Όσο τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης (AI) εξελίσσονται με ταχύ ρυθμό διευρύνοντας τα πεδία εφαρμογής τους, όλο και περισσότεροι εκφράζουν την πεποίθηση ότι ο τομέας της επιστήμης των υπολογιστών σύντομα θα ανήκει στο παρελθόν.

Η παραπληροφόρηση για την αντικατάσταση των εργαζομένων στην πληροφορική ίσως μας στερεί μελλοντικά ταλέντα, λένε οι ειδικοί

Στην εποχή της «τεχνολογίας εξοικονόμησης εργασίας» απειλούνται διάφοροι τομείς και αρκετοί εργαζόμενοι ανησυχούν για το επαγγελματικό τους μέλλον. Η εξυπηρέτηση πελατών γίνεται από chatbots – η Amazon πουλάει ηλεκτρονικά βιβλία γραμμένα από ChatGPT. Σχεδιαστές και εικονογράφοι χάνουν δουλειές από την GenAI, μεταφραστές καλούνται να «καθαρίσουν» μεταγραφές που παράγονται από τεχνητή νοημοσύνη.

Οι ειδικοί των υπολογιστών υποστηρίζουν από την πλευρά τους ότι οι ισχυρισμοί για «το τέλος της πληροφορικής» σε μεγάλο βαθμό δεν είναι τίποτε άλλο παρά φήμες από ανθρώπους που, παρά την ευφυΐα τους, εκφράζονται πέρα από το πεδίο της ειδίκευσής τους, δηλαδή δεν είναι επιστήμονες υπολογιστών. Πέραν αυτού, υπάρχει ευρεία παρανόηση για το τι πραγματικά περιλαμβάνει αυτή η επιστήμη.

Ωστόσο, δεν διαφωνούν ότι η AI μπορεί να γράψει κώδικα βάσει εντολών, όπως μπορεί να δημιουργήσει ποιήματα, συνταγές ή συνοδευτικές επιστολές. Μπορεί να αυξήσει την παραγωγικότητα και να επιταχύνει τη ροή της δουλειάς, λένε, αλλά τίποτα από αυτά δεν καταργεί την αξία της ανθρώπινης συνεισφοράς.

AI: Η παραπληροφόρηση στοιχίζει

Όπως αναφέρει σε άρθρο του το Conversation, το να γράφει κανείς κώδικα δεν είναι συνώνυμο με την επιστήμη των υπολογιστών καθώς αυτή υπερβαίνει κατά πολύ αυτή τη δεξιότητα. Προγραμματισμό μπορεί να μάθει κάποιος χωρίς να παρακολουθήσει ούτε ένα πανεπιστημιακό μάθημα.

Ωστόσο, η συγκεκριμένη επιστήμη αφορά πολύ πιο πολύπλοκα ζητήματα όπως η μηχανική σύνθετων συστημάτων, ο σχεδιασμός υποδομών και μελλοντικών γλωσσών προγραμματισμού, η ασφάλεια στον κυβερνοχώρο και η επαλήθευση της ορθότητας των συστημάτων.

Αυτές τις εργασίες η AI δεν μπορεί να τις εκτελέσει αξιόπιστα ούτε αναμένεται να μπορέσει στο άμεσο μέλλον, σύμφωνα με τους επιστήμονες υπολογιστών. Η ανθρώπινη παρέμβαση παραμένει απαραίτητη, αλλά η παραπληροφόρηση κινδυνεύει να αποτρέψει δεκάδες χιλιάδες ταλαντούχους φοιτητές από σημαντικές καριέρες σε αυτόν τον κρίσιμο τομέα.

Τι ισχύει

Εκεί που υπερέχει η AI είναι στις προβλέψεις, καθώς επεξεργάζεται σε ελάχιστο χρόνο πλήθος δεδομένων. Η GenAI, από την άλλη, ενισχύει αυτήν την ικανότητα προσθέτοντας ένα φιλικό προς τον χρήστη επίπεδο παρουσίασης στο περιεχόμενο του διαδικτύου – ξαναγράφει, συνοψίζει και μορφοποιεί την πληροφορία ώστε να μοιάζει με ανθρώπινη εργασία.

Ωστόσο, η τεχνητή νοημοσύνη δεν «σκέφτεται» πραγματικά. Βασίζεται σε λογικές συντομεύσεις που θυσιάζουν την ακρίβεια προς χάριν της ταχύτητας. Αυτό σημαίνει ότι, παρόλο που η AI «μιλά» σαν άνθρωπος, δεν μπορεί να συλλογιστεί, να νιώσει, να ενδιαφερθεί ή να επιθυμήσει οτιδήποτε. Δεν λειτουργεί όπως ο ανθρώπινος νους.

Ενδεικτικό είναι ότι αν και μέχρι πρόσφατα φαινόταν ότι η «μηχανική προτροπών» (prompt engineering) θα αντικαθιστούσε την επιστήμη των υπολογιστών, σήμερα υπάρχουν ελάχιστες αγγελίες για τέτοιες θέσεις, ενώ οι ευθύνες των επιστημόνων του κλάδου έχουν διευρυνθεί.

Αυτό που τελικά προσφέρει η AI είναι πιο ισχυρά εργαλεία για τους επαγγελματίες. Δηλαδή, τους βοηθάει να εξελίσσουν τις ιδέες τους, μειώνοντας τους υποστηρικτικούς ρόλους και αυξάνοντας τους καθαρά τεχνικούς. Η εξειδικευμένη ανθρώπινη συνεισφορά παραμένει αναγκαία σε πολλούς τομείς, είτε για λόγους εμπιστοσύνης, είτε εποπτείας, είτε δημιουργικότητας.

Για παράδειγμα, για την προσαρμογή αλγορίθμου hedge fund σε νέες οικονομικές συνθήκες, απαιτείται αλγοριθμικός σχεδιασμός και βαθιά γνώση της αγοράς. Για επανεγγραφή κώδικα για κβαντικούς υπολογιστές, δεν υπάρχουν αρκετά παραδείγματα για να το κάνει η AI μόνη της. Για ανάπτυξη ασφαλούς λογισμικού για πυρηνικά εργοστάσια, απαιτείται εξειδίκευση σε ενσωματωμένα συστήματα.

Επιστήμη υπολογιστών: Γιατί παραμένει αναντικατάστατη

Ένα πράγμα είναι βέβαιο, σύμφωνα με τους επιστήμονες των υπολογιστών. Η AI θα αλλάξει τις μεθόδους δουλειάς, δεν θα αντικαταστήσει το αντικείμενο και τους εργαζομένους. Κάθε φορά που προκύπτει ένα νέο πρόβλημα ή πολυπλοκότητα, η AI από μόνη της δεν αρκεί. Και αυτό γιατί βασίζεται εξ ολοκλήρου στα διαθέσιμα δεδομένα. Η συντήρηση της AI, η ανάπτυξη νέων πλατφορμών και η εξέλιξη τομέων όπως η αξιοπιστία και η διαχείρισή της άπτεται της επιστήμης των υπολογιστών.

Το μόνο σενάριο στο οποίο ίσως να μη χρειάζεται πλέον η επιστήμη των υπολογιστών είναι αν φτάσουμε σε σημείο όπου δεν θα περιμένουμε πλέον καμία νέα γλώσσα, σύστημα, εργαλείο ή πρόκληση. Κάτι τέτοιο είναι εξαιρετικά απίθανο.

Αν φτάσουμε, παρ’ όλα αυτά στο σημείο η τεχνητή νοημοσύνη να εκτελεί όλες αυτές τις εργασίες, τότε σχεδόν όλα τα επαγγέλματα θα κινδυνεύουν εξίσου. Από τις λίγες εξαιρέσεις θα είναι εκείνοι που δημιουργούν, ελέγχουν και εξελίσσουν την AI.

Κάτι ανάλογο είχε συμβεί στη βιομηχανική επανάσταση, όταν εργάτες αντικαταστάθηκαν σε αναλογία 50:1 λόγω της ταχείας ανάπτυξης των μηχανών. Το εργατικό δυναμικό στην πάροδο του χρόνου αυξήθηκε, αλλά οι νέες θέσεις εργασίας αφορούσαν όσους μπορούσαν να χειρίζονται ή να επιδιορθώνουν μηχανές, να αναπτύσσουν νέες ή να σχεδιάζουν εργοστάσια.

Στην εποχή της τεχνητής νοημοσύνης, ωστόσο, έχουμε άλλη μια ευκαιρία να αποφασίσουμε αν η αυτοματοποίηση θα δημιουργήσει πλεονεκτήματα για όλους ή αν τα οφέλη της θα εισρεύσουν μόνο στους ιδιοκτήτες επιχειρήσεων και τους επενδυτές που επιθυμούν να μειώσουν τις μισθοδοσίες τους.

Όπως αναφέρει ο δημοσιογράφος και συγγραφέας Brian Merchant στο βιβλίο του με τίτλο «Blood in the Machine», οι λουδίτες (λέξη που χρησιμοποιείται ως προσβολή για οποιονδήποτε αντιστέκεται στην τεχνολογική καινοτομία) δεν αντιτάχθηκαν στην τεχνολογία καθαυτή, αλλά στα δικαιώματα των εργαζομένων πάνω στην αυτοματοποίηση.