Βλάπτουν τα κινητά τηλέφωνα την υγεία μας;

Η ραγδαία ανάπτυξη της κινητής τηλεφωνίας στην Ελλάδα, σε συνδυασμό με επιστημονικές αναφορές ότι τα ηλεκτρομαγνητικά πεδία που δημιουργούνται από τις κεραίες της αλλά και από τα ίδια τα τηλέφωνα ίσως έχουν επίδραση στην υγεία, έχει δημιουργήσει κάποια ανησυχία σε όλους μας, ειδικότερα από τη στιγμή που το κινητό τηλέφωνο έχει γίνει αναπόσπαστο «εργαλείο» της καθημερινής μας ζωής.

Η λειτουργία των σημερινών δικτύων κινητής τηλεφωνίας, το GSM (Global System for Mobile Communications -Παγκόσμιο Σύστημα Κινητών Επικοινωνιών), βασίζεται στη μετάδοση ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων. Τα κύματα αυτά είναι ίδια με τα ραδιοκύματα με τα οποία μεταδίδονται τα ραδιοφωνικά και τα τηλεοπτικά προγράμματα. Το πρόβλημα φαίνεται να εντοπίζεται στο γεγονός ότι τα κινητά εκπέμπουν περιορισμένες ποσότητες ακτινοβολίας από το φάσμα των ραδιοσυχνοτήτων, οι οποίες σε μεγάλες ποσότητες μπορεί να προκαλέσουν βλάβη στους ιστούς του οργανισμού, αλλά δεν είναι επιστημονικά τεκμηριωμένο αν μπορεί να συμβεί το ίδιο και σε μικρές ποσότητες.

Οι εταιρείες κινητής τηλεφωνίας δηλώνουν ότι το GSM λειτουργεί σύμφωνα με τα πρότυπα που έχει εκδώσει το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Τηλεπικοινωνιακών Προδιαγραφών (ETSI), το οποίο αποτελεί τον επίσημο οργανισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τον καθορισμό προτύπων στον τομέα των τηλεπικοινωνιών. Βασιζόμενες σε μετρήσεις αρμόδιων επιστημονικών οργανισμών, δηλώνουν ότι σε όλες τις περιπτώσεις τα όρια εκπομπής ραδιοκυμάτων από τις κεραίες GSM είναι πολύ χαμηλότερα από τις διεθνείς προδιαγραφές. Σύμφωνα πάντα με τις εταιρείες, μετρήσεις του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου και του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης έδειξαν ότι η ισχύς των ραδιοκυμάτων της κινητής τηλεφωνίας ακόμη και λίγα μέτρα από τις κεραίες είναι ελάχιστη και κατά πολύ μικρότερη από τις αυστηρότερες προδιαγραφές.

Πάντως, οι επιστημονικές έρευνες, οι οποίες χρηματοδοτούνται κυρίως από τις ίδιες τις εταιρείες κινητής τηλεφωνίας και αφορούν στη σχέση των ασθενειών με τη χρήση κινητών, δεν έχουν δώσει αδιάσειστες αποδείξεις για την ασφάλειά τους. Πολίτες στις ΗΠΑ που εμφάνισαν καρκίνο του εγκεφάλου, κατέθεσαν αγωγές κατά εταιρειών κινητής τηλεφωνίας, υποστηρίζοντας ότι η ασθένειά τους οφείλεται στην ακτινοβολία των κινητών.

Αναζητώντας σαφείς απαντήσεις, η βρετανική κυβέρνηση ανακοίνωσε τον περασμένο μήνα ότι θα χρηματοδοτήσει ερευνητικό πρόγραμμα με στόχο την ασφάλεια των καταναλωτών. Παράλληλα, από την αρχή του χρόνου στην Ευρώπη έχει τεθεί σε ισχύ ένα κοινό ευρωπαϊκό πρότυπο για τη μέτρηση του ειδικού αριθμού απορρόφησης SAR (Specific Absorption Rate), καθώς η επίδραση της ακτινοβολίας εξαρτάται από το ποσό της ακτινοβολίας που απορροφάται από το σώμα.

Στις ΗΠΑ, η Ομοσπονδιακή Επιτροπή Επικοινωνιών (Federal Communications Commission FCC) καθόρισε ως ανώτατο επιτρεπτό όριο ακτινοβολίας τα 1,6watt για κάθε κιλό ανθρώπινου ιστού (Watt/kg). Ενώ όμως οι περισσότερες συσκευές που κυκλοφορούν στην αγορά πληρούν τις προϋποθέσεις, επικρατεί σχετική σύγχυση για τα όρια αυτά. Μικρότερος ρυθμός απορρόφησης δεν συνεπάγεται απαραίτητα και πιο ασφαλές τηλέφωνο, καθώς δεν έχει διευκρινιστεί επιστημονικά ποια επίπεδα θεωρούνται ασφαλή και ποιες είναι οι ιδανικές συνθήκες χρήσης. Γι’ αυτό και οι κατασκευαστές κινητών τηλεφώνων αποφάσισαν να συμπεριλάβουν στα πακέτα των κινητών ειδικά φυλλάδια με αναλυτικές πληροφορίες σχετικά με τα επίπεδα ακτινοβολίας και με το τι αυτά σημαίνουν.

Ο ρόλος των ακουστικών (hands-free)

Τα ακουστικά τα χρησιμοποιούν εκατομμύρια χρήστες κινητών τηλεφώνων, αλλά και εδώ οι επιστημονικές έρευνες είναι αμφιλεγόμενες. Έρευνα που πραγματοποίησε η Ένωση Καταναλωτών της Βρετανίας, δείχνει ότι τα ακουστικά στα κινητά τηλέφωνα όχι μόνο δεν μειώνουν την έκθεση στην ακτινοβολία, αλλά αντίθετα την εντείνουν και τη διοχετεύουν κατευθείαν στον εγκέφαλο. Το βρετανικό περιοδικό «Which?», το οποίο ασχολείται με θέματα καταναλωτών, δημοσίευσε πριν από δύο μήνες έρευνες που δείχνουν ότι είναι πιθανόν τα ακουστικά hands-free να τριπλασιάζουν την ακτινοβολία που φτάνει στον εγκέφαλο από τα κινητά τηλέφωνα.

Αυστραλοί επιστήμονες από την πλευρά τους υποστηρίζουν ότι, όταν χρησιμοποιούμε ακουστικά αντί να ακουμπάμε τη συσκευή στο αφτί μας, μειώνεται κατά 92% το ποσοστό της ακτινοβολίας που φτάνει στον εγκέφαλο.

Πάντως, το πρόβλημα είναι ιδιαίτερα περίπλοκο, διότι η εμφάνιση εγκεφαλικών όγκων δεν μπορεί να συνδεθεί άμεσα με την επίδραση των κινητών, καθώς κάποια άτομα από το σύνολο του πληθυσμού που χρησιμοποιεί κινητά τηλέφωνα θα ανέπτυσσαν όγκο στον εγκέφαλο, ανεξάρτητα από το αν είναι χρήστες ή όχι κινητών. Η ορθολογική χρήση των κινητών τηλεφώνων και η τήρηση των διεθνώς επιβαλλόμενων ορίων, όπως, για παράδειγμα, οι κεραίες να μη βρίσκονται κοντά σε κατοικημένες περιοχές, είναι από τα μέτρα που εύκολα μπορούμε να πάρουμε για να προφυλάξουμε την υγεία μας.

health.in.gr