«Οι Γερμανοί στέλνουν σε… δίαιτα Ελλάδα και Ισπανία»

Σιγά – σιγά το καταλαβαίνουμε. Οι Ισπανοί το επιβεβαίωσαν: Λιτότητα. «Η Γερμανία επιβάλλει τον ρυθμό της δημοσιονομικής προσαρμογής: η… διαίτα θα είναι πιο αυστηρή για χώρες όπως η Ισπανία και η Ελλάδα», έγραψαν τα ισπανικά οικονομικά σαϊτ.

Όπως αναφέρουν «Εκονομίστα» και «Εξπανσίον», αλλά η «Ελ Παϊς»: «Το φινάλε του Ecofin έδωσε στους Γερμανούς το πάνω χέρι που υποστήριζαν τη δημοσιονομική πειθαρχία και των χωρών της Νότιας Ευρώπης. Το Βερολίνο ζήτησε συγκεκριμένα στοιχεία για τη μείωση του χρέους και του ελλείμματος.

Τι περιλαμβάνει το κείμενο της απόφασης του Ecofin

Το κείμενο που συμφώνησε το Ecofin ανταποκρίνεται, σε μεγάλο βαθμό, στις απαιτήσεις της Γερμανίας: οι χώρες που υπερβαίνουν το όριο χρέους του 60% του ΑΕΠ που καθιερώνει τη μεταρρύθμιση της οικονομικής διακυβέρνησης πρέπει να δημιουργήσουν δημοσιονομικά αποθέματα ασφαλείας που να αντιμετωπίζουν απρόβλεπτα γεγονότα και οικονομικά χτυπήματα. Με τον τρόπο αυτό τίθεται στόχος ελλείμματος 1,5%, κάτω από το ανώτατο όριο του 3% του ΑΕΠ.

Κάτι που κάνει χαρούμενη τη Γαλλία επειδή ορίζει έναν ρυθμό πρωτογενούς διαρθρωτικής προσαρμογής για αυτές τις χώρες με υψηλό χρέος 0,4% του ετήσιου ΑΕΠ, κάτω από το 0,5% που ορίζεται από τους προηγούμενους δημοσιονομικούς κανόνες, προκειμένου να δώσει χώρο για επενδύσεις. Επιπλέον, μπορεί να μειωθεί στο 0,25% σε περίπτωση που το πρόγραμμα προσαρμογής εκτείνεται από τέσσερα σε επτά έτη.

Αυτή είναι μια προσαρμογή που θα έπρεπε να κάνει η πλειονότητα των κρατών μελών, σύμφωνα με τις φθινοπωρινές οικονομικές προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η Ισπανία, η Γαλλία, η Ελλάδα ή η Ιταλία θα ήταν μεταξύ των κρατών-μελών που θα πρέπει να κάνουν αυτή τη μείωση το 2025. Ωστόσο, ο οικονομικός αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Βάλντις Ντομπρόβσκις, απέφυγε να κάνει αξιολογήσεις ανά χώρα.

Υπάρχουν και άλλες διασφαλίσεις στο κείμενο που ικανοποιούν επίσης το Βερολίνο, όπως αυτή που σχετίζεται με το χρέος για να εγγυηθεί μια αποτελεσματική ετήσια μείωση μεσοπρόθεσμα. Με αυτόν τον τρόπο, καθιερώνει ένα ποσοστό προσαρμογής 1% ετησίως για χώρες με χρέος μεγαλύτερο του 90% και 0,5% για εκείνες κάτω του 90% του ΑΕΠ αλλά πάνω από το όριο του 60%.

Ισορροπημένη η συμφωνία στην οποία κατέληξε το Ecofin

Το κείμενο θα αποτελέσει αντικείμενο διαπραγμάτευσης με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο

Ισορροπημένη συμφωνία

Πρόκειται για μια «ισορροπημένη» συμφωνία, όπως ανέφερε σε συνέντευξη Τύπου η υπουργός Οικονομίας, Nadia Calviño, για έναν από τους πιο σύνθετους και σημαντικούς φακέλους της εκ περιτροπής ισπανικής προεδρίας του Συμβουλίου της Ε.Ε. Το κείμενο θα αποτελέσει αντικείμενο διαπραγμάτευσης με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο το συντομότερο δυνατό για να οριστικοποιηθεί η μεταρρύθμιση το πρώτο τρίμηνο του 2024.

Προβλέπει μια μεταβατική περίοδο, έως το 2027, κατά την οποία οι τόκοι επί του χρέους θα εξαιρεθούν κατά τον υπολογισμό της διαδρομής προσαρμογής, όπως ζητήθηκε από τη Γαλλία και την Ιταλία. «Απαλύνει τον αντίκτυπο της ταχείας αύξησης των επιτοκίων και τον αντίκτυπο στην επιβάρυνση των τόκων του δημόσιου χρέους», διευκρίνισε η πρώτη αντιπρόεδρος, Nadia Calviño, σχετικά με το τι αποτέλεσε ένα από τα κύρια εμπόδια στην τελευταία συνεδρίαση του Ecofin.

Σε ισχύ οι δημοσιονομικοί κανόνες

Η μεταρρύθμιση των δημοσιονομικών κανόνων προκύπτει ως απάντηση στα χρόνια της χρηματοπιστωτικής κρίσης στα οποία η προηγούμενη οικονομική διακυβέρνηση αποδείχθηκε ότι δεν είχε ρεαλιστικούς και εφαρμόσιμους κανόνες. Έτσι, αυτή η αναθεώρηση του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης προσπάθησε επίσης να δώσει χώρο στις επενδύσεις. Η αρχική πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θεσπίζει εξατομικευμένα τετραετή σχέδια προσαρμογής ανά χώρα, τα οποία θα μπορούν να παραταθούν σε επτά χρόνια σε περίπτωση που υπάρχουν επενδυτικές μεταρρυθμίσεις που το δικαιολογούν.

Το 2024 θα ισχύσουν ξανά οι δημοσιονομικοί κανόνες που είχαν ανασταλεί λόγω της πανδημίας με όριο ελλείμματος 3% του ΑΕΠ και 60% στην περίπτωση του χρέους. Η πρόταση της κοινοτικής εκτελεστικής εξουσίας περιλαμβάνει κυρώσεις για τις χώρες που δεν συμμορφώνονται. Κυρώσεις που παρουσιάζονται ως πιο ρεαλιστικές από τις προηγούμενες, απρόσιτες για τα κράτη μέλη σε καταστάσεις οικονομικών δυσκολιών λόγω των υψηλών ποσών τους.

Αν και οι δημοσιονομικοί κανόνες θα τεθούν ξανά σε ισχύ το 2024, η προοπτική, όπως εξήγησε ο οικονομικός αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, είναι να κλείσει μια συμφωνία με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πριν από τις ευρωεκλογές. Με αυτόν τον τρόπο, οι Βρυξέλλες θα μπορούν να δώσουν τις κατευθυντήριες γραμμές τους στις χώρες για το έτος 2025 με βάση αυτή τη νέα οικονομική διακυβέρνηση και το 2024 θα διατυπωθεί ως μεταβατική περίοδος.

Κύριες αποκλίσεις

Όλα τα βλέμματα ήταν στραμμένα στην Ιταλία, τη χώρα που έφτασε στην συνάντηση με τη μεγαλύτερη απροθυμία. Οι αποκλίσεις μεταξύ της Γαλλίας και της Γερμανίας, της μηχανής λήψης αποφάσεων της ΕΕ, μειώνονται μήνα με μήνα από τον περασμένο Οκτώβριο. Το Παρίσι ήταν το σκηνικό που επιλέχθηκε για τους Γάλλους και Γερμανούς υπουργούς Οικονομίας, Μπρούνο Λεμέρ και Κρίστιαν Λίντνερ, αντίστοιχα, για να εξομαλυνθούν οι διαφορές. Για να συμφωνήσουν σε κοινή θέση με την οποία θα καταλήξουν σε συμφωνία.

Οι κύριες αποκλίσεις έγκεινται στον ρυθμό μείωσης του ελλείμματος που θα έπρεπε να αναλάβουν οι χώρες για να έχουν δημοσιονομικά αποθέματα ασφαλείας, δηλαδή να επιτύχουν τον στόχο του 1,5% του ΑΕΠ, κάτω από το μέγιστο όριο του 3%.

Ελλειμμα που καθορίζεται από δημοσιονομικούς κανόνες. Η Γαλλία, σε μια προσπάθεια να ανοίξει προς τις επενδύσεις, απέρριψε την προσαρμογή, η οποία θα έπρεπε να είναι 0,5% όπως ορίζεται από τους προηγούμενους κανόνες.

Σημείο απόκλισης η πορεία των δαπανών

Συγκεκριμένα, τι περιθώριο θα έχουν οι χώρες για να αποκλίνουν από το όριο δαπανών. Αυτή είναι η αναφορά που θα χρησιμοποιήσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στο πλαίσιο της νέας οικονομικής διακυβέρνησης, για να ανοίξει διαδικασίες υπερβολικού ελλείμματος και τα όριά της ορίστηκαν κατ’ ανώτατο όριο στο 0,5% ετησίως ή στο 0,75% στην τετραετή περίοδο προσαρμογής.

Η διμερής συνάντηση διευθετήθηκε, σύμφωνα με τα λόγια του Γάλλου υπουργού, σε συμφωνία 100% με το Βερολίνο. Και η ελπίδα δόθηκε στους Είκοσι Επτά να επικυρώσουν αυτές τις γραμμές.

Η ουσία είναι ότι οι υπουργοί Οικονομίας και Οικονομικών κλείνουν συμφωνία για τη μεταρρύθμιση των φορολογικών κανόνων. Το κείμενο θα αποτελέσει αντικείμενο διαπραγμάτευσης με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο

Το Ecofin συμφωνεί σε ετήσια προσαρμογή του διαρθρωτικού ελλείμματος κατά 0,4% για τις πιο υπερχρεωμένες χώρες. Προβλέπει μια μεταβατική περίοδο, έως το 2027, κατά την οποία θα εξαιρεθούν οι τόκοι του χρέους κατά τον υπολογισμό της διαδρομής προσαρμογής κάθε χώρας.

Η «Ελ Παϊς» από την πλευρά της τόνισε:

«Οι 27 συμφώνησαν σε μια μεταρρύθμιση των κοινοτικών δημοσιονομικών κανόνων που επιδιώκει, πάνω από όλα, τη μείωση των υψηλών επιπέδων δημόσιου χρέους που επιτεύχθηκε κατά τη διάρκεια της συνάφειας σε μόλις 15 χρόνια τριών συστημικών κρίσεων (η οικονομική, αυτή που προκλήθηκε από τον covid-19 και η ενέργεια). Όπως συνηθίζεται στις Βρυξέλλες, ήταν πρώτα απαραίτητο να καταλήξουν σε συμφωνία η Γαλλία και η Γερμανία.

Το έκαναν το βράδυ της Τρίτης στο Παρίσι, 20 ώρες πριν από την έναρξη της τηλεδιάσκεψης με τους υπόλοιπους ομολόγους τους της ΕΕ. Αυτό το βήμα άνοιξε τον δρόμο για την Ισπανίδα Πρώτη Αντιπρόεδρο και Υπουργό Οικονομίας, Nadia Calviño, η οποία είναι υπεύθυνη για την επιβεβαίωση της θέσης των κρατών μελών για την προεδρία της Ισπανίας στο Συμβούλιο της ΕΕ μέχρι το τέλος του έτους. Και έτσι, αυτή την Τετάρτη, μετά από εννέα μήνες διαπραγματεύσεων, έχει επιτευχθεί θέση, όπως ανακοίνωσε η πρόεδρος του Συμβουλίου.

Η ιδέα είναι να αντιμετωπίσουμε το τελευταίο στάδιο μιας μεταρρύθμισης που επιδιώκει να αφήσει πίσω του κλειστούς κανονισμούς στις χειρότερες στιγμές της χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008, και που επέβαλε ένα ζουρλομανδύα σε δημοσιονομικά θέματα τόσο άκαμπτο που δεν τηρήθηκαν ποτέ και έχουν ανασταλεί από τότε ξέσπασε η πανδημία».