Όταν η κοιλίτσα πονάει ξαφνικά…

Το καλοκαιράκι μπήκε πια για τα καλά. Ζέστη, βουτιές στη θάλασσα, παιχνίδια με το νερό, ξενοιασιά… Ενώ όμως όλα μοιάζουν ειδυλλιακά, το μικρό σας αρχίζει να παραπονιέται ότι πονάει η κοιλίτσα του και θέλει να κάνει εμετό. Ξαφνικά, βρίσκεστε αντιμέτωποι με ένα από τα πιο συνηθισμένα προβλήματα του καλοκαιριού: τις γαστρεντερίτιδες.

Γαστρεντερίτιδες ονομάζονται οι λοιμώξεις του πεπτικού συστήματος που προκαλούνται από ιούς, μικρόβια ή και παράσιτα. Εκδηλώνονται συνήθως με πόνο στην κοιλιά, διάρροιες και εμετούς, που δεν συνοδεύονται απαραίτητα από πυρετό. Τα συμπτώματα αυτά διαρκούν συνήθως μερικές ημέρες -αν και σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να κρατήσουν περισσότερο- και είναι παρόμοια με αυτά των τροφικών δηλητηριάσεων που οφείλονται σε κατάποση μικροβιακών τοξινών μέσω μολυσμένων τροφίμων.

Τι και πόσο επικίνδυνες είναι οι διάρροιες και οι εμετοί

Όταν μιλάμε για διάρροιες, αναφερόμαστε στην αύξηση του αριθμού των κενώσεων, η οποία συνδυάζεται με πιο χαλαρά ή υδαρή κόπρανα. Όσο μεγαλύτερος είναι ο αριθμός των κενώσεων, τόσο πιο προσεκτικοί θα πρέπει να είμαστε.

Ο εμετός, από την άλλη πλευρά, είναι η βίαιη αποβολή του περιεχομένου του στομαχιού από το στόμα, μέσω έντονων συσπάσεων των τοιχωμάτων του πρώτου.

Ο κύριος κίνδυνος από τις γαστρεντερίτιδες είναι η πρόκληση αφυδάτωσης, εξαιτίας της απώλειας μεγάλων ποσοτήτων υγρών και ηλεκτρολυτών, την οποία προκαλούν οι διάρροιες και οι εμετοί. Η αφυδάτωση είναι πολύ πιο εύκολο να συμβεί στα παιδιά. Γι’ αυτό, είναι πολύ σημαντικό να εξασφαλίσετε ότι το παιδί σας δεν χάνει πολλά υγρά.

Πάνω από όλα, δεν πρέπει να χάσετε την ψυχραιμία σας. Οι γαστρεντερίτιδες αντιμετωπίζονται σχετικά εύκολα. Αν φροντίσετε σωστά το παιδί σας, θα αποφύγετε τους κινδύνους.

Πώς μεταδίδονται

Οι γαστρεντερίτιδες είναι από τα νοσήματα που μεταδίδονται πολύ εύκολα από άνθρωπο σε άνθρωπο μέσω των βρόμικων χεριών, του επιμολυσμένου νερού ή τροφίμων, καθώς και από ορισμένα ζώα. Ωστόσο, υπάρχουν απλά μέτρα αποφυγής της μετάδοσής τους, τα οποία μπορεί να αποδειχθούν σωτήρια.

-Είναι απαραίτητο να πλένετε συχνά τα χέρια, τόσο τα δικά σας όσο και του παιδιού σας, ιδίως μετά την τουαλέτα και πριν από το φαγητό. Προσπαθήστε να αποτρέψετε το παιδί σας από το να τρώει τα νύχια του ή να βάζει συνέχεια τα χέρια στο στόμα, γιατί αυτές οι συνήθειες ευθύνονται για τη μετάδοση πολλών μικροβίων.

-Καθαρίζετε καλά το μπάνιο με απολυμαντικό.

