1

Αίσθηση προκάλεσε η ανακοίνωση Αυστριακών ερευνητών από το Ινστιτούτο Γενετικής της Βιέννης, ότι απομόνωσαν το γονίδιο που εξηγεί την ευκολία που έχουν μερικοί άνθρωποι να μαθαίνουν και να μιλούν γλώσσες με περίπλοκο συντακτικό, όπως τα γερμανικά. Είναι η πρώτη φορά που συνδέεται με αναμφισβήτητο τρόπο ένα επιγενετικό χαρακτηριστικό (όπως η μητρική γλώσσα) με μια γενετική ιδιομορφία.


Το συντακτικό της γερμανικής γλώσσας παρουσιάζει πολλές δυσκολίες, οι χαρακτηριστικότερες από τις οποίες είναι ο αποχωρισμός της μετοχής από το βοηθητικό ρήμα στους παρελθοντικούς χρόνους, η ευκολία με την οποία γίνονται αποδεκτές οι ενθέσεις προτάσεων μέσα σε άλλες προτάσεις, και η δημιουργία σύνθετων λέξεων – σιδηροδρόμων που δύσκολα τις γράφεις και ακόμα πιο δύσκολα τις προφέρεις. Για τις δυσκολίες αυτές, λένε σήμερα οι επιστήμονες, δεν ευθύνεται τόσο η γλώσσα, όσο ένα γονίδιο, που άλλοι έχουν -και άλλοι δεν έχουν. Οι Γερμανοί και οι Αυστριακοί πάντως το έχουν.


Η ανακοίνωση των Αυστριακών ερευνητών έγινε δεκτή με σκεπτικισμό από τους συνάδελφούς τους ανά τον κόσμο, οι οποίοι, ωστόσο παραδέχονται ότι τα στατιστικά στοιχεία που επιστρατεύονται αφήνουν μικρά περιθώρια αμφιβολίας.


Το γονίδιο FGSD83-734, αλλόμορφο του FGDS38-314 από το οποίο εξαρτάται η βραχυπρόθεσμη μνήμη, επιτρέπει στους κατόχους του να παρακολουθούν με ευκολία φράσεις με πολύπλοκη σύνταξη, χωρίς να χάνουν τον ειρμό των νοημάτων. Παρόλο που το συγκεκριμένο γονίδιο δεν αποτελεί, βεβαίως, γερμανική αποκλειστικότητα, συναντάται σε μεγάλο ποσοστό στους κατοίκους των γερμανόφωνων χωρών.


Αν αυτό αληθεύει, μπορεί να έχουμε μια πρώτη, μερική ενδεχομένως, εξήγηση της πορείας αυξανόμενης πολυπλοκότητας που ακολούθησαν οι γερμανικές γλώσσες από την εποχή του Καρλομάγνου μέχρι σήμερα. Πράγματι, οι γλωσσολόγοι απορούσαν ανέκαθεν για την μοναχική πορεία που έχουν ακολουθήσει τα γερμανικά, όταν όλες σχεδόν οι υπόλοιπες γλώσσες του κόσμου ακολουθούν μια πορεία συνεχούς απλοποίησης. Στην δεκαετία του 30 το χαρακτηριστικό αυτό είχε χρησιμοποιηθεί ως ένα ακόμα επιχείρημα για την υποτιθέμενη γερμανική ανωτερότητα.


Ανεξάρτητες έρευνες του πανεπιστημίου του Γκέτιγκεν δείχνουν με την ανάλυση του DNA διασήμων Γερμανών του παρελθόντος να επιβεβαιώνουν τα πορίσματα των αυστριακών μελετών. Το συγκεκριμένο γονίδιο κατέστη εφικτό να εντοπιστεί σε δείγματα τριχών του Μπετόβεν, του Γκαίτε και άλλων. Βρέθηκε όμως και στον Μέντελσον αλλά δεν βρέθηκε στον Σίλερ (!).


Σχετικά με τον Σίλερ, δύο είναι οι πιθανές ερμηνείες. Είτε αυτός, ένας από τους μεγαλύτερους Γερμανούς ποιητές του 19ου αιώνα, δεν είχε το συγκεκριμένο γονίδιο, είτε οι τρίχες που φυλάσσονται υπό το όνομά του στο μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Μονάχου δεν είναι πραγματικά δικές του. Από την άλλη ο εντοπισμός του «γερμανικού» γονιδίου σε δείγμα DNA του Μέντελσον, ενός διάσημου γερμανοεβραίου συνθέτη του 19ου αιώνα, φαντάζει πολύ πιο αινιγματικός. Εκπρόσωπος του πανεπιστημίου του Γκέτιγκεν απέφυγε να σχολιάσει το συγκεκριμένο εύρημα.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