H Formula 1 μπροστά σε νέο οικονομικό σταυροδρόμι

Πάνος Ν. Διαμάντης

Ήταν λίγο άστοχη η παρομοίωση που χρησιμοποίησε ο Bernie Ecclestone, εμπορικός διευθυντής της F1, για τη διαμάχη που συμβαίνει αυτή την εποχή στη Formula 1 σχετικά με τη διαπραγμάτευση για τους όρους του νέου Συμφώνου Ομονοίας του 2012. Τη χαρακτήρισε αντίστοιχη της συνεχιζόμενης σύρραξης στη Μέση Ανατολή.

Παρόλα αυτά, η δήλωση του Βρετανού δείχνει τις διαθέσεις και την πολιτική των δύο πλευρών που διαπραγματεύονται: Στη μία πλευρά βρίσκονται οι ομάδες, που προσπαθούν να μείνουν συσπειρωμένες υπό την ομπρέλα του συνδέσμου τους (FOTA) και από την άλλη πλευρά βρίσκεται το τραστ FIA / FOM / CVC Capital.

Η FIA είναι η διεθνής Ομοσπονδία Αυτοκινήτου, η FOM είναι η Formula One Management που χειρίζεται την εμπορική πτυχή της Formula 1 και η CVC Capital είναι η εταιρεία που κατέχει τα εμπορικά δικαιώματα του σπορ. Οι κινήσεις των τριών είναι συντονισμένες και έχουν έναν κοινό παρονομαστή: Την προσπάθεια της CVC Capital να αποπληρώσει τα υπέρογκα χρέη της. Με λίγα λόγια, την προσπάθεια της F1 να επιβιώσει.

Το προηγούμενο Σύμφωνο Ομονοίας (Concorde) έληξε στο τέλος του 2007 και, μέχρι την υπογραφή του νέου Συμφώνου ενόψει του 2012, το μοναδικό έγγραφο που διέπει τις εμπορικές συμφωνίες του σπορ είναι ένα μνημόνιο συνεργασίας μεταξύ των δύο πλευρών.

Το συγκεκριμένο μνημόνιο τροποποιήθηκε τα τελευταία χρόνια και οι ομάδες διεκδίκησαν (εκμεταλλευόμενες και την προσωρινή ρήξη μεταξύ του Max Mosley και του Bernie έπειτα από το ξέσπασμα του σεξουαλικού σκανδάλου του προέδρου της FIA) και πέτυχαν να πάρουν το 75% των κερδών από τα τηλεοπτικά δικαιώματα του σπορ.

Με το υπόλοιπο 25% η εταιρεία CVC Capital οριακά κατάφερνε να αποπληρώνει σταδιακά το χρέος 2,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων προς τη σκοτσέζικη τράπεζα RBS, από την οποία δανείστηκε τα παραπάνω χρήματα για να αγοράσει τα δικαιώματα της F1 και να επενδύσει σε αυτή. Έκτοτε, όμως, μεσολάβησε η παγκόσμια οικονομική κρίση – και τα δεδομένα της επιβίωσης της CVC Capital άλλαξαν ραγδαία.

Αλλαξαν διότι η RBS σημείωσε -με την κρίση- το μεγαλύτερο χρέος στην ιστορία του βρετανικού χρηματοπιστωτικού συστήματος και συνεπώς η CVC Capital δεν είχε πλέον να κάνει με το βρετανικό κράτος (και συνεπώς δεν είχε την ευχέρεια της πολιτικής ευελιξίας), αλλά με απαιτητικούς και αδιάλλακτους επενδυτές της τράπεζας – στους οποίους η RBS είχε μεταβιβάσει την πληρωμή της CVC Capital στην προσπάθειά της να ξεχρεώσει.

Επιπλέον, η παγκόσμια οικονομική κρίση –αν και δεν μείωσε τα χρήματα από τα τηλεοπτικά δικαιώματα και τις χορηγίες πολυεθνικών σε μεμονωμένα Grands Prix- χτύπησε σφοδρά τους οργανωτές των αγώνων. Ενώ στη Μέση Ανατολή και στην Ασία τα ετήσια δικαιώματα διοργάνωσης Grand Prix πλησιάζουν τα 40 εκατομμύρια δολάρια, οι οργανωτές από την Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική -υπό το βάρος της κρίσης- δεν μπορούν να εξασφαλίσουν ούτε τα μισά χρήματα, πλέον.

Οι κυβερνήσεις της Βρετανίας και της Γερμανίας αρνούνται να καταλάβουν τα περίπου 15 εκατομμύρια δολάρια για να βρίσκονται στο πρόγραμμα της Formula 1, ενώ εκείνες του Καναδά και της Γαλλίας δεν θα διοργανώσουν Grand Prix φέτος για τον ίδιο λόγο.

Αυτό είναι σοβαρό πλήγμα για τη CVC Capital, η οποία το 2008 εξοικονόμησε περίπου 400 εκατομμύρια δολάρια από τα δικαιώματα που πληρώνουν οι οργανωτές και φέτος βλέπει ένα σημαντικό μέρος αυτού του ποσού να χάνεται. Το πλήγμα είναι τόσο σοβαρό που, για πρώτη φορά, ο Bernie δήλωσε ανήσυχος για το μέλλον της F1.

Πριν από ένα χρόνο θα έλεγα ότι η εγγύηση μιας τράπεζας είναι ασφαλής εγγύηση για τους οργανωτές, διότι τίποτα δεν μπορεί να πάει στραβά, δήλωσε ο Bernie. Αλλά όταν σκεφτείς όλες τις τράπεζες που έχουν πρόβλημα, θα έλεγες ότι το ρίσκο είναι οριακό. Παρότι οι οργανωτές έχουν καλούς εγγυητές, σκεφτείτε τι θα γινόταν αν εντελώς ξαφνικά οι εγγυητές έλεγαν ΄μας συγχωρείτε΄, συμπλήρωσε.

Εδώ, λοιπόν, έρχεται ο πόλεμος για το νέο Σύμφωνο Ομονοίας. Αναζητώντας πόρους για την επιβίωση της CVC Capital, ο B. Ecclestone επιχειρεί μια αναδιανομή του πλούτου από τα τηλεοπτικά δικαιώματα της F1. Επιχειρεί να διατηρήσει τα έσοδα της CVC μειώνοντας το μερίδιο των κερδών που δίνει στις ομάδες!

Κι αυτή είναι η αιτία της σύρραξης με τον FOTA. Η αφορμή, σύμφωνα με τον Bernie, είναι η αρνητική στάση των ομάδων στην υπογραφή πενταετούς δέσμευσης στο σπορ. Θέλουν να πληρώνονται με τον ίδιο τρόπο που θα πληρωνόντουσαν αν είχαν δεσμευτεί για πέντε χρόνια, αλλά δεν θέλουν να δεσμευτούν, είπε.

Υπογράψτε το συμβόλαιο και θα σας πληρώσουμε. Πρέπει να επιστρέψουμε στη συμφωνία που είχαμε αρχικά, στο 47% των τηλεοπτικών δικαιωμάτων, και θα μπορούν να πάνε όπου θέλουν. Πρέπει να πληρώνουμε πολύ λιγότερα στις ομάδες και να χρεώνουμε λιγότερα και στους οργανωτές, συνέχισε.

Σε αυτό το πλαίσιο, λοιπόν, εντάσσονται και οι κινήσεις της FIA για το θέμα της εφαρμογής ορίου προϋπολογισμού το 2010. Ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας, Max Mosley, γνωρίζει πως δεν μπορεί να επιβάλλει κάτι τέτοιο στις ομάδες, συνεπώς προσπαθεί -κατά τη γνωστή του τακτική- να το περάσει έμμεσα.

Δηλαδή, δίνει σε όσες ομάδες επιλέξουν του χρόνου το προαιρετικό όριο προϋπολογισμού εντυπωσιακές ελευθερίες, όπως κινούμενες πτέρυγες, ανασχεδιασμό του δαπέδου και άλλες αεροδυναμικές ελευθερίες, καθώς και αύξηση του ορίου περιστροφής των κινητήρων.

Αντίθετα, για τις ομάδες που θα επιλέξουν τον απεριόριστο προϋπολογισμό θα υπάρχουν αυστηροί τεχνικοί περιορισμοί. Όμως, μέσω του απλού και ουδόλως δαπανηρού ανασχεδιασμού του δαπέδου, για παράδειγμα, μπορεί να αυξηθεί τόσο πολύ το ποσοστό του «ground effect» που ένα τέτοιο μονοθέσιο να είναι πολύ πιο αποδοτικό από ένα μονοθέσιο με επίπεδο δάπεδο, το οποίο θα έχουν οι ομάδες απεριόριστου προϋπολογισμού. Είδαμε φέτος πόσο μεγάλη διαφορά υπήρξε απλά και μόνο με λίγο διαφορετικό διαχύτη! Σκεφτείτε να είναι όλο το δάπεδο!

Με λίγα λόγια, ο M. Mosley λέει εμμέσως στις ομάδες ότι δεν θα είναι ανταγωνιστικές αν δεν επιλέξουν το όριο προϋπολογισμού. Η Ferrari απείλησε ακόμα και με αποχώρηση από τη F1, αλλά ο Βρετανός έσπευσε να προλάβει τις περαιτέρω αντιδράσεις του FOTA βάζοντας το Παγκόσμιο Συμβούλιο του Motorsport να εγκρίνει τάχιστα (την Τετάρτη 29/04) την εφαρμογή του προαιρετικού ορίου προϋπολογισμού το 2010.

Η αρχική πρόταση του Max Mosley για το ποσό του ορίου προϋπολογισμού ήταν 42 εκατομμύρια δολάρια, αλλά αυτή έγινε απλώς ως προκάλυψη για να περάσει το όριο όταν ο Βρετανός θα δείξει διαλλακτικότητα υιοθετώντας μεγαλύτερο όριο – 59,2 εκατομμυρίων δολαρίων, τελικά, μετά από πρόταση των ιδιωτικών ομάδων της F1 (Williams, RBR, STR, Force India, Brawn).

Διότι ακόμα και με λίγο αυξημένο όριο σε σχέση με το αρχικό, ο σκοπός της γενικότερης οικονομικής πολιτικής της F1 θα έχει επιτευχθεί: Με έξοδα 60 εκατ. δολαρίων το χρόνο, οι ομάδες θα είναι κερδοφόρες αποκλειστικά και μόνο από τα έσοδα των χορηγιών τους – κι έτσι θα είναι πολύ πιο διαλλακτικές σχετικά με τη διανομή των κερδών από τα τηλεοπτικά δικαιώματα!

Και επιπλέον, ως κερδοφόρες, οι εργοστασιακές ομάδες του σπορ θα αποτινάξουν κάθε σκέψη περί αποχώρησης. Σήμερα υπάρχει ανησυχία ότι οι BMW, Renault, Toyota ενδέχεται να αποχωρήσουν αν τα αποτελέσματά τους στην πίστα δεν βελτιωθούν, ενώ τελευταία προέκυψε θέμα και με τη Mercedes.

H Daimler ανακοίνωσε ζημία ύψους 1,82 δισεκατομμυρίων δολαρίων το πρώτο τρίμηνο του 2009 (ενώ πέρσι τέτοια περίοδο είχε κέρδη τριών δισ.), η οποία ζημία την αναγκάζει να περικόψει έξοδα ύψους πέντε δισεκατομμυρίων.

Η Mercedes-Benz έχει μερίδιο 40% της McLaren και δαπανά αρκετά χρήματα για την κατασκευή κινητήρων – όμως η πώληση των V8 στις Brawn και Force India καλύπτει μέρος αυτού του εξόδου. Συνεπώς, η εξοικονόμηση χρημάτων από πιθανή αποχώρηση από τη F1 δεν θα είναι τόσο μεγάλη.

Ο Bernie Ecclestone ενδιαφέρεται να πάρει την οργάνωση του Βρετανικού GP, σύμφωνα με φήμες. Επιπλέον, δήλωσε ότι ενδεχομένως να το σκεφτώ για την αγορά των δικαιωμάτων της F1 από τη CVC αν η τιμή να είναι χαμηλή. Χαμηλότερη, φυσικά, από όσο είχε πουλήσει. Από αυτή την άποψη, η οικονομική επιβίωση του Βρετανικού GP ή της CVC δεν θα είναι και το τέλος του κόσμου για τον Bernie…

auto.in.gr