Αυτή είναι η νέα εθνική στρατηγική των ΗΠΑ – Ο Τραμπ σπάει τα ταμπού

Ενώ στην Εθνική Στρατηγική Ασφαλείας της πρώτης προεδρίας Τραμπ παρουσιαζόταν ο κόσμος ως αντιπαράθεση «ανάμεσα σε όσους ευνοούν καταπιεστικά συστήματα και σε όσους ευνοούν ελεύθερες κοινωνίες», αυτό πλέον ισχύει. Κάθε κοινωνία μπορεί να προτιμά ότι πολίτευμα θέλει. Για τους New York Times αυτό είναι πολύ κακό, αλλά είναι όντως;

Παρουσιάζοντας την Πέμπτη 4 Δεκεμβρίου ο πρόεδρος των ΗΠΑ το πολυαναμενόμενο κείμενο, γνωστό ως «National Security Strategy» (Εθνική Στρατηγική Ασφαλείας), έδειξε την αλλαγή στην προσέγγισή του στα διεθνή ζητήματα.

Πλέον οι ΗΠΑ δεν αυτοπαρουσιάζονται ως παγκόσμια δύναμης υπέρ της ελευθερίας, αλλά εκείνης που εστιάζει στη μείωση της μετανάστευσης, στην αποφυγή κριτικής σε αυταρχικά καθεστώτα, βλέποντάς τα αντ’ αυτού ως πηγές χρήματος.

Η δημοσίευση της στρατηγικής, σύμφωνα με το αμερικανικό δημοσίευμα, είχε σημασία ως στιγμιότυπο της τρέχουσας κατάστασης. Στο φόντο των έντονων συζητήσεων στους κόλπους των Ρεπουμπλικανών για την αμερικανική πολιτική στη Μέση Ανατολή, τη Ρωσία, την Κίνα και αλλού, το κείμενο έδειξε πως η κυβέρνηση φαίνεται να συσπειρώνεται γύρω από μια δέσμευση να αποφεύγει στρατιωτικές εμπλοκές και να προωθεί το εμπόριο.

«Επιδιώκουμε καλές σχέσεις και ειρηνικές εμπορικές σχέσεις με τα έθνη του κόσμου», αναφέρει, «χωρίς να τους επιβάλλουμε δημοκρατική ή άλλη κοινωνική αλλαγή που διαφέρει πολύ από τις παραδόσεις και τις ιστορίες τους» αναφέρεται στο κείμενο.

Συγκρατημένη πολιτική εναντι Κίνας-Ρωσίας

‘Ετσι, όπως ορθά παρατηρουν οι New York Times, υιοθετεί πολύ πιο συγκρατημένη θεώρηση του γεωπολιτικού ανταγωνισμού σε σύγκριση με προηγούμενες κυβερνήσεις. Έχει εξαφανιστεί κάθε αναφορά στην οπτική που διατυπωνόταν στο αντίστοιχο κείμενο του 2017 όυι «η Κίνα και η Ρωσία θέλουν να διαμορφώσουν έναν κόσμο αντίθετο προς τις αξίες και τα συμφέροντα των ΗΠΑ».

Χωρίς να περιγράφει τη Ρωσία ως αντίπαλο, το νέο κείμενο αναφέρει ότι η «ταχεία παύση των εχθροπραξιών στην Ουκρανία» είναι «βασικό συμφέρον των ΗΠΑ». Στόχος μιας τέτοιας ειρηνευτικής συμφωνίας, αναφέρει, θα ήταν τόσο η «επανεγκαθίδρυση της στρατηγικής σταθερότητας με τη Ρωσία» όσο και η διασφάλιση της «επιβίωσης της Ουκρανίας ως βιώσιμου κράτους».

Η Κίνα παρουσιάζεται ως ανταγωνιστής, αλλά κυρίως με τους γνώριμους εμπορικούς όρους που ο Τραμπ επαναλαμβάνει συχνά. Το κείμενο αναφέρει ότι ο πόλεμος για την Ταϊβάν πρέπει να αποτραπεί λόγω των «σημαντικών συνεπειών που θα είχε για την αμερικανική οικονομία». Καλεί επίσης σε μια «πραγματικά αμοιβαία επωφελή οικονομική σχέση με το Πεκίνο», σε αντιστοιχία με το πνεύμα συμφιλίωσης της εμπορικής εκεχειρίας που ανακοίνωσαν τον Οκτώβριο ο Trump και ο Κινέζος ηγέτης Σι Τζιπίνγκ.

O πρώην ανώτερος σύμβουλος του υπουργού Άμυνας Πητ Χέγκσεθ, Ντάν Κάλντγουελλ, οποίος τάσσεται υπέρ της στρατιωτικής αυτοσυγκράτησης των ΗΠΑ, χαιρέτισε τη νέα στρατηγική ως μια «πραγματική ρήξη με τη χρεοκοπημένη δικομματική μεταψυχροπολεμική συναίνεση στην εξωτερική πολιτική».

«Για πολύ καιρό η εξωτερική μας πολιτική στηριζόταν στην αυταπάτη — αυταπάτη για τον ρόλο της Αμερικής στον κόσμο, αυταπάτη για τα συμφέροντά μας και αυταπάτη για το τι μπορούμε να πετύχουμε μέσω της στρατιωτικής ισχύος», είπε ο Κάλντγουελλ. «Από αυτή την άποψη, πρόκειται για ένα κείμενο που βασίζεται στην πραγματικότητα».

Ο Κάλντγουελλ, σημείωσε ότι πολλοί στο κίνημα «America First» του Trump «έχουν ανησυχίες για έναν πόλεμο αλλαγής καθεστώτος στη Βενεζουέλα». «Ωστόσο», πρόσθεσε, «αυτό που συμβαίνει στη Βενεζουέλα και στο δικό μας ημισφαίριο αξίζει περισσότερη προσοχή από το ποιος ελέγχει το Ντονμπάς», αναφερόμενος στην ανατολική ουκρανική περιοχή που η Ρωσία απαιτεί στις ειρηνευτικές συνομιλίες.

«Δεν είναι φιλελεύθερο»

Ωστόσο, για τους New York Times το κείμενο κωδικοποιεί τη γνωστή πλέον αποστροφή του Trump προς τις φιλελεύθερες κυβερνήσεις της Ευρώπης και την προθυμία του να παραβλέπει παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων. «Ο κόσμος, όπως τον βλέπει ο Λευκός Οίκος, είναι ένα πεδίο όπου η Αμερική μπορεί να χρησιμοποιεί την τεράστια ισχύ της για να βγάζει χρήματα» υπογραμμίζεται στο δημοσίευμα.

Σίγουρα η συνεργασία με δικτατορίες υπακούει στη λογική business as usual Ευρωπαίων και Αμερικανών, ωστόσο, μη ξεχνάμε ότι οι προηγούμενες Εθνικές Στρατηγικές Ασφαλείας, ενθάρρυναν ανατροπές καθεστώτων, εισβολές ενώ δεν απέκλειαν τα στραβά μάτια σε παραβιάσεις δικαιωμάτων.