Βυζαντινό νεκροταφείο αποκαλύπτει τις γαστρονομικές προτιμήσεις των Μακεδόνων

92

Τις διατροφικές συνήθειες των Μακεδόνων αποκαλύπτει το βυζαντινό νεκροταφείο της Μαρώνειας στο νομό Ροδόπης, ενώ ένα παραμορφωμένο κρανίο γυναίκας, ηλικίας περίπου 1.500 ετών, προκαλεί το ενδιαφέρον των επιστημόνων.

Όπως ανακοίνωσε η αρχαιολόγος Παρασκευή Τριτσαρόλη, το κρανίο εντοπίστηκε στο βυζαντινό νεκροταφείο της Μαρώνειας στο νομό Ροδόπης.

Συνολικά μελετήθηκαν 33 τάφοι που περιλάμβαναν σκελετούς 36 ατόμων (3 διπλές ταφές πιθανότατα ζευγαριών). Ο σκελετός όμως μόνο μιας γυναίκας ξεχώρισε. Το ύψος της ήταν 153,2 εκ. -όσο και ο μέσος όρος των γυναικών της εποχής ενώ το ύψος των ενηλίκων, ανδρών και γυναικών, κυμαίνεται από 1.55 έως 1.68 περίπου.

Στα περισσότερα κρανία εντοπίστηκαν οδοντικές αλλοιώσεις. Όλες είναι συχνότερες στα ώριμα / ηλικιωμένα άτομα. Ειδικά, τα ποσοστά τερηδόνας είναι υψηλότερα στους νέους. Όσον αφορά το φύλο, όλες οι αλλοιώσεις εκτός της πέτρας είναι συχνότερες στις γυναίκες καθώς η τερηδόνα σχετίζεται με την κατανάλωση τροφών με μεγάλη περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες και σάκχαρο.

Ο συνδυασμός χαμηλών ποσοστών τερηδόνας και υψηλών ποσοστών πέτρας παραπέμπει στην σημαντική κατανάλωση κρέατος. Φαίνεται λοιπόν πως οι άνδρες και τα ώριμα άτομα κατανάλωναν περισσότερο κρέας, αντίθετα με τους νέους και τις γυναίκες.

Το αξιοσημείωτο όμως είναι το ασυνήθιστο σχήμα του κρανίου της γυναίκας. Είναι απόλυτα συμμετρικό έχοντας μακρύνει προς τα πάνω και προς τα πίσω. «Είναι πολύ πιθανόν να πρόκειται για μια περίπτωση τεχνητής παραμόρφωσης κρανίου, γνωστή ως head shaping ή artificial cranial deformation και μάλιστα εκούσιας» τόνισε η κ. Τριτσαρόλη.

Με αυτόν τον τρόπο είναι δυνατό να προσδιοριστούν οι τεχνικές που εφαρμόστηκαν για την παραμόρφωση του κρανίου, π.χ. δένοντάς το με ταινίες ή σανίδες. Η τεχνητή παραμόρφωση του κρανίου ήταν συνήθως αποτέλεσμα κοινωνικής και πολιτισμικής διαφοροποίησης.

Για τον συγκεκριμένο όμως χώρο και χρόνο η τεχνητή παραμόρφωση πιθανόν να σχετίζεται με την περίοδο των μεγάλων μεταναστεύσεων (μετά τον 5ο αιώνα). Αυτή η πρακτική προϋπήρχε στον ευρωπαϊκό χώρο, κυρίως στα δυτικά αλλά δεν σχετίζεται με τη χριστιανική παράδοση και τον ελλαδικό χώρο – γεγονός που αφήνει «ανοιχτές υποθέσεις» για το χρονικό διάστημα που η γυναίκα αυτή έζησε στη Μαρώνεια, αν κρατούσε την παράδοση παλιότερων ξένων εθίμων ή αν ο τόπος στον οποίο ενταφιάστηκε ήταν συγκεκριμένος για άτομα διαφορετικής προέλευσης.

Η παρουσία της γυναίκας αυτής και τα γενικά χαρακτηριστικά των ατόμων σε αυτό το νεκροταφείο του Βορείου Αιγαίου είναι μια ένδειξη πως η πόλη υπήρξε ένα σημαντικό εμπορικό και πολιτισμικό κέντρο με μεικτό πληθυσμό.

Οι εργασίες της συνάντησης, που ολοκληρώνεται στις 3 Μαρτίου, φιλοξενούνται για πρώτη φορά φέτος στους χώρους του ανακαινισμένου αρχαιολογικού μουσείου Θεσσαλονίκης λόγω των καταλήψεων στο ΑΠΘ.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ,ΑΠΕ,ΜΠΕ,ΑΠΕ-ΜΠΕ