Το φαινόμενο των «λέξεων της χρονιάς» δεν είναι απλώς ένα γλωσσικό παιχνίδι ή μια ευκαιρία για τίτλους με χαρακτήρα trivia. Αντίθετα, λειτουργεί ως ένα είδος πολιτισμικού βαρόμετρου, που καταγράφει τι μας απασχόλησε, τι μας φόβισε, τι μας ενθουσίασε και τι μας κούρασε μέσα στη χρονιά που πέρασε. Και αν κάτι γίνεται ξεκάθαρο από τις επιλογές των λεξικών για το 2025, είναι ότι η τεχνητή νοημοσύνη έχει πλέον περάσει από το στάδιο της τεχνολογικής υπόσχεσης στο στάδιο της καθημερινής, συχνά προβληματικής, συνύπαρξης.

Λεξικά όπως το Collins, το Cambridge, το Macquarie, το Oxford και το Dictionary.com κατέγραψαν τη ραγδαία είσοδο της AI στη γλώσσα, όχι μέσα από ουδέτερους τεχνικούς όρους, αλλά μέσα από λέξεις φορτισμένες με ειρωνεία, κόπωση και αμφιθυμία. Όπως επισημαίνεται σε άρθρο του The Conversation, οι επιλογές αυτές δεν αποτυπώνουν απλώς γλωσσικές τάσεις, αλλά τη μεταβολή της καθημερινής μας σχέσης με την τεχνητή νοημοσύνη.

«Vibe coding»

Το «vibe coding», που ξεχώρισε στο Collins Dictionary, περιγράφει τη χρήση εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης για τη δημιουργία κώδικα χωρίς ο χρήστης να γράφει ο ίδιος το πρόγραμμα. Ένας όρος που αρχικά μοιάζει εξειδικευμένος, αλλά αποτυπώνει μια βαθύτερη μετατόπιση: την απομάκρυνση από τη γνώση της διαδικασίας και την έμφαση στο αποτέλεσμα.

Παρόμοια ήταν και η αρχική δυσπιστία απέναντι σε παλαιότερες επιλογές, όπως το «hallucinate» του Cambridge Dictionary το 2023, που περιέγραφε τις ψευδείς ή επινοημένες απαντήσεις των συστημάτων AI. Σήμερα, ο όρος έχει σχεδόν καθιερωθεί στην καθημερινή συζήτηση γύρω από την τεχνητή νοημοσύνη, δείχνοντας πόσο γρήγορα νέες σημασίες ενσωματώνονται στο λεξιλόγιο όταν καλύπτουν ένα πραγματικό κενό.

«AI slop»

Αυτή η πιο σκοτεινή πλευρά της AI αποτυπώνεται και στον όρο «AI slop», που αναδείχθηκε ως λέξη της χρονιάς από το Macquarie Dictionary και υιοθετήθηκε και από άλλα λεξικά. Πρόκειται για έναν χαρακτηρισμό που περιγράφει το μαζικό, χαμηλής ποιότητας περιεχόμενο που παράγεται από γενετικά μοντέλα: κείμενα γεμάτα λάθη, γενικόλογες απαντήσεις και πληροφορίες που κανείς δεν ζήτησε πραγματικά. Το γεγονός ότι ο όρος κέρδισε τόσο έδαφος δείχνει πως, μαζί με τον ενθουσιασμό για την τεχνολογία, μεγαλώνει και η δυσφορία απέναντι στην υπερπαραγωγή ψηφιακού «θορύβου».

Δεν είναι τυχαίο ότι η ίδια η λέξη «slop» ξέφυγε γρήγορα από τα όρια των λεξικών: το 2025 υιοθετήθηκε ως «λέξη της χρονιάς» και από το Merriam-Webster, ενώ και το The Economist τη χρησιμοποίησε ως κεντρικό σύμβολο για την πλημμυρίδα περιεχομένου που «βουλώνει» το διαδίκτυο, από αμφίβολες συμβουλές μέχρι κατασκευασμένα βίντεο και αυτοματοποιημένους λογαριασμούς.

«Clanker»

Στο ίδιο πνεύμα κινείται και το «clanker», ένας υποτιμητικός όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει πηγές ή αποτελέσματα AI, ενισχύοντας την αίσθηση ότι η τεχνητή νοημοσύνη δεν αντιμετωπίζεται πια μόνο ως καινοτομία, αλλά και ως κάτι που συχνά αποτυγχάνει ή ενοχλεί.

Την ίδια στιγμή, όμως, τα λεξικά καταγράφουν και μια πιο παράδοξη, σχεδόν συναισθηματική πλευρά της σχέσης μας με την AI. Το Cambridge Dictionary επέλεξε για το 2025 τη λέξη «parasocial», επεκτείνοντας τον ορισμό της ώστε να περιλαμβάνει τις σχέσεις που αναπτύσσουν οι άνθρωποι με chatbots και ψηφιακούς «συντρόφους». Ένας όρος που υπήρχε ήδη για να περιγράψει τη μονόπλευρη οικειότητα με διασημότητες, τώρα αποκτά νέα ζωή σε έναν κόσμο όπου η συναισθηματική επένδυση μετατοπίζεται προς μη ανθρώπινες οντότητες, όπως αναφέρει άρθρο του RTE.

«Glazing»

Στο ίδιο πεδίο της αυθεντικότητας και της τεχνητής εγγύτητας εντάσσεται και το «glazing», που βρέθηκε στις λίστες του Collins. Η λέξη περιγράφει την υπερβολική, συχνά αδικαιολόγητη κολακεία — κάτι που πολλοί αναγνωρίζουν στις απαντήσεις των chatbots, όταν αυτά προσπαθούν να «ευχαριστήσουν» τον χρήστη αντί να του δώσουν ουσιαστική βοήθεια. Δεν είναι τυχαίο ότι το φαινόμενο αυτό απασχόλησε έντονα και τις ίδιες τις εταιρείες τεχνητής νοημοσύνης μέσα στο 2025.

Πέρα όμως από την AI, οι λέξεις της χρονιάς συνεχίζουν να αντλούν υλικό από τη διαδικτυακή κουλτούρα. Το «rage bait», που ξεχώρισε στο Oxford, περιγράφει το περιεχόμενο που δημιουργείται με μοναδικό στόχο να προκαλέσει οργή και συγκρούσεις στα social media. Η ίδια η ύπαρξη του όρου δείχνει μια αυξανόμενη συνειδητοποίηση των μηχανισμών χειραγώγησης της προσοχής μας.

Τέλος, όροι όπως το «memeify» ή ακόμη και το «67», που γεννήθηκε μέσα από μπασκετικά memes, δείχνουν ότι η γλωσσική καινοτομία δεν ανήκει πλέον μόνο στους εφήβους, αλλά και στις ακόμη νεότερες γενιές. Όπως επισημαίνει και ο Guardian, η Generation Alpha, πλήρως εξοικειωμένη με το online περιβάλλον, δεν καταναλώνει απλώς γλώσσα — τη διαμορφώνει ήδη.

Συνολικά, οι λέξεις του 2025 αποτυπώνουν έναν κόσμο όπου η τεχνολογία, το διαδίκτυο και η καθημερινή εμπειρία μπλέκονται όλο και περισσότερο. Και η γλώσσα, όπως πάντα, είναι η πρώτη που το καταγράφει.

Ειδήσεις Σήμερα: