Αφιέρωμα: Η τριλογία του «Άρχοντα των Δακτυλιδιών»

Ο «Άρχοντας των Δαχτυλιδιών» άρχισε να γράφεται λίγο πριν από το 1940 από τον Τζ.Ρ.Ρ.Τόλκιν, ένα Βρετανό μελετητή που έζησε τη βίαιη εκβιομηχάνιση της αγγλικής υπαίθρου και αργότερα τη φρίκη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου.

Ο Τόλκιν ανέτρεξε στους παλιούς αγγλοσαξονικούς μύθους και, με επίκεντρο ένα παντοδύναμο δαχτυλίδι, δημιούργησε έναν κόσμο με διαφορετικές φυλές και γλώσσες, ένα σύμπαν στο οποίο το Φως πολεμά το Σκοτάδι και οι άνθρωποι συνυπάρχουν με ξωτικά, μάγους και διάφορα άλλα αλλόκοτα πλάσματα του Καλού ή του Κακού.

Το κινούμενο σχέδιο ήταν ο μόνος τρόπος να εικονογραφήσει κανείς τον «Αρχοντα των Δαχτυλιδιών» μέχρι πριν από μερικά χρόνια. Ήταν εξαιρετικά παρακινδυνευμένο να αναπαραστήσει κανείς τους ανθρώπους, τα ξωτικά, τα πλάσματα, τα τέρατα, τις πολιτείες και τα τοπία που γεννήθηκαν στη φαντασία του Τόλκιν. Ανά πάσα στιγμή μπορούσαν να καταντήσουν γελοία «καλικαντζαράκια».

Έτσι, ο Πίτερ Τζάκσον και οι συνεργάτες του πήραν μεγάλο ρίσκο, για την πρόθεσή τους να μεταφέρουν στην οθόνη το μνημειώδες αυτό τρίτομο έργο, ζωντανεύοντας σε τρεις ταινίες τα κοσμογονικά γεγονότα που περιέχουν τα ισάριθμα βιβλία και έχοντας συμμάχους την ψηφιακή τεχνολογία, τα προσθετικά και μια πολυδάπανη παραγωγή.

O Νεοζηλανδός σκηνοθέτης δεν προσέγγισε το σύνολο ως λογοτέχνημα, αλλά ακολούθησε την οπτική ενός σύγχρονου καρτουνίστα. Η κάμερα «τρέχει» στις αχανείς εκτάσεις, η σκηνογραφία και η ενδυματολογία εντυπωσιάζουν με την αληθοφάνεια και τη λεπτομέρεια, και τα πλάσματα της φαντασίας του Τόλκιν είναι υπέρ το δέον ρεαλιστικά.

Ο Άρχοντας των Δαχτυλιδιών (2001)

Το πρώτο επεισόδιο του «Αρχοντα των Δαχτυλιδιών» δεν έγινε ομόφωνα αποδεκτό. Οι γνώστες (και αναγνώστες) του έργου του Τόλκιν ενθουσιάστηκαν. Όσοι δεν είχαν ακούσει ξανά περί Φρόντο, Άραγκορν, Γκάνταλφ και περί των υπολοίπων χαρακτήρων δοκίμασαν μια μάλλον δυσάρεστη έκπληξη: μια ταινία φαντασίας, όμορφη ως προς το εικαστικό μέρος, αλλά χωρίς φινάλε και με θέμα ελάχιστα ιντριγκαδόρικο για το ενήλικο κοινό.

«Ένας νεαρός χόμπιτ κληρονομεί το παντοδύναμο δαχτυλίδι που φέρνει τύχη, αλλά παράλληλα μπορεί να προκαλέσει την καταστροφή, εάν πέσει σε λάθος χέρια.

Γνωρίζοντας ότι ο Σκοτεινός Αρχοντας αναζητεί το ίδιο δαχτυλίδι, άνθρωποι, χόμπιτ και ξωτικά αποφασίζουν να το μεταφέρουν στο μέρος όπου σφυρηλατήθηκε, και να το καταστρέψουν, προκειμένου να μην υποδουλωθούν στο Κακό οι κάτοικοι της Μέσης Γης.»

Οι Άρχοντας των Δαχτυλιδιών: Οι Δύο Πύργοι (2002)

Σαφώς καλύτερη ταινία από το πρώτο μέρος: πιο στέρεο σενάριο, δράση, προσεγμένοι διάλογοι, ενιαίο ύφος.
Αφηγείται τρεις ιστορίες που ανελίσσονται παράλληλα (η παρέα έχει τώρα διασπαστεί) και με αρκετή μαστοριά οδηγεί την ταινία στην κορυφαία σκηνή, εκείνη της μάχης στη χαράδρα του Χελμ, όπου άνθρωποι και ξωτικά θα συγκρουστούν με τη στρατιά του μάγου Σάρουμαν.

«Ο Φρόντο και ο Σαμ συναντούν το Γκόλουμ, που υπόσχεται να τους οδηγήσει στις Μαύρες Πύλες της Μόρντορ. Ο Αραγκορν, ο Λέγκολας και ο Γκίμλι φτάνουν στο βασίλειο του Ρόχαν, ενώ ο Σάρουμαν, ο μάγος του Κακού, δημιουργεί μια πανίσχυρη στρατιά, με σκοπό να εξολοθρεύσει τους ανθρώπους. Όλα θα κριθούν στη μάχη που θα δοθεί στη χαράδρα του Χελμ.»

Παρά τις διαρκείς αναφορές στο προηγούμενο επεισόδιο, οι «Δύο Πύργοι» είναι μια ταινία που παρακολουθείται άνετα ακόμα και από θεατές που δεν γνωρίζουν το συγκεκριμένο έργο του Τόλκιν: Υπάρχει ίντριγκα, υπάρχει σασπένς, ιστορίες που εξελίσσονται και ήρωες που οδηγούν τη δράση.

Άρχοντας των Δαχτυλιδιών: Η Επιστροφή του Βασιλιά (2003)

Μολονότι ο Τζάκσον ακολουθεί τη «συνταγή» του δεύτερου μέρους (εδώ η ιστορία εξελίσσεται σε δυο αντί για τρεις παράλληλους άξονες), καταφέρνει να μεταδώσει στο θεατή και την αίσθηση του ολοκληρωμένου έργου και εκείνη του μεγάλου, συναρπαστικού θεάματος. Πρόκειται για μια παραμυθένια δημιουργία. Ο σχεδιασμός της Μίνας Τίριθ, μιας πόλης που μοιάζει σκαλισμένη σε απόκρημνο βράχο, είναι εκπληκτικός. Το Γκόλουμ διεκδικεί… Όσκαρ ερμηνείας.

Οι ιπτάμενοι δράκοντες διαθέτουν πλαστικότητα και οι ελέφαντες-μαμούθ που παίρνουν μέρος στη μάχη εντυπωσιάζουν με την κίνησή τους. Όσο για τη μάχη αυτή καθαυτή, μοιάζει να είναι από τις ωραιότερες που γυρίστηκαν ποτέ, όσον αφορά στις ταινίες φαντασίας. Χάρη στους υπολογιστές, οι στρατοί αριθμούν μυριάδες πολεμιστών. Οι δράκοι πραγματοποιούν κάθετες εφορμήσεις και αρπάζουν με τα δόντια τους στρατιώτες. Οι νεκροί, τέλος, προβάλουν από την ομίχλη, πλάσματα άυλα και πιστά σε έναν όρκο που κάποτε
είχαν δώσει.

«Το Γκόλουμ παρασύρει τον Φρόντο σε παγίδα, ενώ οι στρατιές του Κακού ετοιμάζονται να επιτεθούν στην πόλη Μίνας Τίριθ. Ο Γκάνταλφ συγκεντρώνει στρατό. Ο Άραγκορν αποκτά το μυθικό ξίφος και καλεί τους νεκρούς να πολεμήσουν στο πλευρό του Καλού, εκπληρώνοντας έτσι τον όρκο που είχαν δώσει κάποτε στο νεκρό βασιλιά.»

Για όλα αυτά, και -μεταξύ μας- για το πολυδάπανο των τριών παραγωγών, η Ακαδημία Κινηματογράφου τίμησε τον τρίτο «Αρχοντα των Δαχτυλιδιών» με έντεκα αγαλματίδια: Όσκαρ Καλύτερης ταινίας, Σκηνοθεσίας, Σκηνικών, Κοστουμιών, Διασκευασμένου Σεναρίου, Πρωτότυπης Μουσικής, Πρωτότυπου Τραγουδιού, Μοντάζ, Μακιγιάζ, Ήχου, Οπτικών Εφέ. Ίσως ήταν υπερβολή. Ίσως, πάλι, όχι, καθώς τα περισσότερα βραβεία αφορούσαν στο τεχνικό μέρος της παραγωγής.

Διαβάστε επίσης: