Ασία: Για χρόνια ντύνουν την Αμερική – Τώρα οι δασμοί Τραμπ απειλούν την επιβίωση των εργατών στη βιομηχανία ρούχων

Στις 9 Ιουλίου, μετά από την 90ήμερη αναστολή των δασμών για τις χώρες που διαπραγματεύονται συμφωνίες, ο πρόεδρος των ΗΠΑ ενημέρωσε αρκετές χώρες στην Ασία για νέους δασμούς που θα τεθούν σε ισχύ από την 1η Αυγούστου.

Οι νέοι δασμοί, αν και χαμηλότεροι από αυτούς που προτάθηκαν τον Απρίλιο, δεν αρκούν για να κατευνάσουν τις ανησυχίες.

Μεταξύ των χωρών που έλαβαν επιστολές από τον Ντόναλντ Τραμπ ήταν και κέντρα παραγωγής ενδυμάτων όπως η Καμπότζη και η Σρι Λάνκα, που εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τις ΗΠΑ ως εξαγωγική αγορά.

Στις επιστολές αναφερόταν ότι οι δύο χώρες θα επιβαρυνθούν με δασμούς 36% και 30% αντίστοιχα.

Η Nike, η Levi’s και η Lululemon είναι μερικές από τις μεγάλες αμερικανικές μάρκες που κατασκευάζουν το μεγαλύτερο μέρος των ενδυμάτων τους σε αυτές τις χώρες.

Στο έλεος των δασμών οι εργάτες

«Μπορείτε να φανταστείτε τι θα συμβεί αν χάσουμε τις δουλειές μας; Ανησυχώ πολύ, ειδικά για τα παιδιά μου. Χρειάζονται φαγητό», είπε στο BBC μία γυναίκα, που εργάζεται σε εργοστάσιο ενδυμάτων στη νοτιοανατολική Καμπότζη.

Εκείνη και ο σύζυγος της, βγάζουν τα προς το ζην ράβοντας τσάντες 10 ώρες την ημέρα.

Μαζί, κερδίζουν περίπου 570 δολάρια το μήνα – μόλις αρκετά για να καλύψουν το ενοίκιο και να συντηρήσουν τους δύο μικρούς γιους τους και τους ηλικιωμένους γονείς τους.

«Θέλω να στείλω ένα μήνυμα στον Πρόεδρο Τραμπ, να του πω να άρει τους δασμούς στην Καμπότζη… Χρειαζόμαστε τις δουλειές μας για να συντηρήσουμε τις οικογένειές μας», είπε στο BBC.

Η Καμπότζη και η Σρι Λάνκα βασίζονται στις εξαγωγές

Η Καμπότζη, η οποία έχει γίνει μια δημοφιλής εναλλακτική λύση για τους κινεζικούς λιανοπωλητές λόγω της άμεσης διαθεσιμότητας φθηνού εργατικού δυναμικού, εξήγαγε πέρυσι ρούχα αξίας άνω των 3 δισ. δολαρίων στις ΗΠΑ, σύμφωνα με την Στατιστική Υπηρεσία της ASEAN.

Ο τομέας, ο οποίος απασχολεί πάνω από 900.000 άτομα, αντιπροσωπεύει περισσότερο από το ένα δέκατο των συνολικών εξαγωγών της χώρας.

Για τη Σρι Λάνκα, οι εξαγωγές προς τις ΗΠΑ βοήθησαν τη βιομηχανία ενδυμάτων – η οποία απασχολεί άμεσα περίπου 350.000 άτομα – να κερδίσει 1,9 δισεκατομμύρια δολάρια πέρυσι, καθιστώντας την τρίτη μεγαλύτερη πηγή συναλλάγματος της χώρας.

«Αν το [30%] είναι το τελικό ποσοστό, η Σρι Λάνκα θα βρεθεί σε δύσκολη θέση, καθώς οι ανταγωνιστές μας, όπως το Βιετνάμ, έχουν λάβει χαμηλότερους δασμούς», δήλωσε ο Yohan Lawrence, γενικός γραμματέας του Joint Apparel Association Forum της Σρι Λάνκα, στο πρακτορείο ειδήσεων Reuters.

Τελευταίες διαπραγματεύσεις

Οι αρχές της Σρι Λάνκα ελπίζουν να διαπραγματευτούν περαιτέρω μείωση των δασμών, αλλά δεν έχουν αποκαλύψει ποιο ποσοστό θα θεωρούσαν αποδεκτό.

Ορισμένοι ηγέτες της χώρας έχουν επισημάνει ότι η Σρι Λάνκα έχει λάβει τη μεγαλύτερη παραχώρηση – 14 ποσοστιαίες μονάδες – μέχρι στιγμής, ως αποτέλεσμα προηγούμενων διαπραγματεύσεων.

«Θεωρούμε ότι αυτό είναι το ξεκίνημα μιας πολύ καλής κατάστασης», δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ο γραμματέας του υπουργού Οικονομικών, Harshana Suriyapperuma.

Καμπότζη, η οποία έλαβε παραχώρηση 13 ποσοστιαίων μονάδων, επιδιώκει επίσης περαιτέρω συνομιλίες.

«Κάνουμε ό,τι μπορούμε για να προστατεύσουμε τα συμφέροντα των επενδυτών και των εργαζομένων», δήλωσε ο αναπληρωτής πρωθυπουργός Sun Chanthol, ο οποίος ηγείται της διαπραγματευτικής ομάδας.

«Θέλουμε το δασμολογικό συντελεστή να είναι μηδενικός… Ωστόσο, σεβόμαστε την απόφασή τους και θα συνεχίσουμε να προσπαθούμε να διαπραγματευτούμε χαμηλότερο συντελεστή», δήλωσε.

Γυρίζοντας πίσω την πρόοδο

Ο Τραμπ υποστηρίζει ότι οι δασμοί είναι απαραίτητοι για να μειωθεί η διαφορά μεταξύ της αξίας των αγαθών που αγοράζουν οι ΗΠΑ από άλλες χώρες και εκείνων που πωλούν σε αυτές.

«Δυστυχώς, οι σχέσεις μας απέχουν πολύ από το να είναι αμοιβαίες», έγραψε ο Αμερικανός ηγέτης σε επιστολές που απέστειλε σε διάφορες χώρες την περασμένη εβδομάδα, τις οποίες δημοσίευσε και στην πλατφόρμα του Truth Social.

Ωστόσο, οι αναλυτές διαφωνούν.

Οι δασμοί του Τραμπ παραβλέπουν τα οφέλη που αποκομίζουν οι ΗΠΑ από τις υφιστάμενες εμπορικές συμφωνίες, όπως τα φθηνότερα ρούχα και τα υψηλότερα κέρδη για τις αμερικανικές εταιρείες που προμηθεύονται από χώρες όπως η Σρι Λάνκα ή η Καμπότζη, λέει ο Μαρκ Άνερ, κοσμήτορας της Σχολής Διοίκησης και Εργασιακών Σχέσεων του Πανεπιστημίου Rutgers.

Για δεκαετίες, οι ΗΠΑ, η Ευρωπαϊκή Ένωση και ο Καναδάς είχαν θεσπίσει ένα σύστημα ποσοστώσεων που διατηρούσε ένα ορισμένο μερίδιο των αγορών τους για αναπτυσσόμενες χώρες όπως η Σρι Λάνκα.

Το σύστημα, το οποίο καταργήθηκε σταδιακά το 2005, βοήθησε τον τομέα της ένδυσης της Σρι Λάνκα να ανθίσει παρά τον σκληρό ανταγωνισμό.

«Το γεγονός ότι οι ΗΠΑ επιβάλλουν τώρα απαγορευτικούς δασμούς που ουσιαστικά αποκλείουν αυτές τις χώρες από την αγορά, αντιβαίνει στην ίδια την πορεία ανάπτυξης που είχαν ορίσει στο παρελθόν», δήλωσε ο καθηγητής Anner.

Οι γυναίκες υφίστανται το μεγαλύτερο βάρος

Οι δασμοί της Ουάσιγκτον προσθέτουν νέες πιέσεις στις γνωστές προκλήσεις του κλάδου: τη φτώχεια και τα ελάχιτα εργασιακά δικαιώματα στην Καμπότζη και τη συνεχιζόμενη οικονομική κρίση στη Σρι Λάνκα.

Οι γυναίκες, που αποτελούν το 70% των εργαζομένων στον κλάδο της ένδυσης στην περιοχή, θα υποστούν το μεγαλύτερο βάρος των δασμών.

Η περαιτέρω μείωση των ήδη χαμηλών μισθών τους σημαίνει ότι τα παιδιά τους ενδέχεται να υποφέρουν από πείνα, ενώ οι πιθανές απολύσεις θα είναι ακόμη πιο καταστροφικές.

Μία γυναίκα που εργάζεται σε ένα εργοστάσιο στην πόλη Ναουαλαπιτία της Σρι Λάνκα, λέει ότι νιώθει σαν να κρέμεται μια αξίνα πάνω από το κεφάλι της.

«Οι εταιρείες δεν λειτουργούν με ζημίες… Αν μειωθούν οι παραγγελίες, αν υπάρξουν ζημίες, υπάρχει πιθανότητα να κλείσει η εταιρεία», λέει.

Η ίδια ξεκίνησε ως απλή μοδίστρα το 2011 και στη συνέχεια προήχθη σε προϊσταμένη μιας ομάδας 70 γυναικών.

Αν η κατάσταση επιδεινωθεί, ορισμένοι εργαζόμενοι στην Καμπότζη λένε ότι θα εξετάσουν το ενδεχόμενο να μετακομίσουν στην Ταϊλάνδη για να βρουν δουλειά, ακόμα και αν αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να το κάνουν παράνομα.

«Η διαβίωσή μας εξαρτάται από το εργοστάσιο ενδυμάτων. Δεν θα επιβιώσουμε αν ο εργοδότης μας κλείσει», λέει μία άλλη γυναίκα στο BBC από το μικροσκοπικό δωμάτιο 16 τ.μ. που κατοικεί στην πρωτεύουσα της Καμπότζης, Πνομ Πεν.

«Έχουμε λίγη μόρφωση. Δεν μπορούμε να βρούμε άλλη δουλειά. Προσευχόμαστε κάθε μέρα να άρει ο Πρόεδρος Τραμπ τους δασμούς. Σκεφτείτε εμάς και τη φτωχή μας χώρα».