Σεισμική αλλαγή στο αφρικανικό ποδόσφαιρο: Το CAN ανά τετραετία και νέα Λίγκα των Εθνών

Μια απόφαση με ιστορικό βάρος έρχεται να αναδιαμορφώσει το αφρικανικό ποδόσφαιρο και να αλλάξει ριζικά τον τρόπο με τον οποίο η ήπειρος οργανώνει τις κορυφαίες της διοργανώσεις. Ο πρόεδρος της Αφρικανικής Συνομοσπονδίας Ποδοσφαίρου, Πατρίς Μοτσεπέ, ανακοίνωσε ότι μετά την ολοκλήρωση του Κυπέλλου Εθνών Αφρικής του 2027, η διοργάνωση θα διεξάγεται πλέον κάθε τέσσερα χρόνια, εγκαταλείποντας το μοντέλο της διετούς διεξαγωγής που χαρακτήριζε τη CAN επί δεκαετίες. Παράλληλα, από το 2028 προγραμματίζεται η έναρξη μιας αφρικανικής Λίγκας των Εθνών, στα πρότυπα αντίστοιχων διοργανώσεων άλλων ηπείρων.

Η CAN αποτελεί για την Αφρική κάτι πολύ περισσότερο από ένα απλό τουρνουά. Είναι στοιχείο ταυτότητας, πολιτισμού και εθνικής υπερηφάνειας, ένα γεγονός που συχνά σταματά την καθημερινότητα σε δεκάδες χώρες. Ωστόσο, η συχνή διεξαγωγή της δημιουργούσε ολοένα και περισσότερα προβλήματα. Το φορτωμένο καλεντάρι, οι συγκρούσεις με τις ευρωπαϊκές λίγκες και οι εντάσεις με συλλόγους που έχαναν βασικούς παίκτες στη μέση της σεζόν είχαν μετατραπεί σε μόνιμη πηγή αντιπαραθέσεων. Με τη μετάβαση στην τετραετία, η CAF επιδιώκει να δώσει μεγαλύτερο κύρος στη διοργάνωση, να βελτιώσει τον αγωνιστικό της επίπεδο και να προσφέρει καλύτερες συνθήκες προετοιμασίας στις εθνικές ομάδες.

Ταυτόχρονα, η εισαγωγή της Λίγκας των Εθνών φιλοδοξεί να καλύψει το κενό που αφήνει η λιγότερο συχνή CAN. Η νέα διοργάνωση θα προσφέρει ανταγωνιστικούς αγώνες αντί για φιλικά χαμηλού ενδιαφέροντος, θα φέρει αντιμέτωπες εθνικές ομάδες παρόμοιου επιπέδου και θα συμβάλει στη σταθερή αγωνιστική εξέλιξη των αφρικανικών αντιπροσωπειών. Για πολλές χώρες, ειδικά εκείνες που δεν συμμετέχουν συχνά σε μεγάλες τελικές φάσεις, αυτό μπορεί να σημαίνει περισσότερες ευκαιρίες προβολής, εμπειρίας και οικονομικών εσόδων.

Η απόφαση δεν στερείται αμφισβήτησης. Ένα μέρος των φιλάθλων εκφράζει ανησυχία ότι η CAN, με τη νέα μορφή, θα χάνει τη συχνότητα που την έκανε τόσο ζωντανή στην καθημερινότητα της ηπείρου. Άλλοι, όμως, βλέπουν μια αναγκαία ωρίμανση του αφρικανικού ποδοσφαίρου, μια κίνηση που το φέρνει πιο κοντά στα διεθνή πρότυπα και ενισχύει τη διαπραγματευτική του θέση απέναντι στους μεγάλους ποδοσφαιρικούς οργανισμούς.

Σε κάθε περίπτωση, το αφρικανικό ποδόσφαιρο μπαίνει σε μια νέα φάση. Με λιγότερες, αλλά πιο «βαριές» διοργανώσεις και με έναν νέο θεσμό που υπόσχεται ανταγωνισμό και ανάπτυξη, η CAF στέλνει το μήνυμα ότι η ήπειρος δεν ακολουθεί απλώς τις εξελίξεις, αλλά φιλοδοξεί να τις διαμορφώσει. Το αν αυτή η τομή θα δικαιωθεί στην πράξη, θα φανεί στα γήπεδα τα επόμενα χρόνια.

Παράλληλα, θα αλλάξει και το καλεντάρι, αλλά όχι με έναν μόνο τρόπο· μιλάμε για δομική αναδιάρθρωση του αγωνιστικού χρόνου των εθνικών ομάδων στην Αφρική.

Με τη CAN να περνά στην τετραετία μετά το 2027, η CAF δεν μπορεί να διατηρήσει το ίδιο ημερολόγιο όπως σήμερα. Το τρέχον μοντέλο, με συχνές διακοπές μέσα στη σεζόν και διοργανώσεις που «κόβουν» τα ευρωπαϊκά πρωταθλήματα, θεωρείται πλέον μη βιώσιμο. Ο βασικός στόχος είναι η καλύτερη εναρμόνιση με το διεθνές καλεντάρι της FIFA, ώστε να μειωθούν οι συγκρούσεις με συλλόγους και να προστατευθούν οι παίκτες από υπερφόρτωση.

Στην πράξη, η τελική φάση της CAN αναμένεται να «κλειδώνει» σταθερά σε συγκεκριμένο καλοκαιρινό ή χειμερινό παράθυρο, χωρίς συνεχείς μετακινήσεις ημερομηνιών όπως συνέβαινε τα τελευταία χρόνια. Αυτό θα επιτρέπει πολυετή προγραμματισμό, τόσο σε επίπεδο εθνικών ομάδων όσο και διοργανωτριών χωρών.

Παράλληλα, η Λίγκα των Εθνών από το 2028 θα ενταχθεί στα επίσημα διεθνή παράθυρα (Μάρτιος, Ιούνιος, Σεπτέμβριος, Οκτώβριος, Νοέμβριος). Έτσι, αντί για φιλικά, οι εθνικές ομάδες θα δίνουν αγώνες με βαθμολογικό και αγωνιστικό κίνητρο, χωρίς επιπλέον επιβάρυνση στο πρόγραμμα των συλλόγων.

Οι προκριματικές φάσεις της CAN και του Μουντιάλ επίσης θα επανασχεδιαστούν ώστε να «κουμπώνουν» με τη Λίγκα των Εθνών, μειώνοντας τις άσκοπες μετακινήσεις και τις αλλεπάλληλες διακοπές. Το μοντέλο που εξετάζεται είναι παρόμοιο με της UEFA, όπου οι ίδιες ημερομηνίες εξυπηρετούν πολλαπλές διοργανώσεις.
Συνολικά, δεν μιλάμε απλώς για αλλαγή ημερομηνιών, αλλά για νέο οικοσύστημα καλενταριού. Αν εφαρμοστεί σωστά, θα σημαίνει λιγότερο χάος, περισσότερη προβλεψιμότητα και έναν πιο σύγχρονο ρόλο της Αφρικής στο παγκόσμιο ποδοσφαιρικό πρόγραμμα.