-Τα τρόφιμα και το νερό μπορεί να έχουν επιμολυνθεί με λοιμογόνους παράγοντες, γι’ αυτό επιβάλλεται να πλένετε καλά τα φρούτα και τα λαχανικά πριν τα σερβίρετε. Να θυμάστε ότι ο κίνδυνος τροφικής δηλητηρίασης είναι μεγαλύτερος το καλοκαίρι λόγω της αυξημένης κατανάλωσης ωμών τροφίμων.

-Πλένετε καλά τις επιφάνειες της κουζίνας και τα μαγειρικά σκεύη, ιδίως αν μαγειρεύετε κρέας και, πολύ περισσότερο, κοτόπουλο.

-Να βάζετε το κρέας στο ψυγείο το συντομότερο δυνατόν μετά την αγορά του και να το μαγειρεύετε ώσπου να ψηθεί καλά, δηλαδή να μην παραμένει ροδόχρωμο.

-Όταν ταξιδεύετε, μην πίνετε ποτέ νερό από πηγές και ρυάκια, εκτός και αν οι τοπικές αρχές επιβεβαιώνουν ότι είναι πόσιμο. Επίσης, να είστε προσεκτικοί όταν αγοράζετε τρόφιμα από τους μικροπωλητές, στο δρόμο, ιδίως όταν είναι αμφίβολη η εποπτεία τους από τις υγειονομικές αρχές.


-Μην τρώτε ποτέ έχοντας κοντά το κατοικίδιό σας και μην πλένετε τα σκεύη που χρησιμοποιούνται για την τροφή του στο νεροχύτη που προορίζεται για τα σκεύη της οικογένειας.


Η φροντίδα του μικρού ασθενή που έχει υδαρή κόπρανα και μέτριο αριθμό κενώσεων

Αν το παιδί σας είναι μικρότερο του ενός έτους και πίνει μόνο γάλα βρεφικής ηλικίας, συνεχίστε να του δίνετε. Αν το θηλάζετε, μη διακόψετε το θηλασμό.

Συνεχίστε να δίνετε στο παιδί τις συνηθισμένες υγιεινές τροφές, με ελάχιστους περιορισμούς -τους οποίους καλό είναι να τηρείτε ακόμη και όταν δεν είναι άρρωστο. Σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες οδηγίες της Αμερικανικής Παιδιατρικής Εταιρείας, δεν συνιστώνται πια η διακοπή του γάλακτος ούτε η αυστηρή δίαιτα στην περίπτωση διαρροιών.

Συζητήστε με τον παιδίατρό σας το ενδεχόμενο να συνεχίσετε να δίνετε στο παιδί το συνηθισμένο γάλα του, ακόμη και αν σας φαίνεται λανθασμένο.

Αποφύγετε,όμως, να του δώσετε λιπαρά τρόφιμα, χόρτα ή πράσινα ωμά λαχανικά, φρούτα με τα φλούδια, χυμούς (ιδιαίτερα τους τυποποιημένους) και άλλες τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε απλά σάκχαρα, όπως το τσάι και τα αναψυκτικά τύπου cola. Εννοείται ότι πρέπει να απαγορέψετε στο μικρό σας να καταναλώνει γαριδάκια, πατατάκια και διάφορα σακχαρώδη, ιδίως αν περιέχουν τεχνητές γλυκαντικές ουσίες.


Απαντώντας στο ερώτημα ποια είναι τα τρόφιμα που είναι προτιμότερο να δίνουμε στο παιδί, συνοψίζουμε ότι συνιστάται η χορήγηση σύνθετων υδατανθράκων (δηλαδή ρύζι, πατάτες, ψωμί και δημητριακά), καθώς και άπαχων κρεάτων, γιαουρτιού και γάλακτος, φρούτων και βραστών λαχανικών. Οι τροφές αυτές είναι ιδιαίτερα ανεκτές και παρέχουν ικανοποιητικό αριθμό θερμίδων, πρωτεϊνών και λίπους στο παιδί.

Θα πρέπει να ζητήσετε τη βοήθεια του γιατρού σας, αν το παιδί :



-Έχει αίμα ή βλέννες στα κόπρανα ή τα κόπρανα έχουν πράσινο χρώμα.

-Ο αριθμός των διαρροιών ξεπερνά τις πέντε κατά το διάστημα των τελευταίων οκτώ ωρών.

