Η Αιμιλία Υψηλάντη είναι η Σοφία Κούρτη στο Famagusta

Η Σοφία Κούρτη έχει αγώνα μπροστά της. Πρέπει να ταξιδέψει από το Λονδίνο στην Κύπρο για να σταθεί στο πλευρό του γιού της, Μάικλ, ο οποίος κατηγορείται για τη δολοφονία της πρώην φίλης του, Ελένης. «Θα πάω κοντά του να αποδείξω ότι δεν μπορεί ο γιος μου να είναι κατηγορούμενος, με τίποτα» θα πει με σθένος και αποφασιστικότητα.

Το Famagusta, το νέο σήριαλ του MEGA, εστιάζει στην τουρκική εισβολή του 1973 φωτίζοντας τις ανυποψίαστες ζωές των ηρώων του, μέχρι που αυτές διακόπηκαν απροειδοποίητα και βιαίως. Η Αιμιλία Υψηλάντη, όλως τυχαίως, βρισκόταν στην Κύπρο τότε. «Ήμουνα με ένα θίασο στην Κύπρο, το ’74, παίζαμε με τον Άγγελο τον Αντωνόπουλο. Μας βάλανε σε ένα αεροπλάνο και φύγαμε» θα θυμηθεί η ηθοποιός, μιλώντας με έναν φρέσκο, νεανικό αέρα παρά τα χρόνια που περνάνε.

«Ήμουν από οικογένεια πολύ μέτρια οικονομικά. Στην Αθήνα ήρθαμε και μείναμε σε ένα τριάρι 7-8 άτομα. Παρόλα αυτά είχα μία αίσθηση πάντα ότι μου έχουν δοθεί κάποια προνόμια –δεν ξέρω γιατί. Αυτό ή το ‘χεις ή δεν το ’χεις» θα πει –το ίδιο και την νεανικότητα, ή την έχεις ή όχι.

Ενώ ετοιμάζει, για αρχές Απριλίου, τη νέα θεατρική της παράσταση Το Σπίτι της Μπερνάντα Άλμπα, σε σκηνοθεσία Αλέξανδρου Κοέν, δεν είναι τυχαίο που η κουβέντα μας με την κ. Υψηλάντη έμεινε πολλή ώρα στην παρατήρηση της νέας γενιάς, τις αξίες και τα ιδανικά τους, δύο λέξεις που ορίζουν την ίδια της την ύπαρξη και την πορεία της τόσο καλλιτεχνικά όσο και μέσα από την πολιτική. Χρησιμοποιεί συχνά, επιμένει στη φράση «ανθρώπινη αξιοπρέπεια», κάτι που κάνει σαφές τόσο με την εικόνα της όσο και με τη στάση της απέναντι στον πόνο της ζωής.

«Πρέπει να αναλογιστείς ότι σε όλους τους ανθρώπους υπάρχει ένα μερίδιο πόνου και ότι εσύ δεν μπορείς να είσαι εξαίρεση. Άρα, λοιπόν, πρέπει να πάρεις το μερίδιο του πόνου» θα πει μιλώντας για την απώλεια της κόρης της και το μόνο που μπορεί κανείς να κάνει είναι να υποκλιθεί μπροστά σε αυτό το μεγαλείο της δύναμης της ψυχής και του νου.

«Σοκ. Πώς είναι δυνατόν να κατηγορείται ο Μάικλ για τη δολοφονία της Ελένης; Ξέρω πάρα πολύ καλά το παιδί μου» – Σοφία Κούρτη

Η Αιμιλία Υψηλάντη ως Σοφία Κούρτη με τη δημοσιογράφο του in, Έφη Αλεβίζου.

Σοφία Κούρτη – Για τη μέχρι τώρα ζωή της

Στο Λονδίνο ζω σχεδόν όλη μου τη ζωή. Ήρθα πολύ νέα στην Αγγλία για να σπουδάσω. Οι γονείς μου είναι και οι δύο Έλληνες. Γνώρισα τον άντρα μου, ο οποίος ήταν Κύπριος και εδώ πλέον είναι η ζωή μου.

Με τον γιο μου, Μάικλ, ζούμε σε δύο διαφορετικά σπίτια, είναι πολύ ανεξάρτητος. Εργάζομαι ακόμα και σε αυτή την ηλικία, γιατί η δουλειά της δημοσιογράφου δεν συνταξιοδοτείται.

Σοφία Κούρτη – Για την απόφαση του γιου της να γυρίσει το ντοκιμαντέρ στην Κύπρο

Όχι, δεν ανησύχησα. Αντίθετα μου αρέσει πάρα πολύ όταν ο γιος μου παίρνει τέτοια ρίσκα. Γι’ αυτό άλλωστε τον βοήθησα, κιόλας. Του αγόρασα τα πράγματα που χρειάζεται για να είναι πολύ καλά εξοπλισμένος.

Δεν τον φίλησα γιατί θεώρησα ότι φεύγει για την καθημερινή του δουλειά. Δεν πηγαίνει ένα ταξίδι το οποίο μπορεί να έχει οποιοδήποτε κίνδυνο, ένα ταξίδι αποχωρισμού. Πέρα από το ότι είναι και πιο ψηλός από μένα. Για να φτάσω να τον φιλήσω θα ήταν πάρα πολύ δύσκολο.

Σοφία Κούρτη – Για την είδηση της δολοφονίας της πρώην φίλης του, Ελένης

Σοκ. Πώς είναι δυνατόν να κατηγορείται ο Μάικλ για τη δολοφονία της Ελένης; Ξέρω πάρα πολύ καλά το παιδί μου. Ξέρω πάρα πολύ καλά ότι είναι αδύνατο να έχει κάνει κάτι τέτοιο.

Σοφία Κούρτη – Για τις επόμενες κινήσεις της

Η επόμενη κίνηση ήταν να φύγω, αμέσως, να πάω κοντά του. Πήρα και την αδερφή μου τηλέφωνο γιατί ήθελα τη στήριξη της. Σε αυτές τις περιπτώσεις αναζητάς αμέσως βοήθεια από την οικογένεια. Η αδερφή μου μένει στην Ελλάδα. Θα πάω κοντά του να αποδείξω ότι δεν μπορεί ο γιος μου να είναι κατηγορούμενος με τίποτα.

Σοφία Κούρτη – Για την πρώτη της αντίδραση όταν δει τον Μάικλ

Μόλις τον δω θα του πω ότι είμαι εδώ, πως τον αγαπάω και πως πιστεύω αυτά που λέει εκείνος. Και ξέρω πολύ καλά ότι δεν έχει κάνει κάτι, πώς δεν είναι το παιδί που έχω μεγαλώσει εγώ και που ξέρω πολύ καλά ότι είναι παιδί με ηθικές αρχές. Ένας άρτιος χαρακτήρας που αποκλείεται να έχει κάνει κάτι που να έχει βλάψει το διπλανό του άνθρωπο.

«Η μητέρα μου –και δεν ένιωσα ποτέ την έλλειψή της- έφυγε και πήγε στην Ελβετία, όταν εγώ ήμουν 11 χρονών. Ζήσαμε με τις μικρές μου αδερφές, τον πατέρα μου και με μια υπηρέτρια, σε συνθήκες όχι πολύ καλές οικονομικά» – Αιμιλία Υψηλάντη

«Ναι, η αγάπη των γονιών μου και της γιαγιάς μου έπαιξαν μεγάλο ρόλο» – Αιμιλία Υψηλάντη

Αιμιλία Υψηλάντη –Για την επίσκεψή της στην Κύπρο, το 1974

Ήμουνα με ένα θίασο στην Κύπρο, το ’74, παίζαμε με τον Άγγελο τον Αντωνόπουλο. Μας βάλανε σε ένα αεροπλάνο και φύγαμε. Δεν έχω καμία μνήμη από το ίδιο το γεγονός, παρά μόνο ότι ήμουν εκεί και ότι φύγαμε αμέσως.

Αιμιλία Υψηλάντη –Για την αγάπη της οικογένειάς της

Ναι, η αγάπη των γονιών μου και της γιαγιάς μου έπαιξαν μεγάλο ρόλο. Όταν διαβάζω συνεντεύξεις ανθρώπων που μιλάνε για τους γονείς τους και περιγράφουν προβλήματα, σκέφτομαι και το συζητάω με τις αδελφές μου πόσο τυχερός ήμασταν. Δεν ήταν μόνο οι γονείς, Ήταν όλο το σόι.

Είναι πολύ σημαντικό για τους ανθρώπους να περιβάλλονται από μια ευρύτερη οικογένεια. Ίσως είναι αυτό που χάνουν σήμερα τα παιδιά -είναι μέσα σε μια οικογένεια που υπάρχει ο μπαμπάς και η μαμά, μια γιαγιά το πολύ.

Στα παιδικά μου χρόνια δεν έπαιζε ρόλο τόσο η μητέρα και ο πατέρας μου. Ήταν οι θείοι, οι θείες, οι τρίτοι ξάδερφοι, που ήταν σαν οικογένεια. Είχα ένα περιβάλλον στο οποίο ανήκα. Ένα ευρύτερο περιβάλλον οικογενειακό κι ας μην ήταν όλοι οι καλύτεροι άνθρωποι.

Πολλοί είχαν προβλήματα, είχαμε διαφορές πολιτικές πολύ σημαντικές. Δεν είχε σημασία όμως, ήταν οι δικοί μου οι άνθρωποι. Αυτό λοιπόν, δεν το έχουν σήμερα οι άνθρωποι.

Αιμιλία Υψηλάντη –Για τον ρόλο των γονιών σήμερα

Η δική μου γενιά μπορεί να είναι πιο συμφιλιωμένη ακόμα και με πράγματα που σήμερα είναι πληγωτικά. Εμείς τα θεωρούσαμε φυσιολογικά. Γιατί είχαμε μια προστασία. Αν με μάλωνε η μαμά μου, ας πούμε, είχα τρεις θείους και μια γιαγιά. Είχα ένα περιβάλλον που μπορούσα να πάω και να προστατευτώ. Αυτό σήμερα δεν υπάρχει.

Γι’ αυτό βλέπετε πια ότι ο ρόλος των γονιών γίνεται πολύ πιο δύσκολος. Τους λυπάμαι πια τους γονείς. Θα πρέπει να είναι ψυχολόγοι. Θα πρέπει να είναι παιδαγωγοί. O γονιός το μόνο που πρέπει να δίνει είναι αγάπη, ασφάλεια. Τους έχουμε γεμίσει με ενοχές τους γονείς σήμερα. Γιατί και αυτοί οι άνθρωποι δεν έχουν πού να στηριχτούν.

Αιμιλία Υψηλάντη –Για την μη «απουσία» της μητέρας της

Η μητέρα μου –και δεν ένιωσα ποτέ την έλλειψή της- έφυγε και πήγε στην Ελβετία, όταν εγώ ήμουν 11 χρονών. Ζήσαμε με τις μικρές μου αδερφές, τον πατέρα μου και με μια υπηρέτρια, σε συνθήκες όχι πολύ καλές οικονομικά, επειδή το πατέρας μου ήθελε να σπουδάσει και τη γυναίκα του. Δεν ένιωσα ποτέ ότι η μητέρα μου με άφησε. Αφού ερχόταν η γιαγιά μου από τον Πύργο στην Αμαλιάδα με τα πόδια ή με κάρο… Πήγαινα εγώ και έβρισκα ένα μεγάλο σόι γύρω γύρω. Σήμερα τα πράγματα είναι τελείως διαφορετικά. Το καταπληκτικό είναι ότι αυτό έχει συμβεί μέσα σε 60-70 χρόνια. Και τι τρομακτικές αλλαγές έχουμε ακόμα μπροστά μας.

«Υπάρχει μια φράση στην Αντιγόνη που λέει η Αντιγόνη, «θα πάω με τους δικούς μου». Βλέπετε την Αντιγόνη να πηγαίνει στο θάνατο. Και είναι κάποια στιγμή που είναι ευχαριστημένη Γιατί; Γιατί έχει κάποιους που την περιμένουν – Αιμιλία Υψηλάντη

«Αν τον πόνο τον πάρεις σε μεγάλη ηλικία πιθανόν να είναι και μια ευλογία. από μια άποψη. Γιατί σε συμφιλιώνει με το δικό σου το θάνατο» – Αιμιλία Υψηλάντη

Αιμιλία Υψηλάντη – Για τη στάση ζωής των νέων παιδιών

Βλέπω τα νέα παιδιά -και το ζω με την εγγονή μου αυτό-, που είναι σε ένα περιβάλλον στο οποίο δεν μπορούν πραγματικά να νιώσουν χαρά. Να νιώσουν μια μικρή αίσθηση ασφάλειας, ότι κάπου θα προστατεύονται στη ζωή τους. Αυτό είναι βασικό. Η αίσθηση του ανήκειν. Γιατί τη λέξη αγάπη την πολυχρησιμοποιούμε. Είμαι πάρα πολύ διστακτική στη λέξη αγάπη. Τι είναι αυτό;

Πέρα από την αγάπη που προέρχεται από τη συγγένεια εξ αίματος που είναι κατανοητή… Όλα τα άλλα; Γιατί πολύ παίζει η λέξη αγάπη. Θα χρησιμοποιούσα άλλες λέξεις. Η αίσθηση του ανήκειν, η αίσθηση της ασφάλειας, η αίσθηση ότι είναι κάποιοι εκεί όταν θα τους χρειαστείς.

Αιμιλία Υψηλάντη – Για την απώλεια της κόρης της

Όλοι οι άνθρωποι, είναι υποχρεωμένοι από την ίδια τους την ανθρώπινη υπόσταση να προστατέψουν και τους γύρω τους. Γιατί το τι έχεις εσύ μέσα σου και το τι περνάς σε ένα βαθμό μόνο έχεις δικαίωμα να το κοινοποιήσεις στους γύρω ανθρώπους

Γιατί εκείνοι μπορεί να μην μπορούν να το διαχειριστούν. Άρα λοιπόν, ποιο είναι το ζητούμενο σε έναν άνθρωπο μπροστά σε ένα τραγικό γεγονός; Η προστασία αυτών που έχουν μείνει. Η προστασία της ζωής.

Γι’ αυτό είμαι υποχρεωμένη να χειριστώ τα πράγματα έτσι που να μην τους δώσω παραπάνω από τον πόνο που τους αναλογεί. Αυτό κρατάει τους ανθρώπους όλους, σε όλες τις γενιές.

Από την άλλη, πρέπει να αναλογιστείς ότι σε όλους τους ανθρώπους υπάρχει ένα μερίδιο πόνου και ότι εσύ δεν μπορείς να είσαι εξαίρεση. Άρα, λοιπόν, πρέπει να πάρεις το μερίδιο του πόνου.

Αν τον πόνο τον πάρεις σε μεγάλη ηλικία πιθανόν να είναι και μια ευλογία. από μια άποψη. Γιατί σε συμφιλιώνει με το δικό σου το θάνατο. Υπάρχει μια φράση στην Αντιγόνη που λέει η Αντιγόνη, «θα πάω με τους δικούς μου». Βλέπετε την Αντιγόνη να πηγαίνει στο θάνατο. Και είναι κάποια στιγμή που είναι ευχαριστημένη Γιατί; Γιατί έχει κάποιους που την περιμένουν.

Αιμιλία Υψηλάντη – Για την ανθρώπινη αξιοπρέπεια ως βασική αρετή 

Ευτυχώς, από μια άποψη, βίωσα αυτό τον πόνο σε μεγάλη ηλικία. Εάν ήμουνα τριάντα χρονών, θα το άντεχα; Δεν ξέρω.

