Ενδείξεις ανάκαμψης στη βιομηχανία μηχανημάτων και ειδών εξοπλισμού

Σημάδια ασταθούς ανάκαμψης εκδηλώνονται στη βιομηχανία μηχανημάτων και ειδών εξοπλισμού, έπειτα από μια διετία έντονης υποχώρησης του όγκου της παραγωγής, των εσόδων και της αποδοτικότητάς της, που οδήγησε στην καταγραφή ζημιών το 2010.

Ο δείκτης της παραγωγής του κλάδου το πρώτο πεντάμηνο του 2011 κινήθηκε ανοδικά, σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2010, με αποτέλεσμα να καταγράφεται άνοδος της παραγωγής κατά 11,2%, έναντι πτώσης 18,6% έναν χρόνο πριν. Ειδικότερα τον περασμένο Μάιο κατεγράφη αύξηση κατά 16,2%.

Ωστόσο, σύμφωνα με το ΙΟΒΕ, τον περασμένο Ιούνιο ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών στη βιομηχανία κεφαλαιουχικών αγαθών σημείωσε νέο ιστορικό χαμηλό, υποχώρησε κατά 5 σχεδόν μονάδες και διαμορφώθηκε στις 47 μονάδες.

Οι προβλέψεις για την παραγωγή τους προσεχείς μήνες περιορίστηκαν σχεδόν κατά 11 μονάδες, φθάνοντας στις -38, ενώ διογκωμένα για την εποχή εμφανίζονταν και τα αποθέματα, σύμφωνα με το 54% των επιχειρήσεων, έναντι μόλις του 13% που δήλωνε το αντίθετο.

Ως προς τις εκτιμήσεις για τις τρέχουσες παραγγελίες και τη ζήτηση, το συντριπτικό 82% των επιχειρήσεων ανέφερε ότι αυτές βρίσκονται σε χαμηλά για την εποχή επίπεδα. Αρνητικές είναι οι προβλέψεις για τις πωλήσεις της επόμενης περιόδου, αλλά και οι εκτιμήσεις για τις τρέχουσες εξαγωγές, όπου επτά στις δέκα επιχειρήσεις τις έκριναν χαμηλές για την εποχή.

Οι δυσμενείς εξελίξεις επηρέασαν αρνητικά και τις προβλέψεις για την απασχόληση του κλάδου, όπου το 43% των επιχειρήσεων αναμένει μείωση και μόλις το 3% προσβλέπει σε αύξηση των θέσεων εργασίας.

Σε όρους τιμών, μία στις τέσσερις επιχειρήσεις αναμένει μείωσή τους το επόμενο διάστημα, ενώ τέλος, στο τριμηνιαίο ερώτημα για την ανταγωνιστική θέση των επιχειρήσεων, κατεγράφη σημαντική επιδείνωση στις εκτιμήσεις για την εγχώρια και τις ευρωπαϊκές αγορές και ηπιότερη ως προς τις διεθνείς αγορές.

Οι μεταβολές που σημειώνονται στην παραγωγή της ελληνικής βιομηχανίας μηχανών αντανακλούν, σύμφωνα με στελέχη επιχειρήσεων του κλάδου, αφενός την κάμψη της εσωτερικής ζήτησης λόγω της σοβαρής μείωσης των επενδυτικών δαπανών ολόκληρου του βιομηχανικού και κατασκευαστικού τομέα και, αφετέρου, την ένταση, κατά τους τελευταίους μήνες, των προσπαθειών για την εξασφάλιση παραγγελιών από άλλες, γειτονικές χώρες.

Αυτά προκύπτουν από στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ και του ΙΟΒΕ και την επεξεργασία των ισολογισμών των 25 μεγαλύτερων επιχειρήσεων του κλάδου με πωλήσεις άνω των τριών εκατομμυρίων ευρώ και συνολικές πωλήσεις 263,1 εκατ. ευρώ, οι οποίες γνωστοποίησαν τα οικονομικά τους αποτελέσματα του προηγούμενου έτους ως τις 20 Ιουλίου 2011.

Τα στοιχεία αναλυτικά

Γενικότερα, 13 κερδοφόρες (52% του συνόλου) εμφανίζουν καθαρά κέρδη ύψους 6,5 εκατ. ευρώ και 12 ζημιογόνες (48%) παρουσιάζουν ζημιές ύψους 11,8 εκατ. ευρώ, με συνέπεια να προκύπτουν συνολικές καθαρές ζημιές ύψους 5,3 εκατ. ευρώ έναντι συνολικών καθαρών κερδών 10,7 εκατ. ευρώ, που είχαν παρουσιάσει οι ίδιες αυτές επιχειρήσεις το 2009. Επομένως, σε σύγκριση με το 2009 η καθαρή κερδοφορία των 25 εταιρειών επιδεινώθηκε κατά 16 εκατ. ευρώ.

Από την ανάλυση των στοιχείων του συγκεντρωτικού ισολογισμού των 25 επιχειρήσεων συνάγεται ότι ο κλάδος το 2010 παρουσίασε σοβαρή επιδείνωση των συντελεστών αποδοτικότητας, σε αντιστοιχία με την καθίζησn του όγκου της παραγωγής (- 17,1%) και των πωλήσεών του.

Πιο συγκεκριμένα, κατεγράφη μείωση των εσόδων κατά 15%, των μεικτών κερδών κατά 16%, των κερδών προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (EBITDA) κατά 35% και των κερδών προ φόρων και τόκων (EBIT) κατά 50%.

Συγχρόνως, συρρικνώθηκαν οι συντελεστές των μεικτών κερδών στο 24,7% από 25,1% το 2009, των κερδών προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (EBITDA) στο 9,2% από 12,1% το 2009 και των κερδών προ φόρων και τόκων (EBIT) στο 4,7% από 8% έναν χρόνο πριν.

Αναλυτικότερα, οι 13 κερδοφόρες πραγματοποίησαν συνολικές πωλήσεις 186 εκατ. ευρώ, οι οποίες αντιστοιχούν στο 70,7% των συνολικών των 25 επιχειρήσεων του κλάδου. Οι πωλήσεις των 12 ζημιογόνων ήταν ύψους 77,1 εκατ. ευρώ (29,3%).

12 επιχειρήσεις οι οποίες ήταν κερδοφόρες το 2009, παρέμειναν και κατά το 2010 κερδοφόρες, πραγματοποιώντας όμως καθαρά κέρδη ύψους 6,5 εκατ. ευρώ έναντι 9,4 εκατ. ευρώ το 2009, μειωμένα κατά 2,9 εκατ. ευρώ.

• Εννέα επιχειρήσεις οι οποίες ήταν κερδοφόρες το 2009 με κέρδη 1,8 εκατ. ευρώ, εμφάνισαν κατά το 2010 ζημιές ύψους 6,8 εκατ. ευρώ, έχοντας έτσι απώλειες ύψους 8,6 εκατ. ευρώ.
• Τρεις επιχειρήσεις οι οποίες ήταν ζημιογόνες το 2009, παρέμειναν και κατά το 2010 ζημιογόνες, πραγματοποιώντας ζημιές 5 εκατ. ευρώ έναντι 0,4 εκατ. ευρώ το 2009, αυξημένες έτσι κατά 4,6 εκατ. ευρώ.
• Μία επιχείρηση η οποία ήταν οριακά ζημιογόνος το 2009 εμφάνισε κατά το 2010 οριακά κέρδη.

Οι συνολικές πωλήσεις εμφανίζονται κατά 15% μειωμένες (- 45,4 εκατ. ευρώ) εξαιτίας πτώσης των πωλήσεων της πλειονότητας των επιχειρήσεων. Συγκεκριμένα, αυτές που τις αύξησαν ήταν μόνο εννέα (36%), καθώς οι υπόλοιπες 16 (64%) είδαν τις πωλήσεις τους να μειώνονται.

Τα μεικτά κέρδη (65 εκατ. ευρώ) μειώθηκαν κατά 12,4 εκατ. ευρώ, τα κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (EBITDA) υποχώρησαν στο επίπεδο των 24,2 εκατ. ευρώ, από 37,3 εκατ. ευρώ το 2009 (- 13,1 εκατ. ευρώ), ενώ τα κέρδη προ φόρων και τόκων (EBIT) συρρικνώθηκαν στο επίπεδο των 12,3 εκατ. ευρώ έναντι 24,6 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 12,3 εκατ. ευρώ.

Στο σύνολο των 25 επιχειρήσεων η αποδοτικότητα του ενεργητικού σε κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (EBITDA), με βάση τα μεγέθη του 2010, έπεσε στο 4,9% (7,9% το 2009).

Τα κέρδη προ φόρων ήταν ύψους 0,6 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 15,2 εκατ. ευρώ σε αξία και κατά 96% σε ποσοστό. Μετά την πρόβλεψη για φόρους (+17%) προέκυψαν καθαρές ζημιές 5,3 εκατ. ευρώ έναντι καθαρών κερδών 10,7 εκατ. ευρώ το 2009.

Τα ίδια κεφάλαια μειώθηκαν κατά 6% (- 12 εκατ. ευρώ), ενώ οι υποχρεώσεις αυξήθηκαν κατά 8,3% (+24 εκατ. ευρώ). Η αναλογία των ξένων κεφαλαίων προς τα συνολικά κεφάλαια ανήλθε από το 60,5% στο 63,9%, με παράλληλη πτώση της αναλογίας των ιδίων από το 39,5% στο 36,1%. Βελτίωση της χρηματοοικονομικής διάρθρωσης επιτεύχθηκε από το 50% των επιχειρήσεων (10 από τις 25).

Ο μέσος δείκτης γενικής ρευστότητας παρουσίασε πτώση κατά 5,5% (κινήθηκε πτωτικά στο 40% των επιχειρήσεων), παραμένοντας σε επίπεδα αρκετά υψηλότερα της μονάδας (1,55).

Επιδείνωση των καθαρών αποτελεσμάτων παρουσιάζουν συνολικά οι 18 από τις 25 επιχειρήσεις (72%). Στο επίπεδο των προ φόρων αποτελεσμάτων επιδείνωση εμφανίζουν επίσης 18 από τις 25. Βελτίωσαν τα μεικτά κέρδη μόνο εννέα (36%) και τα λειτουργικά δέκα (30%). Συγχρόνως βελτίωσαν τους συντελεστές του μεικτού κέρδους 12 (48%) και του λειτουργικού κέρδους 10 (40%). Μειωμένα ίδια κεφάλαια κατέγραψαν 15 επιχειρήσεις (60%).

Επί συνόλου 21 κατηγοριών προϊόντων του κλάδου, όπως αυτές προσδιορίζονται από την Ελληνική Στατιστική Αρχή, άνοδο του όγκου παραγωγής το 2010, σε σύγκριση με το 2009, παρουσίασαν μόνο τρεις (14,3%), σε αντίθεση με τις άλλες 18 (85,7%), οι οποίες εμφάνισαν πτώση.

Αυξήθηκε η παραγωγή μηχανημάτων ζύγισης και μέτρησης κατά 22,4%. Επίσης, αυξήθηκε η παραγωγή μερών εξοπλισμού ψύξης και κατάψυξης και αντλιών θερμότητας κατά 83,8% και μερών εξοπλισμού ανύψωσης και διακίνησης φορτίων κατά 3,6%.

Συγχρόνως, μειώθηκε η παραγωγή παλινδρομικών συμπιεστών μετατόπισης κατά 18,9%, κινητών ανυψωτικών πλαισίων, φορτωτήρων και γερανών κατά 50%, κλιματιστικών μηχανημάτων κατά 45,8%, εξοπλισμού ψύξης και κατάψυξης και αντλιών θερμότητας εκτός των συσκευών οικιακού τύπου κατά 18,9%, μερών μηχανημάτων που δεν περιέχουν ηλεκτρικές συνδέσεις κατά 14,6%, σβαρνών, αναμοχλευτήρων και καλλιεργητικών μηχανών και εργαλείων κατά 18% και μηχανημάτων για εκτόξευση, διασπορά ή ψεκασμό υγρών και κονιοποιημένων προϊόντων για τη γεωργία και την κηπουρική κατά 26,75%.

Παράλληλα μειώθηκε η παραγωγή τόρνων για αφαίρεση μετάλλου κατά 42,5%, άλλων εργαλειομηχανών για την κατεργασία μετάλλου κατά 33,25%, μερών και εξαρτημάτων για εργαλειομηχανές κατεργασίας μετάλλων κατά 38,5%, μηχανών λείανσης ή στίλβωσης για την επεξεργασία πέτρας, κεραμικών υλικών και σκυροδέματος κατά 59,2%, μηχανημάτων για διαλογή, άλεση, ανάμειξη και παρόμοια επεξεργασία γαιών, λίθων, μεταλλευμάτων και άλλων ορυκτών ουσιών κατά 1%, μη ηλεκτρικών φούρνων αρτοποιίας και μη οικιακού εξοπλισμού για μαγείρεμα ή ζέσταμα φαγητού κατά 36,6%, μηχανημάτων για τη βιομηχανική προετοιμασία και την παρασκευή τροφίμων και ποτών κατά 17,7%.

Ακόμη, σημαντική ήταν η μείωση της παραγωγής μηχανημάτων για τη νηματουργία και την υφαντουργία, μηχανισμών αεροπλοΐας, ανασχετικών οργάνων, παρόμοιου εξοπλισμού συσκευών ζυγοστάθμισης και μηχανημάτων ειδικής χρήσης, υδραυλικών συγκροτημάτων και άλλων φυγοκεντρικών αντλιών.

Η εξέλιξη του κύκλου εργασιών του κλάδου το 2011 ανά μήνα, σε σύγκριση με τον ίδιο μήνα του 2010, έχει ως εξής: +24,5% τον Ιανουάριο (- 24,9% τον Ιανουάριο του 2010), +40,3% τον Φεβρουάριο (- 33,8%), – 3,4% τον Μάρτιο (- 16,0%), +54,0% τον Απρίλιο (- 24,7%) και +21,2% τον Μάιο (- 12,6%).

ΑΠΕ-ΜΠΕ