Άγγελος Σπάρταλης: «Από τη Γη στη Σελήνη» και από εκεί στο in.gr

Το χιούμορ και το πάθος είναι διάχυτα στο λόγο του σκηνοθέτη, συγγραφέα, ζωγράφου αλλά και πτυχιούχου Μηχανολόγου-Αεροναυπηγού, που μεγάλωσε στην Κρήτη και στο Ντίσελντορφ και μοιράζει τη ζωή του μεταξύ Αγίου Νικολάου και Αθήνας. Η ταινία του «Από τη Γη στη Σελήνη» βασίζεται στο ομώνυμο βιβλίο του Βερν και εστιάζει στην κριτική στους πολεμοχαρείς όλου του κόσμου, ενώ είναι κατασκευασμένη με την τεχνική του κολάζ!
Ο Διονύσης Σαββόπουλος και ο Ψαραντώνης τραγουδούν τα τραγούδια που έγραψε για τις ανάγκες της ταινίας η Ζηνοβία Αρβανιτίδη, ενώ οι φωνές των ηρωών ανήκουν στους Μάνο Βακούση, Αλέξανδρο Λογοθέτη, Στράτο Τζώρτζογλου, και Δημήτρη Σταρόβα.

Να τι μας είπε ο σκηνοθέτης για την νέα και πολύ ενδιαφέρουσα ταινία κινουμένων σχεδίων.

Από τη γη στη Σελήνη, η πρώτη ελληνική ταινία κινουμένων σχεδίων μεγάλου μήκους. Πόσο χρόνο σας πήρε για να φτάσετε στο αποτέλεσμα των 87 λεπτών που θα παρακολουθήσουμε στη μεγάλη οθόνη;

Πέντε υπέροχα χρόνια παλεύαμε με την ταινία ώσπου να τη ρίξουμε χάμω. Φάγαμε βέβαια κι εμείς αρκετές αλλά η μάχη τώρα τελείωσε οριστικά κι έτσι, γενναίοι και ατρόμητοι κι εμείς, όπως οι ήρωες του Βερν, την παραδίδουμε στα στοργικά σας μάτια και ώτα.

Πώς προέκυψε η ιδέα να ασχοληθείτε με ένα βιβλίο που οι περισσότεροι διαβάσαμε στα εφηβικά μας χρόνια;

Μόνο μία ατάκα από το βιβλίο ήταν αρκετή να μας αναγκάσει να κάνουμε την πρώτη στον κόσμο κινηματογραφική μεταφορά αυτής της ιστορίας σε animation και μόλις την δεύτερη στον κινηματογράφο γενικά. Μιλάει ο Συνταγματάρχης Μπλόμσμπερυ και λέει: «Αχ, Ταγματάρχα Μάστον, δεν είναι φρικτό! Από τότε που ο πόλεμος έπαψε, το μπαμπάκι ξαναφυτρώνει στους κάμπους! Τα πένθιμα ρούχα παλιώνουν αχρησιμοποίητα στις ντουλάπες!» Σημερινοί καημοί δηλαδή!
.
Πόσο δύσκολο ήταν να γίνει όλο αυτό με τη διαδικασία του κολάζ;

Το κολάζ είναι υπόθετο στοιχείο της ταινίας και όχι επίθετο. Οι γενναίοι πυροβολητές των Ηνωμένων Πολιτειών του 1896, όπως τους περιγράφει ο Βερν, ήταν πολύ περήφανοι που δεν ήταν αρτιμελείς. Μάλιστα σε κάθε 10 πυροβολητές έβρισκές μόλις 5 πόδια! Τα υπόλοιπα κείτονταν ορφανά πλέον στα πεδία των μαχών. Τα άκρα που τους έλειπαν τα αντικαθιστούσαν … “Χέρια με αγκίστρια, τεχνητά πόδια, σαγόνια από ασήμι, μύτες από καουτσούκ!”.
Ήταν δηλαδή κι εκείνοι κολάζ! Πατήσαμε πολύ και στις τεχνικές του θεάτρου σκιών και το τελικό αποτέλεσμα μας βγήκε στο τέλος πολύ ενδιαφέρον αισθητικά. Και δε νομίζω ότι το κολάζ ήταν τελικά δυσκολότερο από άλλες πιθανές τεχνικές “εμψύχωσης” (αυτό σημαίνει animation στη γλώσσα μας).

Η απόσταση Από τη Γη στη Σελήνη, συμβολικά, έχει κάποια αναλογία με την απόσταση νοοτροπίας και τρόπου ζωής από την Κρήτη όπου μένετε μέχρι την Αθήνα;

Η Κρήτη είναι τόπος ευλογημένος, πετάς πέτρα και φυτρώνει δεντρό που έλεγε και η προγιαγιά μου. Αυτό είναι το πρώτο πράγμα που νιώθουν οι άνθρωποι στην Κρήτη και τους επηρεάζει περισσότερο απ’ όλα τ’ άλλα. Νιώθουν ευλογία και άπλα. Στην Αθήνα οι άνθρωποι νομίζω νιώθουν πρώτα απ’ όλα απειλημένοι. Και στριμωγμένοι. Δε θα γράψω εδώ: “Αλλά φυσικά στην Αθήνα βρίσκεις και πράγματα που στην Κρήτη δεν υπάρχουν” και μπλα, μπλα, μπλά, γιατί αυτά είναι προπαγάνδες εσάς των πρωτευουσιάνων. Να διατυπώσω θέλω όμως και μιαν άλλη αλήθεια. Η Κρήτη χαίρει πολύ μεγάλης εκτίμησης και νομίζω αυτό έχει αρχίσει να εκνευρίζει κάποιους, γιατί διαβλέπουν έναν “ρατσισμό” ας το πούμε έτσι. Αν λες “κόοοτσινο” είσαι μεγάλος μάγκας και ομορφόπαιδό ενώ αν μιλάς με το “λλι” είσαι πασέ. Δε νομίζω παιδιά. Τώρα βέβαια μ ‘αυτά που γράφω θα με βγάλουνε στο νησί και σοβινιστή. Ξέρεις, σοβινιστής είναι αυτός που πιστεύει ότι ο τόπος του είναι καλύτερος από την Κρήτη!

Ποιο είναι το μήνυμα που διατυπώνετε μέσα από την ταινία;

Όλα τριγύρω αλλάζουνε κι όλα τα ίδια μένουν.

Στη διάρκεια της ταινίας σημειώνονται αναχρονισμοί που εκπλήσσουν και τους ίδιους τους πρωταγωνιστές της. Για παράδειγμα γίνεται αναφορά στους Beatles ή εμφανίζονται μηχανήματα υψηλής τεχνολογίας. Πώς σκεφτήκατε αυτό το τέχνασμα και σε τι εξυπηρετεί;

Το βιβλίο του Βερν είναι γεμάτο ευφυέστατους αλλά μακροσκελείς για τα γούστα της εποχής μας διαλόγους που επιστημονικίζουν επικίνδυνα. Λέγονται εκατομμύρια πράγματα τη στιγμή που ελάχιστα πράγματα συμβαίνουν. Αυτός είναι κυρίως και ο λόγος που δεν είχε μεταφερθεί ποτέ ως τώρα σε animation όπως λέγαμε και πριν. Έπρεπε λοιπόν να εφεύρουμε μερικά τεχνάσματα για να “κρατήσουμε” τον θεατή. Το κόλπο αυτό το έχω πρωτοδεί στους Μόντι Πάιθονς, στους “Ιππότες της ελεεινής τραπέζης” όπου στο τέλος εμφανίζονται σύγχρονα περιπολικά, πυροσβεστικά και ασθενοφόρα για να τους “δέσουν” όλους, σε μία κατά τα άλλα ταινία εποχής.

