Το Ευρώ δεν είναι σημαντικό μόνο για την Ευρωζώνη

Όπως θα γνωρίζουν οι αναγνώστες αυτού του blog – και οποιοσδήποτε έχει απλώς επισκεφθεί την Βρετανία- το Ηνωμένο Βασίλειο δεν ανήκει στην Ευρωζώνη. Κατά τις διαπραγματεύσεις της συνθήκης του Μάαστριχτ το 1992, η Βρετανική κυβέρνηση εξασφάλισε ρήτρα εξαίρεσης από το τρίτο στάδιο της ΟΝΕ διατηρώντας ως εθνικό νόμισμα τη Στερλίνα. Οι επόμενες κυβερνήσεις επέμειναν να μην ενταχθεί η Βρετανία στην Ευρωζώνη παρά μόνο μετά από σχετικό δημοψήφισμα. Η σημερινή Κυβέρνηση Συνασπισμού που προέκυψε από τις εκλογές του Μαΐου 2010, αναφέρει ρητά τις προθέσεις της στην επίσημη Συμφωνία Συνεργασίας: « Συμφωνούμε ότι κατά τη διάρκεια αυτής της κοινοβουλευτικής θητείας η Βρετανία δε θα ενταχθεί ούτε θα προετοιμαστεί για ένταξη στην Ευρωζώνη.»

Αλλά ακόμα και εκτός Ευρωζώνης, γνωρίζουμε ότι είναι προς το συμφέρον της Βρετανίας να είναι επιτυχημένα τα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης που ταυτόχρονα είναι και εταίροι της Βρετανίας στην Ε.Ε.

Περίπου το 40% των εξαγωγών της Βρετανίας είναι προς της Ευρωζώνη. Και για να είναι η Ευρωζώνη επιτυχημένη , το κοινό νόμισμα πρέπει να είναι υγιές. Οπότε, όσοι από εκείνους που διαβάζοντας κάποια βρετανικά δημοσιεύματα ή εκθέσεις ή ακόμα και αφίσες στο μετρό του Λονδίνου, καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι η Βρετανία επιθυμεί να δει το Ευρώ να αποτυγχάνει , δε θα μπορούσαν να κάνουν μεγαλύτερο λάθος.

Ο George Osborne,Υπουργός Οικονομικών, κατέστησε σαφές το ζωηρό ενδιαφέρον της Βρετανίας για μια υγιή Ευρωζώνη, σε ένα άρθρο που δημοσίευσαν οι Financial Times στις 5 Ιανουαρίου, λίγο πριν τη συμμετοχή του στο συνέδριο του Παρισιοπυ με θέμα την διεθνή οικονομία στο οποίο ομιλητής ήταν και ο Πρωθυπουργός της Ελλάδας κ .Παπανδρέου. Θα συμφωνήσουμε ότι υπάρχει ανάγκη αποτελεσματικών δράσεων τόσο σε επίπεδο Ευρωζώνης όσο και σε κάθε κράτος- μέλος της ξεχωριστά. Η ανάγκη για λήψη δύσκολοων αποφάσεων βέβαιως δεν περιορίζεται μόνο στην Ευρωζώνη. Το σχέδιο για τη μείωση του δημοσίου χρέους που παρουσίασε η κυβέρνηση της Βρετανίας περιλαμβάνει αυξήσεις φόρων (ο ΦΠΑ αυξήθηκε από 2.5% σε 20% στις αρχές Ιανουαρίου), πάγωμα αυξήσεων στους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων (συμπεριλαμβανομένων και των Πρέσβεων), καθώς επίσης και περικοπές στις δαπάνες υπουργείων και της αυτοδιοίκησης. Αλλά η αντίδραση των αγορών, οι οποίες επιβεβαίωσαν τη βαθμίδα πιστοληπτικής ικανότητας της Βρετανίας ως ΑΑΑ, καταδεικνύει ότι τα αποφασιστικά μέτρα βοηθούν όντως στην αποκατάσταση της αξιοπιστίας της οικονομίας μιας χώρας.

Η Ευρώπη επίσης χρειάζεται να προσέξει ιδιαίτερα και τις τράπεζες. Το γεγονός ότι τα stress tests των τραπεζών, που διεξήχθησαν τον περασμένο Ιούλιο, έδειξαν ένα έλλειμμα κεφαλαίων μόνο της τάξεως των € 3.5 δις είναι αποκαλυπτικό. Και όμως, έξι μήνες αργότερα, οι Ιρλανδικές τράπεζες χρειάστηκαν ένα ποσό 10 φορές μεγαλύτερο. Η Βρετανία έχει ήδη προχωρήσει σε σκληρότερα stress tests, που σημαίνει ότι μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι οι τράπεζές μας έχουν επαρκή κεφάλαια. Ο επόμενος γύρος των Ευρωπαϊκών stress tests, που θα πραγματοποιηθεί σύντομα, πρέπει να καλύπτει μία περίοδο 3 ετών και να εξετάζει τη ρευστότητα όπως επίσης και το βασικό δείκτη κυρίων κεφαλαίων.

Αυτό είναι μόνο το πρώτο στάδιο: μακροπρόθεσμα, πρέπει να εξασφαλίσουμε ότι οι Ευρωπαϊκές τράπεζες δε θα ξαναχρειαστεί να βασιστούν στους φορολογούμενους για τη διάσωσή τους. Πρέπει επίσης να εξασφαλίσουμε ότι εκφράζουμε μία δυνατή και ενιαία Ευρωπαϊκή θέση στη διεθνή σκηνή και ότι η Ευρώπη ενεργό συμμετοχή στις εργασίες των G20. Παράλληλα, υπάρχουν και κάποιοι κίνδυνοι που πρέπει να αποφύγουμε. Δε θα πρέπει κατά λάθος να επιτρέψουμε σε κακοσχεδιασμένους κανονιστικά πλαίσια να αποδυναμώσουν την ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης σε αυτόν τον ζωτικής σημασίας κλάδο. Η συζήτηση περί ανταγωνισμού μεταξύ Λονδίνου, Παρισιού και Φρανκφούρτης δεν έχει νόημα. Το πραγματικό θέμα είναι η συγκριτική ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης, με το Λονδίνο ως κύριο οικονομικό κέντρο της, απέναντι σε άλλα οικονομικά κέντρα στην Ασία και την Αμερική.

Είτε εντός της Ευρωζώνης είτε εκτός, αντιμετωπίζουμε παρόμοιες προκλήσεις και οι αντιδράσεις πρέπει να είναι εμπρόθεσμες και αποφασιστικές.

Δρ. Ντέιβιντ Λάντσμαν