Γιατί τώρα πλέον κι εγώ δίπλα στο θάνατο είμαι. Σε μια μεγάλη ηλικία δεν είσαι πάρα πολύ μακριά από τον θάνατο.

Πρέπει να προσπαθώ να το διαχειριστώ παίρνοντας κουράγιο κι από τέτοιες σκέψεις. Αλλά σας είπα, το βασικό πρόβλημα είναι η αξιοπρέπεια των ανθρώπων. Αυτό που λέγαμε για την αγάπη… Υπάρχουν κι άλλες αξίες Η αξιοπρέπεια, η συμπόνια, η ισότητα, η δικαιοσύνη.

Αιμιλία Υψηλάντη – Για τις απογοητεύσεις της ζωής

Με θλίβει, με στενοχωρεί, μάλλον με προβληματίζει το γεγονός ότι νόμιζα ότι μπορώ να αλλάξω κάποια πράγματα. Ξέρετε, με την πολιτική δράση. Με το παράδειγμα, με τη γνώση που έχω, να τη μεταφέρω σε άλλους.

Και η συνειδητοποίηση ότι τίποτα δεν μπόρεσα να αλλάξω, ούτε καν τον εαυτό μου, αυτό πραγματικά με στενοχωρεί λιγάκι. Αλλά, μετά, γυρίζω σε μένα και λέω εγώ δεν μπορώ να αλλάξω καθημερινές, μικρές συνήθειες, γιατί περιμένω ότι μπορώ να αλλάξω τους άλλους ανθρώπους;

Γιατί, ας πούμε, με ενοχλεί όταν τα νέα παιδιά πρέπει να ανακαλύψουν πάλι την Αμερική. Λέω παιδί γιατί έχει ανακαλυφθεί Αμερική από τον Κολόμβο. Να σας δώσω μια εμπειρία που έχω να σας βοηθήσω να κερδίσετε χρόνο. Δεν θέλουν. Θέλω μόνοι τους να την ανακαλύψουν.

Ούτε σε μας το έκαναν οι μεγαλύτεροι. Όχι. Σήμερα μιλάμε πιο πολύ στα παιδιά. Να ένα κέρδος, να δείτε μια διαφορά. Οι γονείς μας θεώρησαν ότι θα μεγαλώσουμε φυσιολογικά, δια του παραδείγματος, μέσα στην κοινωνία – Η μητέρα και το σπίτι είναι αυτή που θα μας φτιάξουνε.

Τώρα βλέπουμε ότι δεν είναι αυτό. Εγώ, τουλάχιστον, σε αυτή την ηλικία, ό,τι ξέρω θέλω να το δώσω, να το πω.

Βέβαια, σήμερα, όταν μιλάς και λες κάτι, δεν ξέρεις πώς το εισπράττει ο άλλος. Και έτσι είναι πολύ δύσκολη επικοινωνία και μάλιστα με το λόγο σήμερα είναι εξαιρετικά δύσκολο. Ναι, έχουν αλλάξει οι λέξεις. Δεν ξέρεις τι σημαίνει μια λέξη, τι φορτίο έχει.

«Μεγάλη μερίδα των νέων είναι θαυμαστή, κυριολεκτικά, στο δικό μου το επάγγελμα. Εκείνο που δεν έχουν καταλάβει, είναι ότι είναι αναγκαίο να αναθέσουν την εξουσία σε ένα άτομο αν θέλουν να φτιάξουν μια ομαδική δουλειά» – Αιμιλία Υψηλάντη

«Οι νέοι νομίζουν ότι είμαστε εντελώς ίσοι. Άλλο ισοτιμία κι άλλο ισότητα» – Αιμιλία Υψηλάντη

Αιμιλία Υψηλάντη – Για τις αξίες της νέας γενιάς

Κάθε γενιά έχει τους δικούς της σπουδαίους. Κάθε είδος ανθρώπινο υπάρχει σε κάθε γενιά. Βλέπω τους νέους ηθοποιούς σήμερα, είναι ακόμα πιο ταλαντούχοι γιατί το ζητάει η εποχή.Δεν μπορεί να μην μάθουν να χορεύουν, να μην μάθουν να τραγουδάνε. Εμείς αυτά δεν τα ξέραμε. Έχουν σπουδάσει, έχουν βγάλει πανεπιστήμια, πάνε 40 χρονών και ξανασπουδάζουν, είναι θαυμαστοί.

Μεγάλη μερίδα των νέων είναι θαυμαστή, κυριολεκτικά, στο δικό μου το επάγγελμα. Εκείνο που δεν έχουν καταλάβει, είναι ότι είναι αναγκαίο να αναθέσουν την εξουσία σε ένα άτομο αν θέλουν να φτιάξουν μια ομαδική δουλειά. Δεν έχουν καταλάβει τι θα πει δημοκρατία. Νομίζουν δημοκρατία είναι ότι είμαστε όλοι ίσοι. Δεν είναι αυτό δημοκρατία.

Δεν έχουν καταλάβει την ιεραρχία. Δεν έχουν καταλάβει ότι πρέπει να υπακούσουν και να υποστούν αυτή την ανάγκη να έχουν κάποιον επικεφαλής αν θέλουν να δημιουργήσουν Αυτό είναι δύσκολο. Ναι. Κυρίως, όμως, νομίζουν ότι είμαστε εντελώς ίσοι. Άλλο ισοτιμία κι άλλο ισότητα.

Ισότητα είναι σε άλλα θέματα, όχι στη δουλειά. Το λέω για το θέατρο και τη δουλειά μας.

Αιμιλία Υψηλάντη – Για τη συντηρητικοποίηση των νέων

Είναι πολύ συντηρητική γενιά, είναι εξαιρετικά συντηρητική. Τους σπρώχνεις να φύγουν, τους σπρώχνεις να διακινδυνεύσουν. Είναι φοβισμένοι. Ξέρετε, ο φόβος είναι μέσα μας και αυτό είναι αυτό το βασικό πράγμα που πολεμάμε συνέχεια.

Αυτοί όμως είναι φοβισμένοι και για τον κοινωνικό περίγυρο. Όχι, τον φόβο, τον υπαρξιακό φόβο που έχει μέσα του άνθρωπος για τον θάνατο.

Αυτοί είναι φοβισμένοι γενικότερα. Από αυτήν την άποψη, ναι, είναι ένα μεγάλο πρόβλημα.

Αιμιλία Υψηλάντη – Για το πείσμα της να γίνει ηθοποιός

Εντάξει, πήγα σε μια σχολή και αρχίσαμε. Όχι, δεν ήρθαν πάρα πολύ εύκολα τα πράγματα. Είμαι ένας άνθρωπος που προσπαθώ να μην έχω συγκρούσεις. Κανείς δε θέλει τη σύγκρουση. Η σύγκρουση είναι επώδυνη. Ενώ είμαι πάρα πολύ μαχητική προσπαθώ να το κάνω αυτό με έναν τρόπο που δε θα δημιουργήσει έντονες διαφωνίες.

Την εποχή τη δική μου δεν υπήρχαν τα σήριαλ ώστε όλοι οι γονείς να θέλουν να δουν τα παιδιά τους στην τηλεόραση. Το επάγγελμα του ηθοποιού δεν ήταν και το καλύτερο όσον αφορά τη φήμη. Οπότε;

Η διαπραγμάτευση μου κόστισε στο να δεχτώ τους όρους των γονιών μου. Να βγάλω μια σχολή, να πάω στο Πανεπιστήμιο, στην Ανωτάτη Εμπορική, να πάρω πτυχίο, είχαν δίκιο οι γονείς μου, ώστε να μπορώ να έχω μια εξασφάλιση αν μου συμβεί οτιδήποτε.

Επόμενο θέμα ήταν σε ποια σχολή να πάω. Ήθελα να πάω στον Κουν γιατί αυτό με ενδιέφερε. Το Θέατρο Τέχνης ήταν ό,τι νεότερο και πιο επαναστατικό για την εποχή του.

Εγώ όμως αποτύγχανα στις εξετάσεις. Επέμενα. Ο Κουν μου έλεγε πρέπει να πάτε στο Εθνικό. Και είχε δίκιο. Τώρα που το σκέφτομαι θα είχα κάνει πολύ καλύτερη καριέρα αν είχα πάει στο Εθνικό, νομίζω. Εγώ του έλεγα όχι, θέλω να έρθω εδώ. Είδε και απόειδε ο άνθρωπος και τελικά με έβαλε μόνος του.

Μου είπε «πολύ καλά, ελάτε». Κάθισε στο θέατρό του, στο υπόγειο.. Μου είπε πάρε αυτόν τον ρόλο, με έβαλε στη σκηνή, είπε στον ηλεκτρολόγο να ανάψει τα φώτα και με πήρε…

Αιμιλία Υψηλάντη – Για τη σχέση της με την τηλεόραση

Δεν μπορώ να σας πω πολλές αλλαγές στην τηλεόραση μέσα σε αυτά τα χρόνια, από τότε που πρωτοέπαιξα στην ΥΕΝΕΔ, το 1973. Γιατί δεν έχω παρακολουθήσει πάρα πολύ τα σήριαλ αν και έπαιζα κατά καιρούς και ευκαιριακά θα έλεγε κανείς στα σήριαλ. Αυτό που μπορώ να σας πω είναι ότι ποτέ δεν έδωσα κανένα βάρος και καμία σημασία σε αυτό το μέσο.

Στη δουλειά μου σε αυτό το μέσο. Όχι, ότι δεν την έκανα καλά αλλά στο τι γενικότερη αξία είχε στην πορεία μου σαν ηθοποιός. Υπήρχε η τηλεόραση αλλά δεν ήταν σημαντική.

Σήμερα αποκτά μεγαλύτερη σημασία για έναν ηθοποιό το να παίξει σε ένα σήριαλ. Βλέπω δηλαδή ανθρώπους που λένε θα παίξω σε ένα σήριαλ δεν θα κάνω καλό θέατρο. Δεν νομίζω ότι τα επιδίωξα, στην πραγματικότητα, τα σήριαλ. Μου προέκυψαν. Ούτε επιδίωξα ποτέ για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα να παίξω στην τηλεόραση, παρόλο που υπήρξαν ευκαιρίες.

Όταν ήμουν στην Κύπρο στην εισβολή με τον Αντωνόπουλο, το ’74, ο Αντωνόπουλος ήταν πρωταγωνιστής σε μεγάλο σήριαλ της εποχής. Έτρεχε πίσω του η μισή Ελλάδα λόγω αυτού του σήριαλ.

Εμένα αυτό δεν με ενδιέφερε. Κάναμε θέατρο και ερχόταν κόσμος για να δει τον Αντωνόπουλο που ήταν μεγάλος τηλεοπτικός σταρ της εποχής. Σταμάταγε η κυκλοφορία στην Αθήνα για να δουν το σήριαλ που έπαιζε ο Αντωνόπουλος. Ποτέ όμως δεν τα λογάριασα έτσι. Όταν μου πρότειναν κάτι και ήταν οι όροι καλοί δεχόμουν να παίξω.

Αιμιλία Υψηλάντη – Για τις φιλίες και τις αντιπαλότητες μεταξύ συναδέλφων  

Δεν το έχω βιώσει ακριβώς έτσι αυτό. Ούτε αντιπαλότητα έχω βιώσει, ούτε ζήλια. Γιατί αντιπαλότητα και ζήλια θα μπορούσε να προέλθει από κυρίως από το ίδιο μου το φύλο, έτσι δεν είναι;

Έχω όμως βιώσει κάτι άλλο την εποχή του κινηματογράφου, επειδή έβγαινα πάρα πολύ ωραία, κάποιοι ηθοποιοί δεν ήθελαν να είναι μαζί μου. Αργότερα το συνειδητοποίησα, ομολογώ, ότι ήταν δικαιολογημένο.

Ας πούμε, ένας κωμικός ηθοποιός, ο οποίος έπαιρνε πάνω του μια ταινία, γιατί να θέλει μια γυναίκα η οποία ξαφνικά κέρδιζε ένα γκρο πλαν και έβγαινε από τον κινηματογράφο στην πρεμιέρα ο κόσμος και μιλούσε και το δικό μου το γκρο πλαν;

Τι ωραία που είναι η Υψηλάντη, ας πούμε, ενώ ήταν δική του η ταινία; Απόλυτα δικαιολογημένο. Είναι περίεργο το να σε θέλει ο φακός -γιατί δεν μιλάμε για ομορφιά ακριβώς…Να σε θέλει ο φακός… Και να παίζεις στον παλιό, ελληνικό κινηματογράφο καινα είσαι η κοπέλα του κωμικού…

Εξαιρώ τον Θανάση Βέγγο. Έτσι; Δεν είναι όλες οι περιπτώσεις το ίδιο. Υπήρχε μια αντιπαλότητα και από τις άλλες πρωταγωνίστριες… Αυτό όμως είναι φυσικό, καθένας παλεύει για τη δουλειά του. Δεν είναι παράδεισος. Ο χώρος μας είναι ένας χώρος ανταγωνιστικός, όπου ο καθένας προσπαθεί να κρατήσει μια θέση, να κερδίσει μια θέση.

«Θυμάμαι ότι η μαμά μου δεν με άφηνε να στρώσω ούτε το κρεβάτι μου. Ήθελα σαν παιδί να στρώσω το κρεβάτι μου και μου έλεγε «όχι, δεν είναι δική σου δουλειά. Εσύ το βιβλίο σου»» – Αιμιλία Υψηλάντη

«Λόγω των γεγονότων στο Πολυτεχνείο, γιατί ήμουν μέσα στο Πολυτεχνείο, αυτά είναι γνωστά, πήγα και στην Ασφάλεια και στην Ε.Σ.Α κρατήθηκα…» – Αιμιλία Υψηλάντη

Αιμιλία Υψηλάντη – Για την ενασχόλησή της με την πολιτική

Καταρχήν δεν ασχολήθηκα με την πολιτική γιατί είχα κάποια ιδεολογία. Ξέρετε τα πράγματα στα φέρνει η ζωή, δεν λες έχω μια ιδεολογία να μπω στην πολιτική να την υπερασπιστώ. Υπήρχαν και τέτοιοι άνθρωποι, αλίμονο, κυρίως στην Αριστερά…

Στην πολιτική σε οδηγούν άλλα πράγματα, το να αγωνιστείς, να μπεις σε αυτή την αρένα. Και μην ξεχνάμε ότι παίζουν σημαντικό ρόλο και τυχαία γεγονότα. Ανθρώπους που συναντάς, που σε βοηθάνε, σου ανοίγουν κάποιους δρόμους. Έχουν σημασία οι συνθήκες, η τύχη, ε;

Αιμιλία Υψηλάντη – Για την παρουσία της στο Πολυτεχνείο

Λόγω των γεγονότων στο Πολυτεχνείο, γιατί ήμουν μέσα στο Πολυτεχνείο, αυτά είναι γνωστά, πήγα και στην Ασφάλεια και στην Ε.Σ.Α κρατήθηκα… Δεν θέλω να το κάνουμε σημαντικό αυτό, γιατί ξέρω πολύ καλά πόσο υπέφεραν άλλοι άνθρωποι. Εγώ έμεινα μέσα ένα μήνα περίπου.

Παρόλα αυτά μια τέτοια εμπειρία σου ανοίγει έναν άλλο δρόμο. Ποιος είναι αυτός ο δρόμος;

Εγώ ήμουν από οικογένεια πολύ μέτρια οικονομικά. Στην Αθήνα ήρθαμε και μείναμε σε ένα τριάρι 7-8 άτομα. Παρόλα αυτά είχα μία αίσθηση πάντα ότι μου έχουν δοθεί κάποια προνόμια –δεν ξέρω γιατί. Αυτό ή το ‘χεις ή δεν το ‘χεις. Πάντα με θεωρούσαν πλούσια, ακόμα όταν ήμουν πάμφτωχη και δεν είχα ούτε εισιτήριο για το τρόλεϊ. Και έλεγα «μα γιατί με θεωρούν πλούσια» και μου λέγανε «μα, αφού το εκπέμπεις».

Αιμιλία Υψηλάντη – Για την απόφασή της να αυτοπεριοριστεί

Ε, εκεί είπα ότι δεν μπορεί εγώ να είμαι μια, ας πούμε, σταρ της εποχής εκείνης και να κάθομαι να ασχολούμαι με το θέατρο, να διαβάζω, να χαζολογάω.

Γιατί δεν είμαι τόσο πολύ οργανωμένη, μη νομίζετε. Ο άντρας μου με λέει «ούφο». Να ζω στον κόσμο μου, όταν υπάρχουν άνθρωποι που υποφέρουν. Θα σας έλεγα κάτι που μπορεί να σας φανεί υπερβολικό, είπα ότι πρέπει να κάνω κι εγώ τη θητεία μου. Να μπω σε μια πειθαρχία.

Δεν μπορεί να είμαι ένα ελεύθερο άτομο, μονίμως. Ξέρετε, αυτή η ασφάλεια η οικογενειακή που συζητούσαμε πριν, λόγω όλων αυτών των συνθηκών, σου δίνει μεγάλη ελευθερία. Όλος ο κόσμος είναι δικός σου. Οπότε είπα πρέπει να έχω μία φυλακή. Διότι ξέρετε, η φυλακή μπορεί να σου δώσει ένα τρομακτικό αίσθημα ελευθερίας. Τρομακτικό.

Μέσα μου υπήρξε και θυμός. Γιατί, από πού και ως πού μπορούσε ο άλλος να μου πει, όπως μου είπε ένας, «περάστε μέσα τώρα στην κλούβα». Από πού και ως πού μπορεί κάποιος να με βρίσει; Να με χτυπήσει. Δεν με χτύπησαν πολύ, ένα χαστούκι έχω φάει. Πολύ γερό. Είδα τον ουρανό σφοντύλι.

Από πού κι ως πού μπορεί εγώ να μην ελέγχω το σώμα μου; Γιατί αν βρεθείς σε τέτοιες καταστάσεις βλέπεις ότι το σώμα σου αποχωρίζεται από το είναι σου και γίνεται ένα ζωάκι. Φοβάται, τρέμει και δεν μπορείς να το ελέγξεις. Τρομακτικό για την αξιοπρέπεια του ανθρώπου. Φοβερό.

Αιμιλία Υψηλάντη – Για τα υψηλά ιδανικά

Βλέπεις λοιπόν αυτό το διχασμό και λες «μα το σώμα μου έχει φύγει από μένα κι αυτό μου το έχουν κάνει κάποιοι».Ποιοι;

Ε, είπα τώρα εγώ λοιπόν, θα πρέπει να αλλάξω λίγο πορεία. Εντάξει, η τέχνη, ο κινηματογράφος, το θέατρο, όλα αυτά, οι ελευθερίες μας, τα διαβάσματά μας, η ασφάλεια που νιώθουμε ως παιδιά δημοσίων υπαλλήλων, που έχουν κάθε μέρα ένα μισθό στο σπίτι. Πολύ σημαντικό αυτό για την εποχή εκείνη.

Θυμάμαι ότι η μαμά μου δεν με άφηνε να στρώσω ούτε το κρεβάτι μου. Ήθελα σαν παιδί να στρώσω το κρεβάτι μου και μου έλεγε «όχι, δεν είναι δική σου δουλειά. Εσύ το βιβλίο σου».

Γιατί τότε είχαμε μια κοπέλα από το χωριό που έκανε τις δουλειές. Αλλά η μαμά μου προτιμούσε να τις κάνει κι εκείνη, αλλά εγώ όχι. Ήμουν εγώ με το βιβλίο μου.

Έτσι λοιπόν μπήκα στην πολιτική. Δεν ήταν κάποια ιδεολογία. Άλλωστε ποια είναι η ιδεολογία; Τι εννοείτε ιδεολογία; Ένα πολιτικό σύστημα; Αν είσαι κομμουνιστής, αν είσαι φιλελεύθερος, νεοφιλελεύθερος, σοσιαλιστής, οτιδήποτε…

Πας εκεί γιατί λες «όχι, δεν πρέπει να ναι έτσι, πρέπει να είναι αλλιώς».

«Κοιτάξτε, ο γάμος είναι ένας πολύ παλιός θεσμός. Και προφανώς έχει περιβληθεί με όλα αυτά την αφοσίωση, την αγάπη, το «θα είμαστε μαζί για πάντα». Εμένα με ενοχλούν οι θεσμοί. Θα ήθελα να τους σπάσω όλους τους θεσμούς» – Αιμιλία Υψηλάντη

Αιμιλία Υψηλάντη – Για την εργασία της ως δημοσιογράφος

Πρέπει να είναι αλλιώς. Τώρα το πώς θα γίνει το άλλο και πού θα πας μετά, παίζουν ρόλο διάφορες συγκυρίες. Βρέθηκα λοιπόν κάποια στιγμή άνεργη. Ανεργίες έχω φάει πάρα πολλές…

Ήμουν άνεργη, λοιπόν, ο κινηματογράφος είχε μεγάλη κρίση με την τηλεόραση, το θέατρο ελάχιστα λεφτά. Πώς θα ζήσω; Πώς θα ζήσω;

Επειδή έγραφα καλά ένας φίλος μου είπε ότι ζητάει μια εφημερίδα, κάποιον να γράφει, να κάνει καλλιτεχνικό ρεπορτάζ. Μια και ήμουν στο χώρο, θα μπορούσα να κάνω κάλλιστα ένα ρεπορτάζ, καλλιτεχνικό, ειδήσεις, τίποτα σπουδαίο, συνεντεύξεις κ.λπ. Μου λένε μια εφημερίδα που βγαίνει τώρα, η Νέα Ελλάδα.

Και έτσι πήγα στην Νέα Ελλάδα. Βρέθηκα ανάμεσα σε ανθρώπους ενδιαφέροντες. Διευθυντής να φανταστείτε ήταν ο Γρηγόρης Φαράκος.

Και μια μέρα που κατέβηκα στο περίπτερο βλέπω ότι η Νέα Ελλάδα είχε γίνει Ριζοσπάστης με το σφυροδρέπανο επάνω. Δεν με πείραξε καθόλου, γιατί εγώ δεν καταλαβαίνω από αυτά πρέπει να σας πω.

Κάπου εκεί, πια, επειδή δεν ξέρω τι διακρίνανε σε μένα, μου είπαν να πάω στο Δήμο Αθηναίων, να βάλω υποψηφιότητα στο Δήμο Αθηναίων για Δημοτική σύμβουλος και «είπα ναι». Έτσι, λοιπόν, άρχισε η εμπλοκή μου με την πολιτική.

Αιμιλία Υψηλάντη – Για την ενασχόληση με τα κοινά ως φυσική συνέχεια

Δηλαδή, δεν ξύπνησα ένα πρωί και είπα «α ξεκινάω σήμερα το πρωί και θέλω να αγωνιστώ για να αλλάξω τα πράγματα». Υπάρχει αυτή η κατηγορία ανθρώπων γιατί από μικρά έχουν μεγαλώσει μέσα σε πολιτικές οικογένειες.

Η οικογένειά μου δεν ήταν αυτού του είδους. Την εφημερίδα του πατέρας μου τη διάβαζε στο καφενείο. Εμείς είχαμε μόνο μόνο βιβλία, όσα θέλαμε.

Επειδή ήθελα, όμως, να διαβάζω εφημερίδες, ξέρετε τι έκανα; Όταν ο πατέρας μου έφερνε τα ψάρια ή τα ψώνια που ήταν τυλιγμένα σε εφημερίδες εγώ τις έπαιρνα και τις διάβαζα.

Αιμιλία Υψηλάντη – Για τον ξεπερασμένο θεσμό του γάμου

Κοιτάξτε, ο γάμος είναι ένας πολύ παλιός θεσμός. Και προφανώς έχει περιβληθεί με όλα αυτά την αφοσίωση, την αγάπη, το «θα είμαστε μαζί για πάντα».

Εμένα με ενοχλούν οι θεσμοί. Θα ήθελα να τους σπάσω όλους τους θεσμούς. Η επαναστατικότητά μου είναι αυτή στην πραγματικότητα, που λέγαμε για ιδεολογία πριν, δεν με ενδιαφέρουν οι θεσμοί.

Κατά καιρούς εκτιμώ τη συμβολή τους. Στην ιστορία μας, στην ιστορία του τόπου, εκτιμώ τη συμβολή του θεσμού της Εκκλησίας της Ελλάδας για παράδειγμα.

Αλλά οι ίδιοι οι θεσμοί, πραγματικά πιστεύω ότι είναι μια τροχοπέδη στην ελευθερία του ανθρώπου. Γιατί εκ των πραγμάτων ο θεσμός σε βάζει να φοράς ένα κοστούμι υποχρεώσεων, δεδομένων.

Δεν καταλαβαίνω γιατί αυτή τη στιγμή που διεκδικούμε όλοι μια ισότιμη μεταχείριση και ανθρώπινα δικαιώματα, έρχεται δυστυχώς να υιοθετήσει και τον θεσμό του γάμου λόγω του οικογενειακού δικαίου και των νόμων.

Στο οποίο οικογενειακό δίκαιο χωρίς να έχει και κανέναν λόγο θεσμικό, πρέπει να παρέμβει και η εκκλησία. Με τις βαφτίσεις, με τους γάμους…

Βεβαίως εάν υπήρχαν, ζητήματα παιδιών, τακτοποίηση των περιουσιακών στοιχείων μπορεί να υιοθετούσα τον θεσμό. Όταν όμως δεν τον έχω ανάγκη γιατί δεν υπάρχει κανένας λόγος.. Είναι ωραία η ελευθερία που λέει χωρίς να μπω σε διαδικασίες παίρνω το καπελάκι μου και φεύγω.

Και αυτό έχει δικαίωμα να το κάνει κάθε ανθρώπινο ον. Η ελευθερία είναι το ζητούμενο.

Αιμιλία Υψηλάντη – Για το δίλημμα «φεμινίστρια ή ελεύθερο πνεύμα»;

Δηλώνω ελεύθερο πνεύμα.