Με μια τολμηρή κίνησή της η εκτελεστική αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Τερέσα Ριμπέρα, διαφοροποιήθηκε σημαντικά από την άπραγη Κομισιόν αφήνοντας σοβαρότατες αιχμές για διάπραξη γενοκτονίας στη Γάζα από πλευράς Ισραήλ.

«Αν δεν είναι γενοκτονία, τότε μοιάζει πάρα πολύ με τον ορισμό που χρησιμοποιείται για να περιγραφεί αυτή η έννοια», ανέφερε χαρακτηριστικά σε συνέντευξή της στο Politico η υπαριθμόν 2 αξιωματούχος στην Κομισιόν.

Υπενθυμίζεται ότι μέχρι σήμερα η στάση της ΕΕ και της Κομισιόν είναι ιδιαίτερα ανεκτική εγκληματικές ενέργειες του Ισραήλ, προκαλώντας μάλιστα και την σφοδρή κριτική του Ζοζέπ Μπορέλ.

Τελικά, είναι ή δεν είναι λοιπόν γενοκτονία το έγκλημα που διαπράττει το Ισραηλινό κράτος στα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη;

Πέντε ειδικοί τοποθετήθηκαν πρόσφατα στο The Conversation για την λέξη «τοτέμ».

Ισχυρότατες ενδείξεις

Η Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Διεθνούς Δικαίου, Πανεπιστήμιο Δυτικής Αυστραλίας, Melanie O’Brien, πιστεύει πως -δεδομένου ότι η γενοκτονία δεν είναι μεμονωμένο γεγονός, αλλά διαδικασία- στη Γάζα διαπράττονται όλες οι ενέργειες συνδυαστικά, που αναφέρονται στη Σύμβαση για τη Γενοκτονία του 1948, και αποτελούν ισχυρές ενδείξεις ότι διαπράττεται γενοκτονία από το Ισραήλ.

Όπως αναφέρει η ίδια, οι Παλαιστίνιοι ανήκουν σε εθνική ομάδα. Υπάρχει πρόθεση (νομικά: dolus specialis), όπως αυτή μπορεί να φανεί από δηλώσεις στρατιωτικών ή πολιτικών ηγετών. Από τον Οκτώβριο του 2023, Ισραηλινοί ηγέτες, δημοσιογράφοι, στρατιώτες και δημόσια πρόσωπα έχουν εκφράσει την πρόθεση να στερήσουν από τους Παλαιστίνιους τα βασικά μέσα επιβίωσης, να τους εκτοπίσουν βίαια από τη Γάζα, και να «καταστρέψουν» ή να «εξαλείψουν» τη Λωρίδα της Γάζας.

Επίσης, διαπράττονται τα συγκεκριμένα εγκλήματα γενοκτονίας, με τους νεκρούς στη Γάζα να ξεπερνούν τους 60.000, με πάνω από τους μισούς να είναι γυναίκες και παιδιά.

Υπάρχει, επιπλέον, πρόκληση σοβαρής σωματικής ή ψυχικής βλάβης, καθώς πάνω από 146.000 έχουν τραυματιστεί.

Επιβάλλονται συνθήκες ζωής που οδηγούν στην φυσική καταστροφή της ομάδας, μαζικούς εκτοπισμούς, άρνηση ιατρικών υπηρεσιών, στέρηση τροφής, καταναγκαστική μετακίνηση, δημιουργία συνθηκών που οδηγούν σε αργό θάνατο (ακατάλληλη στέγη, έλλειψη υγιεινής κ.λπ.).

Τέλος, καταλήγει η ίδια, επιβάλλονται μέτρα από τους Ισραηλινούς που αποσκοπούν στην παρεμπόδιση γεννήσεων.

Ο όρος δεν είναι πανάκεια

Για τον Επίκουρο Καθηγητή Σπουδών Ειρήνης και Συγκρούσεων, στο Πανεπιστήμιο του Σίδνεϊ, Eyal Mayroz, oι συζητήσεις γύρω από τις γενοκτονίες συχνά καταλήγουν σε παρατεταμένες, πολύπλοκες αντιπαραθέσεις στον δημόσιο λόγο. Σε ορισμένες περιπτώσεις, τα ζητήματα αυτά φτάνουν και στις δικαστικές αίθουσες.

Σύμφωνα με τον ειδικό, η πολυπλοκότητα των συζητήσεων οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην ασαφή διατύπωση της Σύμβασης για τη Γενοκτονία του 1948, καθώς και στην αποτυχία των διεθνών δικαστηρίων να αναπτύξουν επαρκή νομολογία που να ξεκαθαρίζει τις αμφισημίες στον ορισμό της «γενοκτονίας» — και κατ’ επέκταση, την υποχρέωση των κρατών να την αποτρέπουν.

«Κατά τη γνώμη μου, υπάρχουν επαρκή στοιχεία για να καταλήξει κανείς στο συμπέρασμα ότι η φονική στρατιωτική εκστρατεία του Ισραήλ στη Γάζα έχει ήδη ξεπεράσει, εδώ και πολλούς μήνες, το υψηλό κατώφλι της γενοκτονίας» αναφέρει.

Τελικά, ο όρος «γενοκτονία» δεν αποτελεί πανάκεια για την αποτροπή φρικαλεοτήτων, υπογραμμίζει. «Μια νομικά δεσμευτική απόφαση περί γενοκτονίας μπορεί να εκδοθεί μόνο από αρμόδιο δικαστήριο, όπως το Διεθνές Δικαστήριο Δικαιοσύνης — κάτι που θα πάρει χρόνια. Μέχρι τότε, αμέτρητοι αθώοι Παλαιστίνιοι θα έχουν σκοτωθεί. Όταν μεγάλοι αριθμοί αμάχων βομβαρδίζονται, πυροβολούνται και λιμοκτονούν συστηματικά και αδιάκριτα, τα κράτη έχουν νομική υποχρέωση να σταματήσουν τη βία — ανεξάρτητα από το αν φέρει την ετικέτα «γενοκτονία» ή όχι» λέει.

Είναι γενοκτονία

Η Αναπληρώτρια Καθηγήτρια (Νομική), Πανεπιστήμιο στο Edith Cowan, Shannon Bosch, βλέπει ισχυρές ανεξάρτητες ενδείξεις ότι η συμπεριφορά του Ισραήλ στη Γάζα παραβιάζει τουλάχιστον τρεις από τις πέντε πράξεις που απαριθμούνται στο Άρθρο 2 της Σύμβασης για τη Γενοκτονία του 1948:

  • τη δολοφονία μελών της ομάδας
  • την πρόκληση σοβαρής σωματικής ή ψυχικής βλάβης
  • την εσκεμμένη επιβολή συνθηκών διαβίωσης που στοχεύουν στη φυσική καταστροφή της ομάδας εν όλω ή εν μέρει.

«Σε τελική ανάλυση, από νομική άποψη, το Διεθνές Δικαστήριο θα αποφασίσει εάν έχει εκπληρωθεί το κατώφλι της γενοκτονίας» αναφέρει παραπέμποντας στην στάση της κορυφαία διεθνή αυθεντία στο δίκαιο της γενοκτονίας, William Schabas, που χαρακτήρισε τη Γάζα: «Την ισχυρότερη και πλέον αξιόπιστη υπόθεση γενοκτονίας που έχει παρουσιαστεί ποτέ ενώπιον διεθνούς δικαστηρίου».

«Είναι εύλογα βάσιμο»

Ο Καθηγητής Διεθνούς Δικαίου στην Έδρα Challis, Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου του Σίδνεϊ, Ben Saul, αδυνατεί να πει κατηγορηματικά «ναι» ή «όχι» για το αν έχει διαπραχθεί γενοκτονία, διότι δεν έχω πρόσβαση στο πλήρες εύρος των στοιχείων και επιχειρημάτων που θα εξετάσει το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο.

«Πρόκειται για μια εξαιρετικά σύνθετη υπόθεση, που απαιτεί αυτό το επίπεδο νομικής και πραγματογνωμοσύνης για να εξαχθεί τεκμηριωμένο συμπέρασμα.

Θα έλεγα πως είναι εύλογα υποστηρίξιμο ότι οι ενέργειες του Ισραήλ ισοδυναμούν με γενοκτονία — και το επιχείρημα αυτό ενισχύεται όσο ο πόλεμος συνεχίζεται».

«… Ή εξόντωση»

Ο ειδικός καθηγητής στην Παγκοσμιοποίηση και Πολιτισμική Πολυμορφία στο Πανεπιστήμιο Western Sydney, Paul James, βλέπει με ανησυχία ότι οι κατηγορίες για γενοκτονία δεν φαίνεται να έχουν περιορίσει τη βιαιότητα του πολέμου.

«Είναι κατανοητό γιατί πολλοί σε όλο τον κόσμο καταφεύγουν εύκολα στον όρο «γενοκτονία». Δίνει την αίσθηση ενεργού συμμετοχής μπροστά στην αδυναμία να παρέμβουμε».

Γι’ αυτό και αναμονή αυτής της απόφασης, ο ίδιος πιστεύει ότι υπάρχουν άλλοι, λιγότερο αμφισβητούμενοι, όροι που περιγράφουν τις εγκληματικές πράξεις που διαπράττονται στη Γάζα. «Ένας από αυτούς είναι το έγκλημα της εξόντωσης» αναφέρει επικαλούμενος το Καταστατικό της Ρώμης του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου, που ορίζει την εξόντωση ως «σκόπιμη επιβολή συνθηκών ζωής, όπως η στέρηση τροφής και φαρμάκων, που αποσκοπούν στην καταστροφή μέρους ενός πληθυσμού».

Το έγκλημα αυτό περιλαμβάνει επίσης περιπτώσεις όπου ο δράστης σκοτώνει άμεσα ή έμμεσα (μέσω των συνθηκών) ένα ή περισσότερα άτομα, στοχεύοντας στην καταστροφή μέρους του πληθυσμού.

Και παρότι η απόδειξη εξόντωσης προϋποθέτει πρόθεση, αυτή δεν χρειάζεται να σχετίζεται με την εθνική, φυλετική ή θρησκευτική ταυτότητα των θυμάτων.

Τα στοιχεία για εξόντωση στη Γάζα είναι σοκαριστικά. Για παράδειγμα, έχει αναφερθεί πως ένα σύστημα δολοφονιών βασισμένο σε τεχνητή νοημοσύνη, το Habsora («Το Ευαγγέλιο»), υπολογίζει εκ των προτέρων πόσοι άμαχοι θα σκοτωθούν ως «παράπλευρες απώλειες» για την επίτευξη στρατιωτικών στόχων. Το σύστημα αυτό παράγει στόχους με ρυθμό που ξεπερνά κατά πολύ τις δυνατότητες του παρελθόντος.

Η εξόντωση αποτελεί μέρος μιας διαδικασίας αποπροσωποποίησης των Παλαιστινίων της Γάζας — η μετατροπή τους σε αφηρημένες οντότητες, ασήμαντες ως ανθρώπινες υπάρξεις, απλώς μέσα για την επίτευξη άλλων σκοπών.

Ειδήσεις Σήμερα: