Στον Γιαΐρ Λαπίντ, τον κλειδοκράτορα της νέας κυβέρνησης, κοιτά το Ισραήλ

Εμφανίστηκε σχεδόν από το πουθενά, προσγειώθηκε ως δεύτερη δύναμη στη νέα ισραηλινή Βουλή για να γίνει ρυθμιστής της νέας κυβέρνησης (όπως φαίνεται, υπό τον Νετανιάχου) και με το κεντρώο του βάρος αναμένεται να απομακρύνει την πλάστιγγα από τους υπερορθόδοξους: Ο Γιαΐρ Λαπίντ του «Γες Ατίντ» έχει ήδη θέσει σαφώς τους όρους για τη συμμετοχή του στο επόμενο κυβερνητικό σχήμα στις, ενδεχομένως μακρόσυρτες, διαβουλεύσεις μεταξύ των ισραηλινών κομμάτων.

Η επανέναρξη των συνομιλιών με τους Παλαιστινίους, η αποκήρυξη του προγράμματος εποικισμού και η άρση «προνομίων» για τους υπερορθοδόξους σχετικοποιούν όμως το εύρος κινήσεων του νέου αστέρα της ισραηλινής πολιτικής σκηνής.

Ο 49χρονος «πολυτάλαντος» Λαπίντ -εκτός από αρκετά δημοφιλής παρουσιαστής, έχει δοκιμάσει την τύχη του ως ηθοποιός, ποιητής και στιχουργός- κατέβηκε φέτος για πρώτη φορά στον εκλογικό στίβο με κεντρώες θέσεις που βρήκαν απήχηση στην αστική τάξη του Ισραήλ και απέσπασε, διαψεύδοντας τις δημοσκοπήσεις, 19 έδρες στη νέα Κνεσέτ.

Ηγούμενος έτσι της δεύτερης ισχυρότερης δύναμης στη Βουλή, άλλαξε άρδην τα δεδομένα για τον Μπενιαμίν Νετανιάχου που υπολόγιζε σε κυβέρνηση «γερακιών».

Χωρίς να κρύβει εξαρχής ότι διατίθεται να συνεργαστεί με τον Νετανιάχου, ο Λαπίντ έθεσε ξεκάθαρα ως όρο την επανέναρξη των παγωμένων συνομιλιών με τους Παλαιστίνιους με στόχο τη λύση των δύο κρατών. Όπως είχε πει ένας από τους υποψηφίους του, ο εκλεγμένος πλέον βουλευτής Γιάκοβ Πέρι, «θέλουμε ένα τακτοποιημένο διαζύγιο με τους γείτονές μας, θέλουμε δύο κράτη».

Κεντρικό σημείο των θέσεων του Γες Ατίντ όμως, που προσέλκυσε και το αστικό τμήμα των ψηφοφόρων, ήταν -με αφορμή την ιλιγγιώδη αύξηση των ενοικίων, που είχαν προκαλέσει προ ετών και μαζικές διαδηλώσεις- η άρση των «προνομίων» για τους υπερορθόδοξους.

Περίπου το 60% των υπερορθόδοξων έχουν αφιερωθεί στη θρησκευτική μελέτη, μένοντας εκτός εργασίας, απαλασσόμενοι από τη στρατιωτική θητεία (τριετής, σε μία χώρα που τελεί σε συνεχή επαγρύπνση) και την πληρωμή φόρων.

Σημαία του Λαπίντ ήταν ότι εκπροσωπεί «τους φορολογούμενους που υπηρέτησαν στο στρατό, εργάστηκαν σε όλη τη ζωή τους και δεν μπορούν να δώσουν ένα διαμέρισμα στα παιδιά τους γιατί τα βάρη δεν κατανέμονται ισομερώς με τα άλλα κοινωνικά στρώματα».

Το πόσο θα καταφέρει να επιβάλει μέτρα που να ικανοποιούν αυτό το μέρος του προγράμματός του είναι άγνωστο, καθώς εάν ο συνασπισμός έχει την αναμενόμενη μορφή, το Γες Ατίντ θα πρέπει να συνεργάζεται με κόμματα των υπερορθόδοξων, που εκφράζουν ακριβώς αυτά τα «στρώματα που δεν αναλαμβάνουν το ίδιο βάρος».

Ακόμη πιο απομονωμένος όμως είναι ο Λαπίντ στο θέμα του εποικισμού. Όχι μόνο ο Νετανιάχου και ο Λίμπερμαν απορρίπτουν πάγια τις διεθνείς εκκλήσεις για (τουλάχιστον) πάγωμά τους, αλλά πιθανός εταίρος στην επόμενη κυβέρνηση είναι ο «Ιουδαϊκός Οίκος», κεντρική θέση του οποίου ήταν, αντιθέτως, η επέκταση της εποικιστικής δραστηριότητας.

Το μόνο «εύκολο» θέμα στις διαβουλεύσεις είναι το θέμα του Ιράν: Όπως και τα περισσότερα κόμματα στο Ισραήλ, το Γες Ατίντ θεωρεί κίνδυνο για την ύπαρξη του κράτους το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης και τάσσεται υπέρ, εάν αποδειχθεί η ανάπτυξη πυρηνικού οπλοστασίου, πλήγματος στις ιρανικές εγκαταστάσεις.

Τα πιο πιεστικά προβλήματα όμως του Ισραήλ καθιστούν θολό το πόσο θα μπορέσει ο Λαπίντ να συμβιβαστεί με το αρκετά πολυσυλλεκτικό φάσμα των κομμάτων που θα χρειαστεί ο Νετανιάχου.

Από αυτήν την άποψη, όπως ανέφερε και ο ίδιος ο ηγετής του νέου κόμματος μετά το κλείσιμο της κάλπης, ο Λαπίντ κατάλαβε γιατί ο πατέρας του Γιόζεφ Λαπίντ ήταν περισσότερο ανήσυχος παρά ικανοποιημένος όταν, προ δεκαετίας, βρέθηκε με παρόμοιο τρόπο στην κυβέρνηση του Αριέλ Σαρόν ως αναπληρωτής πρωθυπουργός και υπουργός Δικαιοσύνης.

Στις επόμενες εκλογές, ο πατέρας του δεν κατάφερει τελικά να πάρει ούτε μία έδρα: Ο Γαΐρ Λαπίντ έχει λοιπόν επίγνωση των επικίνδυνων και των περιορισμών της ισραηλινής πολιτικής σκηνής, και μένει να κινηθεί αναλόγως.

Βασίλης Ψυχογιός

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