-Οι διάρροιες είναι τελείως υδαρείς και συνδυάζονται με εμετούς (περισσότερες από δύο με τρεις).

-Παρατηρούνται ήπιες διαρροϊκές κενώσεις (μικρός αριθμό κενώσεων χαλαρών και ημισχηματισμένων κοπράνων) που διαρκούν πάνω από 10-14 ημέρες.

-Συνυπάρχει υψηλός πυρετός ή πυρετός -έστω και χαμηλός- που παρατείνεται πέραν των τριών ημερών.

Αν αρχίσουν οι εμετοί

Το άλλο συχνό σύμπτωμα που ανησυχεί τους γονείς και χρειάζεται να αντιμετωπιστεί με προσοχή, διότι μπορεί να έχει επικίνδυνες επιπτώσεις, είναι οι εμετοί.

Οι εμετοί παρουσιάζονται σε πολλές καταστάσεις, ορισμένες από τις οποίες είναι σοβαρές και χρήζουν άμεσης εξέτασης από γιατρό. Ευτυχώς, τις περισσότερες φορές οφείλονται σε γαστρεντερίτιδα. Συνήθως συνδυάζονται με διάρροιες και σταματούν, αν αντιμετωπιστούν σωστά, μέσα στο πρώτο 24ωρο, ενώ οι διάρροιες διαρκούν περισσότερο.

Οι εμετοί που οφείλονται σε κάποια γαστρεντερίτιδα ή τροφική δηλητηρίαση, σταματούν γρηγορότερα, αν ακολουθηθεί προσωρινά κάποια τροποποίηση της δίαιτας του παιδιού. Ταυτόχρονα, απομακρύνεται και ο κίνδυνος εμφάνισης της σοβαρότερης και συχνότερης επιπλοκής τους, η οποία, όπως αναφέρθηκε, είναι η αφυδάτωση.

Απλές οδηγίες που θα βοηθήσουν στη διακοπή των εμετών, σε περίπτωση που πρόκειται για απλή γαστρεντερίτιδα.

Φροντίστε να ξεκουράσετε το στομάχι του παιδιού σας
για αρκετές ώρες. Για να το πετύχετε αυτό, θα πρέπει να αποφύγετε να του δώσετε οποιοδήποτε τρόφιμο ή υγρό τουλάχιστον για δύο ώρες μετά τον τελευταίο εμετό. Μην κάνετε το λάθος να υποκύψετε στα παρακάλια του μικρού μπόμπιρα που διψά και πεινά… Το αποτέλεσμα θα είναι να συνεχιστούν οι εμετοί και να χειροτερέψει η κατάσταση.
Στη συνέχεια, αρχίστε να του δίνετε νερό (ή διαλύματα ηλεκτρολυτών που θα συστήσει ο γιατρός σας), κουταλιά κουταλιά, με ρυθμό ώστε να πίνει ένα ποτήρι σε περίπου τρία τέταρτα της ώρας.

Μη βιάζεστε όταν δίνετε νερό στο παιδί
Είναι μια βαρετή διαδικασία, η οποία χρειάζεται μεγάλη υπομονή και θα πρέπει να διαρκέσει τέσσερις με έξι ώρες.

Ωστόσο, όπως θα διαπιστώσετε, είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική. Σκεφτείτε ότι αυτή η προσέγγιση είναι πολύ καλύτερη από το ενδεχόμενο να εισαχθεί το παιδί στο νοσοκομείο λόγω αφυδάτωσης και να του χορηγηθούν τα απαραίτητα υγρά ενδοφλεβίως.

Μη δώσετε καθόλου στερεά τροφή για δώδεκα ώρες μετά τον τελευταίο εμετό
Έπειτα από αυτό το χρονικό διάστημα, χορηγήστε κάτι ελαφρύ. Ξεκινήστε με φρυγανιά και αν το στομαχάκι του παιδιού τη δεχτεί, συνεχίστε με βραστή πατάτα, κοτόσουπα με λίγο ρύζι και σταδιακά προσθέτετε τροφές. Αποφύγετε τα ωμά λαχανικά, τα φρούτα με τη φλούδα και τις λιπαρές τροφές.

Αν ο μικρός ασθενής είναι βρέφος και τρέφεται αποκλειστικά με γάλα βρεφικής ηλικίας ή με θηλασμό, τα πράγματα είναι λίγο πιο πολύπλοκα. Σε γενικές γραμμές, το σκεπτικό είναι το ίδιο: αφήνουμε το στομαχάκι να ηρεμήσει και έπειτα ξεκινά η σταδιακή επανασίτιση. Ωστόσο, επειδή αυτή η ομάδα παιδιών είναι πολύ πιο ευαίσθητη, αφυδατώνεται πολύ εύκολα και η απλή γαστρεντερίτιδα μπορεί να μην είναι τόσο αθώα, συνιστάται να επικοινωνήσετε με τον παιδίατρό σας, πριν κάνετε οτιδήποτε, αφού χρειάζονται πιο εξειδικευμένες οδηγίες.

Καλό θα είναι να
αποφύγετε τη χορήγηση φαρμάκων από το στόμα, διότι συνήθως ερεθίζουν το στομάχι. Εάν συνυπάρχει πυρετός και πρέπει να δώσετε κάποιο αντιπυρετικό, χορηγήστε το με τη μορφή υπόθετου.

Μια πολύ σημαντική οδηγία που αφορά τόσο στους εμετούς όσο και στις διάρροιες έχει να κάνει με τα αντιδιαρροϊκά και τα αντιεμετικά φάρμακα, τα οποία δεν πρέπει να δίνονται για κανένα λόγο στα παιδιά , εκτός και αν υπάρχει τέτοια οδηγία από τον παιδίατρο που τα παρακολουθεί. Αυτά τα φάρμακα όχι μόνο δεν χρησιμεύουν, αλλά μπορεί να προκαλέσουν και επιπρόσθετα προβλήματα, όπως να αποκρύψουν την κλινική εικόνα μιας άλλης πιο σοβαρής νόσου που πρέπει να αντιμετωπιστεί άμεσα (π.χ., σκωληκοειδίτιδα που μπορεί να εκδηλωθεί αρχικά με εμετούς και κοιλιακό άλγος).

Αφυδάτωση: ο μεγάλος κίνδυνος



Τα συμπτώματα της αφυδάτωσης που πρέπει να σας θορυβήσουν και να ελεγχθούν αμέσως από τον παιδίατρο, είναι:

-Tο παιδί δεν έχει ουρήσει για περισσότερο από οκτώ ώρες ή έχει στεγνή γλώσσα ή δεν έχει καθόλου δάκρυα.

-Παρατηρείτε απώλεια βάρους πάνω από 5% (να ζυγίζετε το παιδί πάντα στην ίδια ζυγαριά, χωρίς ρούχα ή με τα ίδια ρούχα).

-Τα μάτια του φαίνονται σαν να έχουν βυθιστεί στις κόγχες τους.

-Το παιδί αρχίζει να δείχνει πολύ άρρωστο, δεν έχει διάθεση για παιχνίδι, αποφεύγει να κινείται και θέλει μόνο να κοιμάται.

Επικοινωνήστε με το γιατρό σας, αν εμφανιστεί οποιοδήποτε από τα σημεία της αφυδάτωσης που αναφέρθηκαν ή αν δεν βλέπετε καμία βελτίωση των συμπτωμάτων, παρά την εφαρμογή των σωστών διαιτητικών μέτρων, καθώς και όποτε η γονική σας διαίσθηση σας λέει «ανησυχώ».

Οι γαστρεντερίτιδες αντιπροσωπεύουν έναν από τους συνηθισμένους απρόσκλητους επισκέπτες του καλοκαιριού και σίγουρα προκαλούν κάποια αναστάτωση σε όλη την οικογένεια. Εντούτοις, αντιμετωπίζονται σχετικά εύκολα και με τα κατάλληλα μέτρα θα αποφύγετε τις δυσάρεστες επιπτώσεις τους.

Επιστροφή στην Κεντρική Σελίδα

health.in.gr