Πέντε αλήθειες και οκτώ ψέματα για την υγεία μας

‘Μην ‘τρίζεις’ τα δάκτυλά σου, θα πάθεις αρθρίτιδα!’. ‘Μη βγαίνεις έξω στο κρύο, θα κολλήσεις γρίπη!’. ‘Μην τρως πολλή σοκολάτα, θα βγάλεις σπυράκια!’. Πόσες φορές δεν έχουμε ακούσει τις παραπάνω προτροπές από τη γιαγιά, τη θεία ή ακόμη και τη μητέρα μας; Σίγουρα τα έλεγαν από καλοσύνη, δεν πρέπει όμως να γνωρίζουμε σε ποιο βαθμό οι παραπάνω απόψεις ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα;

Πολλές από τις εν λόγω ‘συμβουλές’ βασίζονται σε απόψεις που είναι πλέον ξεπερασμένες, υπάρχουν όμως και αρκετές που διαθέτουν πραγματική υπόσταση και δεν θα πρέπει να αγνοούνται. Στις παρακάτω γραμμές θα επιχειρήσουμε να διαπιστώσουμε κατά πόσον πολλά από αυτά που ακούμε κατά καιρούς είναι αλήθεια και πόσο τελικά επηρεάζουν την υγεία μας.

Το πεπτικό μου σύστημα χρειάζεται επτά χρόνια για να χωνέψει την τσίκλα που κατάπια κατά λάθος

Ψευδές. Μπορεί τα συστατικά της τσίκλας να είναι δύσπεπτα, ωστόσο ο οργανισμός μας έχει τη δυνατότητα να αποβάλλει την τσίκλα στο σύνολό της μέσω της πεπτικής οδού. Μπορεί να ακούγεται αστείο, αλλά η εν λόγω φήμη εξαπλώθηκε από… μπαμπάδες που είχαν κουραστεί να αγοράζουν καινούργια πακέτα τσίκλες στα παιδιά τους, τα οποία είχαν τη συνήθεια να τις καταπίνουν. Επιπλέον, το μάσημα τσίκλας σε παλαιότερες εποχές θεωρείτο ένδειξη αδιαφορίας προς τα κοινά και χαμηλής κοινωνικής προέλευσης.

Η περικοπή του αλατιού στο φαγητό συμβάλλει στην ελάττωση της αρτηριακής πίεσης

Αληθές. Πλήθος μελετών έχουν καταδείξει πως η ελάττωση του ποσοστού άλατος στις τροφές που καταναλώνουμε καθημερινά συμβάλλει στην αποτροπή εκδήλωσης υπέρτασης και κατά συνέπεια των καρδιαγγειακών νοσημάτων.

Βεβαίως, κάτι τέτοιο δεν επιτυγχάνεται μόνο με την προσθήκη αρκετά μικρότερης ποσότητας αλατιού στο καθημερινό φαγητό αλλά κυρίως μέσω της αποχής από τα σνακ και τα επεξεργασμένα τρόφιμα. Μια πολύ καλή μέθοδος είναι η προσθήκη μπαχαρικών και καρυκευμάτων αντί αλατιού, η οποία σταδιακά θα αλλάξει τη γεύση και θα καταστήσει περιττή τη χρήση του αλατιού.

Το ‘τρίξιμο’ των δακτύλων των χεριών προκαλεί αρθρίτιδα

Ψευδές. Αναλόγως με την αισθητική του καθενός από εμάς, ο τριγμός των δακτύλων είναι από ανακουφιστικό έως εκνευριστικό. Ωστόσο, καμία επιστημονική μελέτη δεν παρέχει δεδομένα που να επιβεβαιώνουν την άποψη ότι η συχνή αυτή συνήθεια είναι αιτία μελλοντικής προσβολής από αρθρίτιδα.

Το ‘τρίξιμο’ προκαλεί προσωρινή εξάρθρωση των οστών, δημιουργεί μια φυσαλίδα και διασπά το θύλακο που περιβάλλει τις αρθρώσεις, γεγονός που προκαλεί το χαρακτηριστικό θόρυβο. Ο συχνός τριγμός των αρθρώσεων ενδέχεται μακροπρόθεσμα να προκαλέσει μικρή απώλεια της ισχύς της λαβής και να αποδυναμώσει μερικώς τα δάκτυλα, ωστόσο σε καμία περίπτωση δεν προκαλεί αρθρίτιδα.

Η απευθείας θέαση μιας έκλειψης ηλίου ενδέχεται να προκαλέσει τύφλωση

Αληθές. Η θέα μιας έκλειψης αλλά και του ήλιου με γυμνό μάτι ή ακόμη και με οπτικές συσκευές που δεν διαθέτουν προστατευτικό φίλτρο, όπως κιάλια ή τηλεσκόπιο, προκαλεί σοβαρές βλάβες στον αμφιβληστροειδή χιτώνα του ματιού, με πιθανή συνέπεια και την απώλεια όρασης.
Η απευθείας θέαση μιας έκλειψης είναι επίσης πολύ επικίνδυνη. Μέθοδοι όπως η χρήση γυαλιών ηλίου είναι αναποτελεσματικές και άκρως επικίνδυνες.

Η παραμονή στο κρύο και τον άνεμο προκαλεί κρυολογήματα

Ψευδές. Τα κρυολογήματα προκαλούνται από πολλές διαφορετικές παραλλαγές ιών, οι οποίοι αποτελούν και τη βασική αιτία για την οποία ο οργανισμός προσβάλλεται ξανά και ξανά.

