Grounded in the Stars: Πως γίνεται ένα άγαλμα να εξόργισε ολόκληρη τη Νέα Υόρκη;

Στο X, viral αναρτήσεις χαρακτήρισαν το γλυπτό Grounded in the Stars (2023) του Τόμας Πράις, ένα άγαλμα μιας μαύρης γυναίκας ύψους 12 μέτρων που βρίσκεται τώρα στην Times Square, σημάδι μιας «πολύ άρρωστης κοινωνίας» και προάγγελο του «θανάτου του πολιτισμού».

Για ορισμένους, το έργο του Πράις θεωρήθηκε ισχυρό και επιβεβαιωτικό, ένα άγαλμα που μοιάζει εντελώς διαφορετικό από τους δύο λευκούς άνδρες -τον καθολικό ιερέα Φράνσις Ντάφι και τον θεατρικό συγγραφέα Τζορτζ Μ. Κόχαν – που έχουν τοποθετηθεί λίγα μέτρα παρακάτω. (Τα μνημεία Ντάφι και Κόχαν είναι μόνιμα και βρίσκονται εκεί από το 1937 και το 1959 αντίστοιχα- το άγαλμα του Πράις θα κατέβει στις 17 Ιουνίου). Για άλλους, το Grounded in the Stars αντιμετωπίζεται ως «μια φυσική αναπαράσταση των κόμπων στους οποίους η wokeness (σ.σ. κουλτούρα) έχει δέσει την Αριστερά», όπως έγραψε ο συντηρητικός δημοσιογράφος Ντέιβιντ Μάρκους σε ένα άρθρο του Fox News.

Όλες αυτές οι αναρτήσεις υποδηλώνουν ότι το Grounded in the Stars έχει χτυπήσει μια ευαίσθητη «χορδή» σε μια συγκεκριμένη μερίδα του κοινού που θα προτιμούσε να μην βλέπει μνημεία όπως αυτό.

«Μια φυσική αναπαράσταση των κόμπων στους οποίους η wokenes (σ.σ. κουλτούρα) έχει δέσει την Αριστερά»

Grounded in the Stars, 2023,Τόμας Πράις, Πηγή: timessquarenyc.org

Τα αγάλματα του Τόμας Πράις

Εδώ και περίπου μια δεκαετία, ο Πράις κατασκευάζει μπρούτζινα γλυπτά μαύρων ανδρών και γυναικών που εκτελούν καθημερινές δραστηριότητες. Κάποιοι στην τρέχουσα έκθεση του Hauser & Wirth στο κέντρο της πόλης ελέγχουν τα τηλέφωνά τους και στέκονται γύρω-γύρω. Φορούν φούτερ και τζιν, μπλουζάκια και παντελόνια. Μοιάζουν με ανθρώπους που μπορεί κανείς να συναντήσει περπατώντας στο δρόμο – αυτή ακριβώς είναι η διαφορά του.

Παρά τη μεγάλη τους κλίμακα, τα γλυπτά του Πράις συχνά μοιάζουν υποτονικά. Εν μέρει αυτό έχει να κάνει με το κενό βλέμμα των γλυπτών του, τα οποία είναι συνήθως σύνθετα πορτρέτα ανθρώπων που έχει συναντήσει ο Πράις. «Δεν ψάχνουν να εμπλακούν ή να λάβουν επιβεβαίωση», δήλωσε κάποτε στο περιοδικό Interview. «Υπάρχουν είτε ο θεατής είναι εκεί είτε όχι». Συνέδεσε τα έργα του με τα αρχαία αιγυπτιακά αγάλματα, των οποίων την ψυχρή αλλά βασιλική εμφάνιση προσπάθησε να μιμηθεί.

Ο ρεαλισμός στην γλυπτική

Η διακριτική ποιότητα της τέχνης του Πράις τον συνδέει επίσης με την πιο πρόσφατη παράδοση του φωτορεαλισμού, η οποία ξεκίνησε τη δεκαετία του 1960 ως μια προσπάθεια να προσελκύσει την καθημερινότητα στα μουσεία τέχνης. Ενώ οι περισσότεροι φωτορεαλιστές ήταν ζωγράφοι, ο Ντουέιν Χάνσον πήρε ως μέσο τη γλυπτική, απαθανατίζοντας αγοραστές, ξαπλώστρες και εργάτες όπως οι επιστάτες με έναν διαπεραστικό βαθμό νατουραλισμού. Αν και τα θέματα του Χάνσον μπορεί να αντιμετωπίζονταν ως ανάξια προσοχής από την ελίτ του κόσμου της τέχνης όταν άρχισε να παρουσιάζει τα γλυπτά του, ο Χάνσον τα έβλεπε με ενσυναίσθηση, όπως ακριβώς κάνει και ο Πράις για τους άνδρες και τις γυναίκες που σμιλεύει.

Τα έργα του Πράις, όπως και του Χάνσον, παρουσιάζουν ένα έντονο μάτι για τη λεπτομέρεια. Μπορείτε να κοιτάξετε το Grounded in the Stars και να θαυμάσετε τις ατέλειές του: τον τρόπο με τον οποίο το πουκάμισό της δεν εφαρμόζει ακριβώς, με το στρίφωμά του να υψώνεται λίγο ψηλότερα από ό,τι πιθανώς θα έπρεπε, και τον τρόπο με τον οποίο τα αθλητικά της παπούτσια παρουσιάζουν σημάδια φθοράς. Όχι, ο Πράις δεν είναι επίσημη κληρονόμος του Χάνσον: Το «άκομψο» μπρούντζινο γλυπτό του Πράις μοιάζει σαν να έχει παραχθεί χονδρικώς, ειδικά σε σύγκριση με τα κοστοβόρα κομμάτια του Χάνσον που είναι φτιαγμένα με χειροποίητη ρητίνη, και η πόζα που απεικονίζεται στο Grounded in the Stars είναι κάτι παραπάνω από λίγο επί της ουσίας. Αλλά εννοιολογικά, το έργο του Πράις συνεχίζει κομψά τα θέματα που έχουν ήδη βρεθεί στο έργο του Χάνσον.

«Δεν ψάχνουν να εμπλακούν ή να λάβουν επιβεβαίωση. Υπάρχουν είτε ο θεατής είναι εκεί είτε όχι»

Grounded in the Stars, 2023,Τόμας Πράις, Πηγή: timessquarenyc.org

Ο Ντόναλντ Τραμπ

Φέτος, ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ αναβίωσε μια πρόταση για την κατασκευή ενός Εθνικού Κήπου Αμερικανών Ηρώων, όπου «οι θρύλοι του αμερικανικού παρελθόντος θα μνημονεύονται».

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ ότι είχε κατά νου την «τραγική ανατροπή των μνημείων της ιδρυτικής μας γενιάς και των γιγάντων του παρελθόντος μας». Τα σχέδιά του περιλαμβάνουν επί του παρόντος 250 «ρεαλιστικές» αναπαραστάσεις «σπουδαίων προσώπων από το παρελθόν της Αμερικής»- για τη χρηματοδότηση αυτού του κήπου, ο Τραμπ σχεδιάζει περικοπή 34 εκατομμυρίων δολαρίων από το Εθνικό Ίδρυμα Ανθρωπιστικών Επιστημών και το Εθνικό Ίδρυμα Τεχνών.

Παράλληλα, έχει η κυβέρνηση Τραμπ έχει βάλει «πλώρη» για την απομάκρυνση εκθεμάτων που αναπαράγουν την «αντιαμερινανική ιδεολογία» από το Ίδρυμα Smithsonian.

Η ιστορία αλλάζει, το ίδιο και η αντίληψή μας γι’ αυτήν. Μένει όμως να αναρωτηθούμε: Για ποια ιστορία μιλάμε όταν την θεωρούμε μονομερώς και αποβάλουμε λεπτομέρειες που δεν συνάδουν με την αφήγηση που θέλουμε;

*Με πληροφορίες από: Art News, Κεντρική Φωτογραφία: Grounded in the Stars, 2023,Τόμας Πράις, Πηγή: timessquarenyc.org