Με αφορμή την 35η επέτειο του τραγουδιού «Nothing Compares 2 U», της Σινέντ Ο’ Κόνορ, ο Mark Beaumont του Independent εμβαθύνει στη συγκινητική ιστορία του.

Όταν μια μακριά μαύρη λιμουζίνα σταμάτησε έξω από το σπίτι της Σινέντ Ο’ Κόνορ στο Λος Άντζελες ένα βράδυ του 1990, φαντάστηκε ότι ήταν η στιγμή της Σταχτοπούτας της. Μια μεγάλη άμαξα που θα την πήγαινε στον δικό της πρίγκιπα αφού ο Prince της είχε απευθύνει πριβέ πρόσκληση.

Όταν είπε στους φίλους της ότι ο κύριος Purple Rain της είχε τηλεφωνήσει νωρίτερα εκείνο το βράδυ για να προτείνει μια συνάντηση και στη συνέχεια έστειλε ένα αυτοκίνητο να την παραλάβει, κατακλίστηκε από ρομαντικές ιδέες.

«Όλοι σκεφτήκαμε ότι ίσως εγώ και εκείνος να ερωτευόμασταν», έγραψε η Ο’ Κόνορ στα απομνημονεύματά της, «Rememberings», του 2021.

Ή ότι τουλάχιστον θα τα πήγαιναν καλά. «Σκεφτήκαμε ‘πρέπει να θέλει να γιορτάσει το τραγούδι που πάει τόσο καλά. Θα υπάρχει τούρτα!»».

Το ωμό ταξίδι που έκανε η Ο’ Κόνορ μέσα από το τραγούδι – θλίψη, θυμός και καθαρή ερημιά, όπως απαιτούσε η επιδέξια ποίηση του κομματιού – ζωντάνεψε και συμπύκνωσε την απώλεια και το σπαραγμό εκατομμυρίων ανθρώπων

Τα δάκρυα της Σινέντ Ο’ Κόνορ

«Το τραγούδι» είχε πάει πράγματι πολύ καλά. Η λαμπερή, συνθετικά ενορχηστρωμένη εκδοχή της Ο’ Κόνορ του «Nothing Compares 2 U» του Prince, που κυκλοφόρησε στις 8 Ιανουαρίου 1990 – πριν από 35 χρόνια – είχε ραγίσει την καρδιά του κόσμου με δύο μόνο δάκρυα να κυλάνε στα μάγουλα μιας νεαρής γυναίκας.

Αυτά ήταν τα δάκρυα της Σινέντ Ο’ Κόνορ στο άκρως συναισθηματικό βίντεο του Τζον Μέιμπουρι για το τραγούδι, καθώς η τραγουδίστρια σκεφτόταν τη μητέρα που είχε χάσει σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα τέσσερα χρόνια νωρίτερα.

«Δεν ήξερα ότι θα έκλαιγα όταν τραγουδούσα στο βίντεο, επειδή δεν έκλαιγα στο στούντιο κατά την ηχογράφησή του», είπε αργότερα- αποκάλυψε στο «Rememberings» ότι πάντα σκεφτόταν τη μητέρα της όταν ερμήνευε το τραγούδι.

«Αισθάνομαι ότι είναι η μόνη στιγμή που περνάω με τη μητέρα μου και ότι μιλάω ξανά μαζί της. Υπάρχει η πεποίθηση ότι είναι εκεί, ότι μπορεί να με ακούσει και ότι μπορώ να συνδεθώ μαζί της».

Photo: Wikimedia Commons

«Είχε μεγαλύτερη γροθιά από τη δική μου»

Το ωμό ταξίδι που έκανε η Ο’ Κόνορ μέσα από το τραγούδι – θλίψη, θυμός και καθαρή ερημιά, όπως απαιτούσε η επιδέξια ποίηση του κομματιού – ζωντάνεψε και συμπύκνωσε την απώλεια και το σπαραγμό εκατομμυρίων ανθρώπων.

