Είναι ο καρκίνος το τίμημα για τους μεγάλους εγκεφάλους μας;

Νέα Υόρκη: Οι μεγάλοι ανθρώπινοι εγκέφαλοι μπορεί να μας κάνουν νοητικά ανώτερους από τους χιμπατζήδες, όμως σύμφωνα με μια νέα επιστημονική μελέτη, η εξέλιξη αυτή πιθανώς έχει ένα οδυνηρό τίμημα: το υψηλότερο ποσοστό εμφάνισης καρκίνου.

Οι χιμπατζήδες θεωρούνται οι στενότεροι εξελικτικοί συγγενείς του ανθρώπου και τα δύο γονιδιώματα είναι κοινά σε ποσοστό 98%. Εδώ και χρόνια, οι επιστήμονες έχουν παρατηρήσει ότι οι χιμπατζήδες έχουν εντυπωσιακά χαμηλό ποσοστό καρκίνου σε σύγκριση με τους ανθρώπους.

Η νέα υπόθεση για τη σύνδεση μεγέθους εγκεφάλου – συχνότητας καρκίνου έγινε από ομάδα ερευνητών με επικεφαλής τον Δρ Τζον ΜακΝτόναλντ του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Τζόρτζια στις ΗΠΑ και δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό έντυπο Μedical Hypotheses, σύμφωνα με την ηλεκτρονική υπηρεσία Live Science.

Αναλύοντας τις διαφορές στην έκφραση των γονιδίων ανάμεσα στους ανθρώπους και στους χιμπατζήδες, ο Δρ ΜακΝτόναλντ και οι συνεργάτες του μελέτησαν την υπόθεση ότι η σημαντική διαφορά στη συχνότητα του καρκίνου ανάμεσα στα δύο είδη οφείλεται στις διαφορές που υπάρχουν όσον αφορά τον τρόπο που τα κύτταρά τους αυτοκαταστρέφονται, μια σημαντική βιολογική διαδικασία γνωστή ως προγραμματισμένος κυτταρικός θάνατος ή απόπτωση.

Οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι ορισμένα γονίδια που σχετίζονται με την απόπτωση, εκφράζονται διαφορετικά στους ανθρώπους από ό,τι στους χιμπατζήδες και συμπέραναν ότι τα ανθρώπινα κύτταρα δεν είναι τόσο αποτελεσματικά, όσο του χιμπατζή, στο να εκτελούν τον προγραμματισμένο θάνατό τους, ειδικά στον εγκέφαλο.

Οι μειωμένες ποσότητες απόπτωσης των κυττάρων έχουν σχετιστεί με αυξημένες πιθανότητες εμφάνισης καρκινικών κυττάρων. Επίσης αρκετά γονίδια, που εμπλέκονται στην απόπτωση, θεωρείται ότι δυσλειτουργούν στα καρκινικά κύτταρα, πράγμα κατανοητό από τη στιγμή που τα καρκινικά κύτταρα πολλαπλασιάζονται ανεξέλεγκτα και με κάποιο τρόπο πρέπει να ξεπεράσουν τα φυσιολογικό σήμα για την αυτό-καταστροφή (απόπτωσή) τους.

Πώς όμως όλα αυτά σχετίζονται με το μεγάλο εγκέφαλο των ανθρώπων;

Στη διάρκεια της ανθρώπινης εξέλιξης, η φυσική επιλογή οδήγησε στην ανάπτυξη μεγαλύτερων εγκεφάλων με μεγαλύτερες νοητικές ικανότητες. Για να καταστεί αυτό εφικτό, με βάση τις εκτιμήσεις των επιστημόνων, οι άνθρωποι έπρεπε να έχουν αυξημένο ρυθμό δημιουργίας νευρώνων (εγκεφαλικών κυττάρων).

Σύμφωνα με την υπόθεση του Δρ ΜακΝτόναλντ, η μειωμένη απόπτωση βοήθησε τους ανθρώπους να αποκτήσουν περισσότερους νευρώνες και άρα μεγαλύτερους εγκεφάλους, όμως παράλληλα τους έκανε πιο επιρρεπείς στον καρκίνο.

Η θεωρία αυτή υποστηρίζεται από άλλες πρόσφατες μελέτες που έχουν παρατηρήσει ότι οι άνθρωποι με ορισμένες νοητικές-γνωσιακές διαταραχές, οι οποίες σχετίζονται με μια αύξηση στη νευρωνική απόπτωση, έχουν επίσης χαμηλότερο ποσοστό καρκίνου.

Προς το παρόν πρόκειται πάντως για μια υπόθεση, που χρειάζεται περαιτέρω διερεύνηση. Σύμφωνα πάντως με τον καθηγητή εξελικτικής βιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας του Λος Αντζελες (UCLA) Στέφεν Χάμπελ, «το ερώτημα είναι αν η θεωρία αυτή είναι σωστή ή όχι. Θα ήταν πράγματι ενδιαφέρον αν η φυσική επιλογή επέδρασε διαφορετικά στους ανθρώπους, σε σχέση με τους χιμπατζήδες, και μετέβαλε την έκφραση ορισμένων γονιδίων, με συνέπεια να επηρεαστεί η πιθανότητα να αρρωσταίνουν οι άνθρωποι».

ΑΠΕ-ΜΠΕ

health.in.gr