του τύπου «δεν νοιάζεται για μένα», «το κάνει επίτηδες για να με νευριάσει», «είναι εγωίστρια», «θέλει να με κάνει να ζηλέψω», τότε… ρίχνει λάδι στη φωτιά. Αντί για αυτό, μπορεί να ερμηνεύσει τη συμπεριφορά της με άλλον τρόπο, π.χ. πως έχει τις δικές της ανάγκες και υποχρεώσεις, που ίσως δεν της επιτρέπουν να απαντήσει άμεσα. Μπορεί, επίσης, να επικεντρωθεί σε αποδείξεις από το παρελθόν και το παρόν για το ότι η φίλη του τον αγαπά και νοιάζεται για αυτόν. Το πώς ο ίδιος θα αποφασίσει ακριβώς να σκεφτεί, θα αυξήσει ή θα μειώσει την αγανάκτησή του.

Ακόμα και οι πολύ θυμωμένοι άνθρωποι δεν θέλουν πρωταρχικά να πληγώσουν κάποιον άλλο, απλώς προσπαθούν να προστατεύσουν τον εαυτό τους, να αμυνθούν και να διατηρήσουν τις αξίες τους.

Πώς όμως το αξίωμα ότι οι άνθρωποι είναι συνήθως επιθετικοί για να αυτοπροστατευτούν ταιριάζει σε λιγότερο επιθετικά άτομα; Τι γίνεται όταν ένα άτομο που, κανονικά, σας αγαπά και σας νοιάζεται ξαφνικά θυμώνει και προσπαθεί να σας βλάψει με κάποιο τρόπο; Σε αυτή την περίπτωση, το άτομο αυτό δρα με γνώμονα το δίκαιο και την άμυνά του. Πιθανότατα, προσπαθεί να σας δώσει ένα μάθημα, να «σας δείξει», να ισοφαρίσει μαζί σας, ώστε να μην του ξανακάνετε κακό (ακόμα και αν το «κακό» που του κάνατε ήταν να ακυρώσετε ένα ραντεβού σας!). Με δυο λόγια, ενεργεί με την ίδια λογική κατά την οποία ενεργείτε και εσείς όταν μπαίνετε στο φαύλο κύκλο της σύγκρουσης και, μάλιστα, υποθέτει για εσάς τις χειρότερες προθέσεις.

4. Είναι η «δικαιοσύνη» βασικό ζήτημα;

Συχνά, οι προσδοκίες μας αποτελούν το κλειδί των συναισθημάτων μας. Δεν αποδεχόμαστε εύκολα ότι ούτε εμείς ούτε οι άλλοι είμαστε τέλειοι. «Ασχημα», «κακά», «άδικα» πράγματα συμβαίνουν κάθε μέρα και είναι φυσικό να μας εγείρουν αρνητικά συναισθήματα. Αν κανείς λειτουργεί βάσει του δόγματος της «δικαιοσύνης», δηλαδή θεωρεί πως στη ζωή όλα οφείλουν να έρχονται και να μοιράζονται δίκαια και πως είναι αδιανόητο να διαπράττεται κάποια αδικία, τότε έχει προσδοκίες που θα διαψευστούν σύντομα και θα οδηγήσουν στη θλίψη και το θυμό. Όταν όμως το άτομο λειτουργεί με βάση το «δόγμα της χαράς», τότε τα πράγματα αλλάζουν, γιατί υιοθετεί ό,τι συμβάλλει περισσότερο στην ατομική και τη συλλογική ευτυχία.


Επιστροφή στην Κεντρική Σελίδα

Επιστροφή στην Κεντρική Σελίδα

health.in.gr