Valisia Odell και Dramachine: Οι δύο όψεις του ελληνικού dark synth ήχου

Οι Dramachine και οι Valisia Odell αποτελούν τα σχήματα που ετοιμάζονται να ανέβουν την Παρασκευή 14 Νοεμβρίου στη σκηνή του Gagarin205 ως headliners, σε μία βραδιά που πρωταγωνιστούν οι γυναικείες φωνές στην εμπροσθοφυλακή.

Τα δύο αυτά σχήματα συγγενεύουν και αποκλίνουν, πάντα κάτω από μία κοινή ομπρέλα: αυτή της παράδοσης του post punk ήχου και των διαφόρων διακλαδώσεων που αναπτύχθηκαν γύρω του με την πάροδο του χρόνου.

H Valisia Odell, επικεφαλής του ομώνυμου σχήματος που έχει φτιάξει με τον Αριστομένη Θεοδωροπούλο, κινείται σε ήχους που αντλούν από την πιο πληθωρική σκοτεινή ηλεκτρονική μουσική που χαρακτηρίζει τις χώρες της κεντρικής Ευρώπης, φέρνοντας το βελγικό New Beat ως συγγενές παράδειγμα.

Το ομώνυμο άλμπουμ που κυκλοφόρησαν τον περασμένο Απρίλιο χαρακτηρίζεται από θεατρικά φωνητικά και χαμηλές συχνότητες στα beats, αγγλόφωνο στίχο και έντονα ατμοσφαιρικά στοιχεία.

Οι Dramachine από την άλλη, έχουν διανύσει από το 2020 και το ομώνυμο ΕΡ τους μια πορεία γεμάτη δυισμούς: ηλεκτρονική ήχοι συνδυάζονται με κιθάρες, ο ελληνικός στίχος εναλλάσσεται με τον αγγλόφωνο, το στακάτο συγκρούεται με το μελωδικό και μια κυκλοθυμία ελαφρότητας και ζωντάνιας με απόγνωση και νευρικότητα χαρακτηρίζει τη συναισθηματική κατάσταση της μουσικής τους.

Προσθέτοντας τον Γάλλο minimal wave δημιουργό Larsovitch στο μίγμα, το συνεργατικό ΕΡ Désir Excès που κυκλοφόρησαν πρόσφατα, βρίσκει τις εντάσεις αυτών των διπόλων να μεγιστοποιούνται.

Και τα δύο σχήματα έχουν στενές σχέσεις με την ευρύτερη DIY σκηνή, συμμετέχοντας συχνά σε αυτο-οργανωμένες συναυλίες, ενώ οι διάφορες εκδοχές του σκοτεινού ήχου έχουν μια επικαιρότητα, με πλήθος σχημάτων να εμφανίζεται τα τελευταία χρόνια στην ευρύτερη βεντάλια του.

Θα μπορούσε να χαρακτηρίσει κανείς τα δύο σχήματα μέρος ενός τρίτου κύματος του σκοτεινού ήχου στην Ελλάδα. Το πρώτο ήρθε τη δεκαετία του ‘80, εισάγοντας τις επιρροές των αντίστοιχων ρευμάτων κυρίως από τη Βρετανία, άλλοτε με πιο punk κι άλλοτε με πιο goth τρόπους.

Το δεύτερο, στα τέλη της δεκαετίας του 2000, πάτησε σε πιο μινιμαλιστικούς ηλεκτρονικούς ήχους, υπήρξε κυρίως -αλλά όχι αποκλειστικά- ελληνόφωνο και έτεινε προς ένα πιο καθαρόαιμο synth punk με έντονα υπαρξιακή θεματική.

Το τρίτο, αναπτύχθηκε σταδιακά την τελευταία δεκαετία και παρουσιάζει μία πρωτοφανή πολυμορφία, ενώ η απήχησή του φαίνεται να μεγαλώνει συνεχώς.

Εν όψει του κοινού live τους, το in κάθισε από κοινού με τη Βαλίσια από τους Valisia Odell και τους Γιώργο και Ελένη από τους Dramachine για μια συζήτηση πάνω στις σχέσεις των δύο σχημάτων και των τριών ρευμάτων του ευρύτερου ήχου.

Photo: Tatiana Mavromati

Τι συμβολίζει η επιλογή τεσσάρων σχημάτων με γυναίκες μπροστά;

Βαλίσια (Β): Δεν το κάναμε καταναγκαστικά για να ακολουθήσουμε κάποιο trend. Θεωρούμε ότι έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον τα γυναικεία φωνητικά και θέλαμε να διοργανώσουμε μία βραδιά που θα μας επέτρεπε να δούμε το φαινόμενο στις διάφορες πτυχές του.

Επίσης, γενικότερα στην underground σκηνή -και ειδικά του dark wave- πρωταγωνιστούν σε μεγάλο βαθμό σχήματα που αποτελούνται μόνο από άνδρες. Το να βγαίνουν γυναίκες μπροστά και να έχουν βήμα στην ερμηνεία είναι κάτι που θέλαμε να το δούμε πιο συνολικά και να το προβάλλουμε περισσότερο. Να πούμε ότι είμαστε κι εμείς εδώ.

Γιατί είναι τόσο πολύ ανδροκρατούμενη και αυτή η σκηνή;

Ελένη (Ε): Έχει ιστορικό βάθος αυτό το φαινόμενο, δεν είναι κάτι που ίσχυε στο παρελθόν και το έχουμε ξεπεράσει τελείως. Ειδικά στην Αθήνα δεν ήταν ποτέ συχνό φαινόμενο να εμφανίζονται female-led μπάντες.

Β: Αν και πλέον έχουμε αρκετές female-led μπάντες. Ίσως φταίει ότι γενικότερα οι περισσότερες μουσικές προσπάθειες σε αυτή τη σκηνή ξεκινάνε παρεΐστικα, οπότε όταν είναι μια παρέα που αποτελείται όλη από άντρες συχνά λένε «πάμε να κάνουμε αυτό που γουστάρουμε, να τζαμάρουμε, να παίξουμε και να βγούμε μπροστά». Συχνά οι γυναίκες παραγκωνίζονται εκεί που επικρατούν οι αντροπαρέες.

Νομίζω όμως ότι πλέον φαίνεται πολύ πιο ενδιαφέρον και πλουραλιστικό να έχουμε και τέτοιες φωνές.

Όλοι σας έχετε παίξει πολύ πρόσφατα σε καταλήψεις και αν δούμε τα live σας, τα μισά γίνονται ακόμα εντός του DIY. Ο οργανωμένος συναυλιακός χώρος τι διαφορετικό προσφέρει;

Β: Τώρα, αυτό είναι μεγάλη κουβέντα. Εγώ προσωπικά δεν έχω κανένα θέμα να παίζω και σε μαγαζιά και σε καταλήψεις. Υπάρχουν άνθρωποι που θα σου πουν ότι θέλουμε μόνο το ένα ή μόνο το άλλο. Πολλές φορές αν προέρχεσαι από τον καταληψιακό χώρο υπάρχει η άποψη ότι πρέπει να παίζεις μόνο σε καταλήψεις και το να παίζεις σε μαγαζιά σημαίνει να ξεπουλιέσαι.

Από την άλλη, δυστυχώς ή ευτυχώς, αυτό που κάνουμε μας καταναλώνει ένα σημαντικό χρόνο – κι αυτός σημαίνει πρόβες, δίσκους, βίντεο κλιπ, διάφορα πράγματα. Οπότε, το να παίξεις και σε κάποιο μαγαζί για να παίρνεις ένα υποτυπώδες μεροκάματο για να καλύψεις τουλάχιστον τα έξοδά σου είναι θεμιτό.

Είναι πολύ αναγκαίο να παίζουμε σε χώρους αυτοοργανωμένους, γιατί όλοι προερχόμαστε από αυτούς τους χώρους, πρέπει να στηρίζουμε αυτή την κοινότητα. Και η κοινότητα μας στηρίζει αντίστοιχα, αγοράζοντας merch π.χ. Και έτσι βοηθούν κι αυτοί με κάποιον τρόπο να καλύψουμε τις ανάγκες μας για τις πρόβες που κάνουμε για να πάμε να παίξουμε στον εκάστοτε χώρο.

Γιώργος (Γ): Εμένα μου φαίνεται πολύ προβληματική η λογική της «προόδου» σ’ αυτό. Πολύς κόσμος το αντιμετωπίζει σαν να υπήρξε μια πρόοδος, ότι ξέρεις, «έπαιζα σε καταλήψεις και τώρα παίζω σε venues μεγάλα κλπ.» Αυτό υποτιμά πάρα πολύ τον αυτο-οργανωμένο χώρο, τις μικρές συναυλίες, τους ανθρώπους οι οποίοι δεν έχουν να πληρώσουν εισιτήριο και θέλουν να απολαύσουν μια συναυλία.

Προκύπτει συχνά μια καριερίστικη λογική ότι ξεκινάω από κάπου, πατάω εκεί, θα φτάσω κάπου αλλού και το υπόλοιπο είναι παρελθόν μετά από ένα σημείο. Για εμάς συνυπάρχουν αυτά τα δύο μοντέλα – κι εγώ προσωπικά υποστηρίζω κυρίως το καταληψιακό και το μικρό.

Ο DIY χώρος δείχνει να συρρικνώνεται κυριολεκτικά ως χώρος, ως προς τα μέρη που έχεις να παίξεις. Η κατάστασή του αυτή τη στιγμή σύμφωνα με εσάς που τον βλέπετε ποια είναι;

Β: Η αλήθεια είναι ότι βλέπουμε όλο και περισσότερους χώρους να κλείνουν. Κι εκεί δυστυχώς βγαίνουν μπροστά χώροι οι οποίοι δεν είναι επ’ ουδενί DIY και με κάποιον τρόπο βαφτίζουν πράγματα DIY επειδή θεωρούν ότι ίσως είναι το trend της περιόδου. Κι επειδή ακριβώς χώροι οι οποίοι είναι μεγαλύτεροι και πιο θεσμικοί προσπαθούν να υιοθετήσουν αυτά τα τρεντ με πολύ λάθος τρόπους, δυστυχώς το πραγματικό DIY αρχίζει και υπονομεύεται.

Γ: Προχωράμε κι εδώ προς πιο «υβριδικά» μοντέλα. Λίγο να βγεις στην Ευρώπη, βλέπεις πώς είναι ακόμα και τα πιο «αυτο-οργανωμένα» venues. Είναι πράγματα που δεν τα συναντάς εδώ. Στη Βουδαπέστη ας πούμε πρόσφατα είχα πάει σε δύο συναυλίες που πλήρωνα με POS, το οποίο εδώ δεν θα υπήρχε, δεν το έχω δει ποτέ και δεν νομίζω να υπάρξει πολύ σύντομα. Ή βλέπεις ανθρώπους -κυρίως στη Γερμανία- που μπορεί να παίρνουν κάποιες χρηματοδοτήσεις ή και ανθρώπους να κάνουν μεροκάματα σε τέτοιους χώρους. Αυτό εξαπλώνεται στο εξωτερικό, αλλά κι εδώ αρχίζεις να βλέπεις αυτά τα υβριδικά μοντέλα.

Photo: Tatiana Mavromati

Πώς ταιριάζουν τα δύο σχήματα σας μεταξύ τους; Οι Valisia Odell είναι πιο ΕΒΜ, πιο synthpop και πιο dark wave, ενώ οι Dramachine είναι πιο synthpunk. Πώς ενώνονται αισθητικά;

Β: Όλα πέφτουν κάτω από την ευρεία ομπρέλα του dark wave και του punk, όλοι έχουμε τέτοιες καταβολές. Εμένα αυτό που μου αρέσει είναι ότι όλοι ανήκουμε σε μία σκηνή, αλλά ο καθένας έχει τη δική του ξεχωριστή έκφραση.

Κι αυτό θεωρώ ότι δεν ισχύει μόνο για εμάς, αλλά για όλες τις μπάντες αυτή τη στιγμή που ανήκουν στον ευρύτερο ήχο. Μπορείς να ξεχωρίσεις τους Dramachine, τους Valisia Odell και τους Kalte Nacht. Και με αφορμή τη συναυλία, θεωρώ πολύ ενδιαφέρον να δεις διαφορετικές όψεις αυτού του φάσματος στην ίδια βραδιά.

Γ: Εδώ και 40 χρόνια, αυτή η παλιά ιδεολογία των «καθαρών» ειδών αναπαράγεται για εντός κι εκτός της μουσικής βιομηχανίας για πολλούς λόγους. Δεν χρειάζεται να την ασπαζόμαστε και να επιζητούμε μπάντες με καθαρά είδη και καθαρές επιρροές. Το κοινό στα διάφορα σχήματα είναι το μπαστάρδεμα που κάνουν.

Το ρωτάω γιατί διαφέρετε πολύ και στο performance. Στους Valisia Odell είναι πιο θεατρικό το περφόρμανς, ενώ των Dramachine είναι λίγο πιο πανκ, πιο άμεσο.

Γ: Πιο χαλαρών ηθών (γέλια).

Ε: Εγώ θεωρώ ότι είμαστε και αρκετά θεατρικοί. Το “drama” του ονόματος είναι και κομμάτι του performance. Απλά μπορεί να εκφράζουμε διαφορετικές εντάσεις, να έχουμε για παράδειγμα πιο πολύ θυμό. Αν όμως πας σε ένα λάιβ θέλεις να βιώσεις και διαφορετικά συναισθήματα μεταξύ τους.

Νομίζω ότι η ομπρέλα που σας περιέχει όλους είναι αυτή του ευρύτερου post-punk. Σας έχει επηρεάσει η ευρύτερη ελληνική σκηνή του είδους;

Β: Εγώ προσωπικά δεν ήμουν ποτέ τεράστια φαν του κιθαριστικού. Το εκτιμώ και το σέβομαι, αλλά η Ελλάδα είχε κυρίως κιθαριστικά σχήματα, τα οποία προφανώς σε μικρή ηλικία όταν ξεκινάς να ακούς αυτή τη μουσική είναι κάτι που γουστάρεις. Ήταν και για μένα μεγαθήρια του είδους, είχαν πολύ ωραία πορεία όλα και είναι πολύ σημαντικό να συνεχίζει αυτή η παράδοση. Πλέον όμως έχω κατασταλάξει ότι μου αρέσει πολύ περισσότερο ο ηλεκτρονικός ήχος – και συγκεκριμένα η επιθετική εκδοχή του. Εμένα με επηρέασαν πολύ οι In Trance 95 γιατί ήταν η εξαίρεση, ένας ήχος πιο κοντά στους DAF. Ακόμα και τώρα είναι από τις μπάντες που νομίζω ότι με έχουν καθορίσει σαν μουσικό.

Γ: Σκέφτομαι από τη μία τη Διατάραξη Κοινής Ησυχίας, από την άλλη το Return of the Creeps σαν τα δύο βασικά μοντέλα αυτού του ήχου. Το ένα έχει ελληνικό στίχο, το άλλο έχει αγγλικό. Το ένα θέλει να αφηγηθεί μια ιστορία πολιτική, το άλλο θέλει να είναι στυλ, να είναι μουσική, να ακούγεται ωραίο, να δημιουργεί διάφορες εντυπώσεις. Εμείς νομίζω ότι έχουμε στοιχεία και από τα δύο.

Ε: Προερχόμαστε από αυτή την παράδοση του ελληνικού πανκ, εξου και η διασκευή στους Stress. Επειδή ανέφερες όμως και το ποπ πανκ πριν, και οι Χάσμα ας πούμε ήταν κάτι που στο γυμνάσιο άκουγα. Σίγουρα υπάρχει η επιρροή.

Γ: Υπάρχουν και διάφορα σχήματα που προέκυψαν σιγά-σιγά μετά το 2015-2016, που νιώθουμε κοντά σε εμάς: οι Γεμάτος Αράχνες, Ρε Φίλε, οι Nurse of War από την πιο πανκ πλευρά και άλλοι.

Ο synthpunk ήχος έχει πεθάνει από το ’90 μέχρι τα τέλη του 2000. Δεν τον άκουγες πουθενά. Ξαφνικά ξαναζωντάνεψε. Έχετε καταλάβει πώς έγινε αυτό;

Β: Μπορεί και να μην ισχύει, αλλά εγώ προσωπικά θεωρώ ότι όλα έχουν γίνει εξαιτίας της Minimal Wave Records της Veronica Vasicka, η οποία είχε μανία με αυτή τη μουσική και άρχισε να την προβάλλει περισσότερο, να κάνει συλλογές, εκπομπές. Εξαιτίας αυτής δημιουργήθηκε κι ο όρος Minimal Wave, οπότε νομίζω ότι εκεί ήταν η αφετηρία της επανεμφάνισης αυτού του είδους.

Γ: Η οποία συνεργάστηκε και με τους In Trance 95. Εμένα η πρώτη επαφή μου κοινωνικά με αυτό το είδος, πέρα από το τι άκουγα στο σπίτι ήταν όταν άνοιξε το Teddy Boy. Ήμουν 20 χρονών και ήταν η πρώτη επαφή με ένα μπαρ που έπαιζε ελληνικό ποστ πανκ και επίσης synth punk, minimal synth, EBM και όλα αυτά τα είδη. Το οποίο εκείνη την εποχή θυμάμαι ότι γινόταν πανικός απ’ έξω. Ήταν ένα καλοκαίρι στην οδό Τάκη στο Ψυρρή που δεν χωρούσες να περάσεις.

Β: Πρώτα ήταν το Carousel στον Κεραμεικό που κράτησε περίπου για τρία χρόνια. Για κάποιο λόγο άτομα από την Rebound βρεθήκαμε να είμαστε DJ στο Carousel. Ήμασταν εγώ, η Ιωάννα από τους Selofan, η Κυριακή που ήταν χρόνια DJ στη Rebound, ένα άλλο παιδί, ο Σταμάτης που είχε κι αυτός παρόμοιες καταβολές. Και με κάποιον τρόπο βρεθήκαμε όλοι αυτοί σ’ αυτό το μαγαζί κι επειδή μας είχαν δώσει το ελεύθερο να παίζουμε ό,τι γουστάρουμε, αρχίσαμε όλοι να πειραματιζόμαστε με Cabaret Voltaire και τέτοιους ήχους.

Εκεί άρχισε το μεγάλο μπραφ και με πολύ κόσμο που έφευγε από την Rebound και ερχόντουσαν στο Carousel. Έπαιζα DJ κάποτε κι έχω φύγει 11 το πρωί ενώ γινόταν ακόμα χαμός. Ε, μετά ο ένας που είχε το Carousel το έκλεισε κι άνοιξε το Teddy Boy – όπου συνεχίστηκε η ιστορία με τον τρόπο που λέει τώρα ο Γιώργος.

Λίγο πολύ νομίζω ότι υπήρξε μια μεταπήδηση από την Rebound που ήταν πιο κιθαριστική νταρκίλα, σε κάτι λίγο πιο electro.

Γ: Να αναφέρουμε και τη Μάχη. Κι αυτό ήταν πολύ αποκαλυπτικό για το τι άλλο υπάρχει στη μουσική.

Β: Βασικά, συγκεκριμένα για την Ελλάδα, εγώ πιστεύω ότι έγινε η επάνοδος στην πιο minimal μουσική με τους Human Puppets. Αυτοί ήταν κολλημένοι με σύνθια και είπαν θα δημιουργήσουμε τέτοια μουσική γιατί αυτό γουστάρουμε και αυτό ξέρουμε να παίζουμε. Έφτιαξαν αυτόν τον τρομερό ήχοπου τον ακούς από μίλια μακριά και καταλαβαίνεις ότι είναι αυτοί. Και πιστεύω ότι υπήρχε κόσμος που είπε «έχουμε ακούσει 100 φορές την γκοθιά, θέλουμε τώρα και κάτι διαφορετικό».

Εκεί στα τέλη της δεκαετίες όμως του 2000 άρχισαν να εμφανίζονται και οι Οδός 55, οι Regressverbot… Γρήγορα έγινε κύμα αυτό. Κι αυτή είναι η πρώτη γενιά της αναβίωσης.

Β: Οι Human Puppets είναι λίγο πιο πριν. Όταν εγώ έκανα την πρώτη μου μπάντα το 2008, υπήρχαν ήδη. Αρχές της δεκαετίας ήταν.

Γ: Τότε ήταν και οι Exetix, οι Plexiglas…

Β: Αλλά εγώ πιστεύω ότι ήταν πρωτίστως μια στροφή να παίξουμε πάλι με συνθεσάιζερ.

Γ: Υπήρξε οπωσδήποτε ένα ρεύμα, το οποίο όμως νομίζω πως παρέμεινε υπόγειο. Δεν αφορούσε όλους τους ανθρώπους, δεν έπαιζε στα ραδιόφωνα, στην τηλεόραση κ.λπ., αλλά σε καταλήψεις, στέκια, πλατείες, «μικρά» venues ή bars. Απολάμβανε δηλαδή τη δημοφιλία της πανκ ομπρέλας, δημιουργώντας κάτι πιο ατμοσφαιρικό, αισθαντικό, συμβατό με την ψυχική δυσφορία της εποχής, την αντιεξέγερση και ούτω καθεξής.

Το δεύτερο κύμα που σκάει κάπως αργότερα έχει μια απόσταση δεκαετίας από το πρώτο: Εσείς, Γεμάτος Αράχνες ρε Φίλε, Ηλεκτρώγλη, Capette, Night In Athens, Eddie Dark… Τη δεύτερη αναβίωση πώς την εξηγείτε;

Ε: Η δεύτερη ξεκινάει το ’18; Εκεί μπαίνει και λίγο το συναίσθημα: η απόγνωση, η μελαγχολία που κάπως ταιριάζει με αυτόν τον ήχο. Μιλάμε για λίγο πριν την καραντίνα.

Β: Εγώ πιστεύω ότι ευθύνεται κάπως και το είδος των οργάνων που αποτελούν τη μουσική γιατί δεν είναι ότι πρέπει να είσαι ο εξαιρετικός κιθαρίστας, μπασίστας ή ντράμερ. Μπορείς απλά να πειραματιστείς με ένα σύνθ, με ένα MPC με τον υπολογιστή σου και να βγάλεις μουσική. Οπότε κι αυτό είναι πολύ σημαντικό.

Αυτή είναι η επόμενη ερώτηση: πού μαθαίνεις να χειρίζεσαι ένα σύνθι, ένα αντίστοιχο software, ένα MPC.

Β: Από φίλους, από YouTube tutorials.

Γ: Ή δεν το μαθαίνεις είναι η άλλη απάντηση (γέλια). Τουλάχιστον για μένα, όταν πήρα το πρώτο μου συνθεσάιζερ ήταν όταν είχα πιάσει τις πρώτες μου δουλειές, οπότε είχα κάποια λεφτά στην άκρη. Μετά μάλλον πειραματίζεσαι διαρκώς, κάτι μαθαίνεις κάθε μέρα και σταδιακά προχωράς – με πολύ αργά βήματα.

Το λέω γιατί όποτε έβλεπες μουσικά ρεύματα υπήρχε μια ανταλλαγή τεχνογνωσίας. Είμαι περίεργος αν υπήρξε στο είδος κάτι τέτοιο.

Β: Εγώ έχω ακούσει μικρά παιδιά που θέλουν να μπουν στη φάση ότι πηγαίνουν στο μαγαζί των Selofan και ρωτάνε τον Δημήτρη πράγματα και τους λέει και τους δείχνει ένας άνθρωπος που έχει την τεχνογνωσία και τη διάθεση να τη μοιραστεί. Ή στη δική μας περίπτωση που είχαμε πολλά όργανα και θέλαμε να τα μεταφέρουμε στο MPC, βρεθήκαμε με τον Tango Mangalore και μας είπε δυο-τρία πράγματα. Σίγουρα θεωρώ ότι υπάρχει αυτή η αλληλεγγύη και η δυνατότητα να μάθεις από κάποιον άλλον.

Γ: Και το synthesizer.gr είναι πολύ σημαντικό.

Photo: Tatiana Mavromati

Βαλίσια, μου κάνει εντύπωση ότι αυτός ο «γερμανικής σχολής» ήχος που έχεις, έχει μία πολύ μεγάλη queer απήχηση. Δεν ξέρω αν έχεις την ίδια αίσθηση και αν ναι, πώς το εξηγείς.

Β: Εγώ προσωπικά θεωρώ ότι ο ήχος μου είναι πολύ κοντά και στο βελγικό New Beat, που είναι λίγο σαν early industrial με early techno. Θεωρώ ότι όταν κάτι είναι πιο χορευτικό σου δίνει λίγο περισσότερο τη δυνατότητα να είσαι ο εαυτός σου και αυτός είναι ο λόγος. Νομίζω στην πιο κιθαριστική σκηνή βλέπεις πολύ περισσότερο -συγγνώμη που θα το πω έτσι- αρχιδάτους γκόμενους να παίζουν επάνω στη σκηνή και δεν είναι τόσο ανοιχτοί σε όλο το κοινό. Μπορεί και να μην ισχύει, αλλά μόνο εμφανισιακά το να βλέπεις τέσσερις σοβαρούς μαυροφορεμένους να παίζουν δεν σου δίνει μια αίσθηση ξεγνοιασιάς.

Γιατί πιστεύετε ότι ο dark ήχος είναι διαχρονικά τόσο δημοφιλής στην Ελλάδα;

Ε: Εμένα μου φαίνεται ότι αφορά γενικώς τον Νότο, εμάς, την Ιταλία, την Ισπανία, τη Λατινική Αμερική… Όσο πιο νότια πας τόσο νταρκεύει ο ήχος. Το γιατί συμβαίνει αυτό είναι μία ανθρωπολογική ερώτηση.

Γ: Σκεφτόμουν ότι επειδή αυτός ο ήχος έχει και πολλές ανατολικές επιρροές, στα ριφάκια, στις κλίμακες και στις ατμόσφαιρες ακόμα, πράγμα που υπάρχει και στη Γερμανία από τους Τούρκους, αλλά υπάρχει και εδώ. Θεωρώ ότι είναι σίγουρα κλίμακες που τις έχουμε συνηθίσει και στο λαϊκό τραγούδι και στο ρεμπέτικο και σε διάφορα είδη. Δεν αφορά όλες τις μπάντες αυτό φυσικά, αλλά αφορά σε μεγάλο βαθμό π.χ. το post-punk των 80ς.

Β: Εγώ προσωπικά δεν θα έλεγα ποτέ ότι είναι επειδή είμαστε μελαγχολικός ή καταπιεσμένος λαός — όλοι οι λαοί είναι καταπιεσμένοι. Δεν θα το έριχνα εκεί. Αυτό που λέει ο Γιώργος μου φαίνεται ενδιαφέρουσα απάντηση, γιατί έχει όντως πολλά ανατολίτικα στοιχεία μέσα.

Ο Σάιμον Ρέινολντς έχει περιγράψει το ποστ πανκ ως έναν «χώρο δυνατοτήτων». Πώς σας ακούγεται αυτό;

Β: Εννοείς ότι έχεις τη δυνατότητα να βγάλεις ό,τι ήχους, συναισθήματα και γούστα θες, δεν θεωρώ ότι έχει τόσο απεριόριστες δυνατότητες ή ότι είναι ένα είδος μουσικής για όλους. Κι επίσης θεωρώ ότι έχει πολύ συγκεκριμένη αισθητική και πολύ συγκεκριμένες επιρροές.

Γ: Ο Ρέινολντς έχει μιλήσει πολύ και για τη Ρετρομανία, το αναμάσημα του παλιού, που είναι μέρος της κουβέντας. Είμαι λίγο πιο απαισιόδοξος αυτή την περίοδο. Μπορεί και να μιλάμε και για φαντάσματα κάποιων παλιών δυνατοτήτων, τα οποία κοινωνικά και πολιτισμικά δεν είναι τόσο ενεργά αυτή την περίοδο, αλλά επανέρχονται με έναν συγκεκριμένο τρόπο.

Ε: Σκέφτομαι ότι παλιότερα, στα 80ς ας πούμε το ποστ πανκ είχε τη δυνατότητα να σοκάρει, υπήρχε αυτή η έννοια του shock value και πάνω στη σκηνή κλπ., που έχει πεθάνει πλέον εδώ και πολλά χρόνια. Δεν σοκάρεται κανείς από τίποτα πλέον, υπάρχει αυτό το μπλαζέ στην οθόνη ότι δεν έχουμε καν υπομονή να δούμε κάτι που θα μας σοκάρει. Είναι όλα αναμενόμενα. Και μ’ αυτή την έννοια, δεν ανοίγει δρόμους δυνατοτήτων· περισσότερο καθρεφτίζει μια κατάσταση, κοινωνική ή συναισθηματική.

Γ: Και μάλιστα αυτό το shock value ενσωματώνεται στην ποπ κουλτούρα μια χαρά. Δεν είναι πια ένα περίεργο κούρεμα ή ένα απροσδιόριστο φύλο που μπορεί να σοκάρει αυτή τη στιγμή. Για το underground που λέμε και για όσους δεν περιορίζονται στην mainstream pop, είναι ακόμα πιο δύσκολο να βρουν τα πατήματά τους αντιπαραθετικά στο κυρίαρχο.

Ε: Μιλώντας για τη μουσική, δεν νιώθω ότι γράφουμε κάτι καινούργιο, ολοκαίνουργιο που θα σοκάρει και θα είναι φρέσκο και θα οδηγήσει σε ένα νέο κύμα. Κανένας δεν θεωρώ ότι το κάνει. Και δεν έχει να κάνει με τους ίδιους τους μουσικούς, έχει να κάνει με μία κατάσταση κοινωνική. Κάτι ιδιαίτερο μπορεί να δώσει, ωστόσο. Νομίζω ότι δεν έχει σκοπό να σοκάρει ή να δημιουργήσει την ψευδαίσθηση ότι μπαίνουμε σε μία άλλη εποχή. Περισσότερο αντανακλά κάτι και μπορεί κάποιος να συνδεθεί με τη μουσική, να ξεδώσει, να χορέψει, να αισθανθεί πράγματα, να συνειδητοποιήσει πράγματα ενδεχομένως.

Β: Με καλύψανε (γέλια).

Οι Dramachine, Valisia Odell, Marva Von Theo και Bipolia θα εμφανιστούν την Παρασκευή 14 Νοεμβρίου στο Gagarin 205 (Λιοσίων 205).