Διεθνές επιστημονικό συνέδριο: «Ο πολιτισμός στο Ιστορικό Αρχείο των εφημερίδων «ΤΟ ΒΗΜΑ» και «ΤΑ ΝΕΑ»

Το Ιστορικό Αρχείο δύο εκ των πιο εμβληματικών εφημερίδων στην ιστορία του ελληνικού Τύπου, «ΤΟ ΒΗΜΑ» και «ΤΑ ΝΕΑ», διοργανώνει το διεθνές επιστημονικό συνέδριο: «Ο πολιτισμός στο Ιστορικό Αρχείο των εφημερίδων «ΤΟ ΒΗΜΑ» και «ΤΑ ΝΕΑ»: Γλώσσα και λογοτεχνία».

Το διήμερο συνέδριο (5 & 6 Δεκεμβρίου 2022) στον Φάρο του Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ) τελεί υπό την αιγίδα της Γενικής Γραμματείας Απόδημου Ελληνισμού και Δημόσιας Διπλωματίας του Υπουργείου Εξωτερικών.

Πρόεδρος της επιστημονικής επιτροπής του συνεδρίου είναι ο ομότιμος καθηγητής Γλωσσολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Χριστόφορος Χαραλαμπάκης, τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών στην έδρα της Γλωσσολογίας.

Πυρήνας του συνεδρίου είναι η ελληνική γλώσσα και η λογοτεχνία και πρώτη ύλη του, το ψηφιακό Ιστορικό Αρχείο των εφημερίδων «ΤΟ ΒΗΜΑ» και «ΤΑ ΝΕΑ» (1922-2022), το οποίο περιλαμβάνει, σε ψηφιακή μορφή, όλα τα φύλλα των δύο αυτών εφημερίδων από τις 6 Φεβρουαρίου 1922, ημέρα πρώτης κυκλοφορίας της εφημερίδας «ΕΛΕΥΘΕΡΟΝ ΒΗΜΑ», μέχρι και σήμερα.

Στο συνέδριο συμμετέχουν προπτυχιακοί, μεταπτυχιακοί, διδακτορικοί και μεταδιδακτορικοί φοιτητές, καθώς και καθηγητές από 19 πανεπιστήμια και γλωσσολογικά ιδρύματα από την Ευρώπη, τις ΗΠΑ και την Αυστραλία.

Θα παρουσιάσουν τα συμπεράσματα μιας πρώτης προσέγγισης του ψηφιοποιημένου Ιστορικού Αρχείου των δύο εφημερίδων για την έρευνα και τη μελέτη της ελληνικής γλώσσας και της λογοτεχνικής παραγωγής κατά τα τελευταία εκατό χρόνια.

Η σπουδαία αυτή πρωτοβουλία ξεκίνησε το 2021 ως τρόπος ανάπτυξης της συνεργασίας του ομίλου με τη διεθνή πανεπιστημιακή κοινότητα, και πιο συγκεκριμένα με πανεπιστημιακές έδρες και τμήματα τα οποία στηρίζουν τις νεοελληνικές σπουδές και τη νεοελληνική γλώσσα.

• Το πρόγραμμα του διεθνούς επιστημονικού συνεδρίου ιστορικού αρχείου «ΤΟ ΒΗΜΑ» ΚΑΙ «ΤΑ ΝΕΑ»

Πρώτη ημέρα εργασιών

09:00

Άφιξη των συνέδρων. Εγγραφή

09:30

Τελετή έναρξης του Συνεδρίου

Χαραλαμπάκης Χριστόφορος

Ομότιμος καθηγητής Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Ακαδημαϊκός

Χρυσουλάκης Γιάννης

Γενικός Γραμματέας Αποδήμου Ελληνισμού και Δημόσιας Διπλωματίας

Ρεγκάκος Αντώνιος

Πρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών

Παπαγγελής Δ. Θεόδωρος

Ομότιμος καθηγητής Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Ακαδημαϊκός, Πρόεδρος του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας

Διαμαντής Θ. Γιάννης

Δημοσιογράφος, Υπεύθυνος Ιστορικού Αρχείου των εφημερίδων «ΤΟ ΒΗΜΑ» και «ΤΑ ΝΕΑ»

1η Συνεδρία

Προεδρεύει: Μόσχος Μορφακίδης – Φυλακτός

10:30

Το κειμενικό σώμα των εφημερίδων «Το Βήμα» και «Τα Νέα»: ανεξάντλητη πηγή για την έρευνα

Χαραλαμπάκης Χριστόφορος

Ομότιμος καθηγητής Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Ακαδημαϊκός

10:50

Δημοσιογραφικός λόγος: Ο «χαμένος κρίκος» στην κειμενική ιστορία της ελληνικής του 20ού αιώνα

Γούτσος Διονύσης

Kαθηγητής Γλωσσολογίας. Τμήμα Φιλολογίας Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών

11:10

Διερευνώντας τη διαχρονία των στάσεων απέναντι στη γλωσσική αλλαγή

Λαβίδας Νικόλαος

Αναπληρωτής καθηγητής Γλωσσολογίας. Τμήμα Αγγλικής Γλώσσας και Φιλολογίας Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών

11:30

Η χρήση της καθαρεύουσας στη νεοελληνική μυθοπλασία – γλωσσικό πείραμα ή φυσικό αποτέλεσμα της ελληνικής διγλωσσίας;

Eloeva Fatima

Καθηγήτρια Ελληνικής Φιλολογίας. Τμήμα Κλασικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου του Βίλνιους, Λιθουανία

11:50

Συζήτηση

12:10

Διάλειμμα

2η ΣΥΝΕΔΡΙΑ

Προεδρεύει: Χριστόφορος Χαραλαμπάκης

12:40

Έλληνες περιηγητές στην Ισπανία. Η πρόσληψη των έργων τους μέσω του δημοσιογραφικού λόγου

Μορφακίδης – Φυλακτός Μόσχος

Καθηγητής Ελληνικής Φιλολογίας. Πανεπιστήμιο Γρανάδας Κέντρο Βυζαντινών, Νεοελληνικών και Κυπριακών Σπουδών Γρανάδας

13:00

Τα εκπαιδευτικά ταξίδια των Σουηδών περιηγητών τον 18ο αιώνα και η αποκαλούμενη «αποδημητική λογοτεχνία»

Σαμπατακάκης Bασίλης

Αναπληρωτής καθηγητής Νεοελληνικών Σπουδών. Πανεπιστήμιο της Λουντ, Σουηδία

13:20

Οι σολωμικές σπουδές μέσα από το αρχείο των εφημερίδων «Το Βήμα» και «Τα Νέα»

Φουρναράκης Π. Κωνσταντίνος

Προϊστάμενος Ιστορικού Αρχείου Κρήτης

13:40

Η πρόσληψη της λογοτεχνίας του Γ. Μ. Βιζυηνού στο δεύτερο μισό του 20ού αιώνα μέσα από τις εφημερίδες «Το Βήμα» και «Τα Νέα»

Κούγκουλος Β. Θανάσης

Επίκουρος καθηγητής. Τμήμα Ιστορίας και Εθνολογίας Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης

14:00

Συζήτηση

14:20

Διάλειμμα

3η ΣΥΝΕΔΡΙΑ

Προεδρεύει: Γιώργος Αναγνώστου

17:00

Greek Newspaper Headlines and Linguistic Stylistics: Synchronic and diachronic perspectives

Brian D. Joseph

Διακεκριμένος καθηγητής Γλωσσολογίας και καθηγητής Νοτιοσλαβικών Γλωσσών και Γλωσσολογίας Kenneth E. Naylor, Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Οχάιο

Μαρίνης I. Μιχαήλ

Mεταδιδακτορικός ερευνητής, υπότροφος Έδρας Μιλτιάδη Μαρινάκη. Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Οχάιο

17:20

Υφογλωσσική σκιαγράφηση των αποσπασμάτων λογοτεχνίας στις εφημερίδες «Το Βήμα» και «Τα Νέα»

Μαθιουδάκης Νίκος

Επισκέπτης καθηγητής Νεοελληνικής Γλώσσας. Πανεπιστήμιο Γρανάδας Μεταδιδακτορικός ερευνητής Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης

17:40

Βιβλιοκρισίες και επιφυλλίδες στην εφημερίδα «Τα Νέα» (1985-1995). Ύφος, μέθοδος και πνεύμα γραφής τους

Δεληγιώργη Αλεξάνδρα

Ομότιμη καθηγήτρια Φιλοσοφίας Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης

18:00

«Η ζωή των σπορτ»

Παπαδοπούλου Παναγιώτα

Επίκουρος καθηγήτρια Ελληνικής Φιλολογίας. Πανεπιστήμιο Γρανάδας Κέντρο Βυζαντινών, Νεοελληνικών και Κυπριακών Σπουδών Γρανάδας

18:20

Συζήτηση

18:40

Διάλειμμα

4η ΣΥΝΕΔΡΙΑ

Προεδρεύει: Κωνσταντίνος Δανόπουλος

19:00

Η νεοελληνική λογοτεχνία στην Ευρώπη του Με σοπολέμου (1931-1938): οι ραδιοφωνικές διαλέξεις του Πολωνού νεοελλη νιστή Kazimierz Bulas (1903-1970)

Παπουλίδης Κυριάκος

Επίκουρος καθηγητής. Tμήμα Περιφερειακών Φιλολογιών/Νεοελληνική Φιλολογία της Σχολής Συγχρόνων Φιλολογιών του Πανεπιστημίου Adam Mickiewicz του Πόζναν-Πολωνία

19:20

Ο Λόρκα στην Ελλάδα μετά την δικτατορία των Συνταγματαρχών

López Recio Virginia

Eπιστημονική συνεργάτις του Κέντρου Βυζαντινών, Νεοελληνικών και Κυπριακών Σπουδών Γρανάδας. Πανεπιστήμιο Γρανάδας

19:40

H σύγχρονη ισπανική λογοτεχνία στο Ιστορικό Αρχείο των εφημερίδων «Το Βήμα» και «Τα Νέα» (δεκαετία του 1990)

Martín Vico Ana María

Eπιστημονική συνεργάτις του Κέντρου Βυζαντινών, Νεοελληνικών και Κυπριακών Σπουδών Γρανάδας. Πανεπιστήμιο Γρανάδας

20:00

Η πρόσληψη ισπανοαμερικανών λογοτεχνών στις εφημερίδες «Το Βήμα» και «Τα Νέα»

Esteban Cabrera Sara

Υποψήφια διδάκτωρ Ελληνικής Φιλολογίας. Πανεπιστήμιο Γρανάδας

20:20

Συζήτηση

=================================