«Οι ΗΠΑ θα πέσουν όπως η Ρώμη»: Ο Φράνσις Φορντ Κόπολα, ο Νονός και το επίμονο ρίσκο
Σε εκδήλωση προς τιμήν του, ο Φράνσις Φορντ Κόπολα μίλησε για το Νονό, το ρίσκο ως ποιότητα και το μεγαλύτερο εμπορικό φιάσκο της καριέρας του, το πρόσφατο Megalopolis, που έχει προφητικό χαρακτήρα
Αν δεν υπήρχε ο Τζορτζ Λούκας, δεν θα υπήρχε ο Νονός εξομολογήθηκε ο Φράνσις Φορντ Κόπολα.
Πριν γίνει παγκοσμίως γνωστός με το American Graffiti και πριν γίνει θρύλος με το Star Wars, ο Τζορτζ Λούκας ήταν ο αφανής ήρωας μιας άλλης αμερικανικής κλασικής ταινίας που άλλαξε την ιστορία του κινηματογράφου: του Νονού. Αυτό ισχυρίστηκε ο σκηνοθέτης του αριστουργήματος του 1972, Κόπολα μιλώντας σε ένα ενθουσιώδες κοινό στο Παλάτι Καλών Τεχνών του Σαν Φρανσίσκο.
«Όλοι απέρριπταν τον ‘Νονό’, όλοι οι σπουδαίοι σκηνοθέτες της εποχής», είπε ο 86χρονος σκηνοθέτης. «Έτσι προσπάθησαν να προσλάβουν εμένα. Η λογική τους ήταν: ‘Πρώτον, είναι Ιταλοαμερικανός, οπότε αν δεχτούμε πολλές επιθέσεις, θα κατηγορήσουν αυτόν. Δεύτερον, το σενάριο δεν ήταν πολύ καλό, και αυτός έχει γίνει ένας επιτυχημένος σεναριογράφος, οπότε θα το ξαναγράψει. Και τρίτον, είναι νέος και έχει δύο παιδιά και μια έγκυο σύζυγο, οπότε μπορούμε απλώς να τον πιέσουμε και να τον διατάξουμε να κάνει ό,τι θέλουμε’».
Κομμάτι των πολλών αστικών μύθων της ιστορίας του Νονού είναι ότι σκηνοθέτες πρώτης γραμμής, όπως ο Ότο Πρέμινγκερ, ο Σέρτζιο Λεόνε, ο Άρθουρ Πεν και ο Πίτερ Μπογκντάνοβιτς, έλεγαν όχι στις προτάσεις να φέρουν τον έπος της Μαφίας στη μεγάλη οθόνη. Ο παραγωγός Ρόμπερτ Έβανς επέμενε ότι αυτή η ταινία έπρεπε να σκηνοθετηθεί από έναν Ιταλοαμερικανό. ‘Εκανε την πρόταση του στον Κόπολα, έναν ανεξάρτητο κινηματογραφιστή που είχε μόλις κερδίσει ένα Όσκαρ για το σενάριο της ταινίας Patton του 1970.
«Είπα όχι», θυμήθηκε ο Κόπολα. «Είχα έναν νεαρό μαθητευόμενο, και είχαμε συνεργαστεί για να ξεκινήσουμε μια εταιρεία. Το όνομά του ήταν Τζορτζ Λούκας. Μου είπε: ‘Δεν μπορούμε να την απορρίψουμε, δεν έχουμε χρήματα, θα μας κλείσουν, δεν έχουμε πληρώσει φόρους. Πρέπει να το κάνεις, δεν έχουμε άλλη εναλλακτική λύση’. Του απάντησα: ‘Έχεις δίκιο Τζορτζ’».
Η εκδήλωση, με τίτλο «Μια βραδιά με τον Φράνσις Φορντ Κόπολα» συνοδεύτηκε από προβολή του Megalopolis. Η εκδήλωση ολοκλήρωσε μια περιοδεία έξι πόλεων που είχε σκοπό να δημιουργήσει περισσότερη αναγνωρισιμότητα για το αυτοχρηματοδοτούμενο έργο των 120 εκατομμυρίων ευρώ του 2024, το οποίο απέτυχε στο box office και έφερε οικονομικά προβλήματα στον εμβληματικό σκηνοθέτη.
Ο Κόπολα ήταν γενναιόδωρος με το κοινό. Η εκδήλωση διήρκεσε σχεδόν τέσσερις ώρες, με την προβολή της ταινίας διάρκειας 2 ωρών και 18 λεπτών να ακολουθείται από μια 90λεπτη συζήτηση με τον σκηνοθέτη να κάθεται σε μια καρέκλα και να αναλύει ευρεία γκάμα θεμάτων, ενώ περιστασιακά δεχόταν ερωτήσεις από το κοινό.
Τα θέματα περιλάμβαναν την ανθρωπολογία, την ιστορία, την κοινωνική εξέλιξη, τη φιλοσοφία της ανθρώπινης καινοτομίας και τη δημιουργικότητα.
Το Megalopolis, που παρομοιάζει την πτώση της Ρώμης με την τρέχουσα κατάσταση της αμερικανικής πολιτικής και κουλτούρας, είναι εμπνευσμένο από την εξέλιξη του ανθρώπινου πολιτισμού εδώ και 300.000 χρόνια, σημειώνοντας ότι οι πατριαρχικές κοινωνίες ξεκίνησαν με την εξημέρωση των αλόγων.
Ο Κόπολα αναφέρθηκε επίσης στην αστεγία στο Σαν Φρανσίσκο. Ο σκηνοθέτης ίδρυσε έναν μη κερδοσκοπικό οργανισμό, το North Beach Citizens, το 2001, για να βοηθήσει τους άστεγους να βρουν στέγαση, φαγητό και υπηρεσίες, επειδή ένιωθε ότι η πόλη δεν έκανε αρκετά.
«Συνήθιζα να πηγαίνω στη δουλειά με τα πόδια και να βλέπω αυτούς τους άστεγους να κοιμούνται, και οι άνθρωποι τους αποκαλούσαν ανθρώπινα σκουπίδια. Είμαστε τρελοί;» είπε ο Κόπολα, προσθέτοντας ότι η λύση στα περισσότερα κοινωνικά προβλήματα πρέπει να αντιμετωπιστεί πρώτα σε επίπεδο κοινότητας.
Ο Κόπολα αναφέρθηκε στον πλούτο των ταινιών του, από τους Νονούς μέχρι το θρίλερ The Conversation (1974) γυρισμένο στο Σαν Φρανσίσκο, με θέμα την εποχή του Γουότεργκεϊτ, την προβληματική παραγωγή του Αποκάλυψη Τώρα για το Βιετνάμ (1979) και το Δράκουλα (1992), τη μεγαλύτερη εισπρακτική επιτυχία του πέρα από το Νονό.
Αν και δεν αναφέρθηκε στις διάφορες αντιπαραθέσεις σχετικά με την παραγωγή της ταινίας, ο Κόπολα πιστεύει ότι το Megalopolis χρησιμεύει ως προειδοποίηση για την Αμερική, αλλά ταυτόχρονα προσφέρει ελπίδα για το μέλλον. «Η Αμερική θα βγει από αυτό το χάος», είπε ο Κόπολα, καθώς η σημερινή γενιά των παιδιών ωριμάζει.
«Κοιτάξτε τον κόσμο γύρω μας τώρα. Πόλεμοι παντού, και το πιο φρικτό από όλα είναι ότι σκοτώνονται παιδιά», είπε ο Κόπολα. «Τα παιδιά που σκοτώνονται στο Σουδάν ή στη Μέση Ανατολή. Κάποιος από αυτούς θα μπορούσε να είχε βρει τη θεραπεία για τον καρκίνο ή να είχε γράψει την πιο υπέροχη μουσική ή να είχε γυρίσει μια σπουδαία ταινία. Για μένα, λοιπόν, τα παιδιά είναι πολύτιμα. Είναι το μέλλον μας».
Προς το παρόν, ο Κόπολα αρνείται να κυκλοφορήσει την ταινία ψηφιακά, επιλέγοντας να την προβάλει σε ειδικές προβολές.
Η ταινία έφερε στα ταμεία μόλις 14 εκατομμύρια ευρώ παγκοσμίως μετά την κυκλοφορία της τον Σεπτέμβριο. Ο Κόπολα παραδέχθηκε ότι τελικά θα υπάρξει ένα Blu-ray. «Αυτή τη στιγμή δουλεύω πάνω στο Megalopolis Unbound», είπε ο Κόπολα, με το κοινό να βάζει τα γέλια.
Το ντοκιμαντέρ Megadoc που θα προβληθεί στο Φεστιβάλ Βενετίας. Σε σκηνοθεσία του Μάικ Φίγκις, γνωστού από την ταινία Αφήνοντας το Λας Βέγκας, το ντοκιμαντέρ καταγράφει τη δημιουργία της ταινίας του Φράνσις Φορντ Κόπολα, Megalopolis, ένα πρότζεκτ που ο θρυλικός σκηνοθέτης οραματιζόταν για δεκαετίες απαθανατίζοντας την παραγωγή εκ των έσω, χωρίς παρεμβάσεις,
Το ντοκιμαντέρ του Φίγκις φέρεται να είναι και μια απάντηση στις προκλήσεις που αντιμετώπισε ο Κόπολα για να πραγματοποιήσει το όραμά του που του κόστισε μεγάλο κομμάτι της προσωπικής του περιουσίας.
«Πάντα με ρίσκο»
Σε πρόσφατη εκδήλωση για το σύνολο του έργου του Κόπολα που έγινε ο 50ός αποδέκτης του βραβείου AFI Life Achievement Award, ο Μόργκαν Φρίμαν είπε:
«Ο Φράνσις Φορντ Κόπολα εξακολουθεί να είναι ο ανεξάρτητος σκηνοθέτης, πιστός σε όνειρα της τύχης, αφηγητής ιστοριών που κόστισαν και έχασαν εκατομμύρια», είπε ο Φρίμαν. «Αλλά απόψε, γ@μ#στε τους τραπεζίτες και τους χρηματοδότες. Είμαστε εδώ για να γιορτάσουμε την τέχνη».
Σε ταινία που προβλήθηκε στην εκδήλωση, σκηνοθετημένη από την κόρη του Σοφία Κόπολα, ο Ρον Χάουαρντ, εξιστόρησε μια ακόμη ιστορία του που ήταν αυτός εναντίον όλων.
Το American Graffiti σκηνοθετήθηκε από τον Λούκας με τον Κόπολα σε ρόλο παραγωγού. Είπε ο Χάουαρντ:
«Μετά από μια πρώτη, δοκιμαστική, προβολή, ένα στέλεχος στούντιο είπε στον Φράνσις και τον Τζορτζ [Λούκας]: «Θα έπρεπε να ντρέπεστε για αυτήν την ταινία. Είναι πολύ μεγάλη. Μισούμε τον τρόπο που φαίνεται. Φαίνεται αντιεπαγγελματική». Ο Φράνσις, ακλόνητος, έβγαλε ένα βιβλιάριο επιταγών και είπε: «Εντάξει, τα πράγματα είναι αυτά που είναι. Αν δεν θέλετε την ταινία, θα την αγοράσω πίσω από εσάς τώρα. Θα την αγοράσω πίσω από εσάς σήμερα». Δεν πειράζει που δεν είχε τα χρήματα, το κόλπο του είχε αποτέλεσμα. Κερδίζοντας πάνω από 100 εκατομμύρια δολάρια, το American Graffiti έγινε η ταινία με την υψηλότερη απόδοση επένδυσης εκείνων των καιρών.
Στην ίδια εκδήλωση ο γιος του σκηνοθέτη Ρόμαν Κόπολα, ο οποίος ξεκίνησε την κινηματογραφική του καριέρα κάνοντας οπτικά εφέ στο Δράκουλα και έκτοτε έχει προταθεί για Όσκαρ ως σεναριογράφος μαζί με τον Γουές Άντερσον, υπενθύμισε την ποιότητα που έχει κάνει τον πατέρα του τόσο εμπνευσμένο καλλιτέχνη όλα αυτά τα χρόνια.
«Όλοι γνωρίζουμε ότι ένα από τα μεγαλύτερα χαρακτηριστικά του είναι η τόλμη του και η άνεσή του με το ρίσκο, αλλά όχι μόνο τα μεγάλα στοιχήματα που έχει βάλει, αλλά και η προθυμία του να υποστηρίζει, να ενθαρρύνει το αναπόδεικτο ταλέντο, να εντοπίζει κάποια ιδιαίτερη ποιότητα σε κάποιον, να του εμπιστεύεται μεγάλες ευθύνες», είπε.
Ο Κόπολα παρέλαβε το βραβείο του από τους Στίβεν Σπίλμπεργκ και Τζορτζ Λούκας , δύο από τους παλαιότερους φίλους του στον χώρο. Ο Σπίλμπεργκ αποκάλεσε τον Κόπολα «πολεμιστή των ανεξάρτητων καλλιτεχνών» και όρισε τον Νονό ως «τη σπουδαιότερη αμερικανική ταινία που έγινε ποτέ».
Ο Λούκας, τον οποίο ο Κόπολα πήρε υπό την προστασία του ως απόφοιτο του UCLA, ήταν ο τελευταίος που κατέγραψε πώς η καινοτόμος προσέγγιση του Κόπολα στην κινηματογράφηση άλλαξε ολόκληρη την κινηματογραφική βιομηχανία.
«Μετακομίσαμε στο Σαν Φρανσίσκο ελπίζοντας να ξεπεράσουμε το σύστημα, και τα καταφέραμε», είπε αναφερόμενος στην εταιρεία τους, American Zoetrope. «Δεν είχαμε κανόνες. Τους γράψαμε εμείς, με εσένα να κρατάς το στυλό».
- Ατρόμητος-ΑΕΚ 4-1: Με δίδυμο-φωτιά τους Γιόβιτς και Πινέδα
- «Η κατάσταση είναι απολύτως υπό έλεγχο», λέει ο πρόεδρος του Μπενίν μετά την απόπειρα πραξικοπήματος
- Social Media: Σχεδιάζουν απαγόρευση στη πρόσβαση των παιδιών αλλά δεν έχουν σφραγίσει καλά όλες τις «πόρτες»
- ΑΤ Κυψέλης: 14 προσαγωγές για την επίθεση με μολότοφ
- Το email της Netflix στους συνδρομητές της για την εξαγορά της Warner Bros
- Λουτσέσκου: «Η διαφορά έπρεπε να είναι πολύ μεγαλύτερη»
