Ροκ σταρ δολοφόνος: Ο Μπερτράν Καντά σκότωσε τη Μαρί Τρεντινιάν, ίσως και την πρώην σύζυγό του – «Διπλά γυναικοκτόνος»

Ο Μπερτράν Καντά, ο ατιμασμένος ροκ σταρ της μπάντας Νoir Desir, στοιχειώνει ξανά τη Γαλλία.

Ο φόνος της συντρόφου του Μαρί Τρεντινιάν έγινε επώδυνο σύμβολο της έμφυλης βίας. Ένα ολέθριο δράμα με πρωταγωνιστές από τον κόσμο της τέχνης που εξακολουθεί να εξοργίζει σχεδόν δύο δεκαετίες μετά.

Ήταν καλοκαίρι του 2003 όταν η Γαλλία κρατούσε την ανάσα της. Η Μαρί Τρεντινιάν, μια ηθοποιός με αριστοκρατικό καλλιτεχνικό DNA, κόρη του θρυλικού Ζαν-Λουί Τρεντινιάν και της πολυβραβευμένης σκηνοθέτιδας Ναντίν Τρεντινιάν, βρισκόταν στη Λιθουανία για τα γυρίσματα της τηλεταινίας Colette, une femme libre.

Ο σύντροφός της, Μπερτράν Καντά, είχε ταξιδέψει για να τη συναντήσει. Είχε εγκαταλείψει τη γυναίκα του, Κριστίνα Ράντι, όταν εκείνη ήταν έγκυος στο δεύτερο παιδί τους. Η Τρεντινιάν, μητέρα τεσσάρων παιδιών από τέσσερις συντρόφους, είχε γοητευτεί από τον ροκ σταρ.

Ο έρωτάς τους ήταν έντονος, παθιασμένος και ολέθρια επικίνδυνος.

«Ήταν μια σχέση γεμάτη πάθος, αλλά και εντάσεις», έγραφε αργότερα η γαλλική Le Monde. «Κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί το μέγεθος του δράματος που θα εκτυλισσόταν».

Στις 27 Ιουλίου 2003, μετά από ένα δείπνο με το συνεργείο της ταινίας, η Μαρί και ο Μπερτράν επέστρεψαν στο ξενοδοχείο. Εκεί, μέσα στο δωμάτιο, εξελίχθηκε μια φριχτή διαμάχη.

Ο Καντά, υπό την επήρεια αλκοόλ και ναρκωτικών, χτύπησε τη Μαρί επανειλημμένα, βάναυσα. Τα χτυπήματα ήταν τόσο σφοδρά που της προκάλεσαν σοβαρές κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις.

«Ο Καντά ήταν ένας ευφυής, ταλαντούχος άντρας, αλλά και ένας άνθρωπος που μπορούσε να γίνει απίστευτα βίαιος», σχολίαζε ένας δημοσιογράφος του Libération μετά την αποκάλυψη της τραγωδίας. «Κανείς δεν περίμενε μια τέτοια έκρηξη. Αυτή την αγριότητα».

Αντί να καλέσει αμέσως βοήθεια, ο Καντά κάλεσε τον αδελφό του. Ο χρόνος κυλούσε με κόστος ζωής. Όταν επιτέλους κλήθηκε το ασθενοφόρο, ώρες αργότερα, η Μαρί ήταν ήδη σε κώμα.

Μεταφέρθηκε εσπευσμένα σε νοσοκομείο του Βίλνιους, αλλά οι προσπάθειες των γιατρών αποδείχθηκαν μάταιες. Την 1η Αυγούστου 2003, η Μαρί Τρεντινιάν, στα 41 της χρόνια, άφησε την τελευταία της πνοή.

Τέσσερα παιδιά έμειναν ορφανά, και ο γαλλικός κινηματογράφος έχασε μια από τις πιο πολλά υποσχόμενες ηθοποιούς του.

«Δίκη-σοκ»

Ο Μπερτράν Καντά συνελήφθη αμέσως. Η δίκη του, που ξεκίνησε τον Μάρτιο του 2004 στη Λιθουανία, μονοπώλησε το ενδιαφέρον των μέσων ενημέρωσης. Οι δημοσιογράφοι από όλο τον κόσμο συνέρρεαν στο Βίλνιους για να καλύψουν κάθε λεπτομέρεια. Η Le Figaro έκανε λόγο για «δίκη-σοκ που αποκαλύπτει τις σκοτεινές πτυχές της ροκ σκηνής».

Ο Καντά, κατά τη διάρκεια της απολογίας του, προσπάθησε να αποδώσει τον θάνατο της Μαρί σε ένα «ατύχημα», ένα «πάθος που ξέφυγε από τον έλεγχο». Ισχυρίστηκε ότι την χτύπησε μόνο μία ή δύο φορές, μετά από έναν καβγά που ξεκίνησε όταν εκείνη διάβασε ένα μήνυμα από τον πρώην σύζυγό της, Σαμουέλ Μπενσετρί.

Ωστόσο, οι ιατροδικαστικές εκθέσεις ήταν αμείλικτες. Μιλούσαν για πολλαπλά χτυπήματα στο πρόσωπο και το κεφάλι, ένα ξέσπασμα βίας που δεν μπορούσε να υποστηρίξει τον ισχυρισμό του «ατυχήματος». Η οικογένεια της Μαρί, με επικεφαλής τη μητέρα της, Ναντίν, επέμεινε στην κατηγορία του φόνου εκ προθέσεως.

«Δεν ήταν ένα ατύχημα. Ήταν μια πράξη βίας, μια δολοφονία», δήλωσε τότε η Ναντίν Τρεντινιάν, η φωνή της γεμάτη πόνου και αλήθεια. «Πώς μπορεί ένα μόνο χτύπημα να προκαλέσει τέτοια καταστροφή;»

Ο Καντά καταδικάστηκε για φόνο (πρόθεση πρόκλησης θανάσιμων σωματικών βλαβών, όχι προμελετημένο φόνο) και του επιβλήθηκε ποινή φυλάκισης οκτώ ετών. Η ποινή αυτή, ήδη από την αρχή, θεωρήθηκε επιεικής από πολλούς.

Όταν το 2007 μεταφέρθηκε σε φυλακή της Γαλλίας και λίγους μήνες αργότερα αποφυλακίστηκε υπό όρους, έχοντας εκτίσει μόλις τέσσερα χρόνια (συμπεριλαμβανομένης της προφυλάκισης), η οργή της κοινής γνώμης ξεχείλισε.

«Δολοφόνε»

Η αποφυλάκιση του Μπερτράν Καντά άνοιξε ένα νέο κεφάλαιο αντιπαράθεσης. Για πολλούς θαυμαστές του, ο Καντά ήταν ένας «καταραμένος καλλιτέχνης» που είχε εκτίσει την ποινή του και έπρεπε να του δοθεί μια δεύτερη ευκαιρία. Για τις φεμινιστικές οργανώσεις και τους ακτιβιστές κατά της βίας, ήταν ένα ζωντανό σύμβολο της ατιμωρησίας.

«Είναι αδιανόητο ένας δολοφόνος να επιστρέφει στη σκηνή σαν να μη συνέβη τίποτα», δήλωσε μια εκπρόσωπος της ένωσης Ni Putes Ni Soumises (Ούτε Πόρνες Ούτε Υποταγμένες) στη Le Parisien. «Η τέχνη δεν πρέπει να αποτελεί άλλοθι για τη βία».

Κάθε καλλιτεχνικό βήμα του Καντά – η συμμετοχή του σε συναυλίες, η κυκλοφορία νέων άλμπουμ – συνοδευόταν από θύελλα αντιδράσεων.

Οι συναυλίες του ακυρώνονταν η μία μετά την άλλη, ενώ διαδηλώσεις πραγματοποιούνταν έξω από τους χώρους των εμφανίσεών του.

Το κίνημα #MeToo, που αναδύθηκε με πάθος στα μέσα της δεκαετίας του 2010, έδωσε νέα δυναμική σε αυτές τις διαμαρτυρίες, αναδεικνύοντας το φαινόμενο της ενδοοικογενειακής βίας και της σεξουαλικής παρενόχλησης.

Ο ίδιος ο Καντά, σε μια συναυλία στο Zénith του Παρισιού το 2018, απάντησε στους επικριτές του με ένα ύφος αδιαφορίας, λέγοντας:

«Δεν έχω τίποτα εναντίον σας, εσείς έχετε κάτι εναντίον μου… Μου είναι παντελώς αδιάφορο». Η απουσία μεταμέλειας ήταν ακραία, σοκαριστική. Ήταν η στάση ενός γυναικοκτόνου.

Στις 11 Ιουνίου 2018, αφού τον Μάρτιο τον είχαν υποδεχτεί με το σύνθημα «δολοφόνε» στην Γκρενόμπλ, ακύρωσε τις υπόλοιπες εμφανίσεις του.

Ο δεύτερος θάνατος

Όσο η μνήμη για το βάναυσο θάνατο της Μαρί Τρεντινιάν παρέμενε ζωντανή, μια ακόμη τραγωδία αναζωπυρώσει τις φλόγες της οργής εναντίον του ατιμασμένου ροκ σταρ.

Η πρώην σύζυγός του και μητέρα των δύο παιδιών του, Κριστίνα Ράντι, βρέθηκε απαγχονισμένη στο σπίτι τους το 2010.

Η Ράντι, η σύζυγος που ο Καντά είχε εγκαταλείψει μετά από τον έρωτα του με την Τρεντινιάν, ήταν εκείνη που τον στήριξε στη δίκη του.

Ο θάνατος της αρχικά αποδόθηκε σε αυτοκτονία, τα media προστάτεψαν με τον ιστό τους τον Καντά αποκαλώντας τον έναν «καταραμένο ροκ σταρ» αλλά οι αμφιβολίες δεν σταμάτησαν ποτέ.

Πόσο διαβολική σύμπτωση μπορεί να είναι το γεγονός ότι δύο γυναίκες που συνδέθηκαν με τον Καντά πέθαναν υπό ύποπτες συνθήκες;

Το ντοκιμαντέρ που οδήγησε σε νέα έρευνα

Το τριμερές ντοκιμαντέρ του Netflix, The Cantat Case (Υπόθεση Καντά), έφερε στο φως σοκαριστικές μαρτυρίες και στοιχεία.

Στα τρία επεισόδια της σειράς του Netflix, που είναι διαθέσιμα από τις 27 Μαρτίου, περιέχονται «πολλές δηλώσεις και μαρτυρίες» που δεν είχαν ληφθεί κατά τις προηγούμενες τέσσερις έρευνες των αρχών για τις συνθήκες θανάτου της Ράντι. Όλες εκείνες οι έρευνες μπήκαν στο αρχείο, χωρίς να δοθεί συνέχεια, είπε ο εισαγγελέας.

Εκτός από την υπόθεση που αφορούσε την αιτία θανάτου της Ράντι στο σπίτι του ζεύγους στο Μπορντό, ακολούθησαν άλλες τρεις έρευνες, το 2013, το 2014 και το 2018.

Οι δύο τελευταίες διενεργήθηκαν με αφορμή τις μηνύσεις που κατέθεσε η πρόεδρος της ένωσης «Γυναίκα και Ελεύθερη», Γιαέλ Μελούλ, η πρώην δικηγόρος του τελευταίου συντρόφου της Κριστίνα Ραντί.

Η Μελούλ δήλωσε «ανακουφισμένη» από τη ριζική αλλαγή στάσης της εισαγγελίας του Μπορντό σε αυτήν την «υπόθεση εξαναγκαστικής αυτοκτονίας», όπως την αποκάλεσε.

Σύμφωνα με τη δικηγόρο, η μαρτυρία νοσηλεύτριας στο ντοκιμαντέρ του Netflix είναι ένα «νέο στοιχείο» που επιβεβαιώνει το γεγονός ότι η Κριστίνα Ράντι «ήταν θύμα ενδοοικογενειακής βίας».

Πρόσθεσε ότι και η ίδια διαθέτει «νέες μαρτυρίες να υποβάλει στην εισαγγελία του Μπορντό», χωρίς να διευκρινίσει τι αφορούν.

Η νοσοκόμα που κράτησε την ανωνυμία της ισχυρίστηκε ότι η Ράντι είχε επισκεφθεί νοσοκομείο μετά από έναν «βίαιο καβγά» με τον Καντά, παρουσιάζοντας σοβαρούς τραυματισμούς στο κεφάλι.

Επιπλέον, ένα ηχητικό μήνυμα που φέρεται να άφησε η Ράντι στον τηλεφωνητή των γονιών της λίγο πριν τον θάνατό της, όπου αναφερόταν στη βία του Καντά, αναζωπύρωσε τις υποψίες.

«Το ντοκιμαντέρ του Netflix δεν είναι απλώς μια ανασκόπηση, είναι μια νέα αποκάλυψη», έγραψε η Le Parisien, τονίζοντας τη νέα διάσταση που δόθηκε στην υπόθεση. «Φέρνει στο φως πτυχές που είχαν θαφτεί, αναγκάζοντας τη δικαιοσύνη να επανεξετάσει τα δεδομένα».

Αν και είχε απαλλαχθεί με συνοπτικές διαδικασίες για τον θάνατο της Ράντι, που αποδόθηκε σε αυτοκτονία μετά το ντοκιμαντέρ και τις σοκαριστικές αποκαλύψεις του, όλα είναι ξανά εδώ.

Οι φήμες, οι υποψίες, οι θάνατοι, ο δολοφόνος, όχι όμως οι δύο γυναίκες που πέθαναν όταν οι ζωές τους διασταυρώθηκαν.

Κανένα έγκλημα πάθους

Η ιστορία της Μαρί Τρεντινιάν και της Κριστίνα Ράντι, αναδεικνύει με τον πιο σκληρό τρόπο την ανάγκη για την αναγνώριση της γυναικοκτονίας σχολιάζει η Le Monde.

Δεν πρόκειται για «εγκλήματα πάθους», αλλά για ακραίες πράξεις βίας που πηγάζουν από την πατριαρχική αντίληψη του ελέγχου και της κυριαρχίας και η περίπτωση του Καντά υπενθυμίζει ότι η φήμη, το ταλέντο και η καλλιτεχνική λάμψη μπορούν να λειτουργήσουν ως ασπίδα απέναντι στην ευθύνη για τη βία. Δεν πρέπει.

«Ο Καντά είναι ένας τραγικός χαρακτήρας, αλλά η ιστορία του είναι πάνω απ’ όλα μια τραγική ιστορία για τις γυναίκες. Μια ιστορία που, δυστυχώς, επαναλαμβάνεται καθημερινά σε κάθε γωνιά του πλανήτη» γράφει ο The Guardian.

Η επιμονή της οικογένειας Τρεντινιάν, οι φεμινιστικές οργανώσεις και, πλέον, η δύναμη των μέσων όπως το Netflix, συνεχίζουν να ρίχνουν φως σε υποθέσεις που μυρίζουν έμφυλο μίσος.

Η μάχη για δικαιοσύνη και ευαισθητοποίηση συνεχίζεται, με την ελπίδα ότι καμία Μαρί, καμία Κριστίνα, δεν θα πεθάνει ξανά από το χέρι ενός άνδρα, και ότι η κοινωνία θα μάθει να αναγνωρίζει και να καταπολεμά τη βία προτού αυτή μετατραπεί σε ανεπανόρθωτη τραγωδία.

Ναι, η επανάληψη απαιτείται: Καμία μόνη.