Η ευρωπαϊκή αριστερά γύρισε την πλάτη στο… αγαπημένο της παιδί

Τα χρόνια ανάμεσα στο 2012 και το 2015 ο Αλέξης Τσίπρας έγινε ο βασικός πόλος έλξης της ευρωπαϊκής αριστεράς. Το γεγονός ότι για πρώτη φορά ήταν ανοιχτό το ενδεχόμενο ένα κόμμα της μη σοσιαλδημοκρατικής αριστεράς να βρεθεί στην κυβερνητική εξουσία, θεωρήθηκε ως το πρώτο αποφασιστικό βήμα μιας συνολικότερης αριστερής στροφής.

Όλοι τότε ήθελαν να δουν τον Τσίπρα, να μιλήσουν μαζί του, να φωτογραφηθούν. Χιλιάδες ήταν τα στελέχη και μέλη αριστερών κομμάτων που ήρθαν στην Ελλάδα εκείνα τα χρόνια για να δουν από κοντά το φαινόμενο ΣΥΡΙΖΑ αλλά και τον ίδιο τον Αλέξη Τσίπρα.

Κινήματα που σήμερα έχουν σημαντική εκλογική και πολιτική επιρροή, όπως για παράδειγμα το Podemos στην Ισπανία δεν έκρυβαν ότι σε μεγάλο βαθμό ήθελαν να κάνουν κάτι ανάλογο με τον ΣΥΡΙΖΑ, να βγάλουν, δηλαδή, την αριστερά από το περιθώριο και να την τοποθετήσουν στο επίκεντρο των πολιτικών εξελίξεων.

Ποιος μπορεί να ξεχάσει τη συνέντευξη του Αλέξη Τσίπρα στο Παρίσι τον Μάιο του 2012, ανάμεσα στις δύο εκλογικές αναμετρήσεις, με δεκάδες δημοσιογράφους να πολιορκούν τον ηγέτη του ΣΥΡΙΖΑ και τους Ζαν Λυκ Μελανσόν και Πιερ Λωράν να τον αντιμετωπίζουν με σεβασμό ως τη νέα μεγάλη ελπίδα της Αριστεράς στην Ευρώπη;

Αυτή η αναγνώριση ότι ο Τσίπρας και ο ΣΥΡΙΖΑ αντιπροσωπεύουν το μέλλον της αριστεράς συνολικά στην Ευρώπη είχε αποτυπώσει και η υποψηφιότητά του, εκ μέρους του Κόμματος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς, για τη θέση του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Η άλλη Ευρώπη

Μάλιστα χαρακτηριστικό της απήχησης του Τσίπρα και του ΣΥΡΙΖΑ ήταν ότι η τελευταία σχετικά πετυχημένη εκλογική απόπειρα της Ιταλικής αριστεράς ήταν στις ευρωεκλογές του 2014 με ένα ψηφοδέλτιο που είχε τον τίτλο “L’altra Europa con Tsipras’ (Η άλλη Ευρώπη με τον Τσίπρας).

Μόνο που σήμερα τα πράγματα είναι αρκετά διαφορετικά. Παρότι στις αρχές του 2015 ο Μελανσόν διεκδικούσε να επαναλάβει στις γαλλικές προεδρικές εκλογές του 2017 αυτό που κατάφερε ο ΣΥΡΙΖΑ τον Ιανουάριο του 2015, τον Σεπτέμβριο εκείνης της χρονιάς απέφυγε να προσφέρει υποστήριξη στον ΣΥΡΙΖΑ.

Μάλιστα, ενώ στις γαλλικές προεδρικές εκλογές του 2017 ο ΣΥΡΙΖΑ είχε εκφράσει επίσημα την υποστήριξή του στον υποψήφιο της «Ανυπότακτης Γαλλίας», ο ίδιος ο Μελανσόν έκανε ό,τι μπορούσε για να δηλώσει τη διαφοροποίησή του από τον έλληνα πρωθυπουργό. «Εγώ δεν είμαι ο Αλέξης Τσίπρας, δεν διαπραγματεύομαι 17 ώρες με ανθρώπους που με  προσβάλλουν»,  είχε δηλώσει στην εφημερίδα Le Parisien.

Αποκορύφωμα όλων αυτών τα όσα δήλωσε πρόσφατα σε τηλεοπτική του συνέντευξη στο γαλλικό δίκτυο BFM TV. Είναι «μια από τις πιο ελεεινές φιγούρες της ευρωπαϊκής πολιτικής» υποστήριξε για τον έλληνα πρωθυπουργό, για να συνεχίζει λέγοντα ότι «ο Τσίπρας εξελέγη, υποσχόμενος ένα αριστερό ριζοσπαστικό πρόγραμμα και όταν του παρουσίασαν ένα απαράδεκτο μνημόνιο το έθεσε σε δημοψήφισμα, χωρίς να αποδεχθεί τελικά τη βούληση του λαού του. Πρόδωσε το λόγο του».

Μάλιστα πριν από μερικούς μήνες, το «Κόμμα της Αριστεράς», που είναι το πολιτικό κόμμα του οποίου ηγείται ο Μελανσόν και το  οποίο ήταν μέλος του Κόμματος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς έθεσε θέμα αποπομπής του ΣΥΡΙΖΑ από το Κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς, ενώ λίγο μετά προχώρησε σε κοινή διακήρυξη με το Podemos και το πορτογαλικό Μπλόκο της Αριστεράς, κάνοντας σαφή την πρόθεσή του να διαμορφώσει όρους μιας διαφορετικής συσπείρωσης της αριστεράς στην Ευρώπη ενόψει των ευρωεκλογών του 2019.

Το σχέδιο Β

Άλλωστε, ήδη από τα τέλη του 2015 ο Μελανσόν είναι από τους βασικούς ενορχηστρωτές της όλης προσπάθειας για ένα «Σχέδιο Β» στην Ευρώπη, δηλαδή της προσπάθειας συσπείρωσης όλων των αριστερών δυνάμεων γύρω από ένα πρόγραμμα που περιλαμβάνε ως ενδεχόμενο ακόμη και τη ρήξη με την Ευρώπη.

Στις συσκέψεις και τα συνέδρια αυτής της πρωτοβουλίας συμμετέχουν στελέχη και διανοούμενοι από όλη την Ευρώπη, στελέχη από τους Podemos και το Μπλόκο της Αριστεράς από την Πορτογαλία, οικονομολόγοι όπως ο Ερίκ Τουσαίν, που είχε την επιστημονική ευθύνη της Επιτροπής Αλήθειας Δημοσίου Χρέους που είχε συγκροτήσει κατά τη θητεία της η πρώην Πρόεδρος της Βουλής Ζωή Κωνσταντοπούλου, που συμμετέχει ενεργά στις διεργασίες του «Σχεδίου Β» και με άλλα στελέχη που διαφοροποιήθηκαν από τον ΣΥΡΙΖΑ όπως για παράδειγμα τον Ευρωβουλευτή της Λαϊκής Ενότητας Νίκο Χουντή.

Αλλά και στην Ιταλία έχουμε το παράδοξο η Ελεονόρα Φορέντσα, ευρωβουλευτής της «Άλλης Ιταλίας με τον Τσίπρα», σήμερα να είναι στέλεχος του νέου σχηματισμού με τον τίτλο Potere al Popolo (η εξουσία στο λαό) που σαφώς ασκεί κριτική στον ΣΥΡΙΖΑ από τα αριστερά.

Όμως ακόμη και το κίνημα Podemos στην Ισπανία δείχνει να παίρνει αποστάσεις. Παρότι ο Πάμπλο Ιγλέσιας είχε μιλήσει στην τελευταία προεκλογική συγκέντρωση του ΣΥΡΙΖΑ τον Σεπτέμβριο του 2015, δίπλα στον Αλέξη Τσίπρα, στελέχη της αριστερής πτέρυγας του σχηματισμού του, όπως ο ευρωβουλευτής Μιγουέλ Ουρμπάν ήδη από τότε ασκούσαν κριτική στην ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ. Σήμερα πάντως είναι σαφές ότι η ηγεσία του Podemos αποφεύγει να αναφερθεί στον ΣΥΡΙΖΑ ως παράδειγμα.

Στην πραγματικότητα στο πλευρό του ΣΥΡΙΖΑ ανεπιφύλακτα από τον ευρύτερο χώρο της Ευρωπαϊκής Αριστεράς έχουν απομείνει μόνο το κόμμα Die Linke στη Γερμανία (και εκεί η αριστερή πτέρυγα ασκεί κριτική) και το Γαλλικό Κομμουνιστικό Κόμμα (που όμως εντός της Γαλλικής ριζοσπαστικής αριστεράς έχει χάσει το παιχνίδι της ηγεμονίας από τον Μελανσόν).

Σοσιαλδημοκρατία

Άλλωστε, και ο ίδιος ο ΣΥΡΙΖΑ έχει δείξει ότι επενδύει ιδιαίτερα στις σχέσεις με την ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία, που με τη σειρά της ανταποδίδει προσκαλώντας τον Τσίπρα στις συσκέψεις των ηγετών των σοσιαλδημοκρατικών κομμάτων που προηγούνται των Ευρωπαϊκών Συμβουλίων.

Καθόλου τυχαία, ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ και αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Δημήτρης Παπαδημούλης συμμετέχει ενεργά στην λεγόμενη «Προοδευτική Συμμαχία» (Progressive Caucus), που συσπειρώνει ευρωβουλευτές  από τις ευρωομάδες τις Αριστεράς, των Σοσιαλιστών και των Πρασίνων.

Είναι επομένως εμφανές ότι ο Αλέξης Τσίπρας έχει πάψει να θεωρείται το σύμβολο του ριζοσπαστισμού, αλλά στα μάτια αρκετών πρώην υποστηρικτών του στην Ευρώπη φαντάζει πλέον σύμβολο του συμβιβασμού και της συνθηκολόγησης.

Και έτσι το παλαιό fan club του Τσίπρα στην Ευρώπη πλέον πλησιάζει αποτιμήσεις ιδιαίτερα απαξιωτικές όπως αυτή που έκανε πρόσφατα η κ. Ζωή Κωνσταντοπούλου που με άρθρο της στην εφημερίδα Guardian έκανε έκκληση σε όσους αγαπούν την Ελλάδα «να βοηθήσουν να φύγει ο Τσίπρας από την Ελλάδα» ή χαρακτήρισε το πρωθυπουργό «σκυλάκι της Μέρκελ. Ή ακόμη και του κ. Λαφαζάνη που πρόσφατα αποκάλεσε τον Τσίπρα «αρχιτέκτονα του πραξικοπήματος του 2015», ή της κ. Σοφίας Σακοράφα που χαρακτήρισε τον έλληνα πρωθυπουργό «απόλυτα επικίνδυνο και ψεύτη».