Οι αρχές του Χονγκ Κονγκ γνώριζαν 1 χρόνο για την επικινδυνότητα των κτιρίων – Ο εργολάβος δεν συμμορφώθηκε

Πάνω από ένα χρόνο πριν από την πυρκαγιά που κατέστρεψε ένα συγκρότημα πολυώροφων πύργων στο Χονγκ Κονγκ, οι κάτοικοι προειδοποίησαν τις αρχές για πιθανές παραβιάσεις των κανόνων πυρασφάλειας σε ένα έργο ανακαίνισης που πραγματοποιούνταν εκεί. Αυτή την εβδομάδα, οι χειρότεροι φόβοι τους πραγματοποιήθηκαν σε μια από τις πιο θανατηφόρες πυρκαγιές στην ιστορία του Χονγκ Κονγκ.

Η πυρκαγιά που ξέσπασε την Τετάρτη στο Wang Fuk Court, ένα συγκρότημα κατοικιών με περίπου 2.000 διαμερίσματα, είχε ως αποτέλεσμα τουλάχιστον 128 νεκρούς μέχρι την Παρασκευή και 78 τραυματίες. Περίπου 200 άτομα αγνοούνται. Πολλοί έχουν βρεθεί και δεν έχουν ακόμα αναγνωριστεί.

Δεν είναι ακόμη γνωστό τι προκάλεσε την έντονη πυρκαγιά. Ωστόσο, καθώς οι ερευνητές εξετάζουν τα καμένα κτίρια αναζητώντας στοιχεία, αναρωτιούνται αν η αμέλεια συνέβαλε στην καταστροφή. Το ρεπορτάζ και τα στοιχεία που έστειλαν ένοικοι στους New York Times, βάζουν περισσότερα ερωτήματα, παρά δίνουν απαντήσεις.

Οι ερευνητές έχουν επικεντρωθεί στην ποιότητα των δομικών υλικών που χρησιμοποιήθηκαν για την ανακαίνιση, όπως τα δίχτυα που κάλυπταν τις μπαμπού σκαλωσιές για να αποτρέψουν την πτώση αντικειμένων στους περαστικούς και τα πάνελ από αφρό πολυστερίνης που εγκαταστάθηκαν για να προστατεύσουν τα τζάμια των παραθύρων από το σπάσιμο.

Τουλάχιστον ένα χρόνο οι κάτοικοι είχαν επισημάνει τα προβλήματα

Ήδη από τον Σεπτέμβριο του 2024, οι κάτοικοι του συγκροτήματος είχαν εκφράσει τις ανησυχίες τους στην δημοτική αρχή σχετικά με αυτά τα υλικά. Σύμφωνα με τα email των κατοίκων που εξέτασε η εφημερίδα The New York Times, έστειλαν επιστολή στο Τμήμα Εργασίας της πόλης αναφέροντας ότι τα δίχτυα ενδέχεται να είναι εύφλεκτα.

Εξέφρασαν επίσης ανησυχίες σχετικά με τα αφρώδη πάνελ, σύμφωνα με τον Τζέισον Πουν Τσακ-Χανγκ, έναν πολιτικό μηχανικό που έγινε ακτιβιστής και συνεργάστηκε με τους κατοίκους για την υποβολή των καταγγελιών τους. Την Παρασκευή, αξιωματούχοι της πόλης δήλωσαν στους δημοσιογράφους ότι τα αφρώδη πάνελ ήταν εξαιρετικά εύφλεκτα και συνέβαλαν στην εξάπλωση της φωτιάς με τρομερή ταχύτητα.

Το Υπουργείο Εργασίας, το οποίο εποπτεύει θέματα ασφάλειας στο χώρο εργασίας, αρχικά απέρριψε λανθασμένα τις ανησυχίες των κατοίκων σχετικά με τα δίχτυα, ισχυριζόμενο ότι δεν υπήρχαν κανόνες σχετικά με τη χρήση εύφλεκτων υλικών σε ικριώματα, όπως αναγνώρισε το υπουργείο σε δήλωσή του.

Αργότερα, ενημέρωσε τους κατοίκους ότι τα υλικά στο εργοτάξιο πληρούσαν τις απαιτήσεις πυρασφάλειας, επικαλούμενο έγγραφα που είχε υποβάλει ο ανάδοχος, η Prestige Construction and Engineering.

Το υπουργείο Εργασίας βρήκε παραβάσεις και προειδοποίησε τον εργολάβο

Στην δήλωσή του προς την εφημερίδα The Times, το Υπουργείο Εργασίας επιβεβαίωσε ότι είχε λάβει καταγγελίες από κατοίκους σχετικά με τα δίχτυα κατασκευής. Ανέφερε ότι είχε διενεργήσει 16 επιθεωρήσεις στο Wang Fuk Court από τον Ιούλιο του 2024, με την πιο πρόσφατη να έχει πραγματοποιηθεί μία εβδομάδα πριν από την πυρκαγιά.

Βρήκε πολλαπλές παραβιάσεις και προειδοποίησε τον ανάδοχο για τις επικίνδυνες συνθήκες εργασίας στο εργοτάξιο, ανέφερε το υπουργείο. Το υπουργείο δεν απάντησε σε ερωτήσεις σχετικά με τις παραβάσεις που εντόπισε. Στην δήλωσή του ανέφερε, χωρίς να παρέχει λεπτομέρειες, ότι είχε ξεκινήσει τρεις «διώξεις» και είχε εκδώσει έξι ειδοποιήσεις «προτρέποντας τη βελτίωση» στο Wang Fuk Court πριν από την πυρκαγιά.

Νωρίτερα, αξιωματούχοι είχαν δηλώσει ότι τα δίχτυα που κάλυπταν τις σκαλωσιές στο συγκρότημα ενδέχεται να μην πληρούσαν τα πρότυπα πυρασφάλειας, τα οποία απαιτούν όλα τα καλύμματα σκαλωσιών να είναι κατασκευασμένα από υλικό που μπορεί να επιβραδύνει τη φωτιά. Την Παρασκευή, ωστόσο, δήλωσαν ότι τα δίχτυα ήταν σύμφωνα με τον κώδικα της πόλης, σύμφωνα με προκαταρκτικές δοκιμές.

Μέχρι στιγμής έχουν γίνει 11 συλλήψεις για την φωτιά στο Χονγκ Κονγκ

Είπαν ότι η πυρκαγιά ανέβασε τη θερμοκρασία στο εσωτερικό του κτιρίου στους 500 βαθμούς Κελσίου και έβαλε φωτιά στα μπαμπού ικριώματα, τα οποία έπεσαν και μπλόκαραν τις εξόδους κινδύνου.

Η αστυνομία συνέλαβε δύο διευθυντές και έναν σύμβουλο του εργολάβου, κατηγορώντας τους για ανθρωποκτονία και βαριά αμέλεια, και κατάσχεσε αποδεικτικά στοιχεία, όπως έγγραφα προσφορών, υπολογιστές, τηλέφωνα και έναν κατάλογο των υπαλλήλων του εργολάβου.

Την Παρασκευή, μια υπηρεσία καταπολέμησης της διαφθοράς συνέλαβε οκτώ ακόμη άτομα, μεταξύ των οποίων τέσσερις σύμβουλοι, τρεις υπεργολάβοι σκαλωσιάς και ένας μεσάζων.

Τον περασμένο μήνα, όταν το Chinachem Tower, ένα εμπορικό κτίριο στο κέντρο του Χονγκ Κονγκ, έπιασε φωτιά, ορισμένοι κάτοικοι του Wang Fuk Court εξέφρασαν τους φόβους τους σε μια ομάδα στο Facebook. Οι πυροσβέστες είχαν βρει δίχτυα και μπαμπού σκαλωσιές σε εκείνο το κτίριο που έμοιαζαν με αυτά που χρησιμοποιούνταν στο συγκρότημά τους.

«Όλοι πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί με τη φωτιά κατά τη διάρκεια του χειμώνα», έγραψε ένας κάτοικος. «Υπάρχουν τόσα πολλά εύφλεκτα αντικείμενα έξω».

Τα πάνελ ήταν τα σωστά, αλλά δεν είναι γνωστή η ποιότητα του υλικού

Οι εργασίες ανακαίνισης του συγκροτήματος ξεκίνησαν το περασμένο καλοκαίρι. Οι οκτώ πύργοι του, που ολοκληρώθηκαν στις αρχές της δεκαετίας του 1980, υποβλήθηκαν σε συντήρηση προκειμένου να συμμορφωθούν με έναν κυβερνητικό κανονισμό που απαιτεί την επισκευή κτιρίων ηλικίας άνω των 30 ετών.

Η ανακαίνιση είχε αρχικά προϋπολογιστεί να κοστίσει σχεδόν 40 εκατομμύρια δολάρια, τα οποία θα επιβαρύνουν κυρίως τα περίπου 2.000 νοικοκυριά που κατοικούν εκεί. Η Prestige Construction and Engineering, η οποία ιδρύθηκε στο Χονγκ Κονγκ το 2004, κέρδισε το συμβόλαιο.

Ωστόσο, ορισμένοι κάτοικοι ανησυχούσαν ότι ο ανάδοχος φούσκωνε το κόστος, θέτοντας σε κίνδυνο την ασφάλεια. Σύμφωνα με το Υπουργείο Εργασίας και τον Πουν, υπέβαλαν καταγγελία στο υπουργείο Εργασίας τον Σεπτέμβριο του 2024, δύο μήνες μετά την ανέγερση των σκαλωσιών. Ο Πουν ανέφερε ότι διαμαρτυρήθηκαν για τα αφρώδη πάνελ που κάλυπταν τα παράθυρα.

Τέτοια πάνελ χρησιμοποιούνται σε εργοτάξια για μόνωση, πλήρωση κενών και ως προσωρινή προστασία, σύμφωνα με τον Τόνι Ζα, πρώην πρόεδρο του τμήματος κτιρίων του Ινστιτούτου Μηχανικών του Χονγκ Κονγκ. Αυτό που δεν είναι σαφές σε αυτή την περίπτωση, είπε, είναι η ποιότητα του υλικού που χρησιμοποίησε ο εργολάβος.

Το αφρώδες πάνελ ήταν παντού

Φωτογραφίες που μοιράστηκαν στο διαδίκτυο και συνεντεύξεις με κατοίκους δείχνουν ότι πολλά παράθυρα στο Wang Fuk Court ήταν εντελώς σφραγισμένα με το υλικό. Σε ένα κτίριο, η αστυνομία βρήκε τα παράθυρα του χώρου του ανελκυστήρα καλυμμένα με αφρώδη πάνελ σε κάθε όροφο.

Λόγω των πάνελ, οι άνθρωποι δεν μπορούσαν να δουν έξω από τα παράθυρά τους και να συνειδητοποιήσουν ότι βρισκόταν σε κίνδυνο όταν ξέσπασε η φωτιά, είπε ο Λάου Γιου Χανγκ, ένας 78χρονος κάτοικος.

Ένα άλλο σημείο διαμάχης ήταν το δίχτυ που κάλυπτε τις σκαλωσιές που είχαν στηθεί γύρω από τα κτίρια. Αρχικά, το τμήμα ενημέρωσε λανθασμένα τους κατοίκους ότι οι ισχύοντες κανονισμοί «δεν καλύπτουν τα πρότυπα επιβράδυνσης φλόγας για τα δίχτυα σκαλωσιάς».

Απογοητευμένοι, οι κάτοικοι επικοινώνησαν με τον Πουν, ο οποίος διευθύνει μια μη κερδοσκοπική οργάνωση, την Chinat Monitor, η οποία παρακολουθεί καταγγελίες για διαφθορά στον κατασκευαστικό κλάδο της πόλης και ασκεί πιέσεις στην κυβέρνηση για καλύτερη εποπτεία.

Τα εύφλεκτα δίχτυα βρέθηκαν επίσης στο μικροσκόπιο

Ένα από τα θέματα που απασχολούν τον Πουν είναι τα εύφλεκτα δίχτυα, τα οποία ενέχουν ιδιαίτερο κίνδυνο στο Χονγκ Κονγκ, καθώς τα κτίρια είναι πολύ κοντά το ένα στο άλλο και ο άνεμος μπορεί να διαδώσει εύκολα τις φωτιές. Οι κάτοικοι συγκροτημάτων κατοικιών όπως το Wang Fuk Court, οι οποίοι τείνουν να είναι ηλικιωμένοι, έχουν λιγότερες δυνατότητες να διαφύγουν σε ασφαλές μέρος ή να ακούσουν τους συναγερμούς πυρκαγιάς, είπε.

Από ανησυχία για τους ηλικιωμένους κατοίκους, ο Πουν είπε ότι προσπαθούσε να ευαισθητοποιήσει το κοινό σχετικά με τέτοια ζητήματα. Επιθεωρεί ακόμη και ο ίδιος τα εργοτάξια, μερικές φορές κόβοντας τα δίχτυα και βάζοντας τους φωτιά για να αποδείξει ότι το υλικό παραβιάζει τους κανόνες ασφαλείας. Ο Πουν είπε ότι πίεζε τους αξιωματούχους της πόλης για περίπου ενάμιση χρόνο να δώσουν προσοχή στο θέμα. «Αλλά αρνήθηκαν», είπε.

Όταν οι κάτοικοι του Wang Fuk Court ήρθαν σε αυτόν, ο Πουν ανέλαβε με ενθουσιασμό την υπόθεσή τους. Επέπληξε τους αξιωματούχους του υπουργείου Εργασίας για την εσφαλμένη αναφορά των κινδύνων πυρκαγιάς στο εργοτάξιο και τους υπέδειξε τις ισχύουσες διατάξεις που είχαν παραβλέψει.

Αργότερα, το υπουργείο διόρθωσε το λάθος που είχε επισημάνει ο Πουν, αναγνωρίζοντας ότι η απάντησή του στις καταγγελίες ήταν «ασαφής και προκάλεσε παρεξηγήσεις», όπως ανέφερε σε δήλωση που έστειλε μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στην εφημερίδα The Times.

Ήταν τα δίχτυα πυρίμαχα και εντός προδιαγραφών; Ποιος τα έλεγξε;

Ωστόσο, σύμφωνα με τα email που είδε η Times, δεν βρήκε κανένα πρόβλημα με τα δίχτυα που ανησυχούσαν ορισμένους κατοίκους. Σε γραπτή απάντηση προς τους κατοίκους τον Δεκέμβριο, ανέφερε ότι οι υπάλληλοι είχαν ελέγξει τα πιστοποιητικά ποιότητας που υπέβαλε ο ανάδοχος και ότι τα δίχτυα ήταν σύμφωνα με τα πρότυπα της πόλης.

«Εάν διαπιστωθούν παραβιάσεις των νόμων για την ασφάλεια και την υγεία στην εργασία, θα λάβουμε μέτρα», έγραψε ένας υπάλληλος σε email. Το πόρισμα φαίνεται να βασίζεται στις δηλώσεις των ίδιων των εργολάβων. Το υπουργείο δεν απάντησε σε ερωτήσεις σχετικά με το αν διεξήγαγε δικές του δοκιμές για να επαληθεύσει την ποιότητα των υλικών.

Οι επαγγελματίες του κατασκευαστικού κλάδου αναφέρουν ότι η απάτη είναι ένα κοινό πρόβλημα με τέτοια πιστοποιητικά στο Χονγκ Κονγκ, αν και μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι αυτό συνέβη στην περίπτωση του κατασκευαστικού έργου Wang Fuk Court.

«Το αν ο ανάδοχος αγόρασε το ίδιο υλικό για να χρησιμοποιηθεί στο εργοτάξιο είναι ένα άλλο ζήτημα που πρέπει να διερευνηθεί», δήλωσε ο Ζα, πρώην επικεφαλής του τμήματος κτιρίων του Ινστιτούτου Μηχανικών του Χονγκ Κονγκ.