Η Ισπανία και το Μαρόκο βιώνουν ένα νέο επεισόδιο πολιτικής και θεσμικής έντασης στο Στενό του Γιβραλτάρ. Μια σειρά από διπλωματικές κινήσεις, στρατιωτικούς ελιγμούς και συμβολικές προκλήσεις έχουν επαναφέρει στο προσκήνιο μια χρόνια διαμάχη που σχετίζεται με την κυριαρχία στη Θέουτα, τη Μελίγια και τις ισπανικές βραχονησίδες στη Βόρεια Αφρική.

Στο επίκεντρο βρίσκεται και πάλι το νησάκι Περεχίλ, ένας ακατοίκητος βράχος απέναντι από τις ακτές της Ταγγέρης με σημαντική γεωστρατηγική και συμβολική σημασία. Η πιο πρόσφατη κίνηση του Μαρόκου ήταν η επανενεργοποίηση της Επιτροπής για την Υπεράσπιση των Υποθέσεων του Βασιλείου, γνωστής παλαιότερα ως Επιτροπή για την Απελευθέρωση της Μελίγια και της Θέουτα, με έδρα τα Καστιγιέχος δίπλα στη Μελίγια.

Η εθνικιστική αυτή επιτροπή, που διατηρεί στενούς δεσμούς με τις μαροκινές υπηρεσίες πληροφοριών, ανακοίνωσε ότι σχεδίαζε απόβαση στις 12 Ιουλίου στο νησί Περεχίλ για να πραγματοποιήσει την πρώτη της συμβολική συνάντηση. Αν και η επιχείρηση δεν πραγματοποιήθηκε τελικά, με την επίσημη δικαιολογία των κακών καιρικών συνθηκών, το μήνυμα εστάλη: τα μέλη της επιτροπής φωτογραφήθηκαν με φόντο το νησί και επανέλαβαν τη νομιμοφροσύνη τους στον βασιλιά Μοχάμεντ ΣΤ΄ καθώς και τις διεκδικήσεις τους για τα εδάφη υπό ισπανική κυριαρχία.

Η ενέργεια αυτή ήρθε σε μια στιγμή που οι διμερείς σχέσεις βρίσκονται σε φάση ψυχρότητας, καθώς η συμμετοχή του εκπροσώπου του Μετώπου Πολισάριο σε συνέδριο του ισπανικού Λαϊκού Κόμματος προκάλεσε την οργή του Ραμπάτ, το οποίο αντέδρασε κλείνοντας τα τελωνεία στη Θέουτα και τη Μελίγια, αποστέλλοντας επιστολή με πολιτικές απαιτήσεις προς τον αρχηγό του Λαϊκού Κόμματος Αλμπέρτο Νούνιεθ Φεϊχόο και επαναδραστηριοποιώντας την προπαγανδιστική επιτροπή στα Καστιγιέχος.

Σύμφωνα με αναλυτές που επικαλούνται ισπανικά μέσα όπως το El Confidencial και το El Independiente, η στρατηγική αυτή δεν είναι καινούργια: το Μαρόκο επιλέγει να ανεβάζει την ένταση όταν στην Ισπανία επικρατούν συνθήκες πολιτικής αστάθειας ή κοινωνικών εντάσεων, όπως είχε συμβεί το 2002 όταν οι μαροκινές δυνάμεις κατέλαβαν το Περεχίλ, δύο χρόνια μετά τα ρατσιστικά επεισόδια στο Ελ Εχίδο.

Ορισμένοι εκτιμούν ότι και τα πρόσφατα επεισόδια στην Τορε Πατσέκο (Μούρθια), με συγκρούσεις μεταξύ ακροδεξιών ομάδων και μαροκινών μεταναστών, παρατηρούνται από το Ραμπάτ ως δυνητική ευκαιρία για αύξηση της πίεσης. Η απάντηση της Ισπανίας ήταν η διακριτική ενίσχυση της στρατιωτικής της παρουσίας στα ισπανικά εδάφη του βόρειου Μαρόκου.

Όπως αναφέρει η EuropaSur, το πλοίο Furor του ισπανικού πολεμικού ναυτικού περιπολεί κοντά στο Πενιόν ντε Βελέθ δε λα Γκομέρα, στο πλαίσιο των συνήθων επιχειρήσεων επιτήρησης και αποτροπής, ενώ έχει ενισχυθεί και η φρουρά στην νησίδα Αλμποράν, η οποία είναι στρατηγικής σημασίας για τον έλεγχο της δυτικής Μεσογείου.

Στρατιωτικές πηγές που επικαλείται το El Español σημειώνουν ότι, αν και οι αναπτύξεις αυτές εντάσσονται στο πλαίσιο της κανονικής στρατιωτικής δραστηριότητας, αναγνωρίζουν ότι «ο συμβολισμός παίζει καθοριστικό ρόλο σε αυτά τα εδάφη» και ότι η διαρκής παρουσία της Ισπανικής Ναυτικής Δύναμης λειτουργεί ως «αόρατο τείχος» απέναντι σε κάθε πιθανή μονομερή ενέργεια που θα μπορούσε να διαταράξει το υπάρχον καθεστώς.

Εργαλείο πίεσης για το Μαρόκο

Η χρονική συγκυρία επιβαρύνει περαιτέρω την κατάσταση, καθώς η απόπειρα συμβολικής κατάληψης συνέπεσε με την επέτειο της κρίσης του 2002, όταν οι ισπανικές ειδικές δυνάμεις είχαν απομακρύνει ένα μικρό μαροκινό στρατιωτικό απόσπασμα που είχε υψώσει τη σημαία του στο Περεχίλ. Η πρόσφατη προβολή ενός ντοκιμαντέρ για εκείνη την κρίση ενόχλησε επίσης το Ραμπάτ, το οποίο φέρεται να προσπάθησε να εμποδίσει τη διεθνή του διάδοση.

Παρά το γεγονός ότι το Περεχίλ παραμένει ακατοίκητο και στερείται οικονομικής αξίας, το Μαρόκο το χρησιμοποιεί διαχρονικά ως συμβολικό εργαλείο πίεσης όταν οι διεκδικήσεις του στη Θέουτα, τη Μελίγια ή τη Δυτική Σαχάρα χάνουν έδαφος στη διεθνή σκηνή.

Από την πλευρά της, η Ισπανία, παρότι επιχειρεί να υποβαθμίσει τη σημασία αυτών των κινήσεων σε πολιτικό επίπεδο, κάθε φορά που η Ραμπάτ ανακινεί το θέμα ενισχύει διακριτικά αλλά ουσιαστικά την παρουσία της στην περιοχή, υπογραμμίζοντας έτσι τη δέσμευσή της στη διατήρηση του status quo. Η περιοχή αυτή, μολονότι δεν έχει ιδιαίτερη οικονομική αξία, παραμένει εστία υψηλού συμβολισμού και γεωπολιτικής σημασίας, όπου οι συμβολικές κινήσεις μπορούν να προκαλέσουν πολύ πραγματικές συνέπειες, αποδεικνύοντας για άλλη μια φορά ότι οι πληγές της πρόσφατης ιστορίας στο Στενό του Γιβραλτάρ παραμένουν ανοιχτές.

Ειδήσεις Σήμερα: