Για πρώτη φορά, ερευνητές τροποποίησαν ένα μόσχευμα ανθρώπινου νεφρού ώστε να είναι συμβατό με οποιαδήποτε ομάδα αίματος, μια εξέλιξη που υπόσχεται να απαλύνει το φλέγον πρόβλημα της έλλειψης οργάνων. Μια πρώτη μεταμόσχευση λειτούργησε σε έναν εγκεφαλικά νεκρό λήπτη, ανοίγοντας την προοπτική κλινικών δοκιμών.

Τόσο στις μεταγγίσεις όσο και στις μεταμοσχεύσεις, το κύριο κριτήριο συμβατότητας είναι η ομάδα αίματος. Τα ερυθρά αιμοσφαίρια των ατόμων με ομάδα Α ή Β φέρουν επιφανειακές πρωτεΐνες που μπορεί να αναγνωριστούν ως αντιγόνα και να καταστραφούν από το ανοσοποιητικό σύστημα του λήπτη, αν έχει άλλη ομάδα αίματος.

Η νέα προσέγγιση θα μπορούσε να αυξήσει την πρόσβαση στα λιγοστά διαθέσιμα όργανα

Εξαίρεση είναι τα άτομα με ομάδα αίματος Ο, τα οποία δεν παράγουν τα αντιγόνα Α ή Β και είναι πανδότες αίματος. Όχι όμως και πανδότες οργάνων.

Στην περίπτωση των μοσχευμάτων, το θέμα της συμβατότητας είναι πιο περίπλοκο και περιλαμβάνει επιφανειακά αντιγόνα όχι στο αίμα αλλά στα κύτταρα των ιστών, με σημαντικότερο το σύστημα αντιγόνων HLA. Και, ακόμα και στην ευτυχή περίπτωση συμβατότητας, οι λήπτες χρειάζεται στις περισσότερες περιπτώσεις να λαμβάνουν ανοσοκατασταλτικά φάρμακα.

Ενζυματική μετατροπή

Παρόλα αυτά, η νέα προσέγγιση θα μπορούσε να καταργήσει το βασικότερο κριτήριο συμβατότητας στις μεταμοσχεύσεις και να αυξήσει την πρόσβαση στα λιγοστά διαθέσιμα όργανα.

Η ερευνητική ομάδα, μοιρασμένη ανάμεσα σε Καναδά και Κίνα, χρησιμοποίησε ένα ιδιαίτερο ένζυμο που αφαιρεί τα αντιγόνα Α από την επιφάνεια των κυττάρων, τα οποία μετατρέπονται έτσι σε ομάδα Ο. Το ένζυμο, το οποίο  χορηγήθηκε σε έναν νεφρό από δότη, ο οποίος μεταμοσχεύθηκε σε έναν 68χρονο άνδρα στο Τσονγκίνγκ της Κίνας.

Το όργανο λειτούργησε για δύο ημέρες πριν παρουσιάσει σημεία απόρριψης, αν και συνέχισε να παράγει ούρα για έξι ημέρες, αναφέρουν οι ερευνητές στο Nature Biomedical Engineering.

Πιθανότατα πάντως το ένζυμο θα πρέπει να δοκιμαστεί σε περισσότερα εγκεφαλικά νεκρά άτομα πριν περάσει σε ζώντες, μια διαδικασία που συνήθως απαιτεί χρόνια.

Αν τα αποτελέσματα είναι θετικά, η μέθοδος θα μπορούσε να αποδειχθεί ιδιαίτερα σημαντική για τους λιγοστούς ασθενείς που αναγκάζονται σήμερα να λάβουν νεφρούς ή άλλα μοσχεύματα από ζώντες δότες με άλλη ομάδα αίματος -μια σπάνια διαδικασία που απαιτεί μήνες προετοιμασίας με ισχυρά ανοσοκατασταλτικά φάρμακα, τα οποία λαμβάνονται εφ’ όρου ζωής και αυξάνουν τον κίνδυνο σοβαρών λοιμώξεων.

Αν η ομάδα αίματος δεν έχει πια σημασία, μια πιο ήπια ανοσοκαταστολή θα αρκούσε.

Ειδήσεις Σήμερα: