Πάθη φωνηέντων και πάθη συμφώνων (Μέρος A’)

Φθόγγοι καλούνται οι γλωσσικές μονάδες του προφορικού λόγου που χρησιμοποιούν οι ομιλητές μιας γλώσσας. Οι φθόγγοι διακρίνονται σε φωνήεντα και σύμφωνα.

Τα φωνήεντα παράγονται από την αντήχηση της φωνής στις κοιλότητες του ανώτερου τμήματος του φωνητικού μηχανισμού, χωρίς την παρεμβολή κάποιου εμποδίου.

Τα σύμφωνα είναι οι φθόγγοι που σχηματίζονται από το στένεμα ή το στιγμιαίο κλείσιμο του φωνητικού μηχανισμού σε κάποιο σημείο του.

Σε πολλές περιπτώσεις παρουσιάζονται αποκλίσεις στην προφορά μιας λέξης, ανάλογα με τον τόπο καταγωγής ενός ομιλητή, την ηλικία του, τη διάθεσή του και άλλα ατομικά χαρακτηριστικά.

Βεβαίως, η αλλοιωμένη προφορά ενός ή περισσότερων φθόγγων από τους ομιλητές της νέας ελληνικής οφείλεται αρκετές φορές σε παθολογικά αίτια.

Παραδείγματος χάριν, η προφορά του ρ ως γ μπορεί να οφείλεται στην αδυναμία του ομιλητή να θέσει σε παλμική κίνηση τη γλώσσα του, η δε προφορά ορισμένων φθόγγων με κάποιο συριγμό ενδέχεται να σχετίζεται με άνοιγμα των άνω κοπτήρων.

Οι αφηρημένες μονάδες που βοηθούν τον ομιλητή να προφέρει τους φθόγγους της γλώσσας του ονομάζονται φωνήματα.

Τα φωνήματα της νέας ελληνικής είναι 23: ι, ε, α, ο, ου (φωνήεντα), π, μπ, μ, φ, β, τ, ντ, θ, δ, σ, ζ, λ, ν, ρ, κ, γκ, χ, γ (σύμφωνα).

Πάντως, βάσει ορισμένων φωνολογικών περιγραφών της νέας ελληνικής τα φωνήματα είναι 25, καθώς πρέπει να προστεθούν στα ανωτέρω το τσ και το τζ.