Σημάδια προόδου στις συνομιλίες με το Ιράν, στη Γενεύη απροσδόκητα οι ΥΠΕΞ

Με ενδείξεις πως δεν αποκλείεται να υπάρξει αποτέλεσμα ολοκληρώνεται την Παρασκευή ο δεύτερος γύρος συνομιλιών του Ιράν με τους «Έξι» στη Γενεύη: Με αποφάσεις της τελευταίας στιγμής, οι υπουργοί Εξωτερικών ΗΠΑ, Γαλλίας και Βρετανίας θα βρεθούν στην ελβετική πόλη για να πάρουν μέρος στις διαβουλεύσεις. Έντονα αντιδρά το Ισραηλ.

Ο αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Τζον Κέρι άλλαξε την Παρασκευή το πρόγραμμα της περιοδείας του ώστε να πάει στη Γενεύη. Στη Γενεύη μεταβαίνουν, επίσης, οι υπουργοί Εξωτερικών της Γαλλίας, της Γερμανίας και της Βρετανίας.

«Υπάρχει πρόοδος, αλλά τίποτα δεν έχει τελειώσει. Θέλουμε μία συμφωνία που να είναι η πρώτη ισχυρή απάντηση στις ανησυχίες που συνδέονται με το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα» δήλωσε ο γάλλος υπουργός, Λοράν Φαμπιούς φτάνοντας στη Γενεύη.

Ο επικεφαλής της ιρανικής ομάδας διαπραγμάτευσης υποστήριξε μετά την πρώτη ημέρα των διαβουλεύσεων πως οι αντιπρόσωποι των «Έξι» αποδέχθηκαν το πλαίσιο προτάσεων που παρουσίασε η Τεχεράνη.

Ο ρώσος υπουργός Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ, δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι -χωρίς να θέλει να προδικάσει τα αποτελέσματα των διαπραγματεύσεων- θα πρέπει η Τεχεράνη να μπορεί να διατηρήσει ένα πυρηνικό πρόγραμμα για ειρηνικούς σκοπούς, το οποίο θα πραγματοποιείται υπό την εποπτεία της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας.

Υπό οικονομική πίεση η Τεχεράνη

Η όποια συμφωνία θα ήταν μόνο η αρχή σε μία μακρά πορεία αποκλιμάκωσης. Η διεθνής κοινότητα περιμένει από την Τεχεράνη να κάνει βήματα με τα οποία θα απομακρύνεται από δραστηριότητα που θα μπορούσε να οδηγήσει σε κατασκευή πυρηνικού οπλοστασίου -εγκαταλείποντας τον εμπλουτισμό ουρανίου- πριν προχωρήσει σε σταδιακή, όπως επαναλαμβάνουν οι ξένες πρωτεύουσες, χαλάρωση των οικονομικών κυρώσεων.

Ο αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Τζον Κέρι άλλαξε το πρόγραμμα της περιοδείας του στο εξωτερικό ώστε την Παρασκευή να βρεθεί στη Γενεύη και να συναντηθεί ξανά με τον ιρανό υπουργό Εξωτερικών Τζαβάντ Ζαρίφ. Σκοπός, σύμφωνα με αξιωματούχο του Στέιτ Ντιπάρτμεντ που επικαλείται το Associated Press, είναι να «βοηθήσει να περιοριστούν οι διαφορές στις διαπραγματεύσεις».

Ακόμη και μία περιορισμένη αρχική «συνεννόηση» μεταξύ των Έξι και της Τεχεράνης θα ήταν υπέρβαση από το πολυετές αδιέξοδο των τελευταίων ετών. Η διεθνής κοινότητα, και οι ΗΠΑ ειδικότερα, επαναλαμβάνουν πως δεν πρόκειται να υποχωρήσουν από τις κυρώσεις εάν η Τεχεράνη δεν υποχωρήσει από το πυρηνικό της πρόγραμμα -την ώρα που το Ιράν έχει αρχίσει να υφίσταται τις συσσωρευμένες επιπτώσεις των οικονομικών κυρώσεων.

Ο Αμπάς Αράγκτσι, επικεφαλής της ιρανικής ομάδας διαπραγμάτευσης, ανέφερε στην ιρανική τηλεόραση μετά τις συζητήσεις της Πέμπτης, πως οι Έξι «είπαν ξεκάθαρα πως αποδέχονται το προτεινόμενο από το Ιράν πλαίσιο».

Ο ίδιος είπε αργότερα στο αμερικανικό CNN πως οι διαπραγματεύσεις έχουν φτάσει στο σημείο που είναι πλέον δυνατόν να «καταρτιστεί ένα προσχέδιο» συμφωνίας για τα βήματα που πρέπει να γίνουν.

Ωστόσο, απέκλεισε το ενδεχόμενο να εγκαταλείψει η Τεχεράνη τον εμπλουτισμό του ουρανίου «στο σύνολό του».

Έντονα αντιδρά το Ισραήλ

Όσο κι αν οι διπλωματικές πηγές που επικαλούνται τα ξένα πρακτορεία τονίζουν πως η όποια συμφωνία -σε κάθε περίπτωση, περιορισμένη- είναι κάθε άλλο παρά βέβαιη, το Ισραήλ υπογράμμισε σε όλους τους τόνους την αντίθεσή του.

Ο ισραηλινός πρωθυπουργός είπε πως με συμφωνία με τους Έξι, το Ιράν «θα πετύχαινε τη συμφωνία του αιώνα». «Το απορρίπτουμε εντελώς και αυτό που λέω το συμμερίζονται αρκετοί στην περιοχή, ακόμη κι αν δεν το λένε ανοικτά» υπογράμμισε ο ισραηλινός πρωθυπουργός Μπεντζαμίν Νετανιάχου.

Χωρίς να αφήνει περιθώρια παρανόησης, ο Νετανιάχου συνέχισε λέγοντας: «Το Ισραήλ δεν δεσμεύεται από τέτοια συμφωνία, και θα κάνει ό,τι χρειάζεται για να υπερασπιστεί τον εαυτό του και την ασφάλεια του λαού του».

Το Ισραήλ έχει υπογραμμίσει πολλάκις τη θέση του πως η νέα ιρανική ηγεσία δεν έχει καμία διάθεση αλλαγής στάσης και, όπως έχει πει ενδεικτικά ο Νετανιάχου, «είναι λύκος μεταμφιεσμένος σε πρόβατο».

Θέση της ισραηλινής κυβέρνησης είναι πως οι κυρώσεις σε βάρος της Τεχεράνης πρέπει να διατηρηθούν πλήρως ως έχουν μέχρι το Ιράν να τερματίσει εξ ολοκλήρου το πρόγραμμα εμπλουτισμού ουρανίου.

Επιμέλεια: Βασίλης Ψυχογιός

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