Αντιμετωπίστε με σύνεση τον πονοκέφαλο

Ο πονοκέφαλος είναι ένα από τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα και είναι βέβαιο ότι όλοι κάποτε στη ζωή μας έχουμε υποφέρει από αυτόν. Υπολογίζεται ότι το 95% των ανθρώπων αντιμετώπισε αυτό το δυσάρεστο πόνο τουλάχιστον μία φορά τον προηγούμενο χρόνο, ενώ σε αρκετούς συνανθρώπους μας εμφανίζεται πολύ συχνά. Είναι πάντα ο πονοκέφαλος κάτι το ‘αθώο’ που δεν θα έπρεπε να μας ανησυχεί; Πότε θα αξιολογήσουμε τον πονοκέφαλο σε τέτοιο σημείο, ώστε να αναζητήσουμε ιατρική βοήθεια; Μπορούμε να αναζητήσουμε μόνοι μας αποτελεσματική θεραπεία;

Πού οφείλεται ο πονοκέφαλος;

Οι περισσότερες κεφαλαλγίες (περίπου 85-90%) δεν έχουν συγκεκριμένο αίτιο. Αυτές επιστημονικά καλούνται ιδιοπαθείς κεφαλαλγίες. Οι έρευνες έχουν οδηγήσει στο συμπέρασμα ότι υπεύθυνη για την πρόκληση του πονοκεφάλου είναι κάποια βιοηλεκτροχημική διαταραχή σε περιοχές που ρυθμίζουν την αιματική ροή στον εγκέφαλο.

Παράλληλα όμως υπάρχουν και συγκεκριμένες παθήσεις που μπορεί να εκδηλωθούν με πονοκέφαλο. Οι συχνότερες είναι οι παραρρινοκολπίτιδες και οι ωτίτιδες αλλά ακόμα και ο απλός πονόδοντος. Σε σπανιότερες περιπτώσεις, με πονοκέφαλο εκδηλώνονται κάποιοι όγκοι του εγκεφάλου, η υπαραχνοειδής αιμορραγία και λοιμώξεις όπως η μηνιγγίτιδα. Ακόμα όμως και ένα απλό εμπύρετο κρυολόγημα μπορεί να προκαλέσει πονοκέφαλο.

‘Εχω συχνά πονοκεφάλους; Μπορεί να πάσχω από ημικρανία;

Είναι γνωστή η σύγχυση που υπάρχει στο κοινό, το οποίο θεωρεί τους συχνούς πονοκεφάλους ως ‘ημικρανίες’. Υπάρχουν μεγάλες διαφορές στα συμπτώματα αλλά και στη θεραπευτική προσέγγιση των ημικρανιών από τις άλλες μορφές κεφαλαλγίας.

Η πιο συχνή μορφή που αντιπροσωπεύει το 75% περίπου του συνόλου των κεφαλαλγιών, ονομάζεται κεφαλαλγία τάσης. Πρόκειται συνήθως για ένα συνεχή πόνο που εμφανίζεται ως πίεση γύρω από όλο το κρανίο -αρκετοί ασθενείς τον περιγράφουν σαν ‘μέγγενη’. Μπορεί μάλιστα να αντανακλάται και στον αυχένα. Τα αίτιά του δεν είναι σαφή, ωστόσο σίγουρα το άγχος, η καθημερινή κούραση ή η στάση του σώματος παίζουν μεγάλο ρόλο στην εκδήλωσή του. Παρ’ ότι συνήθως εμφανίζεται σε διάφορες χρονικές στιγμές, πολλοί υποφέρουν από αυτό το είδος σε χρόνια βάση.

Η ημικρανία είναι ένα χαρακτηριστικό είδος κεφαλαλγίας. Το χαρακτηριστικότερο ίσως σύμπτωμά της είναι η αύρα, ένα σύνολο συμπτωμάτων που προηγείται της κεφαλαλγίας κατά 20 έως 60 λεπτά. Εμφανίζεται ως ‘φωταψίες’ (διάφορα έντονα φωτεινά οπτικά ερεθίσματα), με ταυτόχρονη προσωρινή μείωση ή απώλεια της όρασης.
Η ημικρανία προσβάλλει συχνότερα τις γυναίκες. Πρόκειται για κεφαλαλγία που εντοπίζεται συνήθως στη μία πλευρά της κεφαλής, ιδιαίτερα πίσω από την περιοχή των ματιών ή στην κροταφική χώρα. Οι πάσχοντες πολλές φορές περιγράφουν ένα χαρακτηριστικό αίσθημα. Υπάρχει πιθανότητα να προκληθεί αυτόματα αλλά και ύστερα από κάποιο ερέθισμα, οπτικό (έντονο φως), ακουστικό (έντονος θόρυβος), ή και σε σχέση με τον κύκλο της γυναίκας (ορμονοεξάρτηση). Η ημικρανία αρκετές φορές συνοδεύεται από ναυτία, εμετούς, φωτοφοβία. Μπορεί να εμφανίζεται πολύ σποραδικά ή κάποιες φορές την εβδομάδα, σπάνια όμως αποκτά καθημερινό χαρακτήρα.

Οι αθροιστικές κεφαλαλγίες είναι ένας ειδικός τύπος πονοκεφάλου και εκδηλώνεται κατά κανόνα σε άνδρες. Ο πόνος εντοπίζεται συνήθως πίσω από την περιοχή των ματιών και κοντά στην περιοχή της μύτης. Συχνά συνοδεύεται από ερυθρότητα του ματιού και ρινική συμφόρηση. Κατά τη διάρκεια των κρίσεων, οι κεφαλαλγίες μπορεί να εμφανίζονται έως και έξι φορές την ημέρα, προκαλώντας ακόμα και αϋπνία.

Ποια είναι τα συμπτώματα και οι καταστάσεις που πρέπει να με οδηγήσουν στο γιατρό μου;

Ο ασθενής που παρουσιάζει τα παρακάτω συμπτώματα θα πρέπει να αναζητήσει οπωσδήποτε ιατρική συμβουλή:

• Έντονη εισβολή ή/και διαρκής πονοκέφαλος, ιδιαίτερα αν είναι οξύτερος από προηγούμενες φορές σε σημείο που να είναι απαραίτητη η καθημερινή χρήση παυσίπονου
• Σταδιακή επιδείνωση ενός χρόνιου πονοκεφάλου
• Ταυτόχρονη εμφάνιση πυρετού και ιδιαίτερα αίσθημα βάρους-δυσκαμψίας του αυχένα και φωτοφοβία
• Νευρολογικά σημεία όπως προβλήματα στην όραση, στην εκφορά λόγου, διαταραχές της μνήμης και της συμπεριφοράς, ‘μούδιασμα’ ή αδυναμία κάποιου ή κάποιων άκρων, ίλιγγοι, αστάθεια, επιληπτικές κρίσεις
• Ξαφνική εμφάνιση πονοκεφάλου κατά τη διάρκεια άσκησης ή έντονης ψυχικής καταπόνησης
• Προηγηθείσα κρανιοεγκεφαλική κάκωση (ακόμα και πριν από χρόνια) και πονοκέφαλοι των οποίων η συχνότητα ή/και η έντασή τους δεν βελτιώνεται.
• Εντοπισμένος πόνος στην κροταφική χώρα, ευαισθησία στην περιοχή, πυρετική κίνηση, αδυναμία στην κάτω γνάθο, ειδικά όταν εμφανίζεται σε ηλικία άνω των 50 ετών.
• Ταυτόχρονη εμφάνιση (με τον πονοκέφαλο) ναυτίας και εμέτων

Ποιες είναι οι σοβαρές εκείνες παθήσεις που συνδέονται με τον πονοκέφαλο και θα πρέπει να τις έχω υπόψη μου;

Όπως προαναφέρθηκε, ο πονοκέφαλος ορισμένες φορές μπορεί να οφείλεται σε άλλες παθήσεις, όπως όγκοι του εγκεφάλου, υπαραχνοειδής ή εγκεφαλική αιμορραγία, μηνιγγίτιδα, εγκεφαλίτιδα.

Έχω πονοκέφαλο που με προβληματίζει. Θέλω να επισκεφθώ το γιατρό μου, αλλά φοβάμαι τις εξετάσεις. Υπάρχει λόγος;

Ασφαλώς και όχι. Ακόμα και να ίσχυε όμως κάτι τέτοιο, αυτό δεν θα έπρεπε να μας εμποδίσει να ασχοληθούμε σοβαρά με ένα δυνητικά επικίνδυνο πρόβλημα της υγείας μας. Η ιατρική εξέταση είναι απαραίτητη, όπως προαναφέρθηκε, όχι μόνο για να διαγνώσει κάποια πάθηση, αλλά και για να καταρρίψει τυχόν λανθασμένες φοβίες. Ο γιατρός, αφού λάβει το ιστορικό σας και σας εξετάσει, μπορεί, αν το κρίνει σκόπιμο, να σας παραπέμψει να κάνετε κάποιες εξετάσεις είτε εργαστηριακές (εξετάσεις αίματος) είτε απεικονιστικές όπως ακτινογραφίες αυχενικής μοίρας σπονδυλικής στήλης, παραρρίνιων κόλπων, σε ορισμένες περιπτώσεις δε, αξονική ή μαγνητική τομογραφία ή και πιο ειδικές εξετάσεις όπως ηλεκτροεγκεφαλογράφημα.

Τι θεραπεία θα πάρω;

Θα σας εξηγήσει ο γιατρός σας. Γενικά, εάν πάσχετε από δευτεροπαθή κεφαλαλγία, θα ακολουθηθεί αιτιολογική θεραπεία ανάλογη με την περίπτωση. Αν υποφέρετε από ημικρανία, ακολουθείται ειδική θεραπεία, τόσο πρόληψης όσο και αντιμετώπισης των κρίσεων. Όσον αφορά στην ιδιοπαθή κεφαλαλγία, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ήπια αναλγητικά, αλλά μέχρι τρία την ημέρα και μόνο αν πονάτε και όχι προληπτικά. Η υπερκατανάλωση φαρμάκων, εκτός από τις ανεπιθύμητες ενέργειες που έχει σε όργανα του σώματος (ήπαρ, νεφροί), είναι δυνατόν να οδηγήσει και στο φαινόμενο rebound, το οποίο συνίσταται στην εμφάνιση πονοκεφάλων αμέσως μετά τη μικρή διακοπή της (κακώς πραγματοποιημένης) καθημερινής λήψης.

Περιττό να υπενθυμίσουμε ότι σε περίπτωση που ο πόνος συνεχίζεται σε σημείο ώστε να γίνεται τέτοια χρήση φαρμάκων, πρέπει να επισκεφθείτε το γιατρό σας.

Αντί επιλόγου

Οι πονοκέφαλοι είναι ένα σύμπτωμα όχι πάντα αθώο και μπορεί να οδηγήσει σε διάγνωση σοβαρών ασθενειών. Οφείλουμε λοιπόν να είμαστε ευαισθητοποιημένοι, χωρίς να φοβόμαστε. Η επίσκεψη στο γιατρό θα πρέπει να πραγματοποιείται όταν συντρέχει κάποιος λόγος και να μην αναβάλλεται, διότι είναι δυνατόν να επιφέρει ανεπιθύμητες καταστάσεις.

health.in.gr