Ο δεξιοτέχνης των αυγών Φαμπερζέ, Μιχαήλ Πέρκιν, γεννήθηκε σε μια εύπορη αγροτική οικογένεια στο χωριό Οκουλόφσκαγια στις 22 Μαΐου του 1860 και, από μικρή ηλικία υιοθέτησε το ρόλο του προστάτη της οικογένειας.

Έχοντας χάσει τον πατέρα του, η ευθύνη για τη μητέρα, την αδελφή και τον μικρότερο αδελφό του έπεσε στους ώμους του.

Η αρχή μιας σπουδαίας πορείας

Η γνωριμία του Πέρκιν με την τέχνη προέκυψε μέσα από την επίσκεψη του εκκλησία του χωριού του, τον Άγιο Νικόλαο – ακόμη και στους ταπεινούς ναούς του χωριού έβρισκε κανείς περίτεχνα εικονοστάσια και εικόνες που είχαν δημιουργηθεί από ειδικευμένους τεχνίτες.

Ο νεαρός Πέρκιν εμπνεύστηκε από αυτά τα έργα τέχνης και άρχισε να ασχολείται και ο ίδιος με τη μεταλλοτεχνία, πιθανότατα υπό την επίβλεψη του τοπικού σιδηρουργού, σύμφωνα με τον οίκο δημοπρασιών Sotheby’s.

Σε ηλικία δεκαοκτώ ετών, όπως και πολλοί άλλοι που έπρεπε να φροντίσουν η οικογένεια τους να έχει ένα πιάτο φαγητό στο τραπέζι της, πήγε να εργαστεί στην Αγία Πετρούπολη. Όπως σημείωσε αργότερα στις αναφορές του ο Ελβετός Φραντς Μπιέρμπαουμ, ένας από τους δασκάλους του Φαμπερζέ, ο Πέρκιν ήταν αυτοδίδακτος και έφτασε στην Αγία Πετρούπολη χωρίς να γνωρίζει γράμματα.

Εκεί, βρήκε μια θέση στο εργαστήριο του διάσημου Έρικ Κόλιν. Μέσα σε έξι χρόνια, είχε γίνει μαθητευόμενος, κατάφερει να λάβει τον τίτλο του αρχιχρυσοχόου και παντρεύτηκε την Τατιάνα Βλαντιμίροβνα Φινίκοβα, κόρη του αρχιεργάτη της Bolin, Βλαντιμίρ Ιακόβλεβιτς Φινίκοβ.

«Το ύφος των περασμένων αιώνων»

To 1888, ο Καρλ Φαμπερζέ ήθελε να επαναπροσδιορίσει την επωνυμία της εταιρείας. Όπως διαβάζουμε στο Sotheby’s, αντικατέστησε τον αρχιεργάτη Έρικ Κόλιν με τον Μιχαήλ Πέρκιν και δρομολόγησε μια μεγάλη αλλαγή στην κατεύθυνση της παραγωγής της εταιρείας.

Μέχρι εκείνη τη στιγμή, υπήρχε μια τάση προς τα μεγάλα, φανταχτερά κομμάτια. Στην αντίπερα όχθη, ο Καρλ Φαμπερζέ επιθυμούσε να αναδείξει το σχέδιο και τη δεξιοτεχνία. Τη στροφή αυτή έμελλε να υπογράψει ο Πέρκιν.

«[Η] σκέψη ήταν να διατηρηθεί το ύφος των περασμένων αιώνων, αλλά να εφαρμοστεί σε αντικείμενα του παρόντος (…) στη θέση διακοσμητικών αντικειμένων χωρίς γήινο σκοπό, κατασκευάζαμε επιτραπέζια ρολόγια, μελανοδοχεία, τασάκια, κουδουνάκια κ.ο.κ.» (Franz Birbaum όπως αναφέρεται στο T. and S. Fabergé, History of the Fabergé firm: According to the recollections of the Head Designer of the Firm Franz P. Birbaum, Αγία Πετρούπολη, ιδιωτική έκδοση, 1992, σ. 5).

Ένα νέο εργαστήριο

Με την υποστήριξη του εργοδότη του, ο Περκίν έλαβε άδεια από τον δήμαρχο της Αγίας Πετρούπολης να ανοίξει το δικό του εργαστήριο, το οποίο στεγαζόταν σε ένα διαμέρισμα στην διάσημη οδό Bolshaya Morskaya.

Οι παραγγελίες για την αυλή ήταν μυριάδες και, τα πιο σημαντικά αριστουργήματα κατασκευάζονταν στο εργαστήριο του Πέρκιν. Ο αριθμός των υπαλλήλων του Πέρκιν ανερχόταν περίπου στο 25% του συνόλου του υποκαταστήματος της Φαμπερζέ στην Αγία Πετρούπολη και, μέσα σε μόλις δεκαπέντε χρόνια κατασκευάστηκαν περίπου είκσοι χιλιάδες προϊόντα. Αντικείμενα με το εμπορικό σήμα του Πέρκιν εντοπίζονται ακόμη και σήμερα στην αγορά ως αντίκες.

Το 1889, ο Πέρκιν δημιούργησε την πιο ακριβή ταμπακιέρα στην ιστορία του ρωσικού οίκου: διακοσμημένη με διαμάντια και ένα πορτρέτο του Αλέξανδρου Γ’, προοριζόταν ως δώρο στον Γερμανό καγκελάριο Όττο φον Μπίσμαρκ.

Το σήμα του Πέρκιν μπορεί επίσης να βρεθεί στο πιο ακριβό αντικείμενο της Φαμπερζέ – ένα ρολόι του 1891, που δημιουργήθηκε για τον γάμο του αυτοκρατορικού ζεύγους. Αυτό το ρολόι και το αυγό «Ρότσιλντ» δωρίστηκαν στο μουσείο Ερμιτάζ της Αγίας Πετρούπολης από τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν.

Όταν η εταιρεία μετακόμισε στο δικό της νέο κτίριο στην οδό Bolshaya Morskaya το 1901, το εργαστήριο του Πέρκιν καταλάμβανε τον τρίτο όροφο. Εκείνη την εποχή, απασχολούσε ήδη περισσότερα από πενήντα άτομα. Ένα χρόνο νωρίτερα, στην Παγκόσμια Έκθεση του 1900 στο Παρίσι, όταν για πρώτη και μοναδική φορά πριν από την επανάσταση, τα αυτοκρατορικά πασχαλινά δώρα μεταφέρθηκαν στο εξωτερικό, ο Πέρκιν τιμήθηκε με χρυσό μετάλλιο.

Το αριστούργημα

Ένα από τα κυριότερα αριστουργήματα του Πέρκιν ήταν το αυγό «Στέψη», που κατασκευάστηκε για την Αλεξάνδρα Φιοντόροβνα το 1897. Τα χρώματα του σμάλτου, που παρουσιάζονται σε μορφή ηλιαχτίδων, είχαν ως αναφορά τη στέψη του Νικολάου Β’, στην κορυφή της οποίας υπάρχει ένα πλέγμα από δάφνινες κορδέλες με δικέφαλους αετούς. Ωστόσο, υπάρχει μια λεπτομέρεια στο εσωτερικό του που εκτοξεύει την αξία του: μια μικροσκοπική άμαξα της Αικατερίνης Β΄ της Ρωσίας.

Ωστόσο, η επιτυχία του Πέρκιν διακόπηκε απότομα. Δεκατέσσερα χρόνια τεράστιας πίεσης ως επικεφαλής του εργαστηρίου κατά την περίοδο μεγιστοποίησης της παραγωγής της Φαμπερζέ επιβάρυναν την ψυχική και σωματική υγεία του Πέρκιν. Απεβίωσε το 1903 σε ηλικία μόλις σαράντα τεσσάρων ετών.

*Με πληροφορίες από: Russia Beyond | Russian World | Kεντρική φωτογραφία θέματος: The Alexander Fersman Mineralogical Museum