Εξάρτηση, εξάρτυση και εξάρτιση
Ένα χαρακτηριστικό δείγμα ομοήχων
Δεν είναι λίγες οι λέξεις της νέας ελληνικής γλώσσας που προφέρονται μεν το ίδιο, ταυτίζονται δηλαδή ηχητικώς, αλλά διαφέρουν σε ό,τι αφορά την ορθογραφία, την ετυμολογία και τη σημασία τους.
Οι λέξεις αυτές, που προκαλούν αρκετά συχνά σημαντικές δυσκολίες στη χρήση τους, λέγονται ομόηχα (ομόηχες λέξεις).
Ένα χαρακτηριστικό δείγμα ομοήχων αποτελούν τα ουσιαστικά εξάρτηση, εξάρτυση και εξάρτιση, που έχουν εντελώς διαφορετική ετυμολογική προέλευση αλλά και σημασιολογικό περιεχόμενο.
Το ουσιαστικό εξάρτηση παράγεται από το ρήμα εξαρτώ (εξαρτώμαι), που σημαίνει κρεμώ από κάπου (κυριολεκτική χρήση της λέξης), βασίζω ή στηρίζω κάτι σε συγκεκριμένους όρους και προϋποθέσεις, στηρίζομαι σε κάποιον ή κάτι, ορίζομαι από κάποιον, βρίσκομαι υπό την εξουσία ή τη δικαιοδοσία του (μεταφορική χρήση της λέξης).
Το ρήμα εξαρτώ (-άω) απαντά και στην αρχαία ελληνική γλώσσα με την έννοια τού κρεμώ από κάπου ή προσδένω σε κάτι.
Στη νέα ελληνική γλώσσα η λέξη εξάρτηση σπανίως χρησιμοποιείται με την κυριολεκτική σημασία της, ως κρέμασμα σε σημείο που προεξέχει ή (στον αθλητισμό) αιώρηση του σώματος από μονόζυγο ή δίζυγο.
Πολύ συχνότερη είναι η μεταφορική χρήση της λέξης, που μπορεί να δηλώνει
- προσκόλληση, έλλειψη αυτοτέλειας ή ανεξαρτησίας, σχέση που τελεί υπό τον έλεγχο άλλου: «Η εξάρτησή του από τη σύζυγό του τον οδηγεί σε λανθασμένες επιλογές».
- σχέση υποταγής ή ολοκληρωτικής κυριαρχίας, κατάσταση ομηρείας: «Οι σχέσεις που διαμορφώνονται μεταξύ των οικονομικών υπερδυνάμεων του πλανήτη και των υπανάπτυκτων χωρών είναι σχέσεις εξάρτησης».
- σχέση αιτίας-αιτιατού (αποτελέσματος): «Οφείλουμε να παραδεχθούμε ότι η οικονομική αυτοδυναμία και η εθνική κυριαρχία βρίσκονται σε σχέση αμοιβαίας εξάρτησης».
- εθισμό σε βλαβερές για τον ανθρώπινο οργανισμό ουσίες (ναρκωτικά, αλκοόλ κ.λπ.): «Η εξάρτησή του από το αλκοόλ αποδείχθηκε μοιραία».
Το ουσιαστικό εξάρτυση παράγεται από το ρήμα της αρχαίας ελληνικής γλώσσας εξαρτύω, που σήμαινε ετοιμάζω, παρασκευάζω, εφοδιάζω ή εξοπλίζω.
Στη νέα ελληνική γλώσσα η λέξη εξάρτυση δηλώνει τον ατομικό εξοπλισμό, το σύνολο των ατομικών ειδών που φέρει στέλεχος των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας κατά την εκτέλεση του καθήκοντος (ζωστήρας, τελαμώνας, ατομικό σακίδιο κ.λπ.): «Κατά τον εορτασμό για την επέτειο της εθνεγερσίας οι στρατιώτες παρήλασαν με πλήρη πολεμική εξάρτυση».
Τέλος, το ουσιαστικό εξάρτιση παράγεται από το ρήμα εξαρτίζω, που σημαίνει αρματώνω πλοίο, δηλαδή το εφοδιάζω ή το εξοπλίζω με τα απαραίτητα για την πλεύση του (το εξαρτίζω απαντά και στην αρχαία ελληνική γλώσσα με τη σημασία τού συμπληρώνω ή τελειώνω).
*Στη φωτογραφία του παρόντος άρθρου, εξάρτυση νέου τύπου.
- Άννα Βίσση: Η μεγάλη συναυλία στο Καλλιμάρμαρο έρχεται απόψε αποκλειστικά στο MEGA
- ΑΕΚ: Τα έσοδα που μπορούν να έχουν οι ομάδες στο Conference League από τα νοκ-άουτ παιχνίδια ως και τον τελικό
- Αγρότες: «Η μόνη υπόλογη για τα μπλόκα είναι η κυβέρνηση» – Αντιπολιτευτικά πυρά
- Χριστούγεννα: Πώς να ξεκλειδώσετε το μυστικό των επιτυχημένων αγορών
- Καλλιθέα: Έλεγχοι σε καταστήματα «StripShow» – Πέντε συλλήψεις ατόμων που προήγαγαν στην πορνεία γυναίκες
- Βόλος: Φωτιά ξέσπασε σε διαμέρισμα 4ου ορόφου – Αποπνικτική ατμόσφαιρα από τους πυκνούς καπνούς
- Γκαρμπαχόσα: «Στη Euroleague οι ομάδες χάνουν το 60% των εσόδων τους – Το ΝΒΑ Europe θα λύσει το πρόβλημα»
- Τσιάρας: «Πείσματα» τα μπλόκα για τον Τσιάρα – Πετάει ξανά την μπάλα στους αγρότες
Ακολουθήστε το in.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
![Άκρως Ζωδιακό: Τα Do’s και Don’ts στα ζώδια σήμερα [Σάββατο 20.12.2025]](https://www.in.gr/wp-content/uploads/2025/12/samuel-quek-cD4pt47I4JY-unsplash-1-315x220.jpg)
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232442
