Tα «ναι» και τα «όχι» του στηθόδεσμου

Αποτελεί ένα από τα πλέον απαραίτητα αξεσουάρ μιας γυναίκας. Υπάρχει σε πλήθος σχεδίων, χρωμάτων και μεγεθών και αναδεικνύει στο έπακρο τη θηλυκότητά της. Ο λόγος, φυσικά, για το στηθόδεσμο, το αντικείμενο που ολοκληρώνει τη γυναικεία υπόσταση αλλά και έχει δώσει «τροφή» για ποικίλα σχόλια. Αυτά σχετίζονται τόσο με την ηθική πλευρά της χρήσης του, όσο και με το ρόλο του στην υγεία του στήθους.

Ο «επιστήθιος φίλος» των γυναικών έχει περάσει από πολλά σταδία εξέλιξης ανάλογα με την εποχή. Χαρακτηρίστηκε σεμνός, προκλητικός, ακόμη και επικίνδυνος, αφού δεν είναι λίγοι εκείνοι που, ακόμη και σήμερα, υποστηρίζουν ότι ο στηθόδεσμος είναι επιβλαβής για το πιο ευαίσθητο γυναικείο όργανο. Αλήθεια ή ψέματα; Δεν μένει παρά να το διαπιστώσουμε.

Για την ιστορία…

Προτού ασχοληθούμε με τα «υπέρ» και τα «κατά» του στηθόδεσμου, θα ήταν καλό να αναφέρουμε ορισμένα ιστορικά στοιχεία. Το γυναικείο αξεσουάρ με τη μορφή που το γνωρίζουμε σήμερα υλοποιήθηκε για πρώτη φορά στη Νέα Υόρκη το 1913 από μια ευγενή ονόματι Mary Phelps Jacob. Η κυρία Jacob είχε μόλις αγοράσει ένα βραδινό φόρεμα, το οποίο θα φορούσε σε μια επίσημη κοινωνική εκδήλωση και έψαχνε εναγωνίως για ένα εναλλακτικό ένδυμα του ενοχλητικού κορσέ, που ως τότε φορούσαν σχεδόν όλες οι γυναίκες.

Ο κορσές ήταν ένα πολύ στενό και σκληρό στην αφή εσώρουχο, το οποίο έσφιγγε τη μέση και το στήθος με στόχο να αναδείξει μια πιο λεπτή σιλουέτα. Επρόκειτο για «εφεύρημα» της Catherine de Medicis, συζύγου του βασιλιά της Γαλλίας, Ερρίκου του 2ου. Με δικαστική απόφαση του 1550 η de Medicis είχε απαγορεύσει στις εύσωμες γυναίκες της εποχής να επιδεικνύουν τα περιττά τους κιλά γύρω από τη μέση και επέβαλε τη χρήση του επίπονου και ανθυγιεινού εσώρουχου για περισσότερα από 350 χρόνια.

Αυτή η βάρβαρη πρακτική έπρεπε να λάβει ένα τέλος. Ή τουλάχιστον έτσι σκέφτηκε η κυρία Jacob, η οποία χρησιμοποίησε δύο μεταξωτά μαντήλια και μια φαρδιά κορδέλα για να κατασκευάσει τον πρώτο στηθόδεσμο. Στην ουσία επρόκειτο για ένα απαλό εσώρουχο, που είχε την ιδιότητα να στηρίζει και να διαχωρίζει το γυναικείο στήθος ομοιόμορφα, δίχως να προκαλεί πόνο ή δυσφορία.

Η «εφεύρεση» της Αμερικανίδας ευγενούς είχε τόσο μεγάλη απήχηση στις γυναίκες της εποχής, ώστε πολύ σύντομα έγινε μόδα. Στις 3 Νοεμβρίου του 1914 ο στηθόδεσμος έγινε πατέντα και ακολούθησε η ίδρυση της πρώτης επιχείρησης, με στόχο τη μαζική παραγωγή.

Δυστυχώς, ως κλασική ευγενής της εποχής, η κυρία Jacob δεν ήταν γεννημένη για επιχειρηματίας και πολύ σύντομα αποφάσισε την πώληση του δημιουργήματός της. Νέοι αγοραστές ήταν οι αδελφοί Warner. Δεν επρόκειτο, βεβαίως, για τους γνωστούς ιδιοκτήτες του κινηματογραφικού κολοσσού αλλά για συνώνυμους επιχειρηματίες, που διατηρούσαν εταιρία παρασκευής κορσέδων. Οι ίδιοι είχαν προβλέψει το τέλος του, ανεπιθύμητου πλέον, σφικτού εσώρουχου και μάλλον είχαν δίκιο, αφού η αγορά της επιχείρησης της κυρίας Jacob απέφερε στα αδέλφια κέρδη μεγαλύτερα των 15 εκατομμυρίων δολαρίων μέσα στα επόμενα 30 χρόνια. Μια νέα εποχή ξεκινούσε…

Βλαβερός ή όχι; Ιδού η απορία!

Από τις αρχές του αιώνα έως σήμερα τα πράγματα άλλαξαν ριζικά. Ο στηθόδεσμος έγινε το κατεξοχήν αξεσουάρ όλων των γυναικών και προσαρμόστηκε στις ανάγκες και τις προτιμήσεις της καθεμίας. Οι κατασκευάστριες εταιρίες έδωσαν μεγάλο βάρος στο σχέδιο, στο υλικό και στην ανατομία του στηθόδεσμου, τόσο ώστε στην αγορά να υπάρχουν πλέον αντίστοιχα προϊόντα για όλες τις περιπτώσεις.

Η έμφαση στην ανάδειξη του γυναικείου στήθους, ωστόσο, οδήγησε και στη δημιουργία στενών στηθόδεσμων, με «ναυαρχίδα» το wonderbra, το οποίο πιέζει το στήθος προς τα πάνω σε μια προσπάθεια να δημιουργήσει μια πιο θηλυκή εικόνα.

Παρότι το νέο προϊόν εξακολουθεί να είναι ανάρπαστο μεταξύ των γυναικών, η αποτελεσματικότητά του, καθώς και η υγιεινή του στηθόδεσμου γενικότερα, αμφισβητήθηκε ευθέως από πολλούς επιστήμονες. Την αρχή έκανε μια μελέτη του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ το 1994, βάσει της οποίας η πολύωρη χρήση του στηθόδεσμου αυξάνει τις πιθανότητες εκδήλωσης καρκίνου του μαστού. Η μελέτη βασιζόταν σε έρευνα ενός μεγάλου αριθμού γυναικών στις Ηνωμένες Πολιτείες, βασικό πόρισμά της οποίας ήταν ότι τα ποσοστά της νόσου μεταξύ των γυναικών που φορούσαν συχνά στηθόδεσμο ήταν ιδιαίτερα αυξημένα σε σχέση με όσες δεν φορούσαν.

Δύο χρόνια αργότερα, η ίδια άποψη επιβεβαιώθηκε από σχετική έρευνα των Αμερικανών επιστημόνων Ross Singer και Soma Grismaijerin. Σε σχετικό βιβλίο που εξέδωσαν, οι ερευνητές ανέπτυσσαν τη θεωρία της «ανεπαρκούς λεμφικής ροής – impaired lymphatic flow», βάσει της οποίας ο στηθόδεσμος σφίγγει την περιοχή κάτω από τις μασχάλες, πιέζοντας τους λεμφαδένες και παρεμποδίζοντας την ομαλή ροή του λεμφικού υγρού. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα, σύμφωνα με τους επιστήμονες, την πρόκληση καρκίνου του μαστού ή την αύξηση των πιθανοτήτων εκδήλωσής του.

Συγκεκριμένα, τα συμπεράσματα των Αμερικανών ερευνητών εντοπίζονταν στα εξής:

– Οι γυναίκες που φορούσαν στηθόδεσμο 24 ώρες το 24ωρο είχαν 75% περισσότερες πιθανότητες να προσβληθούν από καρκίνο του μαστού σε σχέση με όσες δεν τον φορούσαν ή τον φορούσαν ελάχιστες ώρες.

– Όσες τον φορούσαν 12 ώρες την ημέρα αλλά τον έβγαζαν κατά τη διάρκεια του νυχτερινού ύπνου είχαν 15% περισσότερες πιθανότητες εκδήλωσης της νόσου.

– Οι πιθανότητες πρόκλησης καρκίνου του μαστού μεταξύ των γυναικών που δεν φορούσαν ή φορούσαν σπάνια στηθόδεσμο κυμαίνονταν σε ποσοστό μόλις 1,68%.

Η έρευνα των Αμερικανών επιστημόνων αντιμετώπισε την αμφισβήτηση πολλών μελών της επιστημονικής κοινότητας. Οι περισσότεροι ισχυρίστηκαν ότι η έρευνα ήταν ελλιπής, καθώς εστίασε απλώς στην επίδραση του στηθόδεσμου, δίχως να λάβει υπόψη άλλους παράγοντες, όπως το κάπνισμα, τη διατροφή, τη χρήση ή όχι αλκοόλ, καθώς και τις συνθήκες διαβίωσης. Ωστόσο, δεν ήταν λιγοστοί και οι υποστηρικτές της μελέτης και η σιωπηρή διαμάχη των δύο πλευρών συνεχίζεται ακόμη και σήμερα.

Η μοντέρνα αντίληψη

Παρά το γεγονός ότι ο στηθόδεσμος έχει στο παρελθόν αντιμετωπίσει πολλές επικρίσεις, η σύγχρονη, ευρεία αντίληψη που επικρατεί κρίνει απαραίτητη τη χρήση του για τη διατήρηση της υγείας των μαστών. Το μεγάλο μέρος των ιατρών συμφωνεί ότι οι μοντέρνες συνθήκες ζωής στις μεγαλουπόλεις έχουν καταστήσει το γυναικείο στήθος περισσότερο ευπαθές σε διάφορες νόσους και κατά συνέπεια συνιστούν τη μικρότερη δυνατή καταπόνησή του.

Επιπλέον, μια σειρά από νεότερες έρευνες έχουν διαψεύσει τους ισχυρισμούς των Singer και Grismaijerin, μολονότι συμφωνούν στο ότι ο στηθόδεσμος θα πρέπει να είναι χαλαρός, ώστε να μη δημιουργεί αναπνευστική δυσφορία ή άλλα προβλήματα.

Στις ίδιες έρευνες είναι πλέον κοινός τόπος ότι η χρήση του στηθόδεσμου όχι μόνο δεν ενισχύει αλλά ελαττώνει σημαντικά τις πιθανότητες εκδήλωσης καρκίνου του μαστού. Βασικές προϋποθέσεις είναι το προϊόν να είναι κατασκευασμένο από μαλακό, υποαλλεργικό υλικό και να μην προκαλεί ασφυκτική πίεση σε κανένα σημείο των μαστών.

Μερικές χρήσιμες συμβουλές

Η επιλογή του σωστού στηθόδεσμου μπορεί να αποβεί σωτήρια για τη μακροχρόνια υγεία των μαστών. Για το λόγο αυτό θα πρέπει να φροντίζετε για τα εξής:

– Βεβαιωθείτε ότι ο στηθόδεσμος εφαρμόζει καλά γύρω από τον κορμό σας και ότι δεν είναι πολύ σφικτός. Ένας υπερβολικά σφικτός στηθόδεσμος μπορεί να προκαλέσει ενόχληση και δυσκολία στην αναπνοή. Για να είναι σωστά τοποθετημένος πρέπει να ακουμπά στο δέρμα ανάμεσα στο στήθος και να μην αφήνει κενό από το σώμα.

– Σιγουρευτείτε ότι το στήθος σας εφαρμόζει καλά μέσα στον στηθόδεσμο. Μερικές φορές η ύπαρξη κενού στα πλάγια ή το «ξεχείλισμα» του στήθους υποδηλώνει ότι ο στηθόδεσμος είναι υπερβολικά μικρός. Αν, ωστόσο, «σουρώνει» πάνω από το στήθος είναι αρκετά μεγάλος.

– Αν ο στηθόδεσμος είναι ενισχυμένος με μπανέλες, η ενίσχυση πρέπει να εφαρμόζει καλά στο σώμα σας, ακολουθώντας το σχήμα του και χωρίς να «σκάβει» το δέρμα. Επιπλέον, λάβετε υπόψη ότι ένας στηθόδεσμος χωρίς ενίσχυση «αγκαλιάζει» το στήθος σας, ενώ η έλλειψη ενίσχυσης το αφήνει να απλωθεί.

– Αν έχετε βαρύ στήθος, οι τιράντες του στηθόδεσμου πρέπει να είναι φαρδιές και αρκετά γερές, ώστε να το στηρίζουν. Βεβαιωθείτε, ωστόσο, ότι ο υπόλοιπος στηθόδεσμος βοηθά τη στήριξη των μαστών σας.

– Τέλος, ελέγχετε πάντα την εφαρμογή του στηθόδεσμου τόσο σε όρθια, όσο και σε καθιστή θέση, ώστε να αποφύγετε τα διαρκή ενοχλήματα.

health.in.gr