Μερικά από τα μεγαλύτερα μυστήρια του σύμπαντος, όπως η πιθανότητα ύπαρξης ζωής στον Άρη ή την Αφροδίτη, ενδέχεται να μην λυθούν ποτέ λόγω των προτεινόμενων από τον Ντόναλντ Τραμπ «περικοπών που απειλούν με εξαφάνιση» των δαπανών της NASA, προειδοποιούν οι επιστήμονες.

Σύμφωνα με τον Guardian, οι ανησυχίες αυτές αυξάνονται ραγδαία, καθώς η επιστημονική κοινότητα βλέπει τις προγραμματισμένες αποστολές να βρίσκονται αντιμέτωπες με την πιθανότητα ακύρωσης.

Η κυβέρνηση Τραμπ αποκάλυψε τον περασμένο μήνα το σχέδιό της να μειώσει τον συνολικό προϋπολογισμό της διαστημικής υπηρεσίας κατά 24% σε 18,8 δισεκατομμύρια δολάρια, το χαμηλότερο ποσό από το 2015. Οι αποστολές διαστημικής και γεωεπιστήμης θα υποστούν το μεγαλύτερο μέρος των περικοπών, χάνοντας περισσότερο από το 53% των κονδυλίων που τους είχαν διατεθεί για το 2024.

Εγκαταλείπονται κρίσιμα προγράμματα

Αν ο προϋπολογισμός εγκριθεί από το Κογκρέσο, οι αντίπαλοι λένε ότι θα κλείσουν μακροχρόνια εργαστήρια της NASA, θα εγκαταλειφθούν αποστολές στο βαθύ διάστημα, συμπεριλαμβανομένων πολλών που βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη, και μια νέα γενιά εξερευνήσεων και ανακαλύψεων δεν θα φτάσει ποτέ στην εξέδρα εκτόξευσης.

Δύο από τις πιο αξιοσημείωτες απώλειες θα είναι η αποστολή επιστροφής δειγμάτων από τον Άρη, η οποία ήταν αμφίβολη για κάποιο διάστημα λόγω του κόστους, και τα προγράμματα Davinci+ και Veritas. Τα δύο τελευταία ανακοινώθηκαν κατά τη διάρκεια της κυβέρνησης Μπάιντεν και είχαν προγραμματιστεί για τις αρχές της δεκαετίας του 2030. Θα έστελναν τη NASA να μελετήσει την Αφροδίτη για πρώτη φορά από το 1989.

Οι υποστηρικτές της αποστολής τονίζουν τις μελλοντικές ανακαλύψεις που δεν θα γίνουν, καθώς και την απώλεια πρωτοβουλιών που είχαν προγραμματιστεί εκτενώς πριν από χρόνια, καθώς εντείνουν την εκστρατεία τους για να πείσουν τους νομοθέτες της Ουάσιγκτον να αψηφήσουν τον πρόεδρο και να διατηρήσουν ή ακόμη και να αυξήσουν τη χρηματοδότηση της NASA.

Επιστήμονες σε απόγνωση

«Ένα γεγονός που οδηγεί σε εξαφάνιση είναι όταν κάτι όπως ένας αστεροειδής χτυπά τη Γη και η ζωή που μέχρι τότε λειτουργούσε τέλεια, τα υγιή οικοσυστήματα που ήταν ισορροπημένα και λειτουργικά, εξαλείφονται σε μεγάλο βαθμό. Αυτό είναι ουσιαστικά αυτό που κάνει αυτός ο προϋπολογισμός», δήλωσε ο Casey Dreier, επικεφαλής της διαστημικής πολιτικής της Planetary Society, η οποία συγκεντρώνει μέλη του Κογκρέσου για να αντιταχθούν στον προϋπολογισμό.

«Έργα που λειτουργούν, που είναι εντός προϋπολογισμού και χρονοδιαγράμματος, που έχουν ήδη πληρωθεί και αποδίδουν καλή επιστήμη, θα καταστραφούν. Θα δείτε αποστολές να διακόπτονται εν πτήσει, παρατεταμένες αποστολές να μπαίνουν σε νάρκη ή να εγκαταλείπονται στο διάστημα. Θα δείτε έργα που θα μπορούσαν να ξεκινήσουν το επόμενο έτος να ακυρώνονται αμέσως και εκατοντάδες, αν όχι χιλιάδες, επιστήμονες και μηχανικοί και άλλοι να απολύονται λόγω απώλειας ερευνητικών κονδυλίων και επενδύσεων σε τεχνολογία.

Αυτό που θα συμβεί είναι να κλείσει η βρύση των ανακαλύψεων, των επενδύσεων που κάνουμε τώρα και που θα αποδώσουν σε πέντε, δέκα, ίσως είκοσι χρόνια, και που μπορεί να αλλάξουν ριζικά την κατανόησή μας για τη θέση μας στο σύμπαν, για την προέλευσή μας.

Είναι ο Άρης κατοικήσιμος; Είναι η Αφροδίτη; Πόσοι πλανήτες σαν τη Γη υπάρχουν; Αυτά τα ερωτήματα δεν θα απαντηθούν επειδή απλά αποφασίσαμε να μην τα απαντήσουμε. Εγκαταλείπουμε κυριολεκτικά δεκαετίες συζητήσεων, διαλογισμού και αιτιολογήσεων».

Ενίσχυση των επανδρωμένων αποστολών με κόστος την επιστήμη

Εκτός από τις αποστολές σε άλλους πλανήτες, σημαντικός αριθμός άλλων επιστημονικών έργων που βρίσκονται σε εξέλιξη εδώ και χρόνια κινδυνεύουν να ακυρωθούν. Ενώ η κυβέρνηση Τραμπ προτείνει να μειώσει τον συνολικό προϋπολογισμό της NASA, επιδιώκει επίσης να δώσει προτεραιότητα και να χορηγήσει επιπλέον χρηματοδότηση στις επανδρωμένες διαστημικές πτήσεις – ιδίως στις πρώτες αποστολές ανθρώπων στον Άρη, που αποτελεί δηλωμένο στόχο του προέδρου και του ακόμη μη επιβεβαιωμένου υποψηφίου του για τη θέση του διευθυντή της NASA, του επιχειρηματία Τζάρετ Άιζακμαν.

Οι υποστηρικτές της πρότασης υποστηρίζουν ότι μια ιδιαίτερα σοβαρή απώλεια για την επιστήμη θα ήταν το διαστημικό τηλεσκόπιο Nancy Grace Roman, αξίας 3,9 δισεκατομμυρίων δολαρίων, διάδοχο των τηλεσκοπίων James Webb και Hubble, τα οποία έχουν παράγει εκπληκτικές εικόνες και απροσδόκητες πληροφορίες για τις ρίζες του σύμπαντος.

Εάν το τηλεσκόπιο, το οποίο βρίσκεται σε φάση ολοκλήρωσης και έχει προγραμματιστεί να εκτοξευθεί πριν από τον Μάιο του 2027, καταργηθεί, 200.000 πιθανοί πλανήτες πέρα από το ηλιακό μας σύστημα ενδέχεται να μην ανακαλυφθούν ποτέ, πάνω από ένα δισεκατομμύριο γαλαξίες ενδέχεται να μην εξερευνηθούν ποτέ και τα μυστικά των μαύρων οπών, της σκοτεινής ύλης και της σκοτεινής ενέργειας ενδέχεται να μην αποκαλυφθούν ποτέ, σύμφωνα με την Planetary Society.

Έχουν ήδη δαπανηθεί δισεκατομμύρια δολάρια για το πρόγραμμα και η ακύρωσή του τώρα θα ήταν «τρελή», δήλωσε ο αστροφυσικός David Spergel στο Scientific American τον περασμένο μήνα.

Η παγκόσμια ανταγωνιστικότητα και η «διαρροή εγκεφάλων»

Άλλοι ειδικοί εκφράζουν τη λύπη τους για την απομάκρυνση της κυβέρνησης Τραμπ από την επιστήμη και πιστεύουν ότι αυτό θα επιτρέψει σε άλλες χώρες να καλύψουν ή να ξεπεράσουν την ηγεσία των ΗΠΑ στον τομέα του διαστήματος.

«Αυτό που συμβαίνει τώρα, και αυτό είναι πέρα από τη NASA, είναι αυτή η γενική ατμόσφαιρα του «όχι, η επιστήμη δεν είναι τόσο σημαντική για εμάς όσο ήταν παλιά»», δήλωσε ο Ehud Behar, αστροφυσικός υψηλής ενέργειας στο Technion – Israel Institute of Technology και πρώην ερευνητής της NASA.

«Θα μείνει πίσω η Αμερική; Μπορεί να πάρει χρόνο, δεν θα συμβεί αύριο, αλλά η Κίνα έχει αρκετό ανθρώπινο δυναμικό, έχει αρκετούς επιστήμονες. Αν επενδύσει πολύ περισσότερο στην ανάπτυξη της επιστήμης και της τεχνολογίας, θα γίνει πιο ανταγωνιστική και θα επιτύχει μέσα σε πέντε με δέκα χρόνια πράγματα που σήμερα ίσως μόνο η NASA μπορεί να επιτύχει».

Ο Behar φοβάται επίσης ένα «brain drain» από τα κορυφαία ταλέντα της NASA.

«Υπάρχουν πολλοί καλοί άνθρωποι σε αυτές τις υπηρεσίες, οι οποίοι έχουν κερδίσει τα προς το ζην με την καινοτομία, με έναν προϋπολογισμό που ήταν πάντα περιορισμένος. Αν κάποιος πιστεύει ότι μπαίνεις στη NASA και σου πέφτουν κουτιά με δολάρια, αυτό δεν ισχύει όταν θέλεις να εκτελέσεις μια αποστολή», είπε.

«Ακόμα και στα καλύτερα χρόνια δεν είχες ποτέ αρκετά χρήματα για να κάνεις όλα όσα ήθελες. Έτσι, αυτοί οι άνθρωποι είναι πολύ καλά εκπαιδευμένοι να βρίσκουν τρόπους με λιγότερα χρήματα για να κάνουν τη δουλειά τους. Μπορείς να βασίζεσαι σε αυτούς τους ανθρώπους όσο τους κρατάς. Το να κρατάς τους καλύτερους ανθρώπους σου είναι μία από τις κύριες προκλήσεις όταν πρέπει να κάνεις περικοπές στον προϋπολογισμό».

Ελπίδες από το Κογκρέσο

Ο Dreier είπε ότι υπήρξαν «παραγωγικές» συνομιλίες με πολιτικούς του Κογκρέσου και από τις δύο πλευρές, και ότι αρκετοί Ρεπουμπλικάνοι και Δημοκρατικοί πιέζουν για αύξηση του προϋπολογισμού της NASA για την επιστήμη αντί για περικοπές.

Το επιχείρημα που τους παρουσιάζουν, είπε, είναι απλό: γιατί να πετάξουμε τόσα πολλά από αυτά που έχουν ήδη αγοραστεί και πληρωθεί;

«Είναι σαν να τα παρατάμε και να γυρίζουμε την πλάτη. Αντί να κοιτάμε προς τα πάνω, κοιτάμε προς τα κάτω και προς τα μέσα», είπε.

«Αυτός είναι ένας προϋπολογισμός περικοπών, ένας προϋπολογισμός υποχώρησης. Είναι ουσιαστικά το ίδιο με το να σκύβεις πάνω από ένα κινητό τηλέφωνο και να κοιτάς φωτογραφίες του Γκραντ Κάνιον, ενώ στην πραγματικότητα κάθεσαι στην άκρη του και δεν μπαίνεις καν στον κόπο να κοιτάξεις».

Ειδήσεις Σήμερα: