ΣΥΡΙΖΑ: ψάχνοντας την εκλογική νίκη

Αν έλεγε κανείς ότι ο ΣΥΡΙΖΑ τελεί σε μεταφυσική αγωνία, δεν θα μιλούσε υπερβολικά. Μια μεταφυσική έμπνευση μοιάζει να αναζητεί, που δεν έρχεται, αφού οι ιδέες δεν έχουν πηγή τα σύννεφα και ποτέ δεν πέφτουν από τον ουρανό.

Ο χρόνος πολλαπλασιάζει τα αδιέξοδα. Και αυτό που στην αρχή κρύβεται, έρχεται η διάρκεια να το φανερώσει. Δύο χρόνια μετά τις εκλογές του 2019, το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης βρίσκεται σε αδιέξοδο. Και όσο περνάει ο καιρός, το αδιέξοδο, πέρα από αριθμούς και στιγμιαίες καταγραφές, γίνεται η φύση του. Κατά κανόνα η πολιτική αδυναμία τρέφει τον εαυτό της. Ο ΣΥΡΙΖΑ θα μείνει στην Ιστορία ως αυτό που φαντάστηκε και με την πράξη του ποτέ δεν μπόρεσε να γίνει.

Στην τελευταία συνδιάσκεψη του κόμματός του ο κ. Τσίπρας, μέσα στην υπαρξιακή αγωνία του, θέτει πρόωρα ερωτήματα. Πώς θα κερδίσει τις επόμενες εκλογές; Με άλλα λόγια, πού κατοικεί γι’ αυτόν η εκλογική νίκη; Εχουν πια γεμίσει οι σελίδες των εγχειριδίων πολιτικής επιστήμης. Οι εκλογές – διαβάζουμε – κερδίζονται στο Κέντρο. Μέσα στην αναζήτησή του ο κ. Τσίπρας υιοθετεί το στερεότυπο. Αναφέρεται στον μεσαίο χώρο, που πρέπει να κερδίσει, στους προοδευτικούς πολίτες, που μαζί τους θα συμπορευθεί προς τη νίκη. Είναι δωρεάν η φαντασία και ανεμπόδιστη η σκέψη στις κατασκευές της. Μια κατασκευή χωρίς αντίκρισμα είναι κάθε παρόμοιος προβληματισμός, σε ένα κόμμα που ζητάει «νίκη με μία ψήφο», ξεχνώντας ότι αυτό το κόμμα και ο αρχηγός του διακήρυσσαν κάποτε για μια κυβέρνηση με πολλές ψήφους νικηφόρα, ότι αυτή «θα πέσει στους δρόμους».

Αυτό που επίμονα ο ΣΥΡΙΖΑ αρνείται να αποδεχθεί είναι μια ριζοσπαστική αυτοκριτική για αυτό που υπήρξε ο ίδιος ως λόγος και ως πράξη. Γράφω σχεδόν κουραστικά ότι το τραύμα που προκάλεσε ο ΣΥΡΙΖΑ στο κοινωνικό σώμα είναι βαθύ. Δεν θεραπεύεται με ευρήματα, ούτε με τεχνάσματα πολιτικής εκλογικής τακτικής, του τύπου «αν θέλουμε να κερδίσουμε το Κέντρο πρέπει να στρίψουμε αριστερά». Είναι η μεταφυσική παγίδα ότι όλα έχουν αφετηρία την Αριστερά και οι άλλοι, προοδευτικοί πολίτες και άλλοι ριζοσπάστες, θα ακολουθήσουν στην κάλπη τους «φωτισμένους».

Η συνειδητή απόρριψη από τον ΣΥΡΙΖΑ μιας αυτοκριτικής τον καταδικάζει σε ήττα και σε ήττες. Υποψιαζόμενος ο κ. Τσίπρας αυτό το παγιωμένο αδιέξοδο, θα επιχειρήσει να βελτιώσει τη θέση του αριθμητικά στην επόμενη, όποτε στηθεί, κάλπη, προκειμένου να αφήσει για τον ίδιο ανοιχτό ένα προσωπικό πολιτικό σχέδιο στο μέλλον. Αυτός είναι και ο λόγος που επικαλείται πρόοδο και Κέντρο.

Μόνο που όλα πια έχουν εξαντληθεί. Εχει εξαντληθεί η δυνατότητα διατύπωσης μιας ιδέας για το μέλλον. Μιας κεντρικής κατευθυντήριας πρότασης για τη χώρα. Με αρχή, μέση και τέλος, όσο τα ανθρώπινα το επιτρέπουν. Με τεκμηρίωση, που στηρίζεται στις σημερινές ανάγκες και αναφέρεται στον υπαρκτό κόσμο. Πέρα από τις τετριμμένες επαναλήψεις μεταφυσικού τύπου.

Μαζί έχουν εξαντληθεί στον λόγο του οι λέξεις. Οσο κανείς δεν αλλάζει, ακόμη και οι αλήθειες που λέει είναι μια στιγμή του παλαιού εαυτού του. Το γνωρίζει πια καλά αυτό και ο τελευταίος «κάτοικος» του Κέντρου.

Ο Λευτέρης Κουσούλης είναι πολιτικός επιστήμονας