Η ΕΕ αναζητά εκτελεστή για να εκκαθαρίσει τις τράπεζες-ζόμπι

Η ΕΚΤ έχει προτείνει ο παντοδύναμος επίτροπος της ΕΕ για τον ανταγωνισμό να αποκτήσει μόνιμες εξουσίες ώστε να μπορεί να κλείνει τις τράπεζες εκείνες που επιζούν αποκλειστικά χάρη στην χρηματοδότησή τους από την Κεντρική Τράπεζα, ανέφεραν κύκλοι προσκείμενοι στο θέμα.

Απόντος ενός πανευρωπαϊκού σχήματος που θα ανακεφαλαιώνει τις τράπεζες σε δυσχέρεια, η αποστολή αυτή έχει περιέλθει στην αρμοδιότητα του ευρωπαίου Επιτρόπου για θέματα ανταγωνισμού, Χοακίν Αλμούνια, ο οποίος την Τρίτη παρήγγειλε την αναδιάρθρωση των ισπανικών τραπεζικών ιδρυμάτων και ζητεί να ισχύσει το ίδιο και για την Ελλάδα.

Με αφετηρία αυτό, κύκλοι της ΕΚΤ εξετάζουν πλέον το ενδεχόμενο να ενισχυθεί ο ρόλος του Αλμούνια, παρέχοντάς του συμπληρωματικές εξουσίες και ισχυρότερο ρόλο στην αναδιάρθρωση των τραπεζών. Αυτό θα του έδινε αρμοδιότητες να επεκτείνει τις πρωτοβουλίες του πέραν των τραπεζών που λαμβάνουν κρατική επιχορήγηση και στα ιδιωτικά ιδρύματα που έχουν δυσκολία να επιβιώσουν.

Η σύσταση μιας υπηρεσίας επιφορτισμένης να κλείνει τις τράπεζες που διατηρούνται τεχνητά εν ζωή μέσω των δανείων της ΕΚΤ είναι μία από τις σκέψεις για ένα πολυεπίπεδο σχέδιο για την επίτευξη της τραπεζικής ένωσης στην ευρωζώνη και για την αποκατάσταση ευρύτερα στην ΕΕ της εμπιστοσύνης σε έναν τομέα που αγωνιά έπειτα από χρόνιο ανεξέλεγκτο δανεισμό.

Τα άλλα στοιχεία του σχεδίου περιλαμβάνουν την δημιουργία ενιαίας αρχής επιτήρησης των ευρωπαϊκών τραπεζών (μία αποστολή που τελικά θα επωμιστεί η ΕΚΤ) και την πιθανή δημιουργία ενός ενιαίου συστήματος εγγύησης των καταθέσεων.

Οι τράπεζες-ζόμπι στο προσκήνιο

Το πρόβλημα των τραπεζών-ζόμπι, που έχουν πολλαπλασιαστεί εξαιτίας της στήριξής τους από την ευρωπαϊκή και τις εθνικές κεντρικές τράπεζες, αλλά που πλέον έχει εξανεμιστεί διά παντός η δυνατότητά τους να επενδύσουν στην πραγματική οικονομία, είναι από τα σοβαρότερα προβλήματα που καλείται να αντιμετωπίσει η νέα εποπτική αρχή.

Το θέμα είναι επίσης και σημαντική πηγή ανησυχίας για τους αξιωματούχους της ΕΚΤ, οι οποίοι θεωρούν αδήριτη ανάγκη να μειωθεί ο αριθμός των τραπεζών στην ΕΕ, σε ευθεία γραμμή με τη συρρίκνωση του δανεισμού έπειτα από μία μακρά περίοδο παροχής «φθηνών» χρηματοοικονομικών υπηρεσιών.

Μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν αξιόπιστες εκτιμήσεις για τον ακριβή αριθμό των τραπεζών που κινδυνεύουν στην Ευρώπη.

Ο Χ.Αλμούνια έως τώρα έχει ζητήσει την αναδιάρθρωση περίπου 50 τραπεζών από την έναρξη της κρίσης και έχει παραγγείλει επίσης και το κλείσιμο αρκετών άλλων, περιλαμβανομένης της γερμανικής WestLB.

Η εκκαθάριση δεν είναι κάτι που η ίδια η ΕΚΤ, ως εποπτική αρχή, μπορεί να φέρει σε πέρας μόνη της, αφού κάτι τέτοιο θα την φέρει σε ευθεία σύγκρουση με τις εθνικές κυβερνήσεις, οι οποίες κατά κανόνα πληρώνουν τον λογαριασμό και το κλείσιμο μίας τράπεζας.

Για τον σκοπό αυτό, χρειάζεται ένας «εκτελεστής», ο οποίος θα έχει επιφορτισθεί με την ανακεφαλαιοποίηση.

Ορισμένοι από την ΕΚΤ πιστεύουν πως αυτόν τον ρόλο πρέπει να αναλάβει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ως ύπατος ρυθμιστής των ευρωπαϊκών θεμάτων και ως η μόνη αρχή που έως τώρα έχει το κύρος να επιβάλλει το κλείσιμο μίας τράπεζας που φυτοζωεί.

«Έχουν την αρμοδιότητα της χρηματοοικονομικής σταθερότητας. Βάσει της νομοθεσίας για τον ανταγωνισμό, έχουν τη δύναμη. Μπορεί κάποιος κάλλιστα να εργασθεί εκεί όπου τη δύναμη και την αποφασιστικότητα την έχει η Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Επιτροπής», δήλωσε πηγή εξοικειωμένη με τον τρόπο σκέψης της ΕΚΤ.

Υπερεξουσίες και ανησυχίες

Μία τέτοια κίνηση προϋποθέτει μία μεταβολή της ευρωπαϊκής νομοθεσίας υπέρ της ανάθεσης περισσότερων αρμοδιοτήτων στον ρόλο του Αλμούνια, πρόσθεσε η ίδια πηγή.

Η περιβολή του Ισπανού επιτρόπου με μόνιμες και σαρωτικές εκτελεστικές εξουσίες θα παράσχει έναν γρήγορο και αποτελεσματικό εργαλείο για την οικοδόμηση ακόμη ενός θεμελίου για την τραπεζική ένωση, η οποία θεωρείται σημαντικό βήμα για την ενίσχυση του οικονομικού συντονισμού της ΕΕ.

Την Τετάρτη, ο Αλμούνια ανακοίνωσε πως η Ισπανία θα λάβει 37 δισεκ. ευρώ με σκοπό να ανακεφαλαιοποιήσει τις τράπεζές της, υπό την προϋπόθεση πως η εκ βάθρων αυτή
αναδιάρθρωση θα περιλαμβάνει και το κλείσιμο εκατοντάδων υποκαταστημάτων τους.

Ουσιαστικά βέβαια, ο επίτροπος επιβάλλει αυτές τις αλλαγές σε αντάλλαγμα της έγκρισης χρηματοδότησης των τραπεζών οι οποίες φυτοζωούν προκειμένου να τις αποσύρει από έναν αθέμιτο ανταγωνισμό απέναντι στα άλλα ιδρύματα.

Ορισμένοι άλλοι κύκλοι αξιωματούχων της Επιτροπής δεν κρύβουν τις επιφυλάξεις τους για την υπαγωγή των αρμοδιοτήτων αυτών στον Αλμούνια, υποστηρίζοντας αντίθετα την ιδέα για τη σύσταση μίας νέας αρχής, η οποία θα είναι ανεξάρτητη όχι μόνον από την ΕΚΤ, αλλά και από την ίδια την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Βέβαια, η υπηρεσία τούτη θα μπορεί κάλλιστα να στελεχωθεί από πρόσωπα που σήμερα εργάζονται για τον Αλμούνια, τόνισε ένας από τους αξιωματούχους.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ,ΑΠΕ/Reuters