Το παράδειγμα του Αριστοτέλη, από την άποψη της πολυμορφίας και του εύρους του επιστημονικού έργου τους, ακολούθησαν δύο από τους πλέον αξιόλογους μαθητές του, ο Αριστόξενος από τον Τάραντα και ο Δικαίαρχος από τη Μεσσήνη της Σικελίας. Ο πρώτος εξ αυτών, που εντρύφησε στον πυθαγορισμό και αναφέρεται ως πολυγραφότατος μελετητής, έγινε γνωστός κυρίως ως θεωρητικός της μουσικής –θεωρείται ο πρώτος μουσικολόγος της αρχαίας Ελλάδας– με τα συγγράμματά του περί αρμονίας (Αρμονικά στοιχεία) και ρυθμού (Ρυθμικά στοιχεία). Στα έργα του Αριστόξενου περιλαμβάνονται επίσης βιογραφίες διακεκριμένων προσωπικοτήτων (μεταξύ άλλων, του Πυθαγόρα, του σπουδαίου πυθαγόρειου φιλοσόφου Αρχύτα, του Σωκράτη και του Πλάτωνος) και ένας Βίος πυθαγορικός, όπου προβαλλόταν ένας τρόπος ζωής σύμφωνος με τα πυθαγορικά ιδεώδη.

Παράλληλα, ο Δικαίαρχος ο Μεσσήνιος, μέλος κι αυτός της πρώτης γενιάς των μαθητών του Περιπάτου, ανέπτυξε δραστηριότητα σε διάφορα πεδία, όπως η φιλοσοφία, η πολιτική επιστήμη και η ιστορία της λογοτεχνίας. Υποστηρίζεται ότι με τη θεματική ποικιλία των έργων του άσκησε σημαντική επιρροή σε μεταγενέστερες προσωπικότητες, όπως ο Ερατοσθένης, οι στωικοί φιλόσοφοι Παναίτιος και Ποσειδώνιος (αυτοί θεωρούνται οι βασικοί μεταδότες της διδασκαλίας του Δικαίαρχου), αλλά και ο Κικέρων, ο οποίος έτρεφε ιδιαίτερη εκτίμηση και θαυμασμό για εκείνον. Ιδιαίτερα σημαντική υπήρξε η συμβολή του Δικαίαρχου στους τομείς της ιστορίας του πολιτισμού και της γεωγραφικής έρευνας, όπου άνοιξε νέους δρόμους με τα έργα του Βίος Ελλάδος και Γης Περίοδος αντίστοιχα.

Πέραν των ανωτέρω, ο Δικαίαρχος προβάλλεται ως υπέρμαχος του λεγόμενου πρακτικού βίου, καθώς θεωρούσε ότι ο προορισμός του ανθρώπου έγκειται στο πράττειν και όχι στο θεωρείν. Στον αντίποδα της άποψης αυτής βρίσκονταν οι θέσεις του άλλου σπουδαίου μαθητή του Αριστοτέλη, του Θεόφραστου, ο οποίος ήταν ένθερμος υποστηρικτής του θεωρητικού βίου, δηλαδή της ζωής που ήταν αφιερωμένη στην επιστημονική έρευνα.

*Στη φωτογραφία του παρόντος άρθρου, ο Αριστόξενος από τον Τάραντα, ο θεωρούμενος ως ο πρώτος μουσικολόγος της αρχαίας Ελλάδας.

Αριστοτέλης: Η εξέλιξη της ιστορίας του πνεύματος (Μέρος Α’)

Αριστοτέλης: Η εξέλιξη της ιστορίας του πνεύματος (Μέρος Β’)

Αριστοτέλης: Η εξέλιξη της ιστορίας του πνεύματος (Μέρος Γ’)

Αριστοτέλης: Η εξέλιξη της ιστορίας του πνεύματος (Μέρος Δ’)

Αριστοτέλης: Η εξέλιξη της ιστορίας του πνεύματος (Μέρος Ε’)

Αριστοτέλης: Η εξέλιξη της ιστορίας του πνεύματος (Μέρος ΣΤ’)

Αριστοτέλης: Η εξέλιξη της ιστορίας του πνεύματος (Μέρος Ζ’)

Αριστοτέλης: Η εξέλιξη της ιστορίας του πνεύματος (Μέρος Η’)

Αριστοτέλης: Η εξέλιξη της ιστορίας του πνεύματος (Μέρος Θ’)

Αριστοτέλης: Η εξέλιξη της ιστορίας του πνεύματος (Μέρος Ι’)

Αριστοτέλης: Η εξέλιξη της ιστορίας του πνεύματος (Μέρος ΙΑ’)

Αριστοτέλης: Η εξέλιξη της ιστορίας του πνεύματος (Μέρος ΙΒ’)

Αριστοτέλης: Η εξέλιξη της ιστορίας του πνεύματος (Μέρος ΙΓ’)

Αριστοτέλης: Η εξέλιξη της ιστορίας του πνεύματος (Μέρος ΙΔ’)

Αριστοτέλης: Η εξέλιξη της ιστορίας του πνεύματος (Μέρος ΙΕ’)

Αριστοτέλης: Η εξέλιξη της ιστορίας του πνεύματος (Μέρος ΙΣΤ’)

Αριστοτέλης: Η εξέλιξη της ιστορίας του πνεύματος (Μέρος ΙΖ’)

Αριστοτέλης: Η εξέλιξη της ιστορίας του πνεύματος (Μέρος ΙΗ’)

Αριστοτέλης: Η εξέλιξη της ιστορίας του πνεύματος (Μέρος ΙΘ’)

Αριστοτέλης: Η εξέλιξη της ιστορίας του πνεύματος (Μέρος Κ’)

Αριστοτέλης: Η εξέλιξη της ιστορίας του πνεύματος (Μέρος ΚΑ’)

Αριστοτέλης: Η εξέλιξη της ιστορίας του πνεύματος (Μέρος ΚΒ’)

Αριστοτέλης: Η εξέλιξη της ιστορίας του πνεύματος (Μέρος ΚΓ’)

Αριστοτέλης: Η εξέλιξη της ιστορίας του πνεύματος (Μέρος ΚΔ’)

Αριστοτέλης: Η εξέλιξη της ιστορίας του πνεύματος (Μέρος ΚΕ’)