Ένα στοιχείο που απογειώνει την πρωτότυπη ταινία σας είναι η μουσική επένδυση στην οποία συνέβαλαν η Ζηνοβία Αρβανιτίδη στη σύνθεση αλλά και ο αγαπημένος Νιόνιος (Σαββόπουλος) και ο συμπατριώτης σας Ψαραντώνης, στο τραγούδι. Πείτε μας, πώς προέκυψε η συνεργασία -και ο συνδυασμός- αλλά και ό,τι άλλο θεωρείτε αξιόλογο σχετικά με αυτήν και τους υπέροχους ερμηνευτές.

Να πω πρώτα για την Ζηνοβία την Αρβανιτίδη ότι είναι κοφτερή στη δουλειά της. Κοφτερή, αυτή είναι η λέξη. Δε θα έλεγα με τίποτα στον κόσμο ότι η κωμωδία είναι το είδος της κι όμως έγραψε μουσική που χαράσσει τα κρύσταλλα. Να ευχαριστήσω έπειτα τον κύριο Σαββόπουλο και τον Ψαραντώνη που μας εμπιστεύτηκαν. Και οι δύο ενθουσιάστηκαν σαν παιδιά με την ιδέα της ταινίας κινουμένων σχεδίων. Οι συνεργασία μας προέκυψε γιατί ήταν οι καταλληλότεροι και γιατί τόλμησαν να μας εμπιστευτούν. Είναι και οι δύο άρχοντες. Άρχοντες, αυτή είναι η λέξη.

Πόσο δύσκολο οικονομικά ήταν να ολοκληρώσετε την ταινία; Πείτε μας για τη συνεργασία σας με την Wish you Luck film productions.

Αααααα χα χα. Με συγχωρείτε παρασύρθηκα. Λοιπόν, η Wish You Luck film productions, που λέτε, είναι μόνο ένας φτωχός και δέσμιος ελεύθερος επαγγελματίας… η αφεντιά μου. Και μάλιστα η συνεργασία μας ήταν χάλια! Ξέρετε πως ξυπνά τις νύχτες το τελειομανές Υπερεγώ το κουρασμένο Εγώ? Με νταούλι!

Το γεγονός ότι είστε πατέρας δύο μικρών κοριτσιών σας παρότρυνε να φτιάξετε μια ταινία κινουμένων σχεδίων; Δεν ξέρω την ηλικία τους, σάς έκαναν παρατηρήσεις, είδαν το αποτέλεσμα, ρωτούσαν, όταν σας έβλεπαν να εργάζεστε;

Τα τραγούδια της ταινία μας είναι την τελευταία πενταετία και το soundtrack της ζωής μας. Τα παιδιά τα ξέρουν απ’ έξω πριν ακόμα ηχογραφηθούν οριστικά. Το μικιό-μικιό την λέει την ταινία «ο Πόνος» (από τον στίχο «τόσο μικρός κι ανήμπορος, να που περσσεύει ο πόνος») και όταν την ρωτούσαν καμιά φορά που είναι ο μπαμπάς, έλεγε «είναι μέσα και κάνει πόνο»!
Τους άρεσε, τέλος πάντω,ν γέλασαν πολύ χλευάζοντάς μας. Στο τέλος όμως γέλασαν και με την ταινία. Βασικά δεν το πιστεύουν ότι την κάναμε εμείς, ακόμα νομίζουν ότι είναι κάποιου άλλου κι εμείς απλά την ανακατεύουμε, έτσι για πλάκα. Τέλος πάντων, σκοπός της ζωής μας είναι η αγάπη, δηλαδή η αμοιβαία τρυφερότητα, δηλαδή τα παιδιά. Κάντε παιδιά.

