Εξόφληση τιμολογίου άνω των 3.000 ευρώ μέσω τραπεζικού λογαριασμού ή δίγραμμης επιταγής με τις νέες διατάξεις

Με τις διατάξεις της παρ. 25α του άρθρου 19 του Ν. 3842/2010 (ΦΕΚ Α΄ 58/23-4-2010) αντικαταστάθηκε το δεύτερο εδάφιο της παρ. 2 του άρθρου 18 του Κ.Β.Σ. αναφορικά με την εξόφληση συναλλαγών μέσω τραπεζικών λογαριασμών ή με επιταγές. Σύμφωνα με τις παραπάνω διατάξεις καταργείται το όριο των 15.000 ευρώ και αντικαθίσταται με το νέο όριο των 3.000 ευρώ, ενώ ταυτόχρονα καταργείται και η υποχρέωση εξόφλησης με δίγραμμη επιταγή.

Διευκρινίσεις για τα θέματα αυτά παρασχέθηκαν με την ΠΟΛ.1091/14-6-2010.

1. Εξόφληση παραστατικών με βάση προϊσχύουσες διατάξεις

Σύμφωνα με τις διατάξεις του δευτέρου εδαφίου της παραγράφου 2 του άρθρου 18 του Π.Δ. 186/1992 (Κ.Β.Σ.), όπως τέθηκαν και ίσχυαν με την παράγραφο 5 του άρθρου 16 του Ν. 2992/2002 (ισχύς από 20-3-2002), ειδικά για την απόδειξη της συναλλαγής από το λήπτη φορολογικού στοιχείου που αφορά αγορά αγαθών ή λήψη υπηρεσιών αξίας 15.000 ευρώ και άνω, απαιτούνταν η τμηματική ή ολική εξόφληση να γίνεται μέσω τραπεζικού λογαριασμού ή με δίγραμμη επιταγή.(σχετ. Αρ.Πρωτ 1057879/2002).

Αυτό σημαίνει ότι βάσει των προϊσχυόντων διατάξεων, για την απόδειξη της συναλλαγής από το λήπτη του φορολογικού στοιχείου, με το οποίο έγινε η εγγραφή στα τηρούμενα βιβλία (ανεξάρτητα από την κατηγορία τους) και αφορά αγορά αγαθών η λήψη υπηρεσιών αξίας 15.000 ευρώ και άνω (τελική αξία ανά στοιχείο), απαιτούνταν η τμηματική ή ολική εξόφληση να γίνεται μέσω τραπεζικού λογαριασμού ή με δίγραμμη επιταγή, για συναλλαγές που διενεργούνταν από 20/3/2002 και μετά.

Σημειώνεται ότι οι διατάξεις αυτές δεν είχαν εφαρμογή για τις συναλλαγές που πραγματοποιούσαν (ως λήπτες), όσοι απαλλάσσονται από την τήρηση φορολογικών βιβλίων (π.χ. Δημόσιο, ΝΠΔΔ, Δήμοι, αγρότες ειδικού καθεστώτος κ.λπ) καθώς και για τις συναλλαγές που πραγματοποιούσαν (ως λήπτες) όσοι δεν έχουν τις υποχρεώσεις του Κ.Β.Σ. (ιδιώτες).

Ειδικότερα, στην περίπτωση τμηματικής ή ολικής εξόφλησης από τον λήπτη των φορολογικών στοιχείων:

α) Με δίγραμμη επιταγή, ο εκδότης αυτής έπρεπε να αποδεικνύει την συναλλαγή με φωτοαντίγραφο της επιταγή ή με άλλο πρόσφορο τρόπο ή μέσο, διαφυλάσσοντας τα αποδεικτικά στοιχεία, για όσο χρόνο διαφυλάσσονται τα δικαιολογητικά εγγραφών σύμφωνα με τις διατάξεις του Κ.Β.Σ..

β) Μέσω τραπεζικού λογαριασμού (κατάθεση σε λογαριασμό, εντολή μεταβίβασης υπολοίπου κ.λπ.), η απόδειξη της συναλλαγής θα έπρεπε να προκύπτει με οποιοδήποτε πρόσφορο τρόπο, για παράδειγμα από τα εκδιδόμενα τραπεζικά παραστατικά ή έγγραφα που αποδεικνύουν την κίνηση λογαριασμού, τα οποία επίσης πρέπει να διαφυλάσσονται από το λήπτη του στοιχείου.

2. Εξόφληση παραστατικών βάσει των νέων διατάξεων

Σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 18 του Κ.Β.Σ., όπως τροποποιήθηκαν με τις διατάξεις της παρ. 25α του άρθρου 19 του Ν. 3842/2010, ειδικά για την εξόφληση τιμολογίων που αφορά αγορά αγαθών ή λήψη υπηρεσιών αξίας τριών χιλιάδων (3.000) ευρώ και άνω απαιτείται η τμηματική ή ολική εξόφληση να γίνεται μέσω τραπεζικού λογαριασμού ή με επιταγή έκδοσης του λήπτη του στοιχείου. Ως αξία που λαμβάνεται υπόψη, για την εφαρμογή των ως άνω διατάξεων, νοείται το συνολικό ποσό της αξίας της συναλλαγής (τελικό πληρωτέο ποσό) συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α.. Η έκδοση δίγραμμης επιταγής για τις ανωτέρω περιπτώσεις δεν είναι πλέον υποχρεωτική και από 1/6/2010 και μετά αρκεί η έκδοση απλής επιταγής.

Επομένως, δεν μπορεί να γίνει η εξόφληση συναλλαγών που αφορούν αγορές αγαθών ή λήψεις υπηρεσιών άνω των 3.000 ευρώ (είτε τμηματικά είτε ολικά) με μετρητά παρά μόνο μέσω τραπεζικού λογαριασμού ή με επιταγή και επιπλέον δεν απαιτείται δίγραμμη επιταγή.

Σε περίπτωση εκχώρησης επιταγών τρίτων εκδίδεται άμεσα λογιστική απόδειξη εκχώρησης αξιογράφων στην οποία αναγράφονται τα στοιχεία των εκχωρούμενων επιταγών.

Συνοπτικά, οι αλλαγές που επήλθαν με τις τροποποιήσεις των νέων διατάξεων είναι οι εξής:

α) Μειώθηκε το όριο άνω του οποίου υπάρχει υποχρέωση εξόφλησης τιμολογίων (αγοράς αγαθών ή λήψης υπηρεσιών) από το λήπτη του φορολογικού στοιχείου, με επιταγές έκδοσης του λήπτη του στοιχείου ή μέσω τραπεζικού λογαριασμού, από τα 15.000 ευρώ στα 3.000 ευρώ.

Ως αξία που λαμβάνεται υπόψη, για την εφαρμογή των ως άνω διατάξεων, νοείται το συνολικό ποσό της αξίας της συναλλαγής (τελικό πληρωτέο ποσό) συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α..

β) Από 1/6/2010 δεν είναι υποχρεωτική πλέον η έκδοση δίγραμμης επιταγής για τις ανωτέρω συναλλαγές αλλά απλής επιταγής και

γ) Θεσπίζεται υποχρέωση έκδοσης, άμεσα, λογιστικού στοιχείου (απόδειξη εκχώρησης αξιόγραφων) στην περίπτωση εκχώρησης επιταγών τρίτων, για την καλύτερη παρακολούθηση αυτών.

Επίσης, σύμφωνα με την περ. 2.5 της παρ. 25α της ΠΟΛ. 1091/2010 2.5. στις περιπτώσεις που οι αντισυμβαλλόμενοι είναι ταυτόχρονα προμηθευτές και πελάτες (λήπτες φορολογικών στοιχείων) δεν μπορούν να προβούν σε εκατέρωθεν λογιστικούς συμψηφισμούς και κατά συνέπεια πρέπει να ακολουθείται η διαδικασία εξόφλησης κάθε στοιχείου αξίας άνω των 3.000 ευρώ με επιταγή ή μέση τραπεζικού λογαριασμού, με μόνη εξαίρεση το συμψηφισμό αμοιβαίων ανταπαιτήσεων μεταξύ μητρικής και θυγατρικών εταιριών.

Τα ανωτέρω δεν ισχύουν για συμψηφισμούς αμοιβαίων ανταπαιτήσεων μεταξύ επιχειρήσεων, όταν ένας εκ των δυο αντισυμβαλλόμενων είναι επιχείρηση που δεν έχει πραγματική εγκατάσταση στην Ελλάδα, δεδομένου ότι οι διατάξεις του ΚΒΣ έχουν εφαρμογή εντός της ελληνικής επικράτειας.

3. Επισημάνσεις

• Στην περίπτωση της ολικής ή τμηματικής εξόφλησης, από τον λήπτη των φορολογικών στοιχείων, με επιταγή, ο εκδότης αυτής πρέπει, για την εφαρμογή της ανωτέρω υποχρέωσης, να αποδεικνύει την συναλλαγή με φωτοαντίγραφο της επιταγής αυτής ή με άλλο πρόσφορο τρόπο ή μέσο, διαφυλάσσοντας τα αποδεικτικά αυτά στοιχεία, για όσο χρόνο ορίζεται από τις διατάξεις του Κ.Β.Σ. (άρθρο 21 παρ. 2).

• Στην περίπτωση τμηματικής ή ολικής εξόφλησης, από τον λήπτη των φορολογικών στοιχείων μέσω τραπεζικού λογαριασμού, η απόδειξη της συναλλαγής θα πρέπει να προκύπτει με οποιοδήποτε πρόσφορο τρόπο π.χ. από τα εκδιδόμενα τραπεζικά παραστατικά ή έγγραφα, που αποδεικνύουν την κίνηση του λογαριασμού, τα οποία επίσης πρέπει να διαφυλάσσονται από τον λήπτη του στοιχείου ως ανωτέρω (περίπτωση 2.1.).

• Οι διατάξεις αυτές δεν έχουν εφαρμογή για τις συναλλαγές που πραγματοποιούν (ως λήπτες), όσοι απαλλάσσονται από την τήρηση φορολογικών βιβλίων (Δημόσιο, ΝΠΔΔ κ.λπ.). Αντίθετα για τις συναλλαγές με την αλλοδαπή, τυγχάνουν εφαρμογής για τον λήπτη του φορολογικού στοιχείου – υπόχρεο σε εξόφληση, εφόσον αυτός είναι εγκατεστημένος στο εσωτερικό της χώρας, ανακαλούμενων των προηγούμενων θέσεων.

• Για την εφαρμογή της διάταξης αυτής γίνεται δεκτό να εξοφλούνται παραστατικά αξίας άνω των 3.000 ευρώ από τον λήπτη αυτών και με τη χρήση ταχυδρομικής επιταγής – ταχυπληρωμής

• Σε περίπτωση μη εφαρμογής των παραπάνω διατάξεων (από 1.6.2010 και εξής), επιβάλλονται κυρώσεις μόνο στο πρόσωπο του λήπτη του σχετικού προς εξόφληση στοιχείου, όχι και του εκδότη. Η δε καταλογιζόμενη παράβαση είναι γενική και επιβάλλεται ένα ενιαίο πρόστιμο, ανεξάρτητα από το πλήθος των περιπτώσεων ανά χρήση, το ύψος του οποίου είναι ανάλογο με την κατηγορία των τηρούμενων βιβλίων, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 5 παρ. 1 και 2α του Ν. 2523/1997.

Μυρσίνη Δρίμτζια, Οικονομολόγος, Συνεργάτης της Επιστημονικής Ομάδας της Epsilon Net

in.gr