Έφτασε στο Νο 1 σε 14 χώρες, συμπεριλαμβανομένου του Ηνωμένου Βασιλείου και των ΗΠΑ, και πούλησε 3,5 εκατομμύρια αντίτυπα μόνο το 1990.

Σήμερα αποτελεί ένα από τα καθοριστικά κομμάτια της δεκαετίας του 1990 και μία από τις πιο συγκινητικές και αγαπημένες διασκευές που έχουν ηχογραφηθεί ποτέ.

Φανταζόταν, λοιπόν, ότι στο σπίτι του Prince, θα υπήρχε κέικ. Αντ’ αυτού, η Ο’ Κόνορ γλίστρησε στο πίσω κάθισμα της λιμουζίνας για να οδηγηθεί σε μια από τις πιο πικρές συναντήσεις διασημοτήτων στην ιστορία της ποπ.

«Κάναμε έναν μεγάλο καβγά», δήλωσε στον νορβηγικό ραδιοφωνικό σταθμό NRK το 2014.

«Με κάλεσε στο σπίτι του και – είναι ανόητο να το κάνει αυτό σε μια Ιρλανδή γυναίκα – είπε ότι δεν του άρεσε να λέω κακές λέξεις σε συνεντεύξεις. Έτσι του είπα να πάει να γ@μηθεί. Έγινε αρκετά βίαιος. Έπρεπε να δραπετεύσω από το σπίτι του στις πέντε το πρωί. Είχε μεγαλύτερη γροθιά από τη δική μου».

«Με το πρώτο χτύπημα που δέχομαι από τον Prince», έγραψε η Σινέντ Ο’ Κόνορ, «συνειδητοποιώ ότι έχει κάτι στο μαξιλάρι, γεμισμένο στην άκρη, σχεδιασμένο να πονάει»

Η αρχική έμπνευση του Prince

Σηματοδότησε το άσχημο τέλος μιας από τις πιο όμορφες ιστορίες της ποπ. Ο Prince έγραψε για πρώτη φορά το τραγούδι τον Ιούλιο του 1984, κατά τη διάρκεια μιας παραγωγικής περιόδου, όπου έγραφε και ηχογραφούσε ένα τραγούδι κάθε μέρα.

Φρέσκος από μια πτήση από το Ντάλας, όπου είχε πάει για να παρακολουθήσει την περιοδεία Victory των Jacksons, επέστρεψε στην αποθήκη Flying Cloud Drive, λίγο έξω από τη Μινεάπολη, όπου δούλευε πάνω στο ένα και μοναδικό άλμπουμ που θα έβγαινε από το funk side-project του, The Family.

Σύμφωνα με τη μηχανικό του Σούζαν Ρότζερς, το τραγούδι ξεχύθηκε από μέσα του μέσα σε μια ώρα.

«Έμεινα έκπληκτη με το πόσο όμορφο ήταν», είπε στο βιβλίο του Ντυάν Τούνταλ, «Prince and the Purple Rain Era Studio Sessions».

«Πήρε το σημειωματάριό του και πήγε στην κρεβατοκάμαρα, έγραψε τους στίχους πολύ γρήγορα, βγήκε ξανά έξω και το τραγούδησε. Ήμουν πολύ εντυπωσιασμένη με αυτό».

Όλοι διεκδικούσαν κάτι από το «Nothing Compares 2 U»

Η έμπνευση του ίδιου του Prince για το τραγούδι έχει αποτελέσει αντικείμενο πολλών συζητήσεων. Στα απομνημονεύματά του «The Beautiful Ones», που δημοσιεύτηκαν τρία χρόνια μετά τον θάνατό του, έγραψε για τη μητέρα του που έκανε «νυχτερινά τηλεφωνήματα και παρακλήσεις» στον πατέρα του μετά τον χωρισμό τους και για το ότι επιστρατεύτηκε για να παρακαλέσει τον πατέρα του να επιστρέψει στην οικογένεια.

«Νομίζω ότι γι’ αυτό μπορώ να γράψω τόσο καλά τραγούδια χωρισμού, όπως το ‘Nothing Compares 2 U’», έγραψε. «Δεν έχω ακούσει κανένα τραγούδι χωρισμού όπως αυτά που μπορώ να γράψω… Έχω την πείρα».

Κάποιοι φαντάστηκαν ότι ο Prince είχε επηρεαστεί από τη σχέση του με τη Σουζάνα Μελβόιν των The Family, μία από τις δύο αρχικές τραγουδίστριες του τραγουδιού.

Ωστόσο, ο Τζερόμ Μπέντον, ένα άλλο μέλος των The Family, πίστευε ότι το τραγούδι βασιζόταν στον σπαραγμό που είχε μοιραστεί με τον Prince για την κατάρρευση του δικού του αρραβώνα.

«Η Σινέντ πρότεινε να απλοποιήσουμε την εξέλιξη των συγχορδιών όσο το δυνατόν περισσότερο, επειδή το πρωτότυπο ήταν αρκετά περίπλοκο»

Ένας πόνος αβάσταχτος

Η Σούζαν Ρότζερς υποστήριξε ότι στίχοι όπως «Όλα τα λουλούδια που φύτεψες, μαμά, στην πίσω αυλή/ Όλα πέθαναν όταν έφυγες» απευθύνονταν στην πρώην οικονόμο του Prince, Σάντι Τσιπιόνι, η οποία είχε πρόσφατα εγκαταλείψει την έπαυλη του Prince μετά την καρδιακή προσβολή του πατέρα της.

«Μάλλον ήταν η Σάντι που φύτεψε αυτά τα λουλούδια», δήλωσε η Ρότζερς στον Guardian το 2018. «Η Σάντι διηύθυνε τη ζωή του Πρίγκιπα. Ρωτούσε συνέχεια, «Πότε θα επιστρέψει η Σάντι;»».

Παράλληλα με όλο αυτό τον πόνο, τουλάχιστον μια ιστορία που συνδέεται με το τραγούδι είχε αίσιο τέλος.

Προκειμένου να συγκεντρώσει το απαιτούμενο συναίσθημα για το τραγούδι, ο άλλος τραγουδιστής των The Family, ο Πολ Πίτερσον, θυμήθηκε ότι είχε πληγωθεί από ένα κορίτσι που λεγόταν Τζούλι στο λύκειο.

Λίγα χρόνια μετά την κυκλοφορία του κομματιού, η Τζούλι και ο Πολ παντρεύτηκαν.  Καθώς το τραγούδι κατέκτησε την κορυφή των charts παγκοσμίως και ακολούθησε το «I Do Not Want What I Haven’t Got» προς 7 εκατομμύρια πωλήσεις και τέσσερις υποψηφιότητες για Grammy, φάνηκε ότι ο κόσμος έκλαιγε μαζί του.

Πώς το τραγούδι έφτασε στην Σινέντ Ο’ Κόνορ

Όλα, εκτός από τη βαριά εκτέλεση του τραγουδιού από τον Prince βυθίστηκαν γρήγορα στην αφάνεια – μέχρι που ο μάνατζερ και τότε συνεργάτης της Σινέντ Ο’ Κόνορ, ο Fachtna Ó Ceallaigh, το θυμήθηκε σε μια στιγμή που η σχέση του με την Ο ‘ Κόνορ κατέρρεε.

Ο Ó Ceallaigh πρότεινε σοφά στην τραγουδίστρια να διασκευάσει το κομμάτι στο δεύτερο άλμπουμ της, «I Do Not Want What I Haven’t Got».

Δεδομένου ότι είχε ήδη κάνει το όνομά της με το παθιασμένο, συγκρουσιακό ποπ-ροκ του ντεμπούτου της The Lion and the Cobra του 1987, αυτή ήταν μια ευκαιρία για την Ο’ Κόνορ να παρουσιάσει μια πιο ευαίσθητη πλευρά.

Μεταξύ του μηχανικού Κρις Μπίρκετ, της συμπαραγωγού του Νέλι Χούπερ (των Soul II Soul) και του Ιάπωνα βιρτουόζου της τζαζ Gota Yashiki, δημιουργήθηκε μια μινιμαλιστική συνθετική ορχήστρα και ένα drum-loop backing, χωρίς μπάσο, ενάντια στο οποίο τα φωνητικά της Ο’ Κόνορ μπορούσαν να αιωρούνται και να οργίζονται.

H εκτέλεση του «Nothing Compares 2 U» από τον Prince 

Η Σινέντ Ο’ Κόνορ άντλησε τον πυρήνα του τραγουδιού  

«Είναι λίγο σαν τη μέθοδο υποκριτικής του Στανισλάβσκι», δήλωσε αργότερα η Ο’ Κόνορ στο BBC. «Πρέπει να βρεις συναισθηματικά πράγματα μέσα σου που μπορείς να χρησιμοποιήσεις».

Ο Yashiki θυμάται ότι οι πρόβες ήταν τόσο ομαλές όσο και το τραγούδι. «Η ατμόσφαιρα ήταν ήρεμη, χαλαρή, αλλά ταυτόχρονα σοβαρή και συγκεντρωμένη», λέει.

«Δεν υπήρχαν φωνές ή διαφωνίες… και πολύ λίγα γέλια». Ήταν η Ο’ Κόνορ, λέει, που άντλησε τον πυρήνα του τραγουδιού από το πρωτότυπο του Prince.

«Η Σινέντ πρότεινε να απλοποιήσουμε την εξέλιξη των συγχορδιών όσο το δυνατόν περισσότερο, επειδή το πρωτότυπο ήταν αρκετά περίπλοκο».

Το σπαραξικάρδιο βίντεο του Τζον Μέιμπουρι

Σύμφωνα με τον Μπίρκετ, η ηχογράφηση διήρκεσε λίγο περισσότερο από μία ημέρα για να ολοκληρωθεί. Θυμάται τη φωνητική λήψη της Ο’ Κόνορ ως μια στιγμή στιγμιαίας ηχητικής αλχημείας.

«Το πέτυχε σε μία λήψη», λέει, »μετά είπε ‘Θέλω να κάνω ένα διπλό κομμάτι’ και τραγούδησε το τέλειο διπλό κομμάτι. Ακούγεται σαν μία φωνή, είναι τόσο σφιχτό».

Το «Nothing Compares 2 U» της O’ Κόνορ παραλίγο να ακολουθήσει την τύχη του πρωτότυπου. Λίγες εβδομάδες μετά την κυκλοφορία του, το τραγούδι ακροβατούσε στην κάτω πλευρά του Top 40, όταν το BBC αποφάσισε να το αποσύρει από τις playlists του.

Ήταν το βίντεο του Τζον Μέιμπουρι, που γυρίστηκε γρήγορα στο Παρίσι, που έκανε το κομμάτι «παγκόσμιο καρδιοχτύπι».

«Έδωσε μια σπουδαία ερμηνεία, κλαίγοντας με αληθινά δάκρυα στο βίντεο», λέει, «και αυτό το βίντεο είναι αυτό που πραγματικά ράγισε όλες τις καρδιές. Ξαφνικά οι πωλήσεις ανέβηκαν και έγινε Νο 1. Χωρίς εκείνο το βίντεο, πιθανότατα θα είχε εξαφανιστεί».

Η Σινέντ Ο’ Κόνορ  κατάφερε να δραπετεύσει από το σπίτι στις 5 το πρωί και να κρυφτεί στους κήπους, ενώ ο Prince την αναζητούσε

Photo: Wikimedia Commons

Μαξιλαροπόλεμος που πονάει

Καθώς το τραγούδι κατέκτησε την κορυφή των charts παγκοσμίως και προώθησε το I Do Not Want What I Haven’t Got προς 7 εκατομμύρια πωλήσεις και τέσσερις υποψηφιότητες για Grammy (κέρδισε το βραβείο για την καλύτερη πρωτότυπη μουσική εκτέλεση, αν και η Ο’ Κόνορ αρνήθηκε να το παραλάβει), φάνηκε ότι ο κόσμος έκλαιγε μαζί του.

Όλοι εκτός από τον Prince. Καθώς η μακριά μαύρη λιμουζίνα άφησε την O’ Κόνορ στην μπροστινή πόρτα της εκτεταμένης έπαυλης του Prince στους λόφους του Χόλιγουντ, την υποδέχτηκαν όχι με σαμπάνια αλλά με σφοδρή αντιπαράθεση.

Η περιγραφή της για τη βραδιά, σύμφωνα με τις αναμνήσεις, θα μπορούσε να γίνει ένα σπουδαίο σενάριο ταινίας τρόμου.

Αφού οδηγήθηκε μέσα από αίθουσες υποδοχής με τεράστια παράθυρα καλυμμένα με αλουμινόχαρτο («Δεν του αρέσει το φως», την ενημέρωσε ένας νευρικός υφιστάμενός του) σε μια μικρή κουζίνα, πρώτα την προκάλεσε ο Prince για τις βωμολοχίες της στις συνεντεύξεις, και στη συνέχεια την κάλεσε να παίξουν μαξιλαροπόλεμο.

«Με το πρώτο χτύπημα που δέχομαι», έγραψε, «συνειδητοποιώ ότι έχει κάτι στο μαξιλάρι, γεμισμένο στην άκρη, σχεδιασμένο να πονάει».

Το ίδιο το κομμάτι έχει αποδειχθεί αθάνατο

Η Σινέντ Ο’ Κόνορ  κατάφερε να δραπετεύσει από το σπίτι στις 5 το πρωί και να κρυφτεί στους κήπους, ενώ ο Prince την αναζητούσε. Στη συνέχεια κατευθύνθηκε προς έναν αυτοκινητόδρομο, όπου την εντόπισε και την καταδίωξε, εκτοξεύοντας βίαιες απειλές.

Μόνο όταν χτύπησε το κουδούνι ενός κοντινού σπιτιού, ισχυρίστηκε η O’ Κόνορ, ότι ο μουσικός τρόμαξε.

Σε μεταγενέστερες συνεντεύξεις, η O’ Κόνορ εξέφρασε την πεποίθηση ότι μπορεί να είχε εμπλακεί άθελά της σε μια επιχειρηματική διαμάχη μεταξύ του Prince και του μάνατζέρ της, Στιβ Φαρνιόλι ο οποίος είχε προηγουμένως αναλάβει το μάνατζμεντ του Prince.

Υποστήριξε επίσης ότι ο τραγουδιστής είχε εξοργιστεί από το γεγονός ότι είχε διασκευάσει το τραγούδι του χωρίς να ζητήσει τα δικαιώματα, παρακάμπτοντας τη συνήθη διαδικασία.

Ωστόσο, το τραγούδι έχει συνδεθεί άρρηκτα με τη ζωή και το θάνατο και των δύο καλλιτεχνών.

Την εβδομάδα μετά τον θάνατο της Ο’ Κόνορ το 2023, το κομμάτι μπήκε ξανά στο βρετανικό chart, ενώ με τον θάνατο του Prince το 2016, οι ραδιοφωνικοί σταθμοί σε όλες τις ΗΠΑ συνωμότησαν να παίξουν την εκδοχή του τραγουδιού ακριβώς επτά ώρες και 13 ημέρες – σύμφωνα με τους αρχικούς του στίχους – μετά τον θάνατό του.

Το ίδιο το κομμάτι έχει αποδειχθεί αθάνατο. «Οι στίχοι έχουν απήχηση στους ανθρώπους σε όλο τον κόσμο», λέει ο Yashiki.

«Ο απλός στίχος ‘Nothing compares to you’ επιτρέπει στους ακροατές να τον προβάλλουν σε κάποιον ξεχωριστό στη ζωή τους». Παραμένει, με όρους δακρύβρεχτους, ασύγκριτο.

*Με στοιχεία από independent.co.uk | Αρχική Φωτό: Σινέντ Ο’ Κόνορ / Instagram