Ούτε χρήματα για καύσιμα ούτε περπάτημα ούτε στρίμωγμα στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς. Αυτό είναι το δέλεαρ για πολλούς που επιλέγουν να μετακινούνται στις πόλεις με τα ηλεκτρικά πατίνια, τα οποία προβάλλονται ως σύγχρονη λύση αστικής μετακίνησης.

Οι ειδικοί συνιστούν την ποδηλασία ως προτιμότερη μορφή μικροκινητικότητας επειδή ενσωματώνει τη σωματική άσκηση

Τα ηλεκτρικά πατίνια έχουν γίνει πλέον συνηθισμένο θέαμα στις πόλεις δεδομένου ότι υπόσχονται μεταξύ άλλων μικρότερους χρόνους μετακίνησης και λιγότερες εκπομπές ρύπων. Ωστόσο, τα ευρήματα από σειρά ερευνών αναδεικνύουν τον αθέατο κίνδυνο που κρύβεται από πίσω και απειλεί την υγεία και την ασφάλεια των νέων, που ως επί το πλείστον επιλέγουν τα πατίνια για να μετακινούνται.

Οι κίνδυνοι που ελλοχεύουν δεν περιορίζονται μόνο σε ατυχήματα ή διαπληκτισμούς με άλλους οδηγούς, αλλά έχουν επιπτώσεις και στην ψυχοκοινωνική υγεία. Επιπλέον, οι χρήστες πατινιών «στις περισσότερες περιπτώσεις λόγω του νεαρού της ηλικίας τους δεν έχουν κάνει ούτε καν κάποια στοιχειώδη εκμάθηση του ΚΟΚ», υπογραμμίζει ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εκπαιδευτών Οδήγησης, κάτι που αυξάνει τα ατυχήματα, πολλά εκ των οποίων είναι θανατηφόρα.

ΠΟΥ: «Σιωπηλή απειλή»

Όπως αναφέρει το Conversation, η μικροκινητικότητα μειώνει την καθημερινή φυσική δραστηριότητα και περιορίζει την κοινωνική αλληλεπίδραση, την ώρα που ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) έχει χαρακτηρίσει τη σωματική αδράνεια «σιωπηλή απειλή για την παγκόσμια υγεία». Και ποιος είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος αντιμετώπισής της; Φυσικά, η ενεργή μετακίνηση – το περπάτημα ή η ποδηλασία – που ενσωματώνει την άσκηση στην καθημερινότητα, ιδίως στις τακτικές μετακινήσεις, όπως η μετάβαση από και προς το σχολείο ή τη δουλειά.

Αρκετές πρόσφατες μελέτες για την υποβοηθούμενη κινητικότητα έχουν διερευνήσει κατά πόσο τα ηλεκτρικά πατίνια στερούν από τους νέους ευκαιρίες για σωματική άσκηση. Ακόμα και η χρήση ηλεκτρικού ποδηλάτου καταναλώνει λιγότερη ενέργεια από το περπάτημα αφού δεν πρόκειται για ενεργό μέσο μεταφοράς, αλλά «παθητικό». Επιπλέον, καθώς ο χρήστης μεταφέρεται απευθείας στον προορισμό του, η συνδυασμένη μετακίνηση με τη δημόσια συγκοινωνία καθίσταται λιγότερο ελκυστική.

Αν ένας νέος αντικαταστήσει έναν περίπατο 15 λεπτών με μια διαδρομή 5 λεπτών με ηλεκτρικό πατίνι, χάνει ένα κρίσιμο μέρος της καθημερινής του φυσικής δραστηριότητας και της αλληλεπίδρασής του με το περιβάλλον. Αν πολλαπλασιάσει κάποιος αυτό το φαινόμενο σε εκατομμύρια νέους, οι επιπτώσεις στη δημόσια υγεία φαντάζουν καταστροφικές.

Δεν μπορούμε επίσης να αγνοήσουμε τις αρνητικές επιπτώσεις της χρήσης ηλεκτρικών πατινιών στην ψυχοκοινωνική υγεία. Για παράδειγμα, τα οχήματα αυτά αλλάζουν ριζικά την κοινωνική εμπειρία της μετακίνησης προς το σχολείο: μειώνουν τις ευκαιρίες κοινωνικής αλληλεπίδρασης που προσφέρει η ενεργή μετακίνηση, οδηγώντας σε λιγότερες συζητήσεις και κοινές εμπειρίες με τους άλλους.

Αυξάνονται τα ατυχήματα και τα δυστυχήματα

Πέρα από τους κοινωνικούς και υγειονομικούς κινδύνους, η άνοδος της υποβοηθούμενης κινητικότητας έχει προκαλέσει μια ανησυχητική αύξηση των ατυχημάτων. Για παράδειγμα, τα στοιχεία της Γενικής Διεύθυνσης Τροχαίας της Ισπανίας δείχνουν ότι 459 άτομα νοσηλεύτηκαν στη χώρα το 2024 λόγω ατυχημάτων με ηλεκτρικά πατίνια ή παρόμοια οχήματα προσωπικής μετακίνησης – αύξηση 34% σε σχέση με το 2023.

Την ίδια περίοδο, ο αριθμός των νεκρών σχεδόν διπλασιάστηκε, από 10 σε 19. Στοιχεία από άλλες ευρωπαϊκές χώρες επιβεβαιώνουν αυτή την τάση. Στη Γερμανία, οι θάνατοι αυξήθηκαν κατά 27%. Οι μισοί από τους τραυματίες ήταν κάτω των 25 ετών.

Άλλες μελέτες έχουν αποκαλύψει ότι, μεταξύ των νέων, τα ηλεκτρικά πατίνια προκαλούν περισσότερα ατυχήματα σε σύγκριση με τα ποδήλατα, οδηγώντας σε τραυματισμούς όπως σοβαρά κατάγματα, κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις και κακώσεις του νωτιαίου μυελού. Οι ταχύτητες που μπορούν να αναπτύξουν τα ηλεκτρικά πατίνια, η αστάθεια των μικρών τροχών τους και η έλλειψη κατάλληλων υποδομών στις πόλεις καθιστούν τη μετακίνηση με αυτά τα οχήματα επικίνδυνη.

Στο επικίνδυνο «κοκτέιλ» περιλαμβάνονται η ψευδής αίσθηση ασφάλειας, η χαμηλή χρήση κράνους από τους χρήστες, η έλλειψη εκπαίδευσης στην οδική ασφάλεια και η απειρία των νέων στον χειρισμό οχημάτων σε υψηλές ταχύτητες μέσα σε πυκνά αστικά περιβάλλοντα.

Γιατί ποδήλατο;

Η λύση, αναφέρει το δημοσίευμα, δεν είναι η απαγόρευση των πατινιών, αλλά η προώθηση πιο ασφαλών εναλλακτικών. Τα συμβατικά ποδήλατα φαίνεται να αποτελούν το κλειδί για τις αστικές μετακινήσεις μικρών και μεσαίων αποστάσεων, διότι προσφέρουν ένα τριπλό πλεονέκτημα που δεν μπορούν να το ανταγωνιστούν τα ηλεκτρικά πατίνια: υγεία, βιωσιμότητα, ασφάλεια.

Πρώτον, η ποδηλασία απαιτεί σωματική προσπάθεια, συμβάλλοντας στην καθημερινή φυσική δραστηριότητα και βελτιώνοντας τα ψυχολογικά και κοινωνικά οφέλη για τον χρήστη. Δεύτερον, τα ποδήλατα δεν παράγουν εκπομπές ρύπων, γεγονός που τα καθιστά πολύτιμα στη μάχη κατά της κλιματικής αλλαγής. Τέλος, αν και δεν θεωρούνται ακίνδυνα, ο σχεδιασμός τους, η σταθερότητά τους και η υπάρχουσα ποδηλατική υποδομή βελτιώνουν τόσο την αντιλαμβανόμενη όσο και την πραγματική ασφάλεια.

Να σημειωθεί εδώ ότι οι ερευνητές αναφέρονται στο γενικότερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα των ηλεκτρικών πατινιών, δεδομένου ότι απαιτούν ηλεκτρική ενέργεια για να φορτιστούν (η οποία στις περισσότερες χώρες παράγεται από ορυκτά καύσιμα) οπότε είναι εμμέσως υπεύθυνα για εκπομπές CO₂.

Οι ίδιοι σημειώνουν ότι για τη βελτίωση της δημόσιας υγείας και της υγείας του πλανήτη απαιτούνται επενδύσεις σε ασφαλείς, διαχωρισμένους ποδηλατόδρομους, πεζοδρομημένες περιοχές και μέτρα ήπιας κυκλοφορίας, προγράμματα ενεργής εκπαίδευσης στην οδική ασφάλεια, εντός και εκτός σχολείου και εκστρατείες που αναδεικνύουν τα σωματικά και ψυχικά οφέλη της ποδηλασίας.

Το ηλεκτρικό πατίνι είναι χρήσιμο αλλά οι ειδικοί τονίζουν ότι πρέπει να διασφαλιστεί πως η επόμενη γενιά δεν θα θυσιάσει τη φυσική δραστηριότητα στο όνομα της ευκολίας. Μια πιο υγιής νεολαία και ένας πιο πράσινος πλανήτης είναι εφικτοί στόχοι, αλλά μόνο αν ενθαρρύνουμε τους νέους να παραμείνουν δραστήριοι.

Ειδήσεις Σήμερα: