Πρεσβυακουσία, ένα παλιό πρόβλημα με σύγχρονες λύσεις

Η ανικανότητα ενός ηλικιωμένου ανθρώπου να ακούσει καλά είναι ένα πρόβλημα που απασχολεί μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού στην τρίτη ηλικία. Η επικοινωνιακή δυσχέρεια, απότοκος της βαρηκοΐας , δυσχεραίνει τη ζωή πολλών ηλικιωμένων ανθρώπων και αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά προβλήματα για την ομαλή τους συμβίωση στο οικογενειακό και το κοινωνικό περιβάλλον. Διαβάστε τη συζήτησή μας με τον κ. Καϊάφα, ωτορινολαρυγγολόγο, σχετικά με τη βαρηκοΐα και τα αίτιά της.

Health.in.gr: Τι ακριβώς είναι η βαρηκοΐα;

Κ.Κ. : Η βαρηκοΐα είναι η αδυναμία αντίληψης των ήχων. Δεν μπορεί κανείς να ακούσει τα ηχητικά κύματα που έρχονται στο αφτί του. Διακρίνεται σε βαρηκοΐα των ενηλίκων, των μεγάλων δηλαδή ανθρώπων, και σε κληρονομικές βαρηκοΐες.

Health.in.gr: Από τι προκαλείται η βαρηκοΐα στους ενήλικους;

Κ.Κ. : Υπάρχουν δύο ειδών βαρηκοΐες που συναντάμε συχνά στους ενήλικους. Η νευροαισθητηριακή βαρηκοΐα που οφείλεται σε βλάβη του νεύρου της ακοής, όπου το αφτί μπορεί να δέχεται τους ήχους, αλλά δεν μπορεί να τους επεξεργαστεί. Υπάρχει επίσης και η βαρηκοΐα τύπου αγωγιμότητας, όπου αυτό που υποφέρει είναι το σύστημα αγωγής του ήχου, δηλαδή το τύμπανο και κάποια οστάρια που βρίσκονται πίσω από αυτό, τα οποία δυναμώνουν τον ήχο που πέφτει πάνω στα οστά αυτά. Βαρηκοΐα τύπου αγωγιμότητας έχουμε, για παράδειγμα, όταν κάποιος παθαίνει μία ωτίτιδα και αναπτύσσεται μία φλεγμονή του τυμπάνου, δεν μπορεί να κουνηθεί σωστά και, αφού δεν επιτελεί σωστά τη λειτουργία του, έχουμε μείωση της ικανότητας της ακοής.

Health.in.gr: Η βαρηκοΐα που παρατηρείται στους ηλικιωμένους ανθρώπους σε ποιον τύπο ανήκει;

Κ.Κ. : Ο σωστός όρος με τον οποίο πρέπει να αναφερόμαστε σε αυτήν είναι πρεσβυακουσία και χαρακτηρίζεται από δύο κυρίως παράγοντες. Ο πρώτος είναι ότι το άτομο χάνει την ικανότητα να ακούει τις υψηλές συχνότητες και ο δεύτερος -και αυτός που ταλαιπωρεί περισσότερο τους ηλικιωμένους- είναι ότι το άτομο χάνει την διακριτική ικανότητα των λέξεων. Με άλλα λόγια, ακούει αυτόν που μιλά, αλλά δεν μπορεί να ξεχωρίσει τι λέει, τον ικανοποιεί ο ήχος από την άποψη της έντασης, αλλά δεν διακρίνει σωστά τις λέξεις. Η πρεσβυακουσία ανήκει στις νευροαισθητηριακές βαρηκοΐες και είναι απότοκος της φυσιολογικής γήρανσης του οργανισμού.

Health.in.gr: Σε ποια συχνότητα παρατηρείται αυτό στον πληθυσμό;

Κ.Κ. : Σχεδόν όλοι οι ηλικιωμένοι μεγαλώνοντας έχουν κάποιου βαθμού πρεσβυακουσία. Δεν είναι βέβαια νομοτελειακό ότι όλοι θα χάσουμε σε κάποιο βαθμό την ακοή μας. Σε κάποιο βαθμό, άλλοι λιγότερο και άλλοι περισσότερο, θα παρουσιάσουμε πρεσβυακουσία μεγαλώνοντας.

Health.in.gr: Τι μπορούν να κάνουν οι ηλικιωμένοι άνθρωποι για να βοηθηθούν;

Κ.Κ. : Όταν κάποιος ηλικιωμένος καταλάβει ότι δεν ακούει καλά, δεν επικοινωνεί σωστά με το περιβάλλον του ή το ίδιο του το περιβάλλον τού υποδεικνύει ότι έχει πρόβλημα, πρέπει να απευθυνθεί σε κάποιον ωτορινολαρυγγολόγο. Το πρώτο πράγμα που θα κάνει ο ειδικός ιατρός είναι να εξετάσει την κατάσταση στην οποία βρίσκεται το κανάλι, ο ακουστικός πόρος. Μπορεί, για παράδειγμα, να είναι φραγμένος από βύσματα κυψελίδας, και αυτό να ευθύνεται για την έκπτωση της ακοής. Στη συνέχεια, πρέπει να προχωρήσει σε έναν ακουολογικό έλεγχο. Είναι ένας ανώδυνος έλεγχος. Ο ασθενής φορά ακουστικά και ακούει διάφορους ήχους, υποδεικνύοντας στον εξεταστή ποιους ακούει καλά και ποιους όχι. Ο ιατρός έτσι έχει την πλήρη εικόνα για τον αν υπάρχει κάποια ανεπάρκεια σε ότι αφορά στην ικανότητα του ασθενούς να ακούει, καθώς και σε ποιες συχνότητες ή σε ποια ένταση ήχου παρατηρείται αυτή. Με βάση αυτές τις εξετάσεις, ο ιατρός αποφασίζει για το αν χρειάζεται κάποια υποστήριξη της ακοής του αρρώστου με ακουστικό βαρηκοΐας.

Health.in.gr: Κρίνετε ότι ο ακουολογικός έλεγχος πρέπει να γίνεται και στο πλαίσιο ενός τακτικού τσεκάπ, έπειτα από κάποια ηλικία;

Κ.Κ. : Κοιτάξτε, είναι καλό μετά τα 45 με 50 χρόνια να γίνεται ένα ακουόγραμμα, ο ακουολογικός έλεγχος. Από εκεί και πέρα είναι απαραίτητος μόνο όταν το άτομο έχει κάποιο πρόβλημα με την ακοή του που δυσχεραίνει την επικοινωνία του με το περιβάλλον του.

Health.in.gr: Αν πράγματι το άτομο που υποβάλλεται στον ακουολογικό έλεγχο αποδειχθεί ότι έχει κάποιο πρόβλημα με την ακοή του, τι μπορεί να κάνει ώστε να βοηθηθεί;

Κ.Κ. : Εάν το άτομο έχει κάποιο πρόβλημα με την ένταση των ήχων, τότε μπορεί να βοηθηθεί με ένα ακουστικό βαρηκοΐας. Τα σημερινά ακουστικά είναι πολύ εξελιγμένα και πολύ διακριτικά. Μπαίνουν μέσα στο κανάλι του αφτιού και δεν φαίνονται καθόλου. Βοηθούν τον πάσχοντα να ακούει πιο δυνατά τους ήχους που δεν μπορεί να ακούσει πια. Εκεί που δεν υπάρχει θεραπεία είναι η απώλεια της διακριτικής ικανότητας των ήχων. Το μόνο που μπορεί να γίνει, είναι ο συνομιλητής τους να μιλά πιο σιγά και πιο καθαρά. Μόνο τότε ο ηλικιωμένος έχει τον απαιτούμενο χρόνο να επεξεργαστεί σωστότερα τα ακουστικά ερεθίσματα και να αντιληφθεί τις λέξεις και τις προτάσεις. Είναι, λοιπόν, πολύ σημαντικό το περιβάλλον του ηλικιωμένου να τον βοηθήσει, μιλώντας του πιο αργά. Αυτό είναι ένα πολύ λεπτό σημείο. Πολλοί από εμάς, αδιαφορώντας για τα προβλήματα ενός ηλικιωμένου ανθρώπου, δεν του δίνουμε την προσοχή που του αρμόζει και σε πολλές περιπτώσεις αναζητούμε εξεζητημένες λύσεις για ένα πρόβλημα που δεν έχει άλλη αντιμετώπιση. Το μόνο που χρειάζεται είναι να μιλάμε πιο αργά και πιο δυνατά και έτσι μπορούμε να βοηθήσουμε τους περισσότερους από τους πάσχοντες από πρεσβυακουσία.

health.in.gr