Ηθικό δίλημα: παραγωγή εμβρύων ως δότες κυττάρων

Λονδίνο:Το ιδιωτικό κέντρο γονιμότητας Jones στην Πολιτεία Βιρτζίνια των ΗΠΑ παραδέχεται ότι δημιούργησε ανθρώπινα έμβρυα που θα χρησιμοποιηθούν αποκλειστικά ως δότες πολυδύναμων αρχέγονων κυττάρων για ερευνητικούς σκοπούς.

Μέχρι σήμερα οι μελετητές χρησιμοποιούσαν αρχέγονα πολυδύναμα κύτταρα που προέρχονταν από έμβρυα που είχαν αποβληθεί ή από αποτυχημένες προσπάθειες τεχνητής γονιμοποίησης. Για πρώτη φορά στο Ινστιτούτο Jones, όπου είχε γεννηθεί και το πρώτο «παιδί του σωλήνα» το 1981, δημιουργήθηκαν έμβρυα αποκλειστικά για ερευνητικούς σκοπούς.

Οι πειραματικές μελέτες, επονομαζόμενες ως «εγχείρημα Jones», πυροδότησαν σειρά αντιδράσεων και συζητήσεων ανάμεσα σε επιστήμονες, πολιτικούς και εκπροσώπους θρησκευτικών οργανώσεων, όπως μεταδίδει το BBC. Εκπρόσωποι της εκκλησίας καταδίκασαν την έρευνα, ενώ πολιτικοί και επιστήμονες εμφανίζονται διχασμένοι όσον αφορά στο θέμα.

Τα πολυδύναμα εμβρυικά κύτταρα είναι αδιαφοροποίητα κύτταρα που μπορεί να εξελιχθούν σε οποιονδήποτε τύπο κυττάρου και ως εκ τούτου θεωρητικά είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθούν για την αποκατάσταση οργάνων του σώματος και για τη θεραπεία διαφόρων νοσημάτων, όπως ο διαβήτης, η νόσος Alzheimer, οι καρδιοπάθειες και η νόσος Parkinson.

Αρχέγονα πολυδύναμα κύτταρα μπορούν να ληφθούν επίσης από το αίμα του ομφάλιου λώρου, το εγκεφαλονωτιαίο υγρό και τα όργανα του σώματος ενηλίκων. Ωστόσο, σε αυτές τις περιπτώσεις δεν είναι τόσο «εύπλαστα» όσο τα εμβρυικά, καθώς δεν είναι δυνατόν να εξελιχθούν σε οποιονδήποτε τύπο κυττάρων, αφού είναι ήδη μερικώς διαφοροποιημένα.

Δεν είναι παράνομο να κατασκευάζονται έμβρυα για ερευνητικούς σκοπούς, αλλά ακόμη και οι επιστήμονες που είναι υπέρμαχοι αυτής της άποψης πιστεύουν ότι όντως υπάρχει ηθικό δίλημμα για την παραγωγή εμβρύων που θα χρησιμοποιηθούν αποκλειστικά ως δότες αρχέγονων κυττάρων.

Οι ειδικοί που εμπλέκονται στο εγχείρημα Jones, υποστηρίζουν ότι είναι πιο ηθικό -ή τουλάχιστον δεν είναι λιγότερο κατακριτέο- να κατασκευάζονται ανθρώπινα έμβρυα γι’ αυτόν το σκοπό. Υπολογίζεται ότι στις ΗΠΑ υπάρχουν περίπου 100.000 κατεψυγμένα έμβρυα.

Τέλος, οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι οι δότες ωαρίων και σπέρματος για την παραγωγή εμβρύων που θα χρησιμοποιηθούν ειδικά για ερευνητικούς σκοπούς, γνωρίζουν λεπτομερώς εκ των προτέρων τον τρόπο που θα αξιοποιηθεί το γενετικό υλικό τους. Αυτό όμως δεν συμβαίνει πάντα, όταν αξιοποιούνται έμβρυα που έχουν αποβληθεί ή έχουν «περισσέψει» έπειτα από μία προσπάθεια τεχνητής γονιμοποίησης.

Το 1999 το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών των ΗΠΑ εξέδωσε οδηγία, σύμφωνα με την οποία οι επιστήμονες επιτρέπεται να χρησιμοπούν αρχέγονα κύτταρα από έμβρυα με την προϋπόθεση ότι δεν έχουν δημιουργηθεί και δεν πρόκειται να καταστραφούν γι’ αυτόν το σκοπό.

health.in.gr