«Μυκηναίοι αλχημιστές»: Το Αθέατο Μουσείο παρουσιάζει ένα «φθηνό μαγικό» βγαλμένο από τα βάθη των αιώνων

Μετά από περίπου 90 χρόνια αφάνειας, ξεχασμένα και ασφαλή σε μια γωνία των αποθηκών του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, έξι πήλινα αγγεία φανερώνουν ένα παράξενο αρχαίο μυστικό. Η έκθεση «Μυκηναίοι αλχημιστές» έρχεται τώρα στο Αθέατο Μουσείο για να φέρει στο φως τη διπλή ζωή των κεραμικών αγγείων

Το Αθέατο Μουσείο είναι η επιτυχημένη δράση του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου που προβάλλει επιλεγμένες αρχαιότητες από τον κόσμο των αποθηκών.

«Για να μην πει ξανά ποτέ κανείς αντίο σε κανέναν που αγαπά»

Ένα «φθηνό μαγικό» από τα βάθη των αιώνων

Σύμφωνα με τον Δρ. Αρχαιολόγο Κώστα Πασχαλίδη, «τα περίεργα μαύρα ίχνη πάνω στη ζωγραφισμένη επιφάνειά τους είναι ό,τι απέμεινε από την ολική τους κάλυψη με λεπτά φύλλα κασσίτερου (…) προκειμένου να αποκτήσουν το χρώμα και τη λάμψη του ασημιού και του χρυσού,», μια πρακτική που απαιτούσε ιδιαίτερη προσοχή, καθώς η κεραμική επιφάνεια ήταν «ευάλωτη σαν πεταλούδα».

Η εν λόγω πρακτική ήταν μεν γνωστή, αλλά ιδιαιτέρως σπάνια, σύμφωνα με τον αρχαιολόγο. Ενώ, σύμφωνα με τον ίδιο, πρόκειται για ένα πρώιμο «ταχυδακτυλουργικό τρικ, ένα φθηνό μαγικό» προς τιμήν αυτών «που αποχαιρετούσαν για πάντα».

«Μια τελετουργική κι απέλπιδα πράξη που μας θυμίζει το πάθος των αλχημιστών της αρχαιότητας να μετατρέψουν τις θνητές ύλες σε άφθαρτο κι αιώνιο χρυσό και να καταργήσουν με την πανάκεια το θάνατο των σωμάτων», έγραψε σε ανάρτησή του Δρ. Πασχαλίδης.

«Για να μην πει ξανά ποτέ κανείς αντίο σε κανέναν που αγαπά», τόνισε κλείνοντας.

Η ανακοίνωση του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου

«Μετά από δεκάδες θαυμάσια αντικείμενα που παρουσιάστηκαν έως τώρα, το Αθέατο Μουσείο υποδέχεται τους ‘Μυκηναίους αλχημιστές’. Πρόκειται για ένα σύνολο πήλινων μυκηναϊκών αγγείων του όψιμου 14ου αι. π.Χ. που σώζουν στην επιφάνειά τους ίχνη επικασσιτέρωσης.

Η γνωστή, αλλά όχι ιδιαίτερα συχνή πρακτική της κάλυψης των κεραμικών αγγείων με λεπτά φύλλα κασσίτερου γινόταν από εξειδικευμένους τεχνίτες και είχε ως σκοπό την απόδοση της λάμψης του αργύρου και του χρυσού, δηλαδή τη μαγική μεταμόρφωση ορισμένων αντικειμένων καθημερινής χρήσης σε πολύτιμα σκεύη συμποσίου.

Τα αγγεία αυτά προσφέρονταν ως δώρα στους νεκρούς, φέροντας επάνω τους την επίφαση της αντοχής και της αθανασίας των ευγενών μετάλλων. Αυτή η δύσκολη και λεπτή διαδικασία, που θα μπορούσε να ονομαστεί μυκηναϊκή αλχημεία φαίνεται πως υπηρετούσε τις ανάγκες και τις πεποιθήσεις της μυκηναϊκής θεολογίας του θανάτου».

«Μυκηναίοι αλχημιστές»

Οι «Μυκηναίοι αλχημιστές» παρουσιάζονται στην Αίθουσα του Βωμού (αιθ. 34) από την Πέμπτη 27 Μαρτίου 2025 ως τη Δευτέρα 26 Μαΐου 2025.

Για όσους μάλιστα η απλή θέαση των έργων δεν είναι αρκετή, στις 13 και 27 Απριλίου και στις 25 Μαΐου ημέρα Κυριακή, καθώς και στις 9 και 30 Απριλίου και στις 7 Μαΐου ημέρα Τετάρτη, ώρα 13:00, αρχαιολόγοι του Μουσείου υποδέχονται τους επισκέπτες στο χώρο της έκθεσης και συνομιλούν μαζί τους για τη σημασία του χρυσού και του αργύρου στον μυκηναϊκό κόσμο, την αινιγματική μυκηναϊκή θεολογία του θανάτου και τις προσπάθειες των αρχαίων αλχημιστών να ανακαλύψουν τις μαγικές συνταγές της αθανασίας της ύλης και του σώματος, σύμφωνα με την επίσημη ανακοίνωση.

Ημερομηνίες παρουσιάσεων

13 και 27 Απριλίου και 25 Μαΐου ημέρα Κυριακή, ώρα έναρξης 13:00 και

9 και 30 Απριλίου και 7 Μαΐου ημέρα Τετάρτη, ώρα έναρξης 13:00

Οι παρουσιάσεις θα πραγματοποιηθούν στα ελληνικά.

*Κεντρική Φωτογραφία: Κεραμικά όπως παρουσιάζονται στην επίσημη σελίδα του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου