Ασθένεια του σύγχρονου πολιτισμού ο καρκίνος

Λονδίνο: Έρευνα που εστίασε στη μελέτη σχεδόν χιλίων αρχαίων μουμιών από την Αίγυπτο και τη Νότια Αμερική, διαπίστωσε ότι ελάχιστοι άνθρωποι εκείνης της εποχής έπασχαν από καρκίνο, σε αντίθεση με τη σημερινή εποχή, όταν σχεδόν ένας στους τρεις θανάτους οφείλεται σε αυτή τη νόσο.

Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι ο καρκίνος ουσιαστικά δεν υπήρχε στον αρχαίο κόσμο και ότι συνεπώς είναι μια ασθένεια που «δημιούργησε» ο άνθρωπος με το πολιτισμό του.

Όμως αυτή η εκτίμηση δεν βρίσκει σύμφωνους πολλούς άλλους επιστήμονες και αναμένεται να «πυροδοτήσει» νέες διαμάχες.

Η νέα μελέτη της καθηγήτριας Ροζαλί Ντέηβιντ του Κέντρου Βιοϊατρικής Αιγυπτιολογίας του Πανεπιστημίου του Μάντσεστερ και του καθηγητή Μάικλ Ζίμερμαν του Πανεπιστημίου Βιλανόβα, που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό έντυπο Nature Reviews Cancer, εκτιμά ότι το μοντέρνο στιλ ζωής και η μόλυνση του περιβάλλοντος είναι οι κύριες αιτίες του καρκίνου, ο οποίος δεν μπορεί να θεωρηθεί μια «φυσική» νόσος, με δεδομένο ότι γνωρίζει τρομακτική επέκταση μετά τη Βιομηχανική Επανάσταση, ιδίως μεταξύ των παιδιών.

Σήμερα πια ο καρκίνος είναι η κυριότερη αιτία θανάτου στις ανεπτυγμένες χώρες, μετά τα καρδιαγγειακά νοσήματα.

Σύμφωνα με την Δρ Ντέηβιντ, «στην αρχαιότητα ο καρκίνος ήταν εξαιρετικά σπάνιος. Δεν υπάρχει τίποτε στο φυσικό περιβάλλον που να μπορεί να προκαλέσει καρκίνο. Συνεπώς πρόκειται για μια ανθρωπογενή νόσο, που οφείλεται στην μόλυνση και στις μεταβολές στον τρόπο ζωής και τη διατροφή μας. Ο καρκίνος είναι μια μοντέρνα αρρώστια που προκαλείται από τη μοντέρνα ζωή».

Οι επιστήμονες μελέτησαν μουμιοποιημένα σώματα που δημιουργήθηκαν μέχρι και πριν από 3.000 χρόνια, καθώς επίσης απολιθώματα και αρχαία ιατρικά κείμενα, κυρίως ελληνικά. Μόνο σε πέντε περιπτώσεις βρήκαν στα δείγματα των αρχαίων ιστών ίχνη όγκων και μάλιστα οι περισσότεροι ήταν μάλλον καλοήθεις, ενώ σαφής περίπτωση καρκίνου εντοπίστηκε μόνο σε μια μούμια ενός αγνώστου ατόμου που έζησε περίπου το 200 μ.Χ.

Όπως ανέφεραν οι ερευνητές, εξίσου σπάνια είναι τα ίχνη καρκίνου σε αρχαία απολιθώματα, ενώ κάποιες ενδείξεις σε οστά από Νεάντερταλ αμφισβητούνται έντονα αν όντως παραπέμπουν σε καρκίνο.

Οι επιστήμονες εκτίμησαν ότι η μέση διάρκεια ζωής των ανθρώπων, τις μούμιες των οποίων μελέτησαν, ήταν μεταξύ των 25 και των 50 ετών, αρκετά για να εμφανιστεί στο μεταξύ ο καρκίνος.

Όπως είπαν, δεν ισχύει συνεπώς το αντεπιχείρημα ότι οι αρχαίοι δεν ζούσαν αρκετά για να προλάβουν να εκδηλώσουν καρκίνο, ενώ απέρριψαν και τον ισχυρισμό ότι οι όγκοι μπορεί να έχουν εξαφανιστεί με το πέρασμα του χρόνου, καθώς αντίθετα φαίνεται να διατηρούνται καλύτερα από τους υγιείς ιστούς.

«Χτενίζοντας» εξάλλου διαχρονικά την ιατρική φιλολογία, μόνο μετά τον 17ο αιώνα, όπως είπαν οι ερευνητές, άρχισαν να υπάρχουν περιγραφές καρκίνου του μαστού και άλλων μορφών της νόσου.

Από την άλλη όμως, έντονος είναι ο αντίλογος, καθώς υπάρχουν στη φύση πολλές αιτίες καρκινογένεσης, όπως η υπεριώδης ηλιακή ακτινοβολία, η φυσική ραδιενέργεια του υπεδάφους, η μόλυνση από ιούς κ.α., ενώ επίσης έχει αποδειχτεί ότι πολλοί καρκίνοι ειναι κληρονομικοί.

Σύμφωνα με πολλούς επιστήμονες, το πρόβλημα δεν είναι τόσο ότι οι άνθρωποι «πνίγονται» μέσα σε μια «θάλασσα» καρκινογόνων ουσιών, όσο ότι κάνουν λανθασμένες επιλογές σχετικά με τη ζωή τους (κάπνισμα, αλκοόλ, κακή διατροφή, έλλειψη σωματικής άσκησης κλπ.).

Από την άλλη, επεσήμανε ο Δρ Γιοακίμ Σουτς της Διεθνούς Υπηρεσίας Ερευνών για τον Καρκίνο, στη Λυόν της Γαλλίας, το 90% των ανθρώπων πεθαίνουν σήμερα από καρκίνο μετά τα 90 τους, συνεπώς, όπως είπε, «αν εξέταζε κανείς και σήμερα τα σώματα 1.000 συγχρόνων ανθρώπων που πέθαναν πριν τα 50 τους, δεν θα έβρισκε πολλά ίχνη καρκίνου».

ΑΠΕ-ΜΠΕ

health.in.gr