Ένα άτομο μπορεί να προσβληθεί από τον ιό που προκαλεί τη γρίπη αν εισπνεύσει τα σταγονίδια που αιωρούνται στον αέρα όταν κάποιο άλλο άτομο με γρίπη φταρνιστεί ή αν αγγίξει ένα αντικείμενο που είχε προηγουμένως έλθει σε επαφή με τον άρρωστο και στη συνέχεια φέρει τα χέρια του σε επαφή με το στόμα ή τη μύτη του.

Ωστόσο, η μόλυνση με τον ιό της γρίπης μέσω της έκθεσης σε ψυχρή ατμόσφαιρα, στον άνεμο ή σε άλλες ακραίες ατμοσφαιρικές συνθήκες είναι μάλλον απίθανη.

Τα καθίσματα της τουαλέτας είναι εστίες σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων

Ψευδές. Με βάση και τους ισχυρισμούς πολλών επιστημόνων, η σκληρή επιφάνεια ενός πλαστικού καθίσματος σε κάποια δημόσια ή ιδιωτική τουαλέτα δεν αποτελεί εστία μικροβίων.

Η κατανάλωση ενός ποτηριού ζεστού γάλακτος ενισχύει την επιθυμία για ύπνο

Αληθές. Το γάλα περιέχει μια ουσία που φέρει την ονομασία ‘τρυπτοφάνη’. Πρόκειται για ένα απαραίτητο αμινοξύ, που ο οργανισμός δεν μπορεί να το συνθέσει, αλλά το λαμβάνει μέσω της διατροφής, όπου απαντάται σε μια μεγάλη ποικιλία τροφίμων.

Παρά το γεγονός ότι το γάλα βοηθά τον ύπνο, ωστόσο πολλά άλλα προϊόντα, όπως το τυρί τύπου τσένταρ, το αβοκάντο, το σαλάμι και το λουκάνικο κάνουν ακριβώς το αντίθετο.

Η σοκολάτα προκαλεί την εμφάνιση ακμής

Ψευδές. Οι νεότερες μελέτες αντικρούουν αυτήν την άποψη και παράλληλα υποστηρίζουν πως η εμφάνιση και έξαρση της ακμής σχετίζεται περισσότερο με το έντονο στρες. Ωστόσο, ο μέθοδοι καταπολέμησης της ακμής είναι αρκετές και μια από αυτές, όσον αφορά τις γυναίκες, είναι και η λήψη συγκεκριμένης κατηγορίας αντισυλληπτικών χαπιών.

Τα καρότα βελτιώνουν την όραση

Αληθές. Τα καρότα είναι πλούσια σε βιταμίνη Α, απαραίτητο συστατικό για καλή όραση. Aλλες πηγές βιταμίνης Α είναι το γάλα, τα τυροκομικά προϊόντα, ο κρόκος των αβγών και το συκώτι.

Η θέαση τηλεόρασης από κοντινή απόσταση βλάπτει την όραση

Ψευδές. Η παρακολούθηση τηλεοπτικών προγραμμάτων από πολύ κοντά είναι περισσότερο πιθανό να προκαλέσει έντονο πονοκέφαλο αλλά όχι βλάβες στην όραση.

Η τοποθέτηση φωτός νυκτός στο δωμάτιο συμβάλλει στην ανάπτυξη μυωπίας στα παιδιά

Ψευδές. Οι επιστημονικές μελέτες που έχουν πραγματοποιηθεί σχετικά με το θέμα δεν αποδεικνύουν κάτι τέτοιο. Αντιθέτως, η τοποθέτηση μιας λάμπας νυκτός βοηθά το παιδί να μάθει πώς να εστιάζει καλύτερα και να συντονίζει καλύτερα τις δυνατότητες της όρασής του.

Η χρήση τεχνητών γλυκαντικών αυξάνει την ευαισθησία των ματιών στο φως

Αληθές. Τα τεχνητά γλυκαντικά περιέχουν ουσίες, όπως τις κυκλαμίνες, οι οποίες προσδίδουν μεν γλυκιά γεύση στα ροφήματα αλλά αυξάνουν την ευαισθησία των ματιών στο φως. Άλλοι παράγοντες που επίσης μπορούν να προκαλέσουν φωτοφοβία είναι τα αντιβιοτικά, τα από του στόματος αντισυλληπτικά χάπια καθώς και τα αντι-υπερτασικά, τα διουρητικά και τα αντιδιαβητικά φάρμακα.

Η αναρρόφηση του δηλητηρίου ενός φιδιού από το σώμα ενός πάσχοντα αποτρέπει το θάνατο ή τη μόλυνση του τελευταίου

Ψευδές. Μια τέτοια πρακτική, που συχνά απαντάται σε κινηματογραφικές ταινίες, είναι πολύ επικίνδυνη για όποιον επιχειρήσει να την ασκήσει, ιδίως αν έχει πληγή στο εσωτερικό ή εξωτερικό του στόματος. Άλλωστε, με το δάγκωμα το δηλητήριο εισέρχεται στο κυκλοφορικό και μέσω αυτού προσβάλλει άμεσα τον οργανισμό.

Ο ασφαλέστερος τρόπος με τον οποίο μπορείτε να βοηθήσετε κάποιον που έπεσε θύμα δηλητηριώδους φιδιού είναι να τον μεταφέρετε άμεσα σε κάποιο νοσοκομείο. Τέλος, αναποτελεσματικές είναι και μέθοδοι όπως η διάνοιξη της πληγής, με στόχο την επίτευξη ροής αίματος, αλλά και η τοποθέτηση πάγου στην περιοχή.

health.in.gr