36

H αστρονομία συναντά την Αλίκη στη χώρα των θαυμάτων: Ένα γιγάντιο κοκκινωπό άστρο συρρικνώνεται μυστηριωδώς στον αστερισμό του Ωρίωνα, ενώ μια σχετικά κοντινή μαύρη τρύπα αποδεικνύεται ότι έχει πολύ μεγαλύτερη μάζα από ό,τι είχε εκτιμηθεί -είναι η «βαρύτερη» που γνωρίζουμε μέχρι σήμερα.

Η πρώτη από τις δύο μελέτες που παρουσιάστηκαν την Τρίτη σε αμερικανικό συνέδριο αφορά τον γίγαντα Betelgeuse (Μπετελγκέζ), ένα άστρο τόσο μεγάλο ώστε αν βρισκόταν στη θέση του Ήλιου θα έφτανε μέχρι την τροχιά του Δία. Είναι μάλιστα ένα από τα οκτώ φωτεινότερα άστρα στον γήινο ουρανό.

Από το 1993 μέχρι σήμερα, ο Betelgeuse έχει συρρικνωθεί κατά 15%, περίπου όσο η απόσταση της Αφροδίτης από τον Ήλιο, ανακοίνωσε ο Τσαρλς Τόουνς, καθηγητής του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στο Μπέρκλεϊ και νομπελίστας Φυσικής του 1964 για την εφεύρεση του λέιζερ.

«Θα το παρακολουθούμε προσεκτικά τα επόμενα χρόνια για να δούμε αν θα συνεχίσει να συστέλλεται ή αν θα επιστρέψει στο προηγούμενο μέγεθός του» είπε ο Τόουνς σύμφωνα με το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων. Η φωτεινότητα του άστρου παραμένει σταθερή παρά τη συρρίκνωση και μάλιστα οι ερευνητές παρατήρησαν στην επιφάνειά του μια λαμπρή κηλίδα.

Ο μηχανισμός του φαινομένου παραμένει άγνωστος, ωστόσο οι αστρονόμοι υποψιάζονται ότι ο Betelgeuse πλησιάζει στο τέλος της ζωής του, οπότε θα μετατραπεί σε υπερκαινοφανή (σουπερνόβα) τύπου ΙΙ.

Η έρευνα παρουσιάστηκε σε συνέδριο της Αμερικανικής Αστρονομικής Εταιρείας που πραγματοποιείται στην Πασαντίνα της Καλιφόρνια.

Η τρύπα που βάρυνε

Στο ίδιο συνέδριο, Αμερικανοί και Γερμανοί αστρονόμο παρουσίασαν τη μελέτη τους για την μαύρη τρύπα που κρύβεται στην καρδιά του γειτονικού γαλαξία Messier 87.

H μάζα του κοσμικού τέρατος υπερβαίνει κατά πολύ τις προηγούμενες εκτιμήσεις και ανέρχεται στις 6,4 δισεκατομμύρια ηλιακές μάζες, εκτιμούν οι ερευνητές.

Είναι η μεγαλύτερη μαύρη τρύπα που έχει μετρηθεί με αξιόπιστες τεχνικές, υποστηρίζουν ο Αμερικανός Καρλ Γκέμπχαρτ και ο Γερμανός συνεργάτης του Γιενς Τόμας. Η έρευνά τους έχει γίνει δεκτή προς δημοσίευση από το Astrophysical Journal.

Η μάζα της μαύρης τρύπας εκτιμήθηκε με τη βοήθεια ενός μοντέλου που τρέχει στον υπερυπολογιστή Lonestar του Πανεπιστημίου του Τέξας. Οι ερευνητές μοντελοποίησαν το στεφάνι αόρατης σκοτεινής ύλης που περιφέρεται γύρω από τον γαλαξία Messier 87 και επηρεάζεται από το βαρυτικό πεδίο της μελανής οπής.

Η μελέτη υποδεικνύει ότι οι μαύρες τρύπες που υπάρχουν στα κέντρα των περισσότερων γαλαξιών -συμπεριλαμβανομένου του δικού μας- ίσως είναι επίσης πολύ μεγαλύτερες.

Οι νέες παρατηρήσεις είναι σημαντικές και για τη μελέτη των κβάζαρ, πηγών απίστευτα ισχυρής ακτινοβολίας γύρω από μαύρες τρύπες στα κέντρα αρχαίων και μακρινών γαλαξιών.

Προηγούμενες εκτιμήσεις έδειχναν ότι οι μαύρες τρύπες των κβάζαρ έχουν μάζα 10 δισ. φορές μεγαλύτερες του Ήλιου, ένα μέγεθος που πολλοί επιστήμονες θεωρούσαν υπερβολικά υψηλό και πιθανότατα λανθασμένο.

Φαίνεται όμως τα κοσμικά τέρατα μπορούν πράγματι να φτάσουν αυτό το βάρος.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