Από την Αεοροναυπηγικκή που αρχικά σπουδάσατε βρεθήκατε στη ζωγραφική και τα τελευταία χρόνια στον κινηματογράφο. Πώς προέκυψε η μετάβαση; Ποιος είναι ο χώρος στον οποίο αισθάνεστε πιο άνετα; Πώς συνδυάζονται όλα αυτά, αν συνδυάζονται βέβαια;

Τώρα θα στεναχωρήσουμε τη μάνα μου. Λοιπόν, είμαι απόφοιτος του Ε.Μ.Π. αλλά ποτέ δεν έχω εκδώσει την άδεια εξασκήσεως επαγγέλματος ούτε και έχω εργαστεί ποτέ σε αντίστοιχα πεδία. Είμαι όμως περήφανος Μηχανολόγος-Αεροναυπηγός, ξέρετε οι Μηχανολόγοι είναι λύτες προβλημάτων, problem solvers αγγλιστί. Ε λοιπόν δε φαντάζεστε πόσο χρήσιμος είναι ένας τέτοιος άνθρωπος στην παραγωγή μιας κινηματογραφικής ταινίας. Αν ποτέ μαζευτεί ένα συνεργείο ανθρώπων όπως ήταν κάποτε και ελπίζω να είναι και σήμερα το εργαστήρι Αεροδυναμικής του Ε.Μ.Π., με τους διαυγείς καθηγητές μας, το πάθος, τη μεθοδικότητα και τα ουίσκι μας, σας υπόσχομαι το Όσκαρ.

Το χιούμορ είναι διάχυτο στην ταινία. Είναι και ο δικός σας τρόπος να αντιμετωπίζετε τα πράγματα;

“Αχ κύριε Σπάρταλη είστε πολύ γελοίος!” μου είπε πρόσφατα μια φίλη Γαλλίδα που την είχα σκάσει στα γέλια. Τώρα λες να μην έκανε λάθος στην έκφραση και να το εννοούσε, δεν ξέρω. Ναι, μ΄ αρέσει να κάνω τους ανθρώπους να γελάνε.

Ετοιμάζετε κάποια άλλη ταινία; Καλλιτεχνικά, ασχολείστε και με άλλα πράγματα, γιατί καταλαβαίνω ότι είστε ανήσυχο πνεύμα…

Φέτος τυπώθηκε από τον Ίαμβο το πρώτο μου βιβλίο με τίτλο “Ο ποιητής του Facebook” με το οποίο λόγω ταινίας δεν έχω προλάβει να ασχοληθώ όπως θα ήθελα. Επίσης, με την Titanium Yiayiannos Gallery σχεδιάζουμε την τρίτη και φαρμακερή μας συνεργασία, μια έκθεση ζωγραφικής με θέμα την ομορφιά, ας είναι και θραύσμα. Έχω και θέατρο να κάνω καιρό και μου λείπει. Ταινία τώρα που με ρωτάς δε τολμάω ακόμα -όχι να το ξεστομίσω!- ούτε να το σκεφτώ, γιατί θα μου πει «πόρισε όξω ντούκου» η σύζυγος! Και θα ΄χει και δίκιο. Αλλά μ΄ αρέσει ξέρεις αυτό, καλύτερο από την αδιαφορία. Η «δέσμευση» και η «καταπίεση» της οικογένειας τους μάρανε όλους τους καλλιτέχνες για να τρέχουνε μετά «αδέσμευτοι» και «ακαταπίεστοι» στους «κιουρέιτορ» και να φιλάνε κατρουλίλες αντί να βάλουνε κι ένα παιδί στο πλάι να ΄ρθουνε αντιμέτωποι με. Το μέγα θαύμαααααα εεεεεεεε! Άντε γιατί πολλά μας τα ’πατε! (που λέει και στην ταινία). Τι λέγαμε?

Στο τέλος της συνέντευξής μας, ο απολαυστικός Άγγελος Σπάρταλης αισθάνεται την ανάγκη να κάνει μία μικρή αλλά σημαντική επισήμανση. Λέει λοιπόν:

Επιστρέψτε στη αρχική σελίδα του σινεμά και δείτε τις νέες προβολές, κινηματογραφικά νέα και αίθουσες προβολής!

Κάντε Like στη σελίδα της Ψυχαγωγίας στο Facebook