Jet Lag

Το
κλινικό φαινόμενο του jet lag προκαλείται από το γεγονός ότι το αεροπλάνο διασχίζει
σε σύντομο χρονικό διάστημα περιοχές με διαφορετικές ωρολογιακές ζώνες. Τα τυπικά
συμπτώματα του JL περιλαμβάνουν την κόπωση, τη νευρικότητα, την αϋπνία, την
κεφαλαλγία, την ευερεθιστότητα και την αδυναμία συγκέντρωσης της προσοχής. Μερικοί
ταξιδιώτες αναφέρουν επίσης στομαχικά ενοχλήματα, διάρροια, δυσκοιλιότητα, οίδημα
στα σφυρά των ποδιών και πόνο στις αρθρώσεις. Το πρόβλημα αρχίζει, όταν η φυσιολογική
αλληλουχία ημέρας και νύχτας μεταβάλλεται απότομα, μαζί με την καθιερωμένη χρονική
σειρά των συνηθειών της διατροφής, του ύπνου και των άλλων δραστηριοτήτων. Αυτό
προκαλεί σύγχυση στους μηχανισμούς που ελέγχουν το ρυθμό της καθημερινής δραστηριότητας,
και ειδικά σε σχέση με το βιορυθμό ύπνου-εγρήγορσης.

Τα φυσικά επακόλουθα της παρατεταμένης παραμονής σε καθιστή θέση, καθώς και
οι πολλές ώρες έκθεσης των επιβατών στον ξηρό, συνεχώς ανακυκλούμενο αέρα του
αεροπλάνου εντείνουν το πρόβλημα. Το JL είναι συνήθως πιο αισθητό όταν ταξιδεύετε
ανατολικά και λιγότερο όταν ταξιδεύετε δυτικά. Το ταξίδι με βόρεια ή νότια κατεύθυνση
δεν επηρεάζει το βιορυθμό ύπνου-εγρήγορσης, επειδή οι ωρολογιακές ζώνες παραμένουν
ίδιες. Ορισμένα κλινικά συμπτώματα όμως μπορεί να εμφανιστούν εξαιτίας της σωματικής
και ψυχοσυναισθηματικής έντασης του ταξιδιού. Για να περιορίσετε την ένταση
των συμπτωμάτων του JL, μπορείτε να ακολουθήσετε τις παρακάτω συμβουλές.

• Ο απλούστερος τρόπος για να μειώσετε την επίδρασή του στον οργανισμό σας
  είναι να κάνετε το ταξίδι σας με… δόσεις, αν είναι δυνατόν. Συζητήστε με
  τον ταξιδιωτικό σας πράκτορα τη δυνατότητα να επιλέξετε κάποια πτήση με ενδιάμεσο
  σταθμό και, αν μπορείτε, προγραμματίστε να φτάσετε αργά το βράδυ, ώστε να
  πάτε κατευθείαν για ύπνο.
• Όπως αναφέρουν επιστήμονες από το αυστραλιανό Κέντρο Ιατρικής και Εμβολιασμών
  των Ταξιδιωτών, αν ξεκινήσετε το ταξίδι σας κουρασμένοι, θα εντείνετε τις
  επιπτώσεις από τα συμπτώματα του τζετ λαγκ. Το ιδανικό είναι να έχετε κοιμηθεί
  αρκετές ώρες τα δύο βράδια πριν από την πτήση.Την ημέρα του ταξιδιού φορέστε
  άνετα ρούχα και αναπαυτικά παπούτσια.
• Η καλή φυσική κατάσταση ενισχύει τη σωματική αντοχή και περιορίζει την
  ψυχοσυναισθηματική ένταση και την κόπωση που προκαλούνται από το ταξίδι. Εφόσον
  ήδη γυμνάζεστε, θα πρέπει να συνεχίσετε να το κάνετε και κατά τη διάρκεια
  του ταξιδιού σας. Αν δεν ασκείστε σε τακτική βάση, καλό είναι να μάθετε μερικές
  τεχνικές τεντώματος και χαλάρωσης και να τις εφαρμόζετε όταν χρειάζεται. Στο
  αεροπλάνο θα πρέπει να κάνετε συχνά διαλείμματα για να τεντώνετε τα μέλη του
  σώματός σας, να περπατάτε στην καμπίνα και να ασκήστε ενώ κάθεστε στη θέση
  σας.
• Ο
  αέρας στα αεροπλάνα είναι ξηρός και είναι πιθανόν να αφυδατωθείτε, προτού
  ακόμα υπάρξει το αίσθημα της δίψας. Θα πρέπει να πίνετε αρκετό νερό πριν και
  κατά τη διάρκεια της πτήσης για να περιορίσετε τα προβλήματα που προκαλούνται
  από την αφυδάτωση, όπως η ζάλη, το αίσθημα αδυναμίας και η δυσκοιλιότητα.
• Τα πλούσια γεύματα και η υπερβολική κατανάλωση καφεΐνης μπορεί να προκαλέσουν
  προβλήματα στον ύπνο και ενοχλήσεις στο στομάχι. Καλό είναι λοιπόν να τρώτε
  ελαφρά και να αποφεύγετε ή να περιορίζετε την κατανάλωση καφεΐνης.
• Όταν ταξιδεύετε μην καπνίζετε, μην πίνετε μεγάλες ποσότητες αλκοολούχων
  ποτών και μην παίρνετε φάρμακα που δεν είναι απαραίτητα. Το μεγάλο υψόμετρο
  και η αφυδάτωση μπορεί να ενισχύσουν τη δράση οποιουδήποτε φαρμάκου.
• Αν το ταξίδι σας διαρκεί μέρες, θα πρέπει να παίρνετε υπνάκους διάρκειας
  μικρότερης των 45 λεπτών. Αυτοί θα περιορίσουν το αίσθημα της μέθης, το οποίο
  προκαλείται από το βαθύ ύπνο, και θα σας επιτρέψουν να κοιμηθείτε ευκολότερα
  το βράδυ.
• Καλό θα είναι να περάσετε κάποια ώρα στο φως του ήλιου όσο το δυνατόν νωρίτερα
  με την άφιξη στον προορισμό σας. Εάν ταξιδεύετε προς τα ανατολικά, θα πρέπει
  να εκτεθείτε στο πρωινό φως, ενώ, αν ταξιδεύετε δυτικά, στο απογευματινό φως.
  Αυτό θα σας βοηθήσει να εγκλιματιστείτε πιο εύκολα.
• Προσαρμόστε τις ώρες των γευμάτων σας και τις άλλες καθημερινές δραστηριότητές
  σας στα νέα δεδομένα όσο το δυνατόν νωρίτερα μετά την άφιξή σας. Επίσης γευματίστε
  και κοιμηθείτε στη «σωστή» ώρα για τη χώρα που επισκέπτεσθε, για να εναρμονίσετε
  το βιολογικό σας ρολόι με τις νέες συνθήκες. Εάν σας διευκολύνει, μπορείτε
  να το κάνετε σταδιακά λίγες ημέρες πριν από το ταξίδι σας.

Ο οργανισμός σας αξιοποιεί τρεις παραμέτρους για να ρυθμίσει το βιολογικό σας
ρολόι: το φως της ημέρας, τις ώρες φαγητού και τις ώρες ύπνου.

• Εφόσον είναι δυνατόν, περιορίστε τις δραστηριότητές σας την πρώτη μέρα
  μετά την άφιξή στον προορισμό σας. Χαλαρώστε, μάθετε καλά το περιβάλλον σας
  και αυξήστε το ρυθμό της δραστηριότητάς σας έπειτα από έναν καλό βραδινό ύπνο
  .Όταν φτάσετε στον προορισμό σας, κάντε μια βόλτα, αν το επιτρέπουν οι καιρικές
  συνθήκες. Προσπαθήστε να προσαρμοστείτε στο νέο σας πρόγραμμα και όχι να διατηρήσετε
  αυτό που ακολουθούσατε στη χώρα σας.

Παρά το γεγονός ότι πολλά άτομα συνηθίζουν να χρησιμοποιούν μελατονίνη
για να ανακουφιστούν από την αϋπνία και τα κλινικά συμπτώματα του JL, η σκοπιμότητα
της λήψης της εξακολουθεί να συζητείται στην ιατρική κοινότητα. Η μελατονίνη
είναι μια ορμόνη που παράγεται στο ανθρώπινο σώμα και παίζει σημαντικό ρόλο
στη ρύθμιση του κύκλου ύπνου-εγρήγορσης. Τα συνθετικά και τα προερχόμενα από
ζώα παράγωγα της μελατονίνης είναι ευρέως διαδεδομένα στις ΗΠΑ. Εφόσον όμως
το κράτος δεν ελέγχει την παραγωγή τους, δεν υπάρχει καμία εγγύηση για την καθαρότητα
και τη δραστικότητά τους. Η Βρετανική κυβέρνηση έχει απαγορεύσει την πώληση
μελατονίνης. Εάν σκοπεύετε να τη χρησιμοποιήσετε, συζητήστε το και ενημερωθείτε
σχετικά από το γιατρό σας.

Οι θεραπείες με διάφορες δίαιτες και δισκία, οι οποίες υποστηρίζεται ότι περιορίζουν
τα κλινικά συμπτώματα του JL, δεν έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικές.