Bob Marley: 34 χρόνια από το θάνατο του θρύλου της reggae

Ο Βob Marley γεννήθηκε στις 6 Φεβρουαρίου του 1945 σε ένα μικρό χωριό, το Nine Mile, του Saint Ann Parish, στην Τζαμάικα. Το πλήρες όνομά του ήταν Robert Nesta Marley. Ένας τζαμαϊκανός υπάλληλος της υπηρεσίας διαβατηρίων θα του αλλάξει στη συνέχεια το πρώτο με το μεσαίο του όνομα. Ο πατέρας του, Norval Sinclair Marley ήταν λευκός Τζαμαϊκανός ενώ η μητέρα του Cedella Βοοker, μαύρη Τζαμαϊκανή.

O Μarley ήταν μέλος του Ρασταφαριανού κινήματος, η κουλτούρα του οποίου έχει αποτελέσει στοιχείο κλειδί για τη reggae. Ανήκε στη ρασταφαριανή ομάδα «Δώδεκα φυλές του Ισραήλ» και ειδικότερα στη «Φυλή του Ιωσήφ» όπου ανήκαν όσα μέλη είχαν γεννηθεί το μήνα Φεβρουάριο και μάλιστα ο ίδιος έφερε το όνομα «Ιωσήφ» στα πλαίσια της ομάδας. Σήμερα χαρακτηρίζεται ως ένας «Ράστα» θρύλος. Υιοθέτησε χαρακτηριστικά των Ρασταφαριανών όπως τα dreadlocks (είδος κόμμωσης), τη χρήση κάνναβης σαν ιερό στοιχείο Θείας Ευχαριστίας και τη διατροφή ital (από την αγγλική λέξη vital, φυσικές τροφές που δεν έχουν υποστεί χημική επεξεργασία), τα οποία έγιναν από τα τέλη της δεκαετίας του ’60 αναπόσπαστο κομμάτι της προσωπικότητας του.

Στις 4 Νοεμβρίου 1980, οκτώ περίπου μήνες πριν το θάνατό του κι ενώ βρισκόταν στις ΗΠΑ, ο Μarley βαπτίστηκε στην Αιθιοπική Ορθόδοξη Εκκλησία με το όνομα Μπερχανέ Σελασιέ (Berhane Selassie σημαίνει «Φως της Τριάδας») από τον αρχιεπίσκοπο της Αιθιοπικής Ορθόδοξης Εκκλησίας. Αρκετοί Ρασταφαριανοί δυσαρεστήθηκαν με τη δημοσιοποίηση της βάπτισης, που επήλθε με την κηδεία του, ενώ μέλη των «Δώδεκα Φυλών» θεώρησαν τη βάπτισή του ως προδοσία κατά του κινήματος Ρασταφάρι.

Ο Βob Marley απέκτησε 13 παιδιά: τρία με τη σύζυγό του Rita, δύο υιοθετημένα από προηγούμενες σχέσεις της Rita, και τα υπόλοιπα οχτώ με διαφορετικές γυναίκες.

Για πάνω από μισό αιώνα, ο Bob Marley έχει επηρεάσει τόσους πολλούς διαφορετικούς λαούς, με τρόπο που δεν έχει προηγούμενο.

Τον Ιούλιο του 1977, διαγνώστηκε κακόηθες μελάνωμα στα πόδια του Μάρλεϊ, για το οποίο πίστευε ο ίδιος ότι ήταν τραύμα από το ποδόσφαιρο. Αρνήθηκε τον ακρωτηριασμό, αναφέροντας ότι η επέμβαση θα επηρέαζε τον χορό του, αλλά και επειδή κάτι τέτοιο ήταν ενάντια στο δόγμα των Ρασταφαριανών, οι οποίοι πίστευαν πως το σώμα πρέπει να είναι «ολόκληρο». Επίσης αρνήθηκε τη σύνταξη διαθήκης, βασιζόμενος στην άποψη των Ρασταφαριανών ότι η συγγραφή διαθήκης είναι η αποδοχή του αναπόφευκτου θανάτου, αμελώντας την αιώνια ζωή.

Ο καρκίνος εξαπλώθηκε με μεταστάσεις στον εγκέφαλο, τους πνεύμονες, το ήπαρ (συκώτι) και στο στομάχι του Μάρλεϊ. Καθώς επέστρεφε από την Γερμανία στο σπίτι του στη Τζαμάικα για τις τελευταίες του μέρες, ο Μάρλεϊ χρειάστηκε να προσγειωθεί στο Μαϊάμι για άμεση ιατρική περίθαλψη. Πέθανε στο νοσοκομείο Cedars of Lebanon στο Μαιάμι της Φλόριντα το πρωί της 11ης Μαΐου 1981 σε ηλικία 36 χρονών, αφήνοντας ένα τεράστιο κενό όχι μόνο στη reggae μουσική, η οποία αποτελεί σήμερα το πιο «πνευματικό» είδος σύγχρονης μουσικής, αλλά και μία επιβεβαίωση της δημοτικότητάς του αφού έγινε το εφαλτήριο για μια πρωτοφανή μετά θάνατόν διεύρυνση των οπαδών και της μουσικής του.

Χαρακτηριστικά ήταν τα τελευταία λόγια του Marley στον γιο του Ziggy: «Money can’t buy life» («Τα λεφτά δεν αγοράζουν τη ζωή»). Η κηδεία του στην Τζαμάικα, συνδύαζε στοιχεία από την Αιθιοπική Ορθόδοξη Εκκλησία και την παράδοση του Ρασταφαριανισμού. Αποτεφρώθηκε κοντά στο πατρικό του μαζί με την κιθάρα του (Gibson Les Paul), μια ποδοσφαιρική μπάλα (ήταν λάτρης του ποδοσφαίρου και είχε δηλώσει για αυτό: «Το ποδόσφαιρο είναι ελευθερία, ένα ολόκληρο σύμπαν. Το αγαπώ επειδή χρειάζεται να είσαι ιδιαίτερα ικανός για να παίξεις.»), ένα μεγάλο κλαδί κάνναβης, ένα δαχτυλίδι που φορούσε καθημερινά (δώρο του πρίγκιπα της Αιθιοπίας Asfa Wossen) και μια Βίβλο. Ένα μήνα πριν τον θάνατο του, έγινε μέλος του Τζαμαϊκανού Τιμητικού Τάγματος.

Μερικές από τις διακρίσεις του
• 1976: Μπάντα της χρονιάς (περιοδικό Rolling Stone)
• Ιούνιος 1978: Μετάλλιο Ειρήνης του Τρίτου Κόσμου από τον Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών
• Φεβρουάριος 1981: Την τρίτη μεγαλύτερη τιμή στη Τζαμάικα, το Τιμητικό Τάγμα της Τζαμάικα
• Μάρτιος 1994: Μπήκε στο Rock and Roll Hall of Fame
• 1999: Άλμπουμ του Αιώνα για το «Exodus» (Περιοδικό Time)
• Φεβρουάριος 2001: Αστέρι στο Hollywood Walk of Fame
• Φεβρουάριος 2001: Βραβείo Grammy για Συνολική Προσφορά
• Το «One Love» ονομάστηκε το τραγούδι της χιλιετίας από το BBC
• Ψηφίστηκε σαν ένας από τους μεγαλύτερους στιχουργούς σε ψηφοφορία του BBC

Studio Albums
The Wailing Wailers – The Wailers: 1965
Soul Shakedown – Bob Marley & The Wailers: 1969
The Best of the Wailers – The Wailers: 1970
Soul Rebels – The Wailers: 1970
Soul Revolution – The Wailers: 1971
Soul Revolution Part II – The Wailers: 1971
Catch a Fire – The Wailers: 1973
African Herbsman – The Wailers: 1973
Burnin’ – The Wailers: 1973
Rasta Revolution – Bob Marley & The Wailers: 1974
Natty Dread – Bob Marley & The Wailers: 1974
Rastaman Vibration – Bob Marley & The Wailers: 1976
Exodus – Bob Marley & The Wailers: 1977
Kaya – Bob Marley & The Wailers: 1978
Survival – Bob Marley & The Wailers: 1979
Uprising – Bob Marley & The Wailers: 1980
Confrontation – Bob Marley & The Wailers: